|
2000
|
|
|
(hots, medioak definitzen duen erreferentzia eremua) lehenengo elurtea da. Era berean, trafiko istripu bat edo gobernuak hartutako neurri baten albistegarritasunean nahasten dira, aldi berean, gertaeraren izaera
|
bera
eta gertatutako erreferentzia eremuaren hurbiltasuna (beste zenbait faktorerekin batera, jadanik esan dugun legez).
|
|
|
Prisa taldeak bestelako egitura multimediatiko osatuagoa du. 1977an sortu zen ElPais egunkaria argitaratzeko, eta denborarekin lotura estuak eratu dira
|
bera
eta Santillana argitaletxearen artean, zeina, azken batean, bere hedapen estrategiaren oinarriaizan den. Gaur egun kultur industria gehienetan dihardu, esan bezala, nagusitasun posizioetan guztietan ere, nahiz eta horretarako kanpoko hainbat enpresaren laguntzaere behar izan duen.
|
|
|
Baina, eta horietan, medio elebidun horietan?, euskarari
|
berari
eta euskalduneioso bigarren mailako rol mediatikoa aitortzen zaie.
|
|
|
Frantzia du erreferente bakar esatariak, eguraldiari buruzko telebista tarteari hasieraemateko. Esatariak
|
berak
eta Frantziako mapa batek protagonizatzen dute TF 1en tartemetereologikoa, bai hasieran, baita amaieran ere.
|
|
|
–Izaki erretroflektiboak
|
bere
eta ingurunearen arteko mugaketa lerroa nola ezarribadaki, eta marra garbi eta zehatz bat egiten du..., baina bere erditik igarotzen delamarrazten du... Bere energiak kanpora zuzentzeari uzten dio, ingurunea manipulatueta bertan aldaketak eragin nahian, bere beharretara egoki daitezen; hitz gutxitan, barruranzko jarduera berbideratzen du, eta ingurunea, bere buruarekin ordezkatzendu, jokaeraren helburu gisa?. 16
|
|
|
Ildo
|
beretik
eta Baumgardner aipatuta, Perls ek ondokoa esaten du:
|
|
|
Moreno haurtzarotik erakarri zuen dramatizazioak, eta gogokoa zuen lagunekin eszenifikazioak egitea.
|
Beraren
eta bere biografia aztertu duten egileen iritziz, lehen dramatizazioa lau urte t, erdirekin egin zuen etxeko sotoan. Han, lagunakzeruan zeudeneko eszena bat antzeztera gonbidatu zituen:
|
|
|
Beti ez geunden ados, baina ezadostasunak ez ziren estrukturalak, koiunturalakbaizik. Gainera, bere etxean biltzean (Donostiako etxea seme alabei utzita, mendiangaldurik dagoen baserri batean bizi zen ordurako),
|
bera
eta bere ingurunea ikustekoparada ederra eman zigun, bai eta zein pianojole fina den frogatzeko ere.
|
|
|
Bai, ordea, harekin batera gertatu ziren hainbat bitxikeriari. Oroituko gara baiAranen
|
berean
eta bai hilaren semearen komentuan, zarata itzelak entzun zirelamemento hartan. Horrelako fenomenoak ezagutzen ditugu kinka antzekoetan agiturik, haien bidez jakiten ahal da urrun dagoen norbaiten heriotzaren berri; Marcaida kjasotako erreferentzian (1923, 31), eri bat hil zela igarri zuten, lagunen etxean entzunziren zaratengatik.
|
|
|
Euskararen Unibertsoaren hausnarketarako lan-taldean, bakoitzak gustukoen zuenharitik tiraka genbiltzan, mataza askatzeko ahaleginetan. Iñaki Zabaleta Urkiola, asmakizunaren gurasoetako bat, agiriak erredaktatzen saiatzen zen, gaitik gaira, azalpen batetik bestera,
|
berea
eta guztiona txertatzen. Euskararen eremua oso zabala da, noski.
|
|
|
Erregimen Zaharreko pasadizo ezagunetara gabe (esaterako, Kalahorrako Sinodalak ditut gogoan), 1885eko Sinodo Arauek tradizio zaharrari eutsi zioten, eta bidehorretatik zetorren. Eusko Pizkundeko planteamolde berriak ere tarteko zirela. Gotzaindegiaren
|
beraren
eta, ondorioz, apaiz diozesitarren hizkuntz politika eliztarzahar eta berritua. Hor, berez, ez zegoen artean geroagoko politika, separatistarik?, gatazka berezirik gabeko eliz tradizio heldua baizik.
|
|
|
Gobernua eta Gasteizko Diozesia. Hizkuntzen hautapenean bakoitzak zituenbere barne historia, ideologia eta praxia, baina bakoitzaren baitan posible zen definizioeta jokamolde finko bat
|
bera
eta bakarra ez izatea ere.
