|
2002
|
|
|
Gaiak sakonak dira, eta gero, Bergamin poeta zen, baina antzerkia ere idatzi zuen, eta
|
bere
antzerki lana, jakina, garai hartakoa zen, neurri batean dena ikurrez eta sinboloz betea. Eta nahiz Unamunoren garaian eta Bergaminen garaian pil pilean zeuden gauzak oraingo berak izan, agian gaur egun ematen du gure gizarteak hizkera mota hori eta kezka horiek baztertu egin dituela.
|
|
|
Kontxu hunkituta azaldu zen Azpeitiko Musika Eskolako 40 haurrek osatutako abesbatzak
|
bere
antzerki lan ezaguneneko abestia eskaintzean, Ama begira zazu antzezlanekoa. Hala ere, hau ez zen izan haurren emanaldi bakarra, omenaldiaren erdi aldera Goenkale telesaileko abestia entzun baitzen.
|
|
2003
|
|
|
Esate baterako, Olinpiako joko olinpikoetan Zeus jainko guztien errege gurtzen zuten eta aldi berean kirol proba ospetsuak antolatzen zituzten. Delfosko Apoloren santutegian musikaren jainko hau gurtzen zuten eta aldi
|
berean
antzerki eta musika lehiaketak antolatzen zituzten. Kirol lehiaketa hauek ospatzen ziren bitartean, jainkoekiko errespetuak eraginda, greko guztiek beraien arteko aurkakotasun guztiak alde batera uzten zituzten.
|
|
2004
|
|
|
Agustin Zubikarai eta biok Euskaltzaindiko bilkuretan elkar ikusten genuen askotan. Baina bestetik ere
|
bera
antzerki munduan erabat sartuta zebilen, bai idazle gisa, baita Ondarruko taldean zuzendari gisa ere.
|
|
|
Baina olerkiak eta ipuinak ere egiten zituen. Sari asko jasotzen zituen eta legezkoa zen
|
bere
antzerkiak ere editatzea, gure desberdintasun guztien gainetik. Bera oso irekia zen, eta askotan edukietan bat ez etorri arren, euskara eta aberria ziren beretzako ere garrantzizkoenak.
|
|
|
1957ko azken aldera hasi ziren gerora Jarrai antzerki taldea izango zenaren lehen pausoak ematen, GipuzkoakoFo ru Aldundiak Donostian zuen" Julio Urkixo" aretoan, Koldo Mitxelenak erabiltzen zuena.
|
Bertan
antzerkia egin baino, antzerki testuen irakurketak prestatzen genituen, eta gero irakurketa hauek Liburutegian egiten genituen.
|
|
2007
|
|
|
" Gorputzaren adierazkortasuna landu nahi dut. Gainera norberak bere lengoaia,
|
bere
antzerkia bilatzea da eskolaren xede nagusia eta horrek asko erakartzen nau. Dogmak baino, lanerako tresnak eskuratzeko".
|
|
2009
|
|
|
Adak baietz esaten zien aitari eta Teofilo Mariari, baietz esaten zion izebari, baietz Maria Bibianari, guztiari esaten zion baietz; bazirudien, beraz, arrastoan sartzeko bidean zegoela; Adak, gainera, damututa zirudien, zinez: damuak antzerkitik zerbait izan zezakeen, bai, baina Adak
|
bere
antzerkian sinesten zuen; ongi portatuko naiz, esan zien aitari eta nebari; ongi portatuko naiz, izebari; ongi portatuko naiz, Maria Bibianari, erabaki ustez ezin irmoagoan; etxekoen lehen egunetako presiopean, halaxe ikusten zuen Adak, menturaz, etorkizuna, bere ahaleginaren ahaleginez eta borondate sendo baten bitartez, bere iraganaren itaxurak estaltzeko prest; are gehiago:
|
|
|
Adak baietz esaten zien aitari eta Teofilo Mariari, baietz esaten zion izebari, baietz Maria Bibianari, guztiari esaten zion baietz; bazirudien, beraz, arrastoan sartzeko bidean zegoela; Adak, gainera, damututa zirudien, zinez: damuak antzerkitik zerbait izan zezakeen, bai, baina Adak
|
bere
antzerkian sinesten zuen; ongi portatuko naiz, esan zien aitari eta nebari; ongi portatuko naiz, izebari; ongi portatuko naiz, Maria Bibianari, erabaki ustez ezin irmoagoan; etxekoen lehen egunetako presiopean, halaxe ikusten zuen Adak, menturaz, etorkizuna... bere ahaleginaren ahaleginez eta borondate sendo baten bitartez, bere iraganaren itaxurak estaltzeko prest; are gehiago: estali ere, estali zuen zementu plaka batez iragana, halaxe irudituko zitzaion Adari, ausaz, memento batzuetan:
|
|
2010
|
|
|
Hurbilekoa. Augustin,
|
bere
antzerkiari eta artikuluei esker, herriaz eta herriarentzat idatziko zuen lehen idazle ondarrutarra izan zen.
