|
2000
|
|
|
Esperimentu haren aitzinatzeko, osabak bazuen, alde batetik, zurezko kaxa ireki bat, handi samarra, kandela baten estaltzeko erabiltzen zuena eta bazuena,
|
bere
aldeetarik batean, zulo tipi bat, puntu finko eta argitsu bat bihurtzen zena, kandela piztuaren eraginez; bazuen, bertzetik, mirail plano birakor bat, orientazino bat edo ber tze har zezakeena; bazuen, halaber, behatoki finko bat, burdinazko uztai tipi bat zuena, non pausatzen baitzuen begia, puntu argitsua mirailean nola islatzen zen ikusteko; eta bazuen, finean, pintzel fin bat, zeinaz baliatze...
|
|
|
Moduak eta manerak aipatu dizkizut arestian, eta haiei buruzko xehetasun tipi bat baizik ez dizut emanen, hau guztia hobeki argituko dizuna, ikus dezazun zein diferentak ziren jaun Marcel eta aita Bartolome: Jaun Marcelek mahai baten inguruan emaiten zuen eskola, eta
|
bera
alde batean paratzen zen, ni bertzean; eta nahi izaiten zuen, bertzalde, nik hitz egitea eta ene zalantzen azaltzea eta guztian parte hartzea, kasik berdinetik berdinerat ariko bagina bezala; eta zuka mintzatzen ginen, eta ez zuen boza goratzeko ohiturarik. Aita Bartolomek, ordea, lehen egunetik beretik, ene mahaiaren aitzinean, bere mahai partikularra ipinarazi zuen, oholtza baten gainean —oholtza baten gainean, bai, jaun André! —, ene behakoa beheiti goitikoa izan zedin beti ere, eta jakin nezan nor zen nor, eta hargatik eginarazten zidan, amaren kontsentimenduarekin, berorika ere, gela hartan geunden bitartean; eta bera zen, bertzalde, eskola haietan kasik beti mintzatzen zena, ozentki, halako tailuz non neke eta gaitz baitzen jakitea enekin ari zenetz, edo bere buruari aditzen ari zitzaionetz.
|
|
2003
|
|
|
Azken aldian, senarrak etxetik kanpo egunak egiten zituelako edo, gizonezkoen bisitarik ere izaten omen zuen emakumeak etxean, eta horietan egongelan ikusten omen zuten berandu arte hizketan. Auzokoek ez dakite, noski, adiskide soilak ala maitaleak ziren, etxeko egongelan hizketan berandu arte egon eta batzuetan lotara ere etxean geratzen zirela bakarrik, eta hori ere segurantzarik gabe, hasieran gizon guztiak isilka sartzen baitira maitale berrien etxeetan eta modu
|
berean
alde egiten baitute, oinutsik eta zaratarik gabe. ez dute txirrinik jotzen, ez aterik kolpatzen, ozta ozta ukitzen dute behatz koskoekin atea, baldin aurreikuspen guztien kontra senarrak zabaltzen badu desenkusaren bat aipatu ahal izateko, eta modu berean ateratzen dira goizeko ordu txikietan, zaratarik gabe, atalburuan musu presakor bat eman ondoren; hurrengo hitzordura arte indarrak pilatzeko balioko dien musu labur baina indartsua etenik sartuko da gizonezkoa igogailuan (jaisgailu izango da ordu horietan) eta geratuko zaio emakumea begira, itxoiten geratzen diren emakumeek duten otzantasunarekin, esku bat ateko sarrailan eta bestea paparrean, bularrak doi doi estaltzen dizkion bataren solapak bilduz.
|
|
|
Neureaz hitz egin gabe despeditu ginen, bada.
|
Berak
alde egin zuen, dudarik gabe etsaien aldean kokatuko zuen pertsona bat zeinen hurbil eduki zuen jakiteke. Eta, batez ere, oraindik ere bereizten gaituen gatazkaren errealitatea esplikatzeko alde honetatik ematen ahal geniona ezagutu gabe.
|
|
2004
|
|
|
Iritzi hori agertu digun aditua, nik dakidanez, ez da Euskal Herrian Euskarazko ekintzailea. Susmorik ez
|
beraz
alde horretatik. Etxeberriak, nik bildu dudan aipuaren testu buruan, oin oharrean ikus dezakegun moduan, politikoen borondaterik gabe zereginik ez dagoela gogorarazi digu.
|
|
2005
|
|
|
Egun bakar batean Naroa ere ohitu da, eta azalpenik barik ulertu du iritsi direla" Mamonaku Shinjuku, Shinjuku desu" entzun duenean. Kanpoan, Tokiok
|
bere
alderik modernoena jaurti du haien gainera. Eraikineko pantaila handiak eskaintzen dien bideo-klipa ikusten geratzeko asmorik ez dute, ordea, presaka dabiltzan japoniar guztiek bezala.
|
|
|
Ordurako, jatetxean euren artean ingelesez hitz egiten zuen bikotea eta bera baino ez zeuden. Itziar joana zen, eta kontua eraman zionean Aratzi ere
|
bertatik
alde egiteko esan nion.