|
|
|
2000n Lourdes Oñederra Euskal Filologiako irakasleakMercero ren gogoetak eragindako iruzkinak paperean jarri ditu, ikasleekin ikas daitekeenaren esker onez1 Donegan fonologia teoriagile interesgarrienetakoa dugu, hemen oinarridugun lana da horren erakusle ezin hobea.
|
Bera
eta David Stampe ren irakatsiak diraOñederraren iruzkinetarako inspirazio iturri askotan. Ea denon artean eta Txillardegirenomenez, diskusio bideak irekitzea lortzen dugun, eztabaidarako baino predikurako joeranabarmenagoak dituen gure akademiaren onerako.
|
|
|
Areago, osagai horiek, berez, ezin dira bereizi berek osatzenduten osotasun horretatik. Osagaiok lotura partzial, material eta denborazkoez daudeuztartuta
|
beren artean
eta osotasunarekin, eta korapilook, esan bezala, askaezinak diraberen baitan. Korapilook askatzea, beraz,, miraria?
|
|
|
1999 urtean EGMren arabera, adineko hiritarren %53, 5ek entzun zuen irratia eta kopuru horretatik konbentzionalak %32, 2a hartzen du; irrati formula, ostera, %24, 6rekin geratzen da. Irrati estazioen kopuruari gagozkiola, estatu osoan 1700 estazio zeuden urte
|
berean
eta kategoriaka, 1000 pribatuak ziren, 303 gobernu zentralarenak eta 402 gobernu autonomiko eta udalenak nolabait esatearren. Beraz, panorama anitza eta konplexua irratia ondo ezagutzeko eta aztertzeko.
|
|
|
Estatuaren zerbitzurako, eta Estatu Nazioa sortzeko hain zuzen, guztiz premiazkoa iruditzen zitzaion hezkuntza aparatu sendoa egituratzea. Adibidez, ikusi besterik ez dago egitura honen barruan irakasleriak
|
berak
eta irakasleen prestakuntzak duten garrantzia; Napoleon-en hitzetan,. Nunca habrá un estado de cosas políticamente estable hasta que dispongamos de un cuerpo de profesores instruidos en principios sólidos? 84.
|
|
2001
|
|
|
Esperimentatu ondoren, alde batetik, hirugarren eta laugarren kategorietakoataza ereduen lanketa samurrago gertatu zaiela ikusi dugu, hainbat ikaslekjakinaren gaineko lanketa oso gustukoa ez badute ere. Beste aldetik, lehenengobi kategorietako ataza ereduak, ikas prozesua
|
bera
eta honen testuinguruafokalizatzeko atazak, lantzea, oro har, astunago gertatu zaie.
|
|
|
Sariak
|
berak
eta sariari jarraiki zitzaizkion itzulpenek ezagupena ekarri ziotenAtxagaren obrari, eta errebotez euskal corpus literario guztiari ere. Euskal literaturesparruaren birkapitalizazio sinboliko baten aurrean geunden.
|
|
|
Erants nezake hein honetan, idazten dugunotarik frankok ez dugula idazle nortasunaren segurtamen finkorik, nortasuna,
|
berak
eta pareko kideak, erdibanaz moldatzen du?. Adibide gisa oroituko dut 1998ko urrian haur literaturarentopaketa batzuen karietara Marijan Minaberrik emandako mintzaldia, Donostianeskaini zioten omenaldian nola erran eta errepikatu zuen, euskal idazle analfabetua?
|
|
|
Aldi berean, gaitasun maila zenbat eta altuagoa izan, horrek norberarenidentitatean eragiten du, eta aldi
|
berean
eta testuinguru kulturalaren natura kontuanizanik, subjektuaren elebitasun garapenean eragingo du. Bi elebitasun motadesberdintzen ditu Lambert-ek testuingurua kontuan izanik:
|
|
2002
|
|
|
Leku horiek, betiere, produkzio faktore batzuk eta merkatuak behar zituzten inguruan zeuden, etahorregatik eraldaketa izugarriak bizi izan zituzten industriaren eraginez. Produkzioaren hazkunde orokor hartarako lehen hurbilketa bat bideratzen zuen aldagaiapopulazioa zen, aldi berean produkzio faktore bat zena, eta haren bilakaerak, neurribatean, produktua
|
bera
eta produkzioaren hartzailea azaltzeko balio zuen.
|
|
|
Hain zuzen, XIX. mendearen azken laurdenean, irinaren sektorearen berrikuntza teknikoa hasia zen, sistema austrohungariarrarekin2. Nafarroan, 1927an, era horretako 52 industria zeuden?; ardogintzaren, industrializazioa? garatu zen, ardandegi profesionalak sortuz;
|
Beran
eta Araian burdinaren produkzioa berriztatuzen. Industria berriak ere sortu ziren:
|
|
|
Historiari gainbegiratu arin bat eginez gero, aipatzekoa da XVIII. mendearenbukaera arte (hau da, ekonomia aparteko zientzia modura finkatu zen arte eta, aldibertsuan, Industria iraultza piztu arte) ekonomiaren bilakaera naturaren pean ulertzen zela; gizakia
|
bera
eta, jakina, ekonomia ere naturaren menpeko ziren, aberastasuna eta balioa naturak sortzen eta ematen baitzituen: gizakiaren jarduera ekonomikoa naturak eskaintzen zuena bere eskuz laguntzera edo, kasurik gehienetan, hurrupatzera baizik ez zen mugatzen (nekazaritza, abeltzaintza, arrantza eta meagintza).
