2008
|
|
Baluke zer sala Erramouspe apezak, oro salatu nahi balitu. Bainan apezaren apaltasuna ere berdin gustagarri zaigu aitortzen duelarik
|
bere
biziko ahalgea noiz ukan zuen:
|
|
Mitxelenak behin baino gehiagotan agertu zuen/ zidan bere harridura Vicinay/ Bizinai deitura, izengoiti batetik sortutako bitxitzat jotzen baitzuen.
|
Bera
bizi zela ez nekiena zen 1704ko fogerazioan ere bi etxe zirela Bizinaienak, bata Artekalean> eta bestea Satorkalean. Bizinaitarrenak dira gaur egun ere irauten duten katea fabrika famatuak, otxandiar jatorriko batek esaten duenez duela bost mende Ameriketa lehendabizi iritsitako hiru karabeletakoak ere Otxandioko katedunak izan omen ziren.
|
|
« Zine munduko fetitxistentzat paradisua da hiri hau» (Cano, 2000: 15). Literaturaz kutsatutako hiri honetan ez da harritzekoa Cano ohartzea
|
bera
bizi den etxean bizi izan zela berak pertsonaia literario gisa erabilitako aktoresa underground bat (Lupe Velez): « Eta orain, lau urte beranduago, hara non nire pertsonaia bizilagun bihurturik aurkitzen dudan» (Ibid.
|
|
Honek, 1917ko urri hartan gutun bat igorri zion EuskalEsnale aldizkariaren arduradun zen Gregorio Muxikari, honek halaber Azkueri helaraz ziezaion. (Kuriosoa da Errasti bilbotarra izanik nola behar izan zuen gipuzkoar baten bitartekaritza Bilbo
|
berean
bizi zen Azkuegana heltzeko: bizkaitar biek harreman oso lagunkoia ez zuten seinale).
|
|
Bertan ezagutu zuen Julio Urkixo gaztea (1871-1950), Ibarraren loba zena. Hola bada, Azkuek bere postu profesional eta ekonomikoa Bilbon seguru izanik, arrebak eta ama
|
berarekin
bizitzera joan ziren laster, Lekeitioko etxea udako opor-leku gisa geratuz. Azkue bada bilbotartu egin zen.
|
|
Alemaniarenganako erakarmena, ordea, Frantziak
|
berak
bizi eta barreiatzen zuen Europan. Hola, Ernest Renan eta Maurice Bàrres frantses autoreak, biak ere oso nazionalistak eta antialemanak baziren ere, hain zuzen horregatixe Alemaniara begira jarri ziren nazio garaile haren alderik eredugarrienak imitatzeko asmoz, zehazki haren zientzia eta unibertsitate eredua.
|
2012
|
|
Bere itzulpenak, ikusi dugunez, nahiko modu librean egiten zituen arren, Olabideren itzulpena bere fideltasun, zuzentasun eta zehaztasunagatik miresten du. Orixek berak ere itzuli zituen euskarara Lau Ebanjelioak,
|
bera
bizi zela argitaratu ez baziren ere (1967an kaleratutako Itun Berrian agertu ziren, Anizeto Zugastiren eta Jaime Kerexetaren beste itzulpen batzuekin batera).
|
|
– Inglaterratik ez zaigu
|
bere
biziko gauzarik etorri. Robert Neame, ren The man who never was(. El hombre que nunca existió?), azken gerrateko ixpiazkoaren gorabeherarekin, polita da.
|
|
– Inglaterratik ez zaigu
|
bere
biziko gauzarik etorri. Robert Neame, ren The man who never was(. El hombre que nunca existió?)[,] azken gerrateko ixpiazkoaren gorabeherarekin, polita da.
|
|
Horieki batean, lehenen lagün, aingürüak; debrüak, ororen gainetik Satan, besteen zirikazale. Arren, oso ezbardinak izanagatik, tauladan nahasirik dirade ber emanaldiari bürüz, gizakiak
|
bere
bizitzean mündü hontakoak eta beste mündükoak nahasten dütuan bezala. Bena alderdika direnean, agerraldiak ezbardinak egoiten dira.