|
|
|
Ura baino ez zen entzuten manpara ostean, eta
|
bertatik
alde eginda egongelara itzuli nintzen umore txarrez. Beste whiski bat atera nion neure buruari eta berriro ahotsa igo telebistari.
|
|
|
Ez zuen ezer esan. Burua mugitu zuen ezkerretik eskumara eta eskumatik ezkerrera, indartsu; mahai gaineko giltzak, etxe zuriko atea irekitzen zutenak, eskuan hartu eta
|
bertatik
alde egin zuen azkar, atzera ezertarako begiratu gabe. Beste kopa bat eskatu eta ardoaren zaporea astiro dastatu nuen:
|
|
|
Begira gelditu zitzaion, gero txandala eta zapatilak begiratzeko jaitsi zituen begiak, eta ondoren, hitzik esan gabe,
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
Eta labanaren tipoak, hasieran arrastaka eta gero zutik, jatetxea bistatik ezertarako galdu gabe,
|
bertatik
alde egin zuen, ahal izan zuen era azkarrenean. Urrutiago Samuel behar zuena ikus zitekeen, bere lagunari lasterka aurreratzen.
|
|
|
Monikak
|
bertatik
alde egiterakoan, ama niregana zuzendu zen.
|
|
|
Gurasoak behingoz joatea lortu nuenean sukaldera sartu, arropak aldatu eta
|
bertatik
alde egin nuen nik ere.
|
|
2006
|
|
|
–Dirua hartuta, nork
|
bere aldetik
alde egin zuen. Deabru naziak kamioia eraman zuen.
|
|
2008
|
|
|
Eta ez niri hitz egin sekula santan! , eta, Reginari bizkarra emanda,
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
Mila aldiz eman behar izan zion Nazariok Mateori arrazoi eta mila aldiz esker, dentistaren kontsultara urduri eta erdi kikilduta sartu zena irten ez zen, bada, pasodoble bat kantatzeko gertu, bere lagun min Mateo Sukunzari aitortu zionez! Egia da, efektua pasatuta gero, mina maila batean berritu eta halako egoera goibel batean sartu zela, baina egia zen, halaber, miraria ere iruditu zitzaiola dentistaren salan gertatutakoa, hiltzen ari diren txerri baten minezko mina sentitzetik ez sentitzera bai baitzegoen, bazegoenez,
|
bere
aldea.
|
|
|
Gogoratu egin baitzenuke hori, don Justorekin konfesatuko bazara ere?! , eta, hatza desarmatu eta bira egiten zuela, Ernestinari bizkar eman eta
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala, bere Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako lanaren eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak, jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen?, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitateak berriro egin zuela lehen planora, amets lizun bat bitarteko, gainera!?, inoiz baino indar handiagoarekin. ...aitzezakeen bermeko irtenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani??, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu, mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero?, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu, zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan?, eta
|
bertatik
alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
|
nahi duzuna egin dezakezu hemen? nolanahi ibil zaitezke, bai, iluntasunaren erresuman, baina
|
bertatik
alde egin gabe: zenuke, gainera, ihes egin, eraztunak salatuko baitzintuzke.
|
|
|
–Jim, esan zidan Silverrek bakarrik geratu ginenean?, nik bizia salbatu banian, orain hik salbatu duk nirea, eta ez diat hori ahaztuko. Ikusi diat sendagilea hiri keinuak egiten
|
berarekin
alde egiteko, begi ertzaz ikusi ere; eta hi, berriz, ezetz esaten ikusi haut, entzun izan banu bezain garbi. Hori tanto bat duk hire alde, Jim.
|
|
|
–Bo, berriz ere! Ez zen konturatuko
|
berea
aldean zuenik. Nik zer dakit!
|
|
|
Zer arraio inporta zitzaion berari atzerritarrek gidaliburuetan irakurri eta euren artean komentatzen zuten zabor hura guztia? Berak, ikuspegiari barik, turistei so egitea zuen gogoko, tinko so egin ere,
|
berarengandik
alde egitea lortzen zuen arte. Atsegin zuen jendea kikildu eta uxatzeko gaitasun hura, barregarria iruditzen zitzaion.
|
|
|
Gogoratu egin baitzenuke hori, don Justorekin konfesatuko bazara ere...! –eta, hatza desarmatu eta bira egiten zuela, Ernestinari bizkar eman eta
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
Aldi berean, frai Millanek garbi ikusten zuen –garbi ikus zezakeen, behin eta berriz gertatuaren konstatazio hutsa zèn heinean– santuen irudi haiek gertatu izan zitzaizkiola Ernestinari arazo iturri, batean san Mamerto, hurrengoan san Bruno eta santa Zezilia, eta hurrengoan guztiak... santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala, bere Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako lanaren eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak –jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen–, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitateak berriro egin zuela lehen planora –amets lizun bat bitarteko, gainera! –, inoiz baino indar handiagoarekin. ...tenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani...?, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu –mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero–, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu –zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan–, eta
|
bertatik
alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
|
Eta ez niri hitz egin sekula santan! –eta, Reginari bizkarra emanda,
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
Hori bai, zuk zeure oparia jaso duzu, eta nik neure baldintzak jarriko dizkizut, ordainean: nahi duzuna egin dezakezu hemen... nolanahi ibil zaitezke, bai, iluntasunaren erresuman, baina
|
bertatik
alde egin gabe: zenuke, gainera, ihes egin, eraztunak salatuko baitzintuzke.