|
|
|
Titulu
|
bereko
antzerkia da EGAN en (1960, 3, 256) agertua baina ez da bakarrizketa.
|
|
|
Hori da gogoratzen dudan guztia. Eneko Olasagasti, Mikel Antza eta Iñaki Uria oso teatrozaleak ziren garai hartan (jakina denez, Enekok bakarrik eutsiko zion bide horri
|
bere
antzerkiekin, telebistako saioekin eta filmekin, baina auskalo nolakoa izango zatekeen Mikelen ibilbidea, ETAn sartu ez balitz). Nire aulkitik eszenatokiraino zegoen tartea oso luzea iruditu zitzaidan, kilometro askora zegoela sentitu nuen.
|
|
|
Holatsu duzu auziaren muina. Gero ordea, betiko gisan, nork
|
bere aldeko
antzerkia prestatu behar. Hala, 1731ko maiatzaren 31tik garagarrilaren 5era bitarte, honako testigu hauei hartuko zien hitza Martin Lopez kontubiltzaileak, Iruñeko Elizbarrutiko buru zen Ytte Sr Lizenciado Don Fermin de Lubian ofizialak hala agindurik, Maria Klara Zulaika, Elamako olandrearen alde.
|
|
|
Edonola ere,
|
berea
antzerkia izan edo ez, hoberena nor nintzen esatea izango zela erabaki eta ahoa irekitzera nindoala hitza kendu zidan:
|
|
2011
|
|
|
Gainera, antzezlanak ikusleen parte hartzea eskatzen du une batzuetan. Hala, ikusleek
|
bere
antzerkirako dohainak erakuts ditzakete jendaurrean! Hortaz, bakarrizketa izan arren, ez zaude hain bakarrik, ezta. Hori da. Baina ez dakit irakurleek hau jakiterik nahi dudan, jendea beldurtu eta agertokitik oso urruti eseriko delako, kar kar.Petit comité egoeran gehiago gozatzen al duzue aktoreek. Toki guztietan gozatzen da.
|
|
|
–Hago isilik, baboa!?, bota zion, eta
|
bere
antzerkiarekin segitu zuen.
|
|
|
ABEL. Lotsa gutxi behar da! Benetan dirutza galdu dutenak hortxe aurrean eduki eta
|
bera
antzerkia egiten! Begira, Kandidok ia dena galdu dik, eta Leo poltsikoa bero.
|
|
|
Benetako sentimenduak agertu ordez, fikziozkoak edo behartuak agertzen ditu. Sarritan
|
bere
antzerki lanean hainbeste murgiltzen da histerikoa, ezen ez baita konturatzen fikziozko sentimenduak agertzen ari dela.
|
|
|
Txekhovekiko zorrak kitaturik, Gloriak atseden eman zion
|
bere
antzerki zuzendari karrerari. Lazkano ez zen sekula Francoren tapizarekin zer gertatu zen galdetzera ausartu, eta KM ko erakusketa inauguratu zen egunean ulertu zuen dena.
|
|
|
" Fatxa" zen Gloriak bere familiari buruz mintzatzean gehien errepikatzen zuen hitza. Bizitza nahiko espartarra zeraman,
|
bere
antzerki esperientzia ahaztu eta artista bilakatzeko asmoz Bartzelonara ihes egin zuenetik. Antzerki taldean elkarrekin ibili ziren garaian taldeak zuzentzen gaitasun handia zuela erakutsiagatik, bakarrik lan egiten zuen orain beti.
|
|
2012
|
|
|
Lehenengoaren adibide gisa Arestik bere poema batzuetan txertatutako T. S. Elioten ingelesezko aipuak ekar genitzake gogora, Jon Juaristik goianeman dugun aipuan seinalatzen dituenak, edota
|
bere
antzerki lan batean sartu nahi izan zituen galizierazko poemak:
|
|
|
Ez dü haatik historia bat edo bizitze bat idazten, bere egitekoa beita horien antzeztea. Ordüan
|
bere
antzerkia behar bezalakoa bilakatzen da eta ez dü ikusentzüleen zentzüa zaurtzen. Idazlan eder bat agertzen da bere osotarzünean, oraiko ikusmoldeari barnatik lotürik.