|
|
Ez dira ez hebenkoak ez oraikoak, bena güne eta aldi güzietakoak. Horrek ikuslea erakarten dü
|
bere
bizitzetik harat, amets bat bizitzen balü bezala. Gaüza horren hobeki bermatzeko, erritu ezbardin hanitxez beterik dago antzertia, ez haatik egitate egünorokoez:
|
|
mintzatze kantatüz, ebilka izarizkoz, makila erabilkaz, etabar. Bestalde, pastoralaren geia, historia edo bizitze bat izanez, epe lüze batetan eta güne hanitxetan igaraiten da, ikuslea
|
bere
bizitzetik harat elkitzen düalarik.
|
|
Hor dago bere gorentarzüna. Borrokaren bidez,
|
bere
bizitze güzia haütü bat bilakatzen da.
|
|
Dantza dela medio, jokülaria tauladala igaiten delarik, bestetarik berezten da.
|
Bere
bizitzean ez bezala ari denaz gainen, joküari lotzen denaz gainen, dantzaz joküan sartzen da, bere bizitzeko eginmoldea üzten dü, bere gogobihotzak arintü eta horietarik libratzen dütü. Bere ohizko bizitzea baztertüz, trabarik gabe joküari eman daiteke.
|
|
Dantza dela medio, jokülaria tauladala igaiten delarik, bestetarik berezten da. Bere bizitzean ez bezala ari denaz gainen, joküari lotzen denaz gainen, dantzaz joküan sartzen da,
|
bere
bizitzeko eginmoldea üzten dü, bere gogobihotzak arintü eta horietarik libratzen dütü. Bere ohizko bizitzea baztertüz, trabarik gabe joküari eman daiteke.
|
2014
|
|
Ea eta Bilbo, Bilbo eta Ea, bi horiek hezurmamitzen dute Arestiren lorratzean aurkitu ditudan ildo erkideak, bi-biotan bizi baikinen bitzuok, urte batzuk gorabehera. Hura Eara heldu zenean, ni alde eginda nengoen eta
|
bera
bizi zen Kurtzia izeneko tokian ibilia nintzen ni ere, ume eta gazte, Eako naturak eskaintzen zi-tuenak ikasten eta barneratzen.
|
|
Haren poesian esandako eta salaturiko gauza gehienak, behar-bada, gaur jada ohikoak eta normalak irudituta, guztiok onartzen ditugu, baina berak adierazi zituenean, oraindik berri-berriak zi-ren, gure artean ezohikoak, batez ere euskaraz esanda. Eta ideia haiek gaur normaltzat hartzeak, hain zuzen, esan nahi du Arestik etorkizunari igarri ziola, profeta izan genuela. nor bere garaian eta bere herrian profeta izaten ez bada ere, azkenean urteek be-rari arrazoia eman eta merezi zuen lekuan jarri dute,
|
bera
bizi zenean batzuek hori aitortu nahi ez arren.
|
|
Ez naiz metrikaz ari, ez jakintsuen iritzian jaso zituen kanpo eraginez edo eragin politikoez; ari naiz hitzei jariatzen zaizkien sentimenduez, ari naiz barruko borroka pertsonalaz, kontraesanez, asmoez, ametsez eta ameskeriez, lilurez, ari naiz sortzaile baten lana era batera eta ez bestera osatzera bultzatzen duten elementuez. oi-nazea dago poetaren bertso-lerroetan, arrangura bere herriaren-gatik, bere sustraiengatik, kexa bere garaikideek erakusten zio-ten ulertu ezinagatik, sumina dago langileriarengatik, gizakiek bizi dituzten justiziarik gabeko eta desberdintasuneko egoerengatik, eta gai horietan mugarik ez dago. Baina esperantza ere badago bertso-lerro horietan, eta maitasun handia familiarenganako, eta ez bakarrik etxepe
|
berean
bizi denarentzat, baita klanarenganako eta tribuarenganakoa ere. Maitasun gero eta handiagoa, utopia-ren lekua heldutasunak hartzen duen neurrian.