|
|
|
Forondakoa merkantzien garraioaren alorrean nabarmentzen da (40.000 tonatik gora 1998an, Sondikak 3.627 besterik ez) eta, bidaiariei dagokionez, oso garrantzi txikikoa da (125.000 inguru). Bilboko aireportuaren trafikoak eguraldia etaorografiak baldintzatua egotean, beste aireportu bat Gasteizen egitea erabaki zen.Kokapena hobea izaki, Bilbokoak baino merkatu potentzial handiagoa izatekoaukera eskaintzen zuen, eta, orobat, hegaldi baldintza hobeak eta seguruagoak ere.Alabaina, Forondako aireportuaren lehiak akuilatuta, zenbait erakundek, aireportuak
|
berak
eta Bizkaiko Merkataritza eta Industria Ganbarak bereziki. Sondikakoaireportuaren alde sutsuki egin zuten, hobekuntzak eskatuz:
|
|
|
Era berean, basogintzareneta baserriaren arteko lotura nahiko estua izan da, jarduera biak osagarriak izanbaitira mendeetan zehar. Industrializazio garaian, aldiz, lehen sektorearen eta industriaren arteko lehia zabaldu zen, eta borroka horretan industria
|
bera
eta beharizan dituen azpiegiturak garaile atera izan dira beti, nekazaritzaren eta, gehienetan, ingurugiroaren kalterako. Horren ondorioz, gaur egun, Euskal Herriko zenbaiteremutan nekazaritza jarduerak oso murritzak dira, edo dagoeneko desagertu dira.
|
|
|
Ordea, Euskal Unibertsitatearen hazia ereinda zegoen jada ZaragozakoUnibertsitateak Nafarroan zuen Irakasletza Eskolan; izan ere, 1976an, diktaduraamaitzearekin batera, Nafarroako Oinarrizko Hezkuntza Orokorraren Unibertsitate Eskolako klaustroak euskara unibertsitatean sartzea erabaki zuen aho batez.Euskara irakasten hasi zen curriculumeko irakasgai modura Eskolako mailaguztietan. Ildo
|
beretik
eta ikastetxe horren klaustroko nahiaren ondorioz, Zaragozako Unibertsitateak Euskara Katedra bat sortu eta bultzatu zuen Eskolako ikasleguztiek euskara ikasteko aukera izan zezaten. 1986an, euskararen aldeko girohorretan erabat murgildurik, eskola hartako zuzendaritzak, Jose Ramon Pascualburu zelarik, Haur Hezkuntzako espezialitatean euskal lerro bat irekitzea lortu zuen.
|
|
|
Jarritako epea unibertsitateak erregularizazio hori egin barik igaroz gero,
|
berari
eta Unibertsitateen Kontseiluari aurretik entzun ondoren, ezbetetzeajakinaraziko zaio unibertsitate pribatua aintzat hartu zuen organo legegileari, aintzatespena ezeztagarria izan daitekeelakoan.
|
|
|
Honako hauek ebaluatzen ditugu: ikaslearen hasierako ezagutzak, bere ikas prozesua, lortutako azken emaitzak, irakasleak erabilitako prozedura, erabilitakomateriala, programazio
|
bera
eta ikas prozesuan parte hartzen duten faktore guztiak; kasu bakoitzean, informazio desberdinak lortu ditugu.
|
|
|
Azken puntua berriz hartuz, Europako hiri arkeologiaren beste proposamenbat aurkeztu behar dugu, hots, diseinatutako programazioa ezin dela hiri bakar batera mugatuta egon, eta, zehatzago esanez, ikerketaren esparrua nolabaitekobatasuna erakusten duen lurraldera zabaltzea da proposamena. Honek esan nahi du, hiria
|
bera
eta bere aldameneko eskualdea, hau da, bere lurraldea, ikertubeharko direla, ondorio historikoak atera gura baldin baditugu.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, norbaitek lan historiografiko batidazten zuenean/ duenean, 1975 urtearen aurreko lanei buruz aipamen ezkorrakazaltzea: «rancia bibliografia vasca adocenada por las medidas pretorianas del regimen o degenerada por la verborrea y epica nacionalista»10; eta egindakoa baikorbalioestea, ohartu gabe ezen hogeita bost urte luze pasa direla Franco hil zenetik, eta produkzioa
|
bera
eta inguruko historia lanak izan luketela euskal historiografiaren erreferentziak. Satisfazio giro horren ondorioa dugu, ezbairik gabe, gure artean azterketa historiografikoen urritasuna eta kritikaren gabezia.