|
|
|
Mila aldiz eman behar izan zion Nazariok Mateori arrazoi eta mila aldiz esker, dentistaren kontsultara urduri eta erdi kikilduta sartu zena irten ez zen, bada, pasodoble bat kantatzeko gertu, bere lagun min Mateo Sukunzari aitortu zionez! Egia da, efektua pasatuta gero, mina maila batean berritu eta halako egoera goibel batean sartu zela, baina egia zen, halaber, miraria ere iruditu zitzaiola dentistaren salan gertatutakoa, hiltzen ari diren txerri baten minezko mina sentitzetik ez sentitzera bai baitzegoen, bazegoenez,
|
bere
aldea.
|
|
2009
|
|
|
1937ko maiatzaren hamaikan, Bizkargiko tontorrak defenditzen zituzten gudariak
|
bertatik
alde egitera behartu zituztenean, bizirik jarraitzen zutenak mendian behera abiatu ziren. Tontorren eta Zornotzako herriaren arteko erdibidean gelditu eta batu egin ziren.
|
|
|
Etxean utzi nuenean ez nuen igo nahi izan. Atariko telefonotik nekatuegi nengoela esan eta etxera joango nintzela esanez
|
bertatik
alde egin nuen.
|
|
|
Arazo nahiko zituen polizia alu haren susmoak jasatearekin, Anaren... ateraldiez kezkatzeko. Azken batean,
|
berak
alde egin zuen, ezta. Berriz ere berekoi eta putakume sentitu zen hain bihozgabea izateagatik.
|
|
|
Baina hura legezkoa izan zen gutxienez, eta zurea ez? horrek ere bai baititu
|
bere
aldeak, eta ez nolanahikoak: ez al dakizu, bada, haurdunaldi osoa gela batean itxita igaro zenukeela, haurra izan arte?
|
|
|
Zerbitzu premian!? , zaintzaileak bazkalduta zeuden ordurako, eta abokatuaren iloba
|
bertatik
alde egina?, Nikolairi begia argitu, eta honela mintzatu zitzaion Grigoriri:
|
|
|
esatetik, baina zu bizirik zaude, eta zu zara nire poza? esatera bai baitago
|
bere
aldea.
|
|
|
lekuan zeudèn piezak lekutik erauzi eta lekuz kanpo uzteko, oreka gutxieneko baten jabe zena desorekaren ur arreetan murgilaraziz: hobe zuen, bai, bihotzaren lur mugikorretan sartu baino lehen
|
bertatik
alde egitea, lurrak irentsia bukatu nahi ez bazuen bederen; bazuen, gainera, nora erretiratu, xakearen piezak maisuki mugitzen zituenean sentitzen baitzen nor: alfila 4Dra, xake erregeari?
|
|
|
Izeba Ernestinak, zegoèn tokian lauzpabost segundotan itxaron ondoren, halakoetan, Reginak ohi zuen ez bezala, atearen bestaldean gelditzen zen, barrukoarekin hitz bat edo beste eginez, bai, baina ateko kirtenari eragin gabe, hurkoaren espazioa errespetatuz betiere?,
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
...ri ezin esan zizkiotenei, hobeto, eliz giro hartan debekuaren eremukoak baitziren hitz haiek, azken batean; esan nahi baita gorputz adierazpen haiek beste ñabardura bat eransten zietela, apika, bi mutilen esaldiei, hauek itxuraldatzen zituztela," baina zu bizirik zaude, eta horrek izugarri pozten nau" esatetik" baina zu bizirik zaude, eta zu zara nire poza" esatera bai baitago
|
bere
aldea.
|
|
|
Izeba Ernestinak, zegoèn tokian lauzpabost segundotan itxaron ondoren –halakoetan, Reginak ohi zuen ez bezala, atearen bestaldean gelditzen zen, barrukoarekin hitz bat edo beste eginez, bai, baina ateko kirtenari eragin gabe, hurkoaren espazioa errespetatuz betiere–,
|
bertatik
alde egin zuen.
|
|
|
Gogoratzen al zara Benjamin Maria koitaduarekin zenbat sufritu genuen, zuk batez ere? Baina hura legezkoa izan zen gutxienez, eta zurea ez... horrek ere bai baititu
|
bere
aldeak, eta ez nolanahikoak: ez al dakizu, bada, haurdunaldi osoa gela batean itxita igaro zenukeela, haurra izan arte?