|
|
|
Oso ezaguna da Arrabal literaturaren munduan bereziki
|
bere
antzerki lanengatik. Hemen inguruan gehiago ezagutzen da pertsona bere lana baino.
|
|
2013
|
|
|
Pozik dago orain Espainiako antzerki sariarekin.
|
Bere
antzerkia ulertzeko modua aitortu dutela dio: «Maiz, badirudi apustu ziurrentzat izaten direla sariak, eta ni ibilbide luzeko korrikalaria sentitzen naiz; harrigarria da arreta eusten ari den horrengan jarri izana, gelditu ez den horrengan.
|
|
|
Shawk hamasei urte zituela, amak bera eta aita bakarrik utzi eta Londresera alde egin zuen. Gerora, Shaw Londresen elkartu zen amarekin, baina, hala ere,
|
bere
antzerki obra askotan agerikoak dira guraso eta seme alaben arteko harreman gatazkatsuak.
|
|
|
Euskararen eta euskal literaturaren —poesiaren— erreferentzi gune garrantzizkotzat zeukan Arestik Arantzazu. " Poeta bikaintzat" dauka Salbatore Mitxelena, eta esker oneko zaio,
|
bere
antzerkiren bat defenditu zuelako (Aresti: Gutuna, in:
|
|
2014
|
|
|
Piarres Larzabal horrela ulertzen dut.
|
Bere
antzerkiak ontsa irakurtzen baditugu badaude zozoak eta dohaindunak, baina sekula ez du inor baztertu. Denek badute hitza.
|
|
|
Benetako sentimenduak agertu ordez, fikziozkoak edo behartuak agertzen ditu. Sarritan
|
bere
antzerki lanean hainbeste murgiltzen da histerikoa, ezen ez baita konturatzen fikziozko sentimenduak agertzen ari dela.
|
|
|
Ezen pertsonaiak dira horiek, edozein antzerkitan bezala bereizten baitira papera eta aktorea, pertsona eta pertsonaia. Mattin nigarrez ikusi dut bertsoetan, Xalbador pertsona Mattin pertsonari mintzo zaio, ez
|
bere
antzerki kideari. Bihotz bigunekoa zela kantatu du Xalbadorrek berak.
|
|
|
Libertimenduan berriz. Dario Fok
|
bere
antzerkiak, Italiera ez baita Espainola edo Frantsesa bezain bateratua, idazten zituen tokiko lengoaian, Kalabrekoa edo Toskanakoa. Aktorearen lana da egokitzea, profesionala bada.
|
|
|
Laurent Apeztegiren testura eramaten gaitu. Herra ageri zaio hedailo agerrarazi konflikto horrendako eta herra
|
beraz
antzerki izena merezi duen praktikarentzat. Hemen kontuz ibili euskaltasunaren gibelean gordetzen diren helburu ezberdinekin.
|
|
|
Eta beste orbita batean ezartzen. Landarti behin baino gehiagotan entzun diot
|
bere
antzerkiaren iturria arratsalde horietako esketx moralistetan dagola. Aihen ahula n beste gisan ere dio mezan jostatzen zela eta jabetua zela erritual horrek zeukan mise en scene hortaz oso gazte.
|
|
|
Bizpahiru aldiz entzun diot Landarti
|
bere
antzerkiaren jatorria parrokiako aretoetan egiten ziren antzerkiño horietan ikusten duela berak. Barbier, Leon Leon, Lafitte eta ezagutzen ez ditudan hainbeste apezen izenak ditu orduan zerrendatzen, eredu honen autoreengandik filiazioa errebindikatuz.
|
|
|
Mendeberriren garaia zen eta edozein euskal kultura ekintza irakurtzen zen abertzaletasunaren errotzeko martxan.
|
Berak
antzerkia aipatu zidan arazoen artean. Ez nuen deus ezagutzen horretan, euskal antzerki bakarra ere ez ikusi orduan, behar zen autoko permisa horrendako, nik huts egin nuen bi aldiz, bigarren aldian zetedegelaz, baina entzuten nuen hor trabesa bazela.