|
|
|
Lan merkatutik etxera itzultzea erabakiz gero, ageriko kontradikzioa sortzen da: heziketa bera, gaitasun
|
bera
eta aukera desberdina. Emakumeen gaitasun ezaren argudioa historikoki gaindituta dago.
|
|
|
Subjektuaren eta objektuaren banaketak, arrazionalismo burgesak, mundua, izadia eta gizabanakoa ikerketa eta interbentzio logiko zientifikorako, administrazio eta kontrol proiektu eta helburuetarako erabiltzea ahalbidetzen du. Norbanakoak
|
berarekiko
eta munduarekiko hasiko duen borrokaren lehen ondorioa atzeraezintasuna da, arrazionaltasun teleologikoari berariazkoa zaion dominazioak logika hedatzaile eta kuantitatibo bati bide ematen baitio.
|
|
|
izanik hiritarrak erantzuteko darabilten irizpidea, eta ez euren portaera. Balioaren arloa eta praktikoa ez dira inondik ere gauza
|
bera
eta egunerokotasunean ezusteko handiak eman daitezke benetako portaerak, esandakoarekin, zerikusirik ez duela froga daitekeelako.
|
|
|
Iruñeko Eguzki Irratiko Sergio Ibarrolak honela azaltzen zuen irrati askeen jarrera legeztapenaren aurrean: «, guk ez dugu behar legalizapenik esaten duguna esateko, ez barruan egon ezta kanpoan ere, gu hor gaude, pakean utzi, bakoitzak
|
berea
eta kitto»17.
|
|
|
Horretarako, oso beharrezkoa zen emisora bakoitzaren tokikotasuna gainditzea eta, beraz, herrialde desberdinetako emisoren parte hartzea, horrela Euskal Herri osora heldu ahal izateko. Herriarekiko harreman zuzena eskaintzen zuen eremuan lan egitea funtsezkoa jotzen zuten, bakoitzak
|
berean
eta bere euskalkia erabiliz, iturrietatik bertatik informazioa eta lekukotasuna eskaini ahal zutelako, eta horretan zetzan beste komunikabide batzuekiko desberdintasun nagusia: teletipoetako, prentsaurreetako edota beste edonork bidalitako informazioan oinarritu beharrean, lehen eskuko adierazpenak, datuak eta lekukotasunak eskaini ahal zituzten, herritarrek berek emanda, haientzat herri txiki horietara heltzea errazagoa baitzen, kate handientzat baino.
|
|
|
Norbanakoak bere esku duen ezagutzaren zati garrantzitsu bat sozialki eraikia den heinean, alegia, norbanakoaren munduaren pertzeptzioa
|
bere ingurukoek
eta bere kulturak baldintzatua eraikia den heinean, badirudi bidezkoa litzatekeela, eta beharrezkoa gainera, arreta bereziz begiratzea jatorri desberdineko beste norbanakoek izan dezaketen ezagutzari eta beste horiek esangurak sortzeko erabil ditzaketen mekanismoei.
|
|
|
«Estatu kapitalistak ez du bortxa zuzenaren beharrik bizitzeko, bere esku dauzkalako, besteak beste, erakunde ideologiko ugari, hezkuntzaren sistema
|
bera
eta hedabideak berak barne?».
|
|
|
Bere hutsunik nabarmena: gizarte eragileen artean denek pisu espezifiko
|
bera
eta indar bera ez dutela ahaztea edo modu argian ez kontenplatzea.
|
|
|
Egia da, Coca Cola gero eta bazter gehiagotan aurki daiteke. Hori bezain egia, telenobela
|
bera
eta Europan kontsumi daitekeela. Baina, horiek bezain egia da, Euskal Herriak bertso munduari eusten diola beti legez, edo agian zaletasun handiagoz.
|
|
|
Sinbolismo ezagutarazlea dago komunikazio ororen oinarrian, baina unean unean azaleratzen diren komunikazio estrategiak hain izan daitekeenez askotarikoak eta aurreko nahiz geroagoko beste edozeinekin konparatuta bereziak eta apartekoak, ezen ezin komunikazioaz modu zehatz, jakin eta aurrikusgai batez hitz egin, zeren gizakia
|
bera
eta gizarteak zein kulturak aldatzen diren modu bertsuan aldatzen baita komunikazioa, nola esparru txikikoa hala handikoa?; halako moldez aldatu ere, non gaur egun hura, komunikazioa, aztertzeko baliagarriak izan daitezkeen erreminta nahiz tresna inbestigatzaileak bihar etzi atzeraturik geldituko direla ematen duen zeren horrela gertatu ohi baita gizarte zientzien alorrean urteen joan etorrian.
|
|
|
Berben esangura, pentsamenduagaz eta hizketagaz lotuta dagoen heinean, higikorra da, garatzeko modukoa; ez da irmoa edo betiko finkatua. Berben esangura pentsamenduaren
|
beraren
eta hizkeraren beraren garapenari begira dago, horien menpekoa da eta horiekin batera irristatzen da eduki batetik bestera, zentzu batetik bestera. Pentsamendua aldatzen den heinean, hizkera bera ere aldatzen da.