|
|
|
Bahitzaileek ez zituzten aita semeak hilko, itxuraz, baina egonean egoteko asmotan ere ez zeuden, agidanean; izan ere, Teofilo Mariak bere egitekoa egin eta oihuka hasi zenean," Zerbitzu premian! Zerbitzu premian!" –zaintzaileak bazkalduta zeuden ordurako, eta abokatuaren iloba
|
bertatik
alde egina–, Nikolairi begia argitu, eta honela mintzatu zitzaion Grigoriri:
|
|
|
zerbait helezina, ezin irudika zitekeena, inola ere, irudi antropomorfiko baten bidez; atsegin zuen matematika –nola gozatzen zuen logika matematikoaren zehaztasunarekin, pieza bakoitza bere lekuan, bizitzan ez bezala! – eta atsegin zuen xakea, logikaren mugimendua eta mugimenduaren logika batzen zituen jokoa zen neurrian; arrazoiaren mundu haren kontrastean, baina, bihotzarenak bihotza zuen zentro, orain erritmikoki orain arritmikoki mugi zitekeena, deserosotasuna eta ezegonkortasuna noiznahi sortuz, aski baitzuen bihotzak, antza, azkartze edo moteltze ezohiko bat –desfase soil bat, beraz– lekuan zeudèn piezak lekutik erauzi eta lekuz kanpo uzteko, oreka gutxieneko baten jabe zena desorekaren ur arreetan murgilaraziz: hobe zuen, bai, bihotzaren lur mugikorretan sartu baino lehen
|
bertatik
alde egitea, lurrak irentsia bukatu nahi ez bazuen bederen; bazuen, gainera, nora erretiratu, xakearen piezak maisuki mugitzen zituenean sentitzen baitzen nor: alfila 4Dra, xake erregeari... zaldia 5Ara, xake berriro... dorrea 7Zra, xake mate.
|
|
2010
|
|
|
eta maila guztien gaineko maila beretzat harturik. Une hartan, baina, alderantziz gertatu zen, aitak ez baitzigun egongelatik alde egin genezan agindu; aldiz,
|
berak
alde egin zuen bere borondatez, etxeko jauna zen neurrian, aitak etxeko harri guztiak zituen, baina ez zen giltzarriaren jabe, antza?, jarrera harekin beste zerbait ere esan nahi baligu bezala: –Orbetarren arraza galdu da, bai, maila batean, baina ez da betiko galduko, Teofilo Maria eta biok horretarako baikaude, harrizko zutabe batzuk eginik, bigunkeria eta samurkeria guztietatik urrun?.
|
|
|
Gero, kolpe lehor bat, bala zuhaitzaren enborrean sartu balitz bezala. Ohartu nintzenerako, hankaz gora zegoen Heinrich,
|
bera
alde batean eta gurpil aulkia bestean. Anaia ez zitzaidan, baina, esker oneko agertu, haserre baizik:
|
|
|
Ospitaletik, hala ere, denboraldi hartan harritu ninduèn gauza bakarra zera izan zen, bere lagun min Tasio Loidi ez zitzaiola bisitan joan, esplikazioa berandu gabe neureganatuko banuen ere?, gurpil aulki batean atera zen Teo, eta nik ez dakit gurpil aulkian beste norbait sentitzen hasi zelako, etzanda egotetik eserita egotera ere badago
|
bere
aldea, lurra ere ez baita berdin nola lurretik begiratua hala goragune batetik?, edo etxeko aireak, besterik gabe, umorea aldatu ziolako, kontua da baikorrago sentitzen hasi zela.
|
|
|
Niri oso ideia ona iruditzen zait?;. Domingorena edo Gabinorena??? esan zenuen zuk, Damaso, beste barre uholde bati ekiteko prest; eta ni hain zapuztuta sentitu nintzen, non
|
bertatik
alde egin bainuen, haserre bezain burumakur; eta gelan bakartu, eta zuen mespretxuak eragindako mingostasuna irentsi nuen, harik eta, handik gutxira, Maria Bibiana etorri zitzaidan arte, kontsolatzera: –Konbentzitu ditut, Gabino.
|
|
|
Behin neureganatu nuen sentipen hura aita Pierrerekin, eta berriro neureganatu nuen une hartan, etxeko bi txakurrekin. Bazegoen, baina, bi gertaeren artean
|
bere
aldea: aita Pierrek eman zidàn jipoiak, izan ere, nire balentria gutxiestera eraman ninduen; txakurrekin izan nuèn jarreraz, berriz, harro baino harroago egon naiz beti:
|
|
|
Behin neureganatu nuen sentipen hura aita Pierrerekin, eta berriro neureganatu nuen une hartan, etxeko bi txakurrekin. Bazegoen, baina, bi gertaeren artean
|
bere
aldea: aita Pierrek eman zidàn jipoiak, izan ere, nire balentria gutxiestera eraman ninduen; txakurrekin izan nuèn jarreraz, berriz, harro baino harroago egon naiz beti:
|
|
|
Ospitaletik, hala ere —denboraldi hartan harritu ninduèn gauza bakarra zera izan zen, bere lagun min Tasio Loidi ez zitzaiola bisitan joan, esplikazioa berandu gabe neureganatuko banuen ere—, gurpil aulki batean atera zen Teo, eta nik ez dakit gurpil aulkian beste norbait sentitzen hasi zelako —etzanda egotetik eserita egotera ere badago
|
bere
aldea, lurra ere ez baita berdin nola lurretik begiratua hala goragune batetik—, edo etxeko aireak, besterik gabe, umorea aldatu ziolako, kontua da baikorrago sentitzen hasi zela.