|
|
|
Manex Fuchs Hiru Punttuko antzezle ohia da eta bereziki Petit theñtre de pain eko horiek Georges Bigot ek ditu formatu, honek
|
bere
antzerki jakintza parte handian Theñtre du soleil etik atera zuen. Beraz Manexek bi arrazoi ezberdinengatik talde teoria hori estereoan entzuna du.
|
|
|
• Erretoreak aitortzen dizkioten bekatuen karga hartzen badu
|
bere gain
antzerki idazleak ere ideia guzien defendatzaile izan behar luke?
|
|
|
Bere bizi propioaren bizitzeko. Berak irri egiten zuen
|
bere
antzerkiei so zegoelarik. Lardartek pertsonaia kortxilatzen du egitura batean, plano tinki batean, honen errana zaindu nahi du, bere beharren arabera.
|
|
|
Hau guzia eta biziki gehiago oraino, abilezia handienean menturaz herri antzerkiaren irenstea bezala
|
bere
antzerki garaikidean, sarri ikusiko dugu, jendearen inkontzienteari mintzatuz, publikoaren sakelaratzeko giltza hor ere ikus baitaiteke.
|
|
|
Sorkuntza artistikoa egiten du aktoreak interpretapenean. Hor ulertzen dut hobeki zergatik ez zizkien
|
bere
antzerkiak aise prestatu denboran gu bezalako mukizu batzuei Landartek. Brustek fraseologia oso berezi eta aberatsa du.
|
|
|
Inguru gunea ttipiago eta ihes leku gutxiago, beraz, arriskua handiago. Jokalaria
|
bere
antzerkiarekin solidario izan behar baita kontsentsua lortu behar da eta dimentsio politiko oso handia dauka. Hor sortzen den espazioak Oteizaren mairu baratzeen hutsarekin badauka egite, suaren partea da.
|
|
|
68. Larzabal, Piarres: ikus
|
bere
antzerkietan, Merkatutik, Eiherazainaren astoa, Okilomendi jaun mera.
|
|
|
testu klasikoa edo testu klasiko plagioa, pastixean finkatzen baitu bere estrategia. Oso zaila da mugaren atzematea herrikoia eta horren artean, antzerki txarrenak ere
|
bere
antzerki partea baitu eta hoberenari ere xarma urtzen zaiolako emanaldien erdian ardura, erlojuari behatzen dugun mementoan da agerian. Ez da hau auzi trenka erraza, ez ordea bazterrera uzten ahal.
|
|
|
Sinestea antzerkitik joan denetik.
|
Beraz
antzerkia iparraldean egin da edo harrotu da preseski sineste edo sineskeria bati lotua zelako, ofizialtasunik gabe euskararen atxikitzeko funtzio zuelako adibidez. Ez dea Santibate Halloween bat bilakatzen etxeko andereak sinesten ez badu ematen ez duelarik hurrengo urtean hautsiko zaiola kokotza?
|
|
|
Titulua bera programa osoa da. Jada zitatu dugu
|
bertan
antzerkia hasten dela norbaitek espazio hutsa iragaten duelarik. Gero gehitzen du:
|
|
|
• Bai baina nahi baduzue, Larazabalen pertsonaiak, hasten bagira familiaka sailkatzen, 16 dira orotara. Ez da hain hain guti, ondoko idazleetan ezagutzen dut bat, Robert eta Bernadetterekin idazten baititu
|
bere
antzerki guziak. Bada aita gozatzaile eta astakilo hau, ikusi berri duzuen Pattin hau, mota hortakoak dira ere Dragon Sarako lorean, sans culotte eta gillotinaren alde baina kotzilo hutsa, badira ttipiak.
|
|
|
" A' ments" antzerkia Urriaren 24an, ostiral arratseko 8ak 30etan, Gabadiko gelan, Irisarriko antzerki talde berriak
|
bere
antzerkia eskainiko du Kitzikazank Amikuzeko taldeak gomitaturik. Belaunaldi orotarik da elkartzen antzerki taldean:
|
|
|
Antzerkia bera ez da baitezpada kanbiatu, beti ixtorio bera da bixtan da, bainan freskaldi bat ona harturik, doi bat arindua, gaurkotua eta gaztetua. Taulagaineko lana da arrunt aldatua izan, horrek
|
berak
antzerkiari beste itxura bat emaiten dio, beste hats bat, eta jokolariak arraroak agertu dira.
|
|
2015
|
|
|
Herritarrek beraz, datozen asteetan ere izango dute Lasarte Orian
|
bertan
antzerkiaz gozatzeko aukera.