|
2016
|
|
Gaurko zure sentimenduak, beharbada uzten duzun baino lehenago bertzetako ditazke. Pentsa zazu zer bilaka zintezken zure senarra presondegira kondenatzen badute
|
bere
bizi gutzikoz.
|
|
URKO.-Zuek, nun duzue Nafarroak
|
bere gain
bizitzeko daukan eskubidearen errespetua. Hor gauzkazue gure libertatez desjabetuak.
|
|
WILSON.-Ba, Nafarroa ez da gure meneko.
|
Bere gain
bizi da. Nola Nafarroan ere jendea baita euskalduna, Amayur horren ametsa da, euskaldun guzien bateratzea, gobernu bakar baten azpian.
|
|
Bainan ez... Handiek ez dute onartzen ttipiak
|
bere gain
bizi daiten... Ez zaiote aski gu berekin izaitea...
|
2020
|
|
Etxamendiren narratiban Basa-Sagarreko ingurumenak sortzetik hiltzeraino batzen ditu bere baitako izateak oro. Basa-Sagarre, alabaina,
|
bere baitan
bizi den beste ingurumen oro bezala," umetokiaren parekoa" 183 baita.
|
2021
|
|
Ohart gaitezen, gainera, zenbait testuingurutan ezinezkoa dela izena ezabatzea: etxe
|
berean
bizi gara;* berean bizi gara. Ez da salbuespen kontua:
|
|
Ohart gaitezen, gainera, zenbait testuingurutan ezinezkoa dela izena ezabatzea: etxe berean bizi gara;*
|
berean
bizi gara. Ez da salbuespen kontua:
|
|
15.4.6b Honako adibide hauetan etxe batez bakarrik ari gara: Ez da beharrezko koinatu-koinatak etxe
|
berean
bizi izatea (Iñurrieta); Alarguna eta biak etxe berean bizi zirela okurritu zitzaion (Elorriaga). Ondoko hauetan, ordea, etxe bat baino gehiago dira:
|
|
15.4.6b Honako adibide hauetan etxe batez bakarrik ari gara: Ez da beharrezko koinatu-koinatak etxe berean bizi izatea (Iñurrieta); Alarguna eta biak etxe
|
berean
bizi zirela okurritu zitzaion (Elorriaga). Ondoko hauetan, ordea, etxe bat baino gehiago dira:
|
|
Eta alderantziz gauza bera: bertan bizi da bai, baina ez*
|
berean
bizi da. Hortaz, bertan beti adberbio gisa erabiltzen dela esan daiteke.
|
|
Hegoaldeko euskalki batzuetan baten ere erabiltzen da berean horren ordez, baina badirudi erabilera murritzago eta mugatuagoa duela: etxe baten bizi dira (‘etxe
|
berean
bizi dira’).
|
|
Eta aurretik loturako-rbat hartzen du(-rik) osagai hori bokalez amaitzen denean: Ez baitzuen gizonik ezagutu
|
bere
biziko egun orotan (Duvoisin); Nik ez dut andrerik (Labaien).
|
2023
|
|
Ondoan zuen alaba azken hilabeteetan, baina berriz ere bakarrik gel ditu zen, Joana senarrarengana itzuli baitzen. 1549ko abenduaren 21ean Bi gorrako Odoseko jauregian zendu zen Margarita,
|
bere inguruan
bizi ziren laguntzaileekin, senarra eta alaba urrun zituelarik. margarita, nafarroako erregina (1492-1549). Antzezlanak eta gutunak 198
|
|
|
Bere baitan
bizi; haatik bizi baita
|
|
|
Bere baitan
bizi zara, bizi den bitartean.
|