|
|
|
" Bada, ez dakit zergatik egiten duzuen barre. Niri oso ideia ona iruditzen zait";" Domingorena edo Gabinorena...?" esan zenuen zuk, Damaso, beste barre uholde bati ekiteko prest; eta ni hain zapuztuta sentitu nintzen, non
|
bertatik
alde egin bainuen, haserre bezain burumakur; eta gelan bakartu, eta zuen mespretxuak eragindako mingostasuna irentsi nuen, harik eta, handik gutxira, Maria Bibiana etorri zitzaidan arte, kontsolatzera: " Konbentzitu ditut, Gabino.
|
|
|
Aita, izan ere, beti izan zen etxeko aginpidea, etxekooi tokia eta maila esleitzen zizkiguna, toki guztien gaineko tokia —piramidearen erpin mugigaitza— eta maila guztien gaineko maila beretzat harturik. Une hartan, baina, alderantziz gertatu zen, aitak ez baitzigun egongelatik alde egin genezan agindu; aldiz,
|
berak
alde egin zuen bere borondatez —etxeko jauna zen neurrian, aitak etxeko harri guztiak zituen, baina ez zen giltzarriaren jabe, antza—, jarrera harekin beste zerbait ere esan nahi baligu bezala: " Orbetarren arraza galdu da, bai, maila batean, baina ez da betiko galduko, Teofilo Maria eta biok horretarako baikaude, harrizko zutabe batzuk eginik, bigunkeria eta samurkeria guztietatik urrun".
|
|
|
Gero, kolpe lehor bat, bala zuhaitzaren enborrean sartu balitz bezala. Ohartu nintzenerako, hankaz gora zegoen Heinrich,
|
bera
alde batean eta gurpil aulkia bestean. Anaia ez zitzaidan, baina, esker oneko agertu, haserre baizik:
|
|
2011
|
|
|
Katua lurperatu eta gurutze bat jarri zioten. Anttonek orduan gizakien hilezkortasuna sinesten zuen gutxi gorabehera, katuena ez ordea, kontsolamendu eskasa
|
beraz
alde horretatik. Amonen heriotzek ere ez zuten horrenbeste oinazetu.
|
|
|
–Garairako ezohikoak ziren gauzak filmatzen nituen. Ohartzen nintzen nola desberdina den errodatzea zugana zuzenean datorren pertsona, edo pertsona
|
bera
alde batetik bestera igarotzen, denborak desberdinak direla, baita plano bakoitzak iradokitzen duena ere; edota neure buruari galdetzen nion zergatik pelikulek bukatu behar zuten beti ongi, errealitatean askotan hala ez denean??, eta gaizki bukatzen zen film laburra burutu zuen lagunartean: Alejandro El Grande. Lan horren bitartez ezagutu zuten irundarra Jorge Oteizak eta Nestor Basterretxeak.
|
|
|
ongietorri beroa egin die, jateko eta edateko eskaini, hura ez dela kuxidadea eta barkamena eskatu. Andrérekin bereziki, artatsu bezain baldar aritu da, emakumeekin ohiturarik ez eta, aldi berean,
|
bere
alderik zibilizatuena erakutsi nahi duenaren gisan.
|
|
|
Batzuetan Fredi etxera joaten zitzaion eta Anerekin hizketan egoten zen pare bat orduz; gero, betiere afariaren ordua baino lehen,
|
bertatik
alde egiten zuen.
|
|
|
Ni nintzen susmagarrietako bat, nola begiratu zidaten, zenbat erruki zegoen neskatoari begiratu ziotenean eta nolako gorrotoa niregana begiratzean. Nola geratu zitzaizkidan begira intermitentea kendu eta
|
bertatik
alde egin nuen arte.
|
|
|
–benetan haserretua zirudien; Tuercasek keinu zakar batean billetea hartu zuen, patrikan sartu eta autotik atera zen. Atarira ailegatu baino lehen autoak
|
bertatik
alde egin zuen azkar. Neumatikoek erre usaina utzi zuten kale guztian, eta bizilagun batzuk leihoetara atera ziren zarataren zergatia jakin nahian.
|
|
|
Handik ordu laurdenera etxetik atera eta etxe aurrean Ane besarkatu zuen estu. Furgonetan sartu eta
|
bertatik
alde egin zuen, ez zen gehiago herritik agertu.
|
|
|
Semearena gertatu zenean pentsatu zuen zergatik ez ote zuten alde egin neskatoa desagertu eta polizia bila joan zitzaionean.
|
Berak
alde egitea nahi zuen, ez gertu, 500 kilometrora gutxienez, horrela bizitza berri bat hasteko aukera izan zezaten, baina emazteak ezetz esan zion. Errugabea zela eta berak eta umeak barkatu bazioten ez zuela zertan alde egin.
|
|
|
Atsegin hartzen zuen ni iraintzen eta umiliatzen. Egia erran, poztu egin nintzen
|
berak
alde egin zuenean. Baina ezin dut bakardea eraman.
|
|
2012
|
|
|
Itziarrek begirada apartatu nahi izan zuen, baina ezin zuen, begiradari eutsi zion. Ainhoak une batez baino ez zuen begiratu; gero, erosketak poltsetan sartzen jarraitu, dena bilduta izan zuenean txartelarekin ordaindu, eta
|
bertatik
alde egin zuen, atzera begiratu gabe.