|
|
|
Aresti ahaztua ote zegoen galdegiten zuen Hernandez Abaituak, aurreko urteetan ateratako berredizio eta estudioak aztertuz. Bere ustez, Arestirengan ahaztuen zegoena
|
bere
antzerkia zen: " Teatro honen azterketa interesanteagoa da segur aski haren poesia sozial guztiarena baino, eta beronen irakurketa berdin".
|
|
|
Horrela joan zitzaizkion ondorengo urteak. Idaztea ez zen bere ekintzetan nagusia izan, gertakari askotan parte hartzera eramana izan zen, erresistentziako partaide izan zen eta gerla bukatu arte,
|
bere
antzerki lan jarraikirik ez dago.
|
|
|
Antzerki lanetan aritu zelako lehen aztarna idatzia aurkitu dugu Herria n1946an, bertan antzerki bat antolatu zuenaren aipamena baita. Hor jakiten dugu Hazparneko jolasetan parte hartzen zuela,
|
bertan
antzerkiak antolatzen zirela.Azpimarratuko dugu orduan ez zela antzerkia aipatzen baina Komedia. Komedia hitza gehien erabiltzen zen hitza zen, bederen Herriaastekarian.
|
|
|
Eremu zehatz hori adierazten du hitzak. Forma bereko antolakuntzak zeudela aitortu zidan Alfonso Sastrek, garai berean, Espainian zehar, eta bertan
|
bere
antzerkiak ematen zirela.
|
|
|
Piarres Larzabalen lana dagokion testuinguruan kokatu ondoren,
|
bere
antzerki argitaratuei errepaso laburra eman die Patri Urkizu Literatura Ikerketa batzordeko kideak.
|
|
|
Marcel Grosek hurrengo egunean familia guztiarendako antzezlana emanen du La gran a… ventura. Azaroaren 14rako iragarri da The Funamviolistas taldearen izen
|
bereko
antzerki musikala. Eta Plateako programazioa Iru teatroren El pequeño verne familiarteko antzerkiak osatuko du, azaroaren 8an.
|
|
|
Izugarri maite zituela herri kontaerak, eta horregatik ibili zela" oiñez eta jakin miñez" halakoen bila. Eta badakit zer egon zen Literatura OralEuskerica delakoaren oinarrian ere, Manuel Lekuonak berak aitortu baitzidan, 1965ean edo 1966an Andoainen
|
bere
antzerki lana, Eun dukat, entseatzen ari ginela:
|
|
2016
|
|
|
(1954) eta Menéndez Garc� ak (1963) egindakoekin batera, adierazi zuten, soziolinguistikari lotutako apunte laburrez baliatuz, tokiko hizkera bizirik zegoela eta gaztelania ofizialarekin lehian zeuden Oviedoko influentziak zeudela. Askotan, gaztelania erregistro itxuratitzat hartu zen, Marirreguerak
|
bere
antzerki lanean erakutsi zuen antzeko moduan.
|
|
|
Irunetik Hondarribira eta handik Astigarragara eta Hernanira nola joan zen kontatzen zuen gero. Txikitan Gipuzkoan bizi izan zela jakinda, ez zen hain harrigarria
|
bere
antzerki famatu bateko protagonistari Hernani izena ipini izana, nahiz eta hura aragoitarra izan. Aurrerago, Donostia ere aipatzen zuen, non zenbait egun eman baitzituen bertako ostatu batean.
|
|
|
Gehiago ikasteko beharra nuenez, formakuntza ikastaroak egiteko aukera bezala hartu nuen. Eta aldi
|
berean
antzerkia etorri zen deika, bikoizketa lanak eta telebistako saioak Madrilen.
|
|
|
Larzabalen presentzia hor dago, erreferentzia izaten jarraitzen du, bertako jendearen umorearekin sintonia dago oraindik. Molde
|
bereko
antzerki idazlerik badagoela ere irakur dezakegu lekukotasun horretan, Pantzo Irigaraiengana herrien animazioaz arduratzen direnak harengana jotzen badute, harengan sumatzen dutela tradizioarekin lotura dagoelako izango da.
|
|
|
(Hortaz ohartzen naiz Armendaritzeko taldearen emanaldietarat zer jende mota hurbiltzen den ikustearekin). Halaber, badakit badela ere ene obrak astiatzen dituen publiko kategoria bat, ez baitu komedia aski
|
bere
antzerki gosearen asetzeko.