|
|
|
Irudiaren irakurketa hiruren zeregina da: egilearena, irudiarena
|
berarena
eta ikuslearena. Irudiaren beraren isomorfismoak gidaturik, ikusle askok errealtzat hartzen du egileak sortutako alegiazko irudia.
|
|
|
Kode linguistikoan, seinaleak soinuak dira; mortse kodean, seinaleak inpultsu elektrikoak dira; zirkulazio kodean, seinaleak indizeak eta ikurrakdira. Zeinu multzoa osatzen duten osagaien kopurua mugatua da; eta, osa gaiak
|
berak
eta beraien kopurua ez da aldatzen, erabiltzaileen akordioz ez baldin bada. Euskararen alfabetoak hogeita zazpi osagai dauzka Euskaltzaindiak 1994an erabakitakoaren arabera, ez gehiago ezta gutxiago ere; eta, letra bakoitzak bere esangura du, eta hori bakarra da.
|
|
|
Papera
|
bera
eta zurezko oholen bidezko erreprodukzioa Ekialdean asmatu baziren ere, ez ziren han asko garatu. Garatu, Mendebalde dinamikoagoan garatu ziren txinatarren aurkikuntza tekniko haiek.
|
|
|
Asmakuntza biribila izan zen; hala ere, asmatzailea
|
bera
eta bere gizartea ez ziren horretaz jabetu. J. Gutemberg mainztarrak hogei urtetan garatu zuen inprenta modernoaren funtzionamendu berrirako teknika; pobrezian hil zen, bere asmakizuna abian jartzeko eskatu zituen diru maileguek itota.
|
|
|
Baina gure gizonak, guztietan zuhurrena izaki, bere burua arrisku handian zatekeela ikusi zuen, Kretarren ongosea zela eta, beharrezko neurriak hartu ezik: izan ere aberastasun handiak zeramatzan
|
berarekin
eta bazekien zabal zebilela horren zarata. Horrela bada, honelako erabakia hartzen du:
|
|
|
Artzain kantak dira denak, batzuk oso osoan eta beste batzuk horien elementuekin. Landan eta mendian inguru bukoliko bizia sortzen du, bere garaiko gertakizunetatik eta kezketatik aldentzen ez dena (besteak beste,
|
beraren
eta bere adiskideen ezaugarriak ematen dizkie pertsonaiei), zentzumenen mende. Aipagarria da Arkadiaren sorrera (V. eta X. eglogak).
|
|
|
...taz ikusten ari zirenek, euren sentimenak hartan ipintzeari utzi diotenean, hala ere, ikusi ohi dugu gogoaren bideak zabalik uzten dituztela, gauzen simulakro berdinak etor daitezen; honela, egun askotan zehar, irudi haiexek begietaratzen dira eta, itzarrik ere, iruditzen zaie dantzarien lohadar bigunak mugitzen ikusten dituztela eta zitararen kantu gardena eta kordelen hotsa entzuten eta ekitaldi
|
bera
eta eszenako apaindura ezberdinak distiratzen direla. Halakoxe eragina daukate zaletasunak eta gozamenak eta bakoitza zertan aritu ohi izanak, gizakietan ez ezik, animalia guztietan.
|
|
|
Izenordain izateak muga (gabe) tasuna dakar
|
berarekin
eta horregatik dute izenen eremu bera, MG gehituta, zehaztugabeentzat?. Bestalde, pertsona izenordainek zein pertsonari dagokion zehazten dute.
|
|
|
Azpilexikoetan eta jarraitze klaseetan ez da aldaketarik egongo, baina morfemetan bai: lemetan, ezkerreko aldean kategoria gehituko da eta, aurrizki/ atzizkietan, ezkerrean emaitzaren informazio morfologikoa baino ez da agertuko eta eskuinean morfema
|
bera
eta dagokion diakritikoa eta hautapen marka sinbolikoa.
|
|
|
Bi morfema alomorfo direla esaten da informazio morfologiko
|
bera
eta forma kanoniko bera dutenean. Horrela, gaztelaniaz, jug?
|
|
2003
|
|
|
Argiro azaltzearren, arriskutsua bada ere, esan dezakegu prozesuan parte hartutako erakunde zibil askoren ustez dikotomia argi zegoela: etorkizun globala NBek edota MMEak gobernatuko zuten. Beste hainbaten iritziz, NBk
|
berak
eta ordezko politiko esanguratsuenak elite ekonomikoak inposaturikoirizpide komertzial eta finantzieroen aldeko apustua egin zuten eta goi bilerakezinbestean porrot egingo zuen.
|
|
|
Globalizazioaren aurkako mugimenduek argi utzi dutenbezala, errealitatea, ordea, ez da horren positiboa. Globalizazio prozesuak irabazleak eta galtzaileak sortzen ditu, eta prozesua
|
bera
eta emaitza hori ez dira inolazere ezinbestekoak.
|
|
|
Badaude beste gune batzuk, herriaren historia hobeto islatzen dutenak: Etxano, Boroa
|
bera
eta abar, bainaherrigunean 60ko hamarkadatik aurrera Bizkaian ematen den urbanizazio prozesuakzeharo aldatu du funtsean lehen Ibaizabalen magalean atsedengune bat (jauregisakabanatu batzuk baino ez zeudelarik), bilbotarrak urak hartzeko lekua, zena. Gerourbanizazio prozesu horretan. Euskal Herriak bizi izan zuen gizarte tradizionalarekiko apurketa eta modernizazio prozesuaren bigarren faseari dagokiona (Gurrutxaga, Perez Agote eta Unceta, 1990)?
|
|
|
Izan ere,, energia? esatean, bi kontzeptudesberdinez ari baikinen
|
bera
eta neu, hitz berberari zeinek bere arlokoaren adieraemanez. Berak, kemen?
|
|
|
Egun haietan, 1983ko uztailean Larraonak beste bisitari ospetsu bat hartu zuen, Hezkuntza eta Kultura sailburua, Pedro Migel Etxenike fisikaria.
|
Berarekin
eta Paco Garmendiarekin bildu ziren Orbe, Baleren Bakaikoa, Ander Basaldua, Luis Mari Bandres, Txillardegi, Jazinto Iturbe eta Jose Ramon Etxebarria. Bi izan ziren aztertutako gaiak, UEUren definizioa eta UEUren finantziazioa.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzako bazkideek, egoera horretaz oharturik, deialdia luzatu zieten gainerako elkarteei lankidetzan aritzeko. Espresuki aipatzen zen deialdian gerra-aurreko Euskaltzale Bazkuna, Eusko Ikaskuntzaren eta elkarte berrien artean lor zitekeen lankidetzaren adibide moduan, Bazkunak askatasun osoa izan baitzuen nahi zituen lanak egiteko106 Horrez gainera, behin behineko buruzagitzan Martin Orbe
|
bera
eta Euskaltzaindiko eta Arantzadi elkarteko ordezkariak egongo zirela proposatu zen. UEUren zuzendaritzak, ordea, ez zuen onartu gonbitea, Eusko Ikaskuntzak ez zuelako euskara bere lan hizkuntza bilakatu107.
|
|
2005
|
|
|
du aipagai, gaur egun San Martzial bezperan, alegia, San Pedro egunean egiten diren tropen errebistak azaltzerakoan: «Prestaketa hauek 1522ko egun
|
berean
eta ordu berean borrokarako gertuzeuden irundar adoretsuek egingo zituzten haiexek ekartzen dituzte gogora» (108 or.). Bertsio hori da hiritarren artean zabalduta egon dena, eta dagoena. Honeknabarmenago egiten du bertsio ofizialaren absurdua, 1980ko Udal Ordenantzangaurko desfilearen jatorritzat derrigorrezko foru alardeak hartzen dituena.
|
|
|
Hitz hauek eragina izango dute, eta azkenik, bilera batzuen ostean honakoakordioa adostu zen alkatearen eta Alarde munizipalaren Juntaren artean: «Alardearen gastu guztiak udalak hartuko ditu
|
bere gain
eta Bozeramaileen Juntakegingo du jeneralaren izendapena».
|
|
|
Hala ere, Alardearen agintariak eta Hondarribiko Betiko Alardea elkarteak ezdira iritzi
|
berekoak
eta otsailaren 1ean helegitearen aldeko manifestazioa egingodute. Espero zenez, otsailaren 4an egindako plenoan, PNV eta EAren botoekinhelegitea aurkeztuko dela erabakitzen du Hondarribiko Udalak.
|
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiaren 2002ko ekainaren 21eko epaia, Irungo Alardearidagokionez, eta urte
|
bereko
eta eduki bereko irailaren 10eko epaia, HondarribikoAlardeari dagokionez, errekurritu egin zituzten emakumearen parte hartzea defendatzen duten abokatuek. Beraz, gaia Madrilen egoitza duen Auzitegi Gorenarenesku dago eta orain auzitegi horrek zer esango duen itxarotea besterik ez zaigugeratzen jakiteko betikoei zabalik geratzen zaien azken atea beraien intereserakozabalik geratuko den ala emakumeen parte hartzearen alde gaudenontzat itxita geratuko den.
|
|
|
Mendeko esaldiak sahiestu. Menderagailurik ez,
|
beraz
eta horren ordez, esaldi nagusiak guztiak. Eta lotura nola egingo dugu bat bestearekin?
|
|
|
esatean. Bi ahots izan daitezke tonu
|
berekoak
eta intensitate antzekoak, baina bi ahots erabat ezberdinak, tinbrea dute bakoitzak bere erakoa. Arrazoi fisiologikoak dira tarteko tinbreari nortasuna ematen diotenak, aho-sabaian, eztarritik eta ezpainetarainoko gunean sortzen den ahots klasea, berezia bezain norberarena.
|
|
|
Esataria naturaltasunez ari dela nabaritzen badu entzuleak, orduantxe esan daiteke lortu duela komunikazioa irratiko zein telebistako kazetari esatariak. Eta arriskua dago bat batekotasunarekin edo inprobisazioarekin nahasteko, ez dira gauza
|
bera
eta. Naturaltasuna, testu gertaketan lan handia egin ondoren datorrena da, eta lan horretan oinarritzen da.
|
|
2006
|
|
|
Ondorioz, hemen zinez diogu 32 artikulua ez dela ezkontza homosexualentzat inongo oztopoa, artikulua
|
bera
eta bere testuinguru historikoa hobe esplikatzen dituelako eta konstituzioaren gainerako atalekin harreman hobea duelako.
|
|
|
gero eta nabarmenagoak egiten dirahonako egoeran: guraso
|
bereko
eta gainera, gutxienez haurtzaroan eta nerabezaroan familia berean bizi izan diren neba arreben berdintasun genetikoak handiagoakdirenean.
|
|
|
– Horrek adierazten dio haurrari bere jokabideen ondorioz sortzen den ondoezaren konponbidea
|
beregan
eta bere hausnartzeko gaitasunaren baitandagoela.
|
|
|
Erdi lotsaturik erantzuten dio honek,
|
bera
ETAko buruzagietako baten neskadela, edo zela, Esteban ezagutu artean, bederen. Pariseko kartzela batean daukatelapreso, Espainiara ekarri bitartean.
|
|
|
1996an ipuin liburu txiki bat argitaratu nuen nire bigarren eleberriarenaurrerapen gisa, eta bertan agertzen diren hiru kontakizunak euskal gatazkariburuzkoak dira. Bigarrenean ETAk hil zuen nire ikasle baten istorioa kontatzen da.Neska hau polizia baten alaba zen eta
|
bera
eta bere familia bizi ziren polizientzakoetxean ETAk bonba bat jarri zuelako beste etxe batera bizitzera joan behar izanzuten, ikastetxetik urruti. Horregatik, aitak eramaten zituen goizero bere autoan.Polizia honek beti begiratzen zuen autoaren azpian bonbarik bazegoen ere, eta ezzien seme alabei sartzen uzten dena ondo miatu arte.
|
|
|
«Eman garaian, arra bat eskas, artzeko danian, kana, etxeko qauzak
|
beretzat
eta auzokuak erdibana».
|
|
|
San Tomas Mendrakakoa, Gurutze Santua, Santa Marina eta San Azisklo Memaiakoa, San Joan Berriokoa, Andre Maria Gazetakoa eta San Adrian Argiñetakoa125), beti I. García Camino-ren ustez. San Agustinen indusketak egitean
|
berak
eta aurretik Barañano, Gonzalez de Durana, A. Santana eta A. Gómez-ek lortutako informazioa gehituta, hilobi eta tenplu erromanikoaren oinarriak aurkitu zituen, XV. mendeko kapera gotikoak moztuak. Eraikin erromaniko hark gure testuak fundatu zuen monasterio prerromanikoa suntsituko zuen, eta horren aztarnarik ez da aurkitu oraino (ezta nekropoli edo hilobirik ere).
|
|
|
iruindarren lurraldearen hirukoitza baitzen. Hedapen horren ziurtagiria Donemiliaga Kukullakoa
|
bera
eta Albeldako San Martin147 izeneko monasterioaren eraketa, eta bi eliz jaurgoei birpopulazio lanen zuzenketa gauzatzeagatik emaniko pribilegioak ditugu.
|
|
|
Jaunak eskaintzen zien hiribildua egiteko baimena, izena eman zion: Villaviciosa de Marquina; gainera, Bilboko forua ematen zien lurralde bateko barrutia ematen zien (mendiak zehaztuz nondik nora izango ziren) eta 12 urtez barkatzen zizkien zergak hiribildua egin ahal izateko, ondoren
|
bere mendeko
eta petxero bihurtzen ziren (ez du esaten pedidorik, hots, urteroko kantitatea, jaunari ordaintzen zitzaiona zerga edo petxa moduan hiribildu osoaren izenean, edo auzokide bakoitzak ordaindu behar zuen petxarik edo monasterioaren errentarekin konformatzen zen). Eliza gisa bera, jaunarena zen monasterio bat eman zien (Elorriorekin egin zen moduan garai antzekoan), eliza eraiki beharrean hiribilduan, hori da Santa Maria Xemeingan deitzen duena (Xemein).
|
|
|
Hirugarren dokumentu osagarriaren originala gorde da; aldiz, hirugarren horretan Vitoriako foruak ematen zaizkie segurarrei. Hiri gutuna Gasteizen eman zien Antso IV.a Bipila Gaztela Leongoak 1290eko (era 1328) apirilaren 18an; bi dokumentu dira berez, gutuna eta osagarria; eta maiatzaren 12an, urte
|
berean
eta leku berean, errege berak Vitoriako forua eman zien.