|
|
|
Lepoko zapi bat gertatu omen zitzaion bereziki nabarmena. Bikoteak alde egin eta handik gutxira, gizatxar batzuk azaldu omen ziren, lainezaz beteta; jan eta edan ondoren, ordaindu gabe, gizonaren eta neskaren bide
|
beretik
alde egin omen zuten, ilunabarrean itzuli ziren ostatura, eta atzera gurutzatu zuten ibaia, ikaragarrizko presaz nonbait.
|
|
|
»Baina zein da zehatz mehatz Madame Deluc en aitorpena?: . Gizatxar talde bat azaldu zen, lainezaz betea; ordaindu gabe jan eta edan ondoren, gizonaren eta neskaren bide
|
beretik
alde egin zuten, ilunabarrean itzuli ziren ostatura, eta atzera gurutzatu zuten ibaia, ikaragarrizko presaz nonbait?.
|
|
|
Garai zaharreko harremanen izenean maitasun adierazpenak egin ondoren, ez egin zalantzarik, nire lursailez eta auzoaz galdegin nion. Agureak esan zidan ia bederatzi urte zirela ez zela Brasilen izan, baina ziur esan zezakeela,
|
berak
alde egin zuenean, nire auzoa bizirik zegoela; aldiz, nire zatiaren ardura hartu zuten ordezkariak biak hil zirela. Baina hala ere, uste zuela nire lursailen etekinen kontu zehatza emango zidatela; izan ere, itsasontzia hondoratu eta itotzat jo nindutenean, han utzi nituen ordezkariek niri zegozkidan lursailen etekinen berri eman zioten fiskalaren diruzainari, eta, baldin eta ni eskatzera joaten ez banintzaion, heren bat erregearentzat bereizi zuen, eta beste bi herenak San Agustinen komentuarentzat, behartsuen premietan erabiltzeko eta indiarrak fede katolikora bihurrarazteko.
|
|
|
Ohiko agurrak egin ondoren, Jaun haren aurpegia kezkaz betea zegoela ohartu, eta, haren zergatiaz galdetzean, eroapenez entzuteko erregutu zidan nire ohorearekin eta biziarekin zerikusi handia zuen zerbait. Gutxi gorabehera, hauxe esan zidan hark, oharrak hartu bainituen
|
berak
alde egin eta berehala.
|
|
|
Zola, bere oinen pean, uhin bat baino begatsagoa zen, eta ildoak egundoko olatu arreak iruditu zitzaizkion, zapartaka. Bere buruan zegoen oroitarrastorik, ideiarik orok aldi
|
berean
alde egiten zion, jauzi bat beraz, su festa bateko mila puskaren gisa. Ikusi zuen bere aita, Lheureuxen kabineta, beren gela han nonbait, beste paisaia bat.
|
|
2013
|
|
|
Terrazak, bestalde, ez zuen hari musikalik. Behin La oreja de Van Gogh jarri zuten elkarrekin zeuden taberna batean, eta
|
bertatik
alde egin beharra izan zuten. Aratzek ez zuen pop mota hori asko estimatzen.
|
|
|
–astiro trapua utzi eta Martin zegoen barra aldera hurbilduz zihoan?. Edanda bazaude, hobe izango duzu
|
bertatik
alde egitea.
|
|
|
Behin hondartzara joan zen; goizetik joan arren, jende asko zegoela iruditu zitzaion. Bainu bat itsasoan hartu eta, bainujantzia lehortuta izan zuenean,
|
bertatik
alde egin zuen. Lanik gabeko hirugarren egunean, egunkariak irakurtzen hasi zen berriro; entretenitu egiten zuten, denbora eramangarriagoa egiten laguntzen zioten.
|
|
|
–Behin gauzak erraten hasita, hau ere erran behar dizut, Abdel Haqq, merezi duzu eta. Mustafak?. Lautarekin lauzpabortz urterekin hasi izan bazina, birtuoso bat izanen zinateke gaur egun. Tipitarik hasteak bai baitu
|
bere
aldea. Baina zu honetarako jaio zinen, hori ere ezin garbiago daukat, eta ez etsi, orain ez bada hemendik urte batzuetara erdietsiko baituzu helburua?
|
|
|
Antzera bai, baina ez berdin, Josefinaren. Ongi etorri, tik Pankraxirenera bai baitzegoen alderik, hotzetik berora
|
bere
aldea dagoen lez. Hasteko, balizko ikusle bat ondo ohartuko zen zelan irten zitzaion ahotsa Josefinari, bere nolakotasunari misterio tonu bat erantsi eta berezko naturaltasuna itxurazko bihurtzen zuena, bere egiteko hura antzezten ariko balitz bezala, sedukzio nahi inkontziente baten mende edo?
|
|
|
arratsalde bateko hondar orduan iritsi ziren, gazteluko soldaduen oihu eta biben artean. Ezlegezko oinordekoaren tropek, baina, berri gaiztoaren jakitun, beren eremu hura minaz josi eta
|
bertatik
alde egin zuten, gauak babestuta. Biharamun goizean gazteluko gizonek erasoa jo, eta, ikusirik erantzunik ez zutela, aitzina egin zuten, hain fortuna gaiztoarekin, non zazpi soldaduk minak zapaldu, lehertu eta leherketek soldaduen gorputzak lehertarazi baitzituzten.
|
|
|
Bestela? , eta eskua ukabil bihurtu, hiruzpalau segundoren buruan jiratu, eta
|
bertatik
alde egin zuen Carmelok.
|
|
|
Bingley eta Darcyren artean, izaera aurkakoak gorabehera, adiskidetasun sendoa zegoen. Bere jite nasai, zabal eta moldagarriak bultzatuta maite zuen Bingleyk Darcy jauna, nahiz eta ezein izaerarekin ez zuen
|
bereak
alde handiagorik izango, eta nahiz eta Bingley ez agertu inoiz berarenaz desgogora. Darcyk beregana zeukan estimazioan uste osoa zuen Bingleyk, eta iritzirik aldekoena bere lagunaren adimenduaz.
|
|
|
Elizabethek ondo pasatzeko itxaropen guztiak galdu zituen. Gau osoan mahai desberdinei kateatuta geratu ziren, eta Elizabethen esperantza bakarra zera zen, Darcy jaunak begiak hain sarri bihurtzea
|
bere
alderantz, non berak bezain trakeski joka zezan.
|
|
|
–Behin gauzak erraten hasita, hau ere erran behar dizut, Abdel Haqq, merezi duzu eta –Mustafak– Lautarekin lauzpabortz urterekin hasi izan bazina, birtuoso bat izanen zinateke gaur egun. Tipitarik hasteak bai baitu
|
bere
aldea. Baina zu honetarako jaio zinen, hori ere ezin garbiago daukat, eta ez etsi, orain ez bada hemendik urte batzuetara erdietsiko baituzu helburua...
|
|
|
haiek –laurehun bat gizon, ongi armatuak– arratsalde bateko hondar orduan iritsi ziren, gazteluko soldaduen oihu eta biben artean. Ezlegezko oinordekoaren tropek, baina, berri gaiztoaren jakitun, beren eremu hura minaz josi eta
|
bertatik
alde egin zuten, gauak babestuta. Biharamun goizean gazteluko gizonek erasoa jo, eta, ikusirik erantzunik ez zutela, aitzina egin zuten, hain fortuna gaiztoarekin, non zazpi soldaduk minak zapaldu, lehertu eta leherketek soldaduen gorputzak lehertarazi baitzituzten.
|
|
|
Bestela... –eta eskua ukabil bihurtu, hiruzpalau segundoren buruan jiratu, eta
|
bertatik
alde egin zuen Carmelok.
|
|
|
Antzera bai, baina ez berdin, Josefinaren" Ongi etorri" tik Pankraxirenera bai baitzegoen alderik, hotzetik berora
|
bere
aldea dagoen lez. Hasteko, balizko ikusle bat ondo ohartuko zen zelan irten zitzaion ahotsa Josefinari, bere nolakotasunari misterio tonu bat erantsi eta berezko naturaltasuna itxurazko bihurtzen zuena, bere egiteko hura antzezten ariko balitz bezala, sedukzio nahi inkontziente baten mende edo... bere irribarre hura ere erakusgarri, irribarre soil bat ez zena eta irribarre bat baino gehiago ere izan zitekeena, Dionixioren gaineko lehen iruzkinaren adierazpen zalantzazkoa, berbarako:
|
|
2014
|
|
|
(Hain zuzen ere nik Madrilen egiten nuen gisan,
|
bertara
alde egin nuenean maite nintzakeen eta ondorioz oztopo bilaka zitekeen giza aingurarik gabe patxadaz gorrotatzera neure burua, justu Gasteizera itzuli, Z ezagutu eta harrigarriki guztiari buelta ematea (ustez) lortu baino zenbait hilabete lehenago).
|
|
|
Aitzol eta Mikel ez ziren hauteskunde kanpainan lanean aritu ziren bakarrak herrian, baina bai ahalegin handiena egin zutenak, ziurrenik, alkategaia
|
bera
alde batera utzita: hura, ordea, ez zen apenas logistika kontuez arduratu, eta Bilduren hautagaitza aurrera ateratzeko gehien egin zutenak Aitzol eta Mikel izan ziren, zalantzarik gabe.
|
|
|
Ez zuela gehiago aguantatzen. Eta
|
berarekin
alde egiteko eskatu zidan.
|
|
|
Lehenengoan, adibidez, Martin izugarri ondo portatu zen, adeitsua izan zen harekin; guk harrituta begiratzen genion, eta gero, amonari agur esan ondoren, galdera piloa egin zigun, eta guk pazientziaz eta gogo onez erantzun genizkion gehienak, gauzak ahalik eta modu zehatzenean azalduz. Baina onartzen dut egoerak deserosoa izan behar zuela Martinen adineko mutiko batentzat, eta hurrengo bisitaldietan geroz eta besteratuago sumatu genuen,
|
bertatik
alde egiteko gogoari ezin eutsirik: ez da atsegina konturatzea amonak ez zaituela ezagutzen, batzuetan, edo haren bat bateko haserre eztandetako baten lekuko izatea; oraindik gogoan dut Martin gaixoak jarri zuen aurpegia, berak eramaniko trufa kaxa leihotik behera bota zuenean amonak.
|
|
|
Neska kale sorginduetatik ibilia zen, musika probokatzailearen gisako gauzak egiten.
|
Berarekin
alde eginak ziren gertakari misteriotsu guztiak, itxaropen gozo eta bizi guztiak, eta berriz berarekin itzuliak ziren orain.
|
|
|
Ikusi bezain azkar ulertu nuen guztia, baita anaiarena ere. Mahaitik altxatu eta
|
bertatik
alde egin nuen, Aratzek eta musika ona gorrotatzen zuen mutilak ni ikusi baino lehen. Etxerako bidea hartu nuen, baina bidean pare bat whiski irentsi nituen, lasaitu nahian; hala ere, banekien ez nuela begirik itxiko gau osoan.
|
|
|
|
Bertatik
alde egin behar nuen, arriskuan nengoen. Norbaitek zaratak entzun eta polizia deitu zezakeen, hori neukan buruan.
|
|
|
Bezero bakarra nintzen, krisiaren eragina seguruenik. Zerbezaren erdia trago bakarrez irentsi eta
|
bertatik
alde egin nuen.
|
|
|
Putakume bat zela esan zion behin eta berriro anaiak, larrutik ordainduko zuela eta oraingoan ez zuela bizirik utziko. Oliveirak, eskopeta ezertarako jaitsi gabe, ez zekiela zertaz ari zen erantzun zion, ertzaintza berehala agertuko zela eta hobe zuela
|
bertatik
alde egitea. Hiru metro eskas zeuden bien artean, baina hala ere oihuka hitz egiten zuten biek.
|
|
|
Zubia ikusi eta haren ondoko eserlekura zuzendu zen. Aurrean gelditu zen; jonkia madarikazioka bere aurretik pasatu zenean, itxaron egin zuen, eta, Euskalduna jauregiaren norabidea hartzen zuela baieztatu ostean, motxila eserlekuan utzi eta
|
bertatik
alde egin zuen anaiak. Joanekoa bezain azkarra izan zen bueltako bidea anaiarentzat.
|
|
2015
|
|
|
Zernahi. Mutu egon ginen tarte batez, eta
|
bertatik
alde egiteko imintzioa egin genuenean, beste zarata mutu bat entzun genuen, apur bat luzeagoa, hildakoak lurrazpiko hilkutxa harramazkatu balu bezala. Azkazalekin ari da egurra urratzen esan zidan lankideak aztoratuta.
|
|
|
Hala ere, agerikoa zenez, ezin gogoratu zitekeen nire aurpegiaz. Une horretan bertan, jiratu eta etorritako bide
|
beretik
alde egitea iruditu zitzaidan irtenbiderik duinena. Lehen urrats artega eman bezain laster, ordea, besotik estu heldu zidan libre zeukan eskuarekin, eta aurpegiaren aurre aurrean paratu zidan orkidea.
|
|
|
Drogekin zebilela jakin zuenetik oso gaizki eraman zuen aitak egoera. Erregutu egiten zion utz zezala, belauniko ere jarri zitzaion, negarrez, baina, horrelakoetan, Ibonek barre egin eta
|
bertatik
alde egiten zuen.
|
|
|
Josek baietz egin zuen buruarekin birritan, indarrik gabe, eta
|
bertatik
alde egin zuen Nagoreren begirada saihestuz.
|
|
|
|
Bertatik
alde egin nahi zuen Nagorek. Tabernara joan eta zerbeza bat lasai hartu, etxera bestela, arropa erosoak jantzi eta telezaborra dastatu sofan etzanda.
|
|
|
Ordua ailegatzean, inor ez zen bulegora hurbildu. Bata erantzi, Ford Fiestaren giltzak hartu eta
|
bertatik
alde egin zuen azkar.
|
|
|
Hildakoa hamahiru urteko mutil gaztea zen. Ibilgailuak, istripua izan eta gero,
|
bertatik
alde egin zuen zauritua lagundu edo larrialdietara deitu gabe. Mutila berehala hil zen, lepoa hautsita.
|
|
|
Dena erosiko diagu. Telefonoaren zain egon, eta
|
bertatik
alde egin zuen atzera begiratu gabe.
|
|
|
Alboko gelan balego bezala entzun zuen Karpoven errieta, bigarren gizonezko batek
|
bertatik
alde egin behar zutela esaten zion bitartean, ertzaintza agertu zitekeela eta. –Ergela?
|
|
|
Ez dizut berriro esango: dena kenduko dizut, den dena, bareago zegoen
|
bertatik
alde egin zuenean.
|
|
|
Ikara zegoen haren begietan, eta Nagorek ere irakurri zuen eskaera. Ezer esan gabe,
|
bertatik
alde egin zuen, familia bakarrik utziz.
|
|
|
Beti izan zen agian. Bi egun lehenago Gorriak
|
berarekin
alde egiteko eskatu zionean amaitu zen udazkena. Berandu zen dagoeneko.
|