|
|
|
Gaur egun antzerkiaren aitzinean bestelako begirada bat dago, nahiz eta euskal antzerkiarentzat kritika askotan mugatua gelditu. Bestalde, kritika idazten dutenak ez ziren askotan profesionalak izaten,
|
beraz
antzerkiaren mundua ezagutzen bazuten, amateur mundukoa ezagutzen zuten, eta euskarazkoa izaten zen garaian Ipar Euskal Herrian, hau baitzen ibiltzen eta prentsa euskaldunean aipatzen.
|
|
|
Hazpandarren eskutik emana izan zen lehen aldikoz ere. Obra bera kontatzen zuen J.E. idazleak, Jean Etchepare litekeena,
|
bera
antzerki idazle, obraren antolaketa ematen zuen, ondotik gertakari nagusiak, antzerkiaren barneko antzerkia, eta, ondoren, aktoreen jokoa. Aitzinamendua sumatzen zen harreraren aldetik, mezuak irakurtzen ziren gero eta errazago, goaitatzen ziren.
|
|
|
Herrietan beste animaziorik ez zegoen, antzerkiak hartu zuen animazioen tokia, herri bakoitzean apeza eta serora zeuden gazteez arduratzeko. Hau zen Espainian ere Alfonso Sastrek kontatu digunaren araberan Espainiako herrietan
|
bere
antzerkia biziarazi zuen oinarrizko egitura.
|
|
|
Ez dira jendearen alderdi goragarriak bilatzen, goraipatzen, baizik eta errazkeriak. Arrakasta itzela izaten dute
|
bere
antzerkiek. Antzerki komikoak dira, komediak.
|
|
|
Testu horiek landuak eta gai garaikideak lantzen dituzte, taularatzaile adituekin lan egin izan du. Leporatu zaio testu ulergaitzak idazten zituela, bi zentzutan, euskara publikoarentzat ulergaitza gelditzen dena, publikoaren euskararen ulermena okertu denez,
|
bere
antzerkien ulertzeko behin entzunez ez dela nahikoa erraten denaz jabetzeko. Bigarren kritika erabiltzen duen kultura erreferentziei lotua izaten da, alegia, ez direla euskal kultura estandarizatuari lotuak gelditzen, erregistro desberdinak zailagoak direla, hiztegia frantses hizkuntzatik hartutako hitz batzuekin osatzen duela eta horrek ulermena zailagoa egiten duela.
|
|
|
Elkarrizketa askotan kanpoko erreferentziak aipatzen ditu, kanpoan egiten den antzerkia baliatzen du egiten duena gogoetatzeko, Ipar Euskal Herrian jarrera berria da, euskal antzerkia leial gelditu baita tradizioari. Leporatu zaiolarik kanpoko antzerkia ez ezagutzea, Lukuk
|
bere
antzerkietan erakusten duen bilaketaren bidez, jorratzen dituen bideen bitartez tradizioari ekarpenaren gaitasuna gehitu nahi izan dio. Baina funtsa bera nabari da, publikoarekin komunikatzeko nahikeria, publiko mugatu batekin gogoetatzeko urratsak.
|
|
|
Eta egoera desberdinen irudikatzeko aukera ematen zuen. Izan ere, telebistarik ez zegoelarik, bizitzako gai nagusiak eta gehiago oraindik aipatzen zituen Larzabalek
|
bere
antzerkietan, ikusgarri horietan ageri ziren egoerek mundua irekitzen zien ikusleei, eguneroko bizitzako gertaeretatik at joateko aukera eskaintzen zien, askatasun bidea irekitzen ere. Egoera larrietan zer aterabide aurki daitezkeen, zer nolako harreman zailak konpondu eta horrelako egoera anitz lantzen baitzituen.
|
|
|
Domingo Soubelet bera ere antzerki idazlea, horietako bat zen. Gerla bukatu eta, Piarres Larzabalek, gazteekin eta Jeunesse de l. Action Catholique ekoekin (JAC), lan egin zuen gisa berean eta sare hau baliatu zuen
|
bere
antzerkien ezagutarazteko.
|
|
|
2.3 LARZABALEN MUNDUTIK
|
BERE
ANTZERKIRA
|
|
|
Ondoren, beste herrietan emana izanen zenez ez zen aipatua, baina herrian berean bi ekitaldi bakarrik aipatzen ziren. Garai horietan garraioak ez zirenez hain hedatuak herrian
|
berean
antzerkiaren ikustera joaten zen jendea, ez baitzuten bestela beste aukerarik izanen.