|
|
|
Fidatzaileak edo fede eman zutenak izan ziren, Gundesalbo Albaroz, Lope Gartzez, Eneko Lopez Lazkaokoa, Gomez Fortunez Ormaiztegikoa, Nunuso Narriatez Loinazkoa, Azenari Momez Azubarrokoa eta bere anaia Gideri Moniez Ankelukoa, Antso Nunusoez Aberankakoa, Gellu Nuñusoez Arratiakoa, Azenari Sansoez Ibarrakoa, Azenari Sansoez Berriokoa. Eta justiziari agintzen zitzaion emanaldia babestea, apurtzen zuenak ordaindu behar zuen erregearen partea ziren bost libera urre, eta monasterioari kaltea bikoiztuta eta hobetuta itzuli behar zion; eta gizon boteretsua izanez gero, goian esandakoaren kontra zihoana Infernuan erreko zen Judasekin
|
bera
eta bere generazioa (emazte eta umeak). Hau egin zen errege zela Leonen Fernando, Gartzia errege Naiara edo Naxeran eta Gaztela Zaharrean, Erramiro Aragoin, Sobrarben eta Ribagortzan, Komesanus Burgosen apezpiku zela, Komesanus apezpiku Naiaran, Antso nafarren apezpiku, Gartzia arabarra Bizkaian; eta Turankon konde Munio Santxez bera zela, egin zen Aroko 1051 urtean, otsaileko kalendatan [otsailaren 1ean].
|
|
|
1184a baino lehen San Nikolas izeneko burgu berriari foru berdina eman zion, baina bertan frankoak nahiz nafarrak bizi zitezkeen. Azkenik Antso VI.a Jakitunak Navarreriari ere luzatu zion foru
|
bera
eta 1324an Karlos I.ak berretsi zuen eta Karlos III.a Prestuak 1423an bildu egin zituen hiru burguak hiri bakarrean.
|
|
|
Habermas ek honakoa kontatu izan du:
|
bera
eta Marcuse Teoria Kritikoaren oinarri normatiboa aurkitu guran zebiltzala, Marcuse-k halaxe erantzun ziola ospitalean, hil baino bi egun lehenago, euren azken elkarrizketa filosofikoan:
|
|
|
Bigarrenak osotasunean integrazio harmonikoaren aldera egiten badu, arrazoi subjektiboak ere errealitatera egokitzea aholkatzen du. Azken batean, arrazoi plegu bi horien sustraia,
|
bera
eta bakarra da. Arrazoi objektiboaren xedea, interes egoista gainditurik, arrazoi subjektiboari ondokoa erakustea baizik ez da:
|
|
|
Atal honetan, latitude
|
bereko
eta longitude desberdineko bi behatzaile konparatuko ditugu. Ondoko irudian Lurra ere ageri da; baina, kasu honetan, errotazio ardatzaren norabidean proiektatuta.
|
|
|
Kasu oso partikular batzuetan soilik (bi masa, orbita zirkularrean, eta hirugarrena plano
|
berean
eta masa arbuiagarrikoa) lortu da higiduraren ezaugarri batzuk ondorioztatzea.
|
|
|
Publizitatearen Lege Orokorraren 1 artikuluaren arabera, legeak
|
berak
eta beste araudi berezi batzuek ere erregulatuko dituzte publizitate jarduerak; ondorioz, honako jokaera hau jasotzen da PLOren 3.e. artikuluan: «hainbat produktu, ondasun, jarduera edo zerbitzuren publizitatearen araudiaren aurkako publizitatea», hain zuzen, ez zilegitzat joko da.
|
|
|
Hemen, interesgarri zaigu jakitea zer gertatzen den iragarleak kontraprestazioa ordaintzeko duen obligazioarekin. Erlazio sinalagmatikoen izaera
|
beragatik
eta Kode Zibilaren 1.124 artikuluaren lehen paragrafoaren arabera, arau orokortzat hartu behar da egin ezin izan den zerbitzu baten hartzekodunak bere zerbitzua ere eten ahal izatea, eta dagoeneko emanda dagoena itzultzeko eskatzea, egitezko obligazioekin gertatu ohi den moduan. Hori horrela izaten da ez betetzea agentziari egotz ez badakioke ere.
|
|
|
Azkenik, iragarleak soilik
|
bere aldetik
eta justifikatu gabe egindako eteteaz dihardu aztertu dugun arauak. Bertan behera uztea, PLOren 18 artikuluaren arabera, zilegi da bakarrik kontratuan parte hartzen duten alderdietako batek kontratuan agertzen dena betetzen ez duenean.
|
|
|
Publizitate kontratuan halabeharrezko harremanaren objektua konplexua izan daiteke, publizitate agentzia baten jarduera tipikoa bezainbeste; horrenbestez, gaitza suertatzen da eskema bakarra erabiltzea. Kontratuaren objektua definizioz oso zabala bada ere (De la Cuesta, 1995) 8, horrek ez du esan nahi ezinezkoa denik zehatza edo zehazgarria izatea (Kode Zