|
2007
|
|
|
Pettan, mendixka oihantsu baten maldan sortua zen, gaineko aldean deitzen zuten bezala, uhaitza abiatzen den arkaitzaga baten sahetsean eta han pasatua zuen bere biziaren parterik handiena.
|
Berarekin
bizi zen denboran, Maddi, bere herrenak uste zuen arnegu hitz bat zela eta matelak gorritzen zitzaizkion entzuten zuen aldi guziz. Azkenean berari galdegin zion" zorte" horek zer erran nahi zuen eta Pettanek aitortu zuen ez zakiela berak ere.
|
|
2009
|
|
|
Eta nola ez, hemen bizi da, amaren etxean, eta bere errabi guziek ez diote
|
bere
bizi modua ateratzeko manerik eskaini oraindikan.
|
|
|
Ni karrikan
|
bertan
bizi naiz. Hau nere burasoaren etxea zen eta nola ez duten senirerik orain neria da.
|
|
|
Orain Pantxoaren etxe
|
berean
bizi naiz. Han sobera zail bihurtua zen.
|
|
2010
|
|
|
Lantegia Nuntzio Apostolikoaren eta armadako goikargudun batzuen babespean izanen da. Langileek han
|
bertan
bizi beharko dute, beti Gerla Ministeritzapean.
|
|
2012
|
|
|
Urtea bazuen, hurbil hurbila, izakiaren altzo basean eremana ginuela bizia. Guhauren eskuz egindako etxoletan laket zizaigun bizitzea eta nahi ginuen gure taulazko bizitegiez baliatu herrian
|
berean
bizitzeko ere. Jo Lesley-ren ganik ardietsi ginuen abantaila, Jacques-en familiari aloiatua zen bizitegiari datxikola eta haren gune inguruan ezartzeko gure hiru etxolak.
|
|
|
Euskal izanaz dudakor ibiltzen diren eleek ez dute gehiago durduzatzen, Jara papoaren aurrean pentsaketa dagon ibiltari zaharra.-Oroit zaite zu, atzerrian edo herrian bereko biztanle dudakorra, Euskaldun izan ala ez, hor dagola bizi, Euskal Kultur Ama. Zohaz ikustera, Herrian
|
berean
bizi eta xumeki euskal kultur biziaz eta horren geroaz arduratzen diren euskal alaba eta seme goresgarriak, heian atzetik ausiki egiten duten elkarri. Gure Nafarroako ipar huntan ere, Euskal Herri guziko beste lur aldetan bezala egina izan zen, aski goizik naski, elez eta hitzez gure mintzairaren ezagutza.
|
|
|
Sari horren hartzea hautu baten egitea zuen: edo
|
bere
biziko arranda bat, edo, zortean tiratzekoa, Kanada iparreko lur eremu bat. Lur eremua hautatu zuen eta zortean tiratu zenbakiak, ez zaukan bakarrik lur eremua bainan ere aintzira edo ugeldi eder bat erdi-erdian.
|
|
|
Rene Etcheverry, Mathieu Indaburu eta Bernard Andre. Tokian
|
berean
bizi dira, ur erreka bazterrean eraikiak zaizkioten bi etxoletan. Hiruen artean badituzte hiru motor sega, gurdi zaldi azkar bat eda aizkora eta beste xeheteriak.
|
|
2014
|
|
|
Afrika epaitzen dugularik, pratikan ematen ote dugu, gure herri giristino, zibilizatu eta postmodernoetan, Testamentu Zaharreko lege hau: Ez duzue langile dohakabe eta behartsua zurgatuko, ez herritarra, ez eta zuen herrialdean, zuen hirian
|
berean
bizi den etorkina ere? (Deut 24.14)
|
|
|
Haiei hurbilago direnak baldin badaude, horrek erran nahi du orain arteko apezpikuetarik urrun zeudela. Orai, besteak dauden egoera
|
bera
bizi izan dute.
|
|
2016
|
|
|
Zergatik agotek bereizketa bat jasaten zuten, gure garaian nekez ulertzen ahal dugu, ez baikara egoera
|
berean
bizi, nahiz eta arrazismoa zer den badakigun. Agoten bazterketa justifikatzeko hainbat teoria azaldu dira mendeetan zehar, gaur arte.
|
|
2017
|
|
|
Denek lotura bazuten guti aski gure auzoarekin. Batzu hor sortuak, besteak hor
|
berean
bizi edo lanean bertan ari. Baziren familia batzutakoak aspaldi urrunduak, eta baziren berriki etxea alokatua edo erosia dutenak.
|
|
|
Zure iduriko sar daiteke kategoria horretan?-Zertako eginen luke, ez da haren jarrera, alaia da eta kontent Frantziara etortzea, pozik dago ere bere herritik urrun izateaz.-Zer ditu izen eta adina?-Lowozki Andriana, badituzke hogeitabi urte.-Izen horrekin, bistan da, ez da frantziarra, ez du frantses herritartasuna hartua?-Ez, ez da hemengoa, Europako iparraldetik etorria da eta orain nirekin bizitzen da, hemen Baionan. Ez dugu egiazko bikote bat osatzen, ez gara lesbianak baina bizitegi
|
berean
bizi gara alokairua aiseago ordaintzeko, ulertzen nauzu?-Saiatzen naiz beti. Eta badakizu zer lanbide duen?-Uste dut munduko ofizio zaharrena egiten duela, hola erran dit.
|
|
2018
|
|
|
Bakoitza geure" Itakara bidaia" eginda. 58ko Gerlan sartutako baten kontaketa subjektibo bat da apenas,
|
bere
bizitze arrazoia gudari moduan duen konpromisoa izaten jarraitzen duen batena. Herriko gazteek, nire herri txikikoek, berriro iratzarri dute indar eta zolitasun apur bat gehiagorekin bidea egiteko nire gogoberotasuna.
|
|
2021
|
|
|
Eta gure tribua edo leinua Alduden bizi zen. Inguratuak ginen ttanttaz, ottoz, 36 lehengusuz, hor
|
berean
bizi zirenak. Familia handi horren ahaide guziek gure jestuak, obrak eta hitzak jujatzen zituzten.
|
|
|
Hobetzeko betikotasun osoa ukanen dut. Eta aingerueri irakutsiko diet (deabruari ez, ez baitu balio, gure arbasoek diotenez, ez du sekulan ikasi ahal izan!!), bai eta
|
bere
bizi denboran, euskaraz mintzatzeko parada ukan ez duten euskalduneri.
|
|
|
* Txomin Merino Arevalo, 28 urtekoa, tirokatua izan zen
|
bera
bizi zen hotel inguruan: Zarautz hoteleko aparkalekuan autoa uztera zihoala, atzo gaueko hamaiketan, tiroka hil zuten Txomin Merino Arevalo.
|
|
|
Rubiok posta jaso zuen eta etxean ireki, arratsaldeko ordu bietan. Ezagutu ez ziren arrazoiengatik, etxe
|
berean
bizi zen polizia baten korrespondentzia bildu eta ukitu (ireki?) zuen; omen, paketea auzo horrentzat zen.
|
|
|
Nire ustez, gero eta gehiago
|
bere baitan
bizi zen Erakunde autoritario batean gertatzen ari ziren mentalitate aldakuntzak, eta zurruntasun lauso hori zen deus aldatu gabe jarraipenaren atzean.
|
|
|
Prentsak aipatu zuen haien" erromantizismo iraultzailea". Bai, zapalkuntza sentitzen zuten eta askatasuna nahi, osoa; hori
|
bera
bizitzen zen Iparraldean ezker abertzaleko giro guztietan eta, dudarik gabe, ETAren historiarekin lotzen zen.
|
|
|
Jendartean, estatuan eta nazioartean gero eta isolatuago zen (eta izanen zen) egituran konfiantza erabateko hura izateko, gaitasun propioez hain segur ibiltzeko, pentsatu behar da talde zuzendaria
|
bere baitan
bizi zela, errealitate estrategikotik moztuta, lauso-lausoan.
|
|
|
Ez atsedenezko bidaia bat noski. Baina ibilketa patartsu eta tematsu bat, euskararen bereganatzeko behar baitezpadakoak gidaturik, bere artearen sakontzeko neurrigabeko nahikariak akuilaturik, Brigitte
|
bere
biziko amodio diskretu bezain ezinbestekoaren magalean. Euskal Herriaren azken berrogei urteetako historia aberats bezain koropilatsuaren erdian sartzen gaituen ibilaldia.
|
|
|
Eskarmentu horren hutsegiteak eta egoitza horretan bere ama xaharraren aitzinean goiz batez jasan zuen atxiloketa higuingarriak ez dio Mikeli Euskal Herrian egoiteko barne indarra moteldu. Miarritzetik Sarara gela ttiki batean denda baten aterbetzeko egina zenalan egitera eta
|
bertan
bizitzera joanen da, eta hor hiruzpalau urte iragan ondoren, Zugarramurdiko mendi mazela batean lotua zen borda baten bereganatzeko parada ukanen du. Bere biziko amets handienetako bat egi bilakatzen da.
|
|
|
Miarritzetik Sarara gela ttiki batean denda baten aterbetzeko egina zenalan egitera eta bertan bizitzera joanen da, eta hor hiruzpalau urte iragan ondoren, Zugarramurdiko mendi mazela batean lotua zen borda baten bereganatzeko parada ukanen du.
|
Bere
biziko amets handienetako bat egi bilakatzen da. Hainbat aldiz kurritua zuen eta maite zuen gune paregabean, goiz edo berant lurrera erortzera kondenatua zen Barrentxeko Bordaz jabetzen da.
|
|
|
1985an Parisetik iristean, erosi nuen artisau baten tailerra Miarritzen. Bihurtu nuen lekua
|
bertan
bizitzeko eta margotzeko, loft delako baten bezalako moduan. XIX. mendeko eraikina, lehenik arno negozio soto bat bazen.
|
|
|
Maddi eraikin
|
berean
bizi zen, noiz behinka, bere bizitegian, klasearen aitzin, elkarrekin kafea hartzen genuen. Jatorriz Irisarrikoa da, garaian Baionako ospitalean zebilen erizaina.
|
|
|
Etxaldeko bizitegia hogei ta hamar urte geroztik hutsa zen. Bittorik adierazi zidanez azken egoiliarrak bere aitatxi eta amatxi ziren, bikotea ehun urte arte
|
bertan
bizi omen zena. Halere, eraikinak aspaldidanik hutsak izan arren nahiko ongi zainduak ziren, soroak ere goiko baserri bateko kabala handik alhatzen baitzen.
|
|
|
Mendiko leku galdu horretan, alde batetik dena egitera gelditzen zitzaidan, bizitzeko nahiz lan egiteko, baina" ene etchea" zen. Bi kasutan baldintzak elkartuak ziren baina nenkienez duda-mudan
|
bertan
bizitzeko nengoen. Goiz ala berant berriro aukeratu egin beharko dut, anartean bizitzak jarraitzen du eta ni gibelean.
|
|
|
Bistan dena etxalde baten jabea nintzen, lehengo baserri umil eta pobre batekoa, orain posta kartako etxe polita bihurturik baina egia erraiteko biluzik jabea nintzen zeren eta
|
bertan
bizitzea ezinezkoa baitzen, horretarako lan asko egin behar nituelako; lan askoren ordez hobekiago erraiteko, lezeetako ihiztari-bilduzaileak bezalako moduan behar bada, baina gaurko moduan bizitzeko ezetz, dena egiteko gelditzen baitzen.
|
|
|
Ikusi dugunez Zugarramurdiko mendira igotean egitasmoa nuen toki
|
berean
bizitzea eta margotzea. Barrentxeko Borda biziarazteko eta bitartean ni neu egoiliarra bertan bizi nendin, gelditzen ziren lanak baina epe bat pasatu gabe anartean berriro hasi nintzen margotzen.
|
|
|
Ikusi dugunez Zugarramurdiko mendira igotean egitasmoa nuen toki berean bizitzea eta margotzea. Barrentxeko Borda biziarazteko eta bitartean ni neu egoiliarra
|
bertan
bizi nendin, gelditzen ziren lanak baina epe bat pasatu gabe anartean berriro hasi nintzen margotzen. Horrretarako arditegia ateleria bihurtu nuen.
|
|
|
Han
|
bertan
bizi nintzen bitartean Zugarramurdiko udalak haien lehengo eskubideak bereskuratzeko segitzen omen zuen epaitegian.
|
|
|
Parisetik nirekin bizitzera etorri zen Brigittek ez zuen gidatzen. Gehitu behar dut han
|
bertan
bizitzeko garaian xehetasun bat, edo bi, kontuan hartu behar zirela. Dagoeneko aipatu dudanez internetaren sarean eremua ez zela sartzen.
|
|
|
Bat-batean, beraz,
|
bertan
bizitzeko, nire osasunarengatik, egoera koropilatsua bihurtu zen. Aterabide guziak etsaminatu nituen, zoritxarrez bat bakarrik aurkitu nuen, goiz ala berant Barrentxeko bordatik abiatu beharko nintzen.
|
|
2022
|
|
|
Aitatxi hil orduko, amatxik, ontasunen jabea zenak, etxaldetik kanporatu zituen nire burasoak eta ondorengorik gabe gelditu ginen hiruak. Ameztoiaren galtzea,
|
bere
biziko zauria izan zen amarentzat, baita niretzat. Zuri ere antzeko zerbait gertatu zaizu, 1968an joan zinen sortetxetik ez bai zara itzultzen ahal, preso sartzearen beldurrez.
|
|
|
Egiazko zuzendaritza enbor hartan eta xehetasun ttipienera doan izerleka da, denak sekretuan kontaktuan atxikiko dituena, bi muturretan egonik ere, elkar ikusi gabe ere. Istorio
|
bera
bizi dutelako. Izerleka hori diskurtsoa da, eta diskurtso literarioa.
|
|
|
Gure jokoa ez zen buruzagi hori edo hura ezagutzea izanen, baina pertsonaiei kolorea ematea eta ulertaraztea hegoaldeko aberastasunak zituztela haiek gogoan, petrolioa lehenik, baina ez bakarrik, jende organo trafikoa bezalakoak baziren sos alde politak mobilizatzen zituztenak... Emozio handiz irakurri dut berriz aitatxi-biloba haien agerraldia, biak izkira arrantzan ari, emigrante itoen gorpuak ekartzen dizkietelarik olatuek, izkirek beren organoak egiten gorputz haien haragiz, haurrak bereak izkirenetarik eta iparreko zahar parkinsondu batek haurraren giltzurrunak behar zituela
|
bere
bizi pasionagarriaren luzatzeko eta Bilboko Guggheinemen bisitatzera joateko bere kide dirudunekin.
|