|
|
|
Etxahun pertsonaia inportantea zen Larzabalentzat, horrela adierazten du
|
bere
antzerkia aurkezterakoan.
|
|
|
Teatroa zen irri egiteko aitzakia, eta gero armatu zituen
|
bere
antzerkiak.
|
|
|
Milesker beraz, Matalazen muntatzaile guzieri eta partikulazki Larzabal Jaun Apaizari,
|
bere
antzerkiaren bidez eginarazi baitauzkigu hainitzeri gogoeta balios zonbait.
|
|
|
2.3 Larzabalen mundutik
|
bere
antzerkira......................... 137
|
|
|
10 Gerlatik landa gazteei zuzendua izan zen hilabetekaria,
|
bertan
antzerkiaren berri ematen zen ere. Horren arduraduna P. Xarriton izan zen, nahiz eta R.
|
|
|
Salatze forma horren eredua erakutsi zuen Bordaxurin. Bide
|
berean
antzerki bat antzerkiaren barnean erakutsiz, antzerki egituraren aldetik berrikuntza ekartzen zuen antzerkigintza amateurra.
|
|
|
Alfredo Etxabek bere lanak euskaraz idatzi ez arren, garaiko beste antzerki gizon askok bezala (Arana, Viar), antzerki abertzalearen mugimenduko eragilerik garrantzizkoenetakoa izan zen.
|
Bere
antzerkiak, nola Lelo, hiru ekitalditako drama (Euzkadi aldizkarian 1907an argitaratua), Sainz Basabek musikatua, Ebaristo Bustinza «Kirikiño»k euskaratu zuen eta, esan dugun bezala, Jose Zubimendik, Mirentxu testuarekin euskal ohiturak eta euskal abestiak erabiliko ditu. Abertzaletasunaren ideien hedatzeko erabiltzen zen antzerkia, baina testuek erakusten dute ez zela autoreen helburu bakarra.
|
|
|
Ohargarri da liburu honetan bilduak izan diren testu guziak, Piarres Xarritonek azaltzen digun bezala aitzinsolasean, 1962 urte arte idatzi dituela Larzabalek,
|
beraz
antzerki lanetan ari zen garai nagusi horretan. Ondorioz, erran daiteke Larzabalek ez zuela idazle lana genero edo sail batean mugatu, dena bat egiten zuela, idatzizko komunikazioari garrantzia ematen ziola, komunikatzeko tresna guziak baliagarriak zitzaizkiola.
|
|
|
Ez zen festarik antolatu Elissalde Euskaltzaindian sartzearen ospatzeko. Egoera aldatu zen, Azkaineko inguruetan Larzabal ezaguna zen
|
bere
antzerkiengatik, bere lanarengatik eta baita ere gerla garaian erakutsi zuen kemenarengatik. Larzabal Euskal Herriko inguruetan norbait zen.
|
|
|
Erran dezakegu
|
bere
antzerkia ezagutua eta preziatua zela, Larzabal pertsonalitatea zela garai hartako euskal kultura munduan, baina zituen jardun politikoek hoztasun zerbait sortu zutela. Ezagutza bazeukan garai hartako aitzindaritzarengandik.
|
|
|
Antzerkia gogoko gaztarotik, herrian
|
berean
antzerki jokoak egiten baitziren.
|
|
2017
|
|
|
Antzerkia egiteko modu hori Vivi Tallas Argentinako antzerki zuzendariak izendatu zuen lehenengoz biodrama modura. Hori dela eta, Tallasek
|
berak
antzerki genero horri buruzko ikastaroa emango du. Horrez gain, bi biodrama ikusteko parada ere izango da.
|
|
|
Sartreren pentsamendu filosofikoa bere obra literario osoan zehar agertzen da. Eta begiradari buruzko erreferentziak ere, beraz, han hemenka agertzen dira
|
bere
antzerki, eleberri eta biografiagintzan. Baina, alderantziz ere, Sartrek sarritan filosofia idazteko literaturara jotzen du.
|
|
2018
|
|
|
Aipatu behar da
|
bere
antzerki testuak sarituak izan direla; besteak beste, Serantes saria, Donostiako Hiria antzerki saria, eta Toribio Alzaga Euskaltzandia saria.
|
|
2019
|
|
|
Marguerite Yourcenarrek grekotik itzuli zuen (laguntzarekin), eta En attendant barbares izenburua eman zion frantsesezko itzulpenari. Samuel Beckettek En attendant Godot izena jarri zion
|
bere
antzerki lan ezagunenari, eta Beckettek berak itzuli zuen ingelesera, Waiting for Godot izenburuarekin.
|
|
|
Azkenaldian badago norbait, zorionez, bere ametsetan ateratzen nauena eta, berari esker, hil aurretik uste nuena baino hobeto bete ahal izan ditut nire asmoak; zuzendari batek
|
bere
antzerkia oholtza gainetik bertatik gobernatuko balu bezala. Nire adineko jaun isil bat da.
|
|
2020
|
|
|
Izatekotan, jarrera batekin identifikatzen dute trapa: " Badago joera bat, harro antzekoa, erakustekoa zenbat diru daukazun, ze kotxe puskarekin zabiltzan… baina bakoitzak hauta dezake
|
bere
antzerkia". GAZ Limbokoentzat trapa da" lehen kanpamendua", baina gero beti" beste leku batean" amaitzen dute.
|
|
|
Argazkian, Iosune Etxebeste eta
|
bere
antzerki taldekoak.
|
|
|
Maialenek
|
bere
antzerki irakasleak estreinatuko zuen lana ikustera laguntzeko eskatu zidan.
|
|
|
Entsegu orduak amaigabeak egin zitzaizkidan. Aurreko egunean, Maialenek
|
bere
antzerki eskolakoekin egindako emanaldi batera gonbidatu ninduen Zazpi Katura eta nik larunbat goizean Maiatzaren Biko kaleko merkatura joateko gonbitea egin nion. Gainera, amak laguntza eskatu zidan galerian.
|
|
|
Kazetaritzan lizentziatua, Donostiako Arte Eszenikoen tailerrean burutu zituen
|
bere
antzerki ikasketak. William Layton laborategian ere ikastaro trinko bat egin zuen.
|
|
|
Batu
|
bere
antzerkietara.
|
|
2021
|
|
|
102 1925ean irabazi zuen Literatura Nobel saria eta 1938an Oscarra, Pygmalion izeneko
|
bere
antzerki lanean oinarritutako pelikularen gidoiagatik.
|
|
|
Epaiketa ospetsua izango zen. Valle Inclánek berak aipatuko du gertatua
|
bere
antzerkietako batean (esperpento kutsu handiagoa emanez, eta kanibalismoa aipatuz):
|
|
|
Ilunabarra joan eta ilunabarra etorri, atzeratu egiten zuen Mae gonbidatzea. Behin eta berriz errepasatu zuen
|
bere
antzerkia, zehatz jakin arte non geldituko zen Mae, nola begiratuko zuen, zer esango zuen. Esan zezakeenaren aldaera asko bururatzen zitzaizkion.
|
|
|
|
Berak
antzerkia, pintura eta musika maite ditu, batez ere musika. Nik ez dut zipitzik ere ulertzen musikaz, ezer gutxi axola zait pintura, eta aspertu egiten naiz antzerkiarekin.
|
|
|
Sortu duen agertokian ezagun egiten zaizkigun jendeak daude, xelebreak, ikazkinak, arotzak, baita animaliak edo mamu ezberdinak ere.
|
Bere
antzerkia poesiarekin eskutik hartuta doa. Erran behar da Gaizka txistularia ere badela.
|
|
2022
|
|
|
Alboko gelako argia piztu da bat batean. Beirate handi eta zabal bat du, eta
|
bertatik
antzerki aretoa ikus liteke. Javiertxok hara hurbiltzeko adierazi die aitona amona guztiei.
|
|
|
Eta bazen azpian, ikusten ez zen egarri bat. Enbatak bere hazia bota zuen; katixima euskaraz nahi zuen ‘Mende Berri’ izeneko elkarte bat ere bazen; Donibane Lohizunen eskolan egiten zuten orduren bat euskaraz; Daniel Landart hor zen
|
bere
antzerkiarekin; errefuxiatuak etorriak ziren... Lurra prest zegoen, eta Seaskak lur horren gainean hazi ttipi bat jarri eta ateratzen zen, plast!".
|
|
|
Ezen antzerkiak ezin baitu gogoan baizik iraun. Antzerkilari benetako batek ez du
|
bere
antzerkia bideoaz jasaten. Bideoak egin nahi zuena lehertzen baitu, hiru edo lau dimentsiokoa bira ekartzen eta beraz esanahi guziak xaflatan pikatzen, turbinak xametak nola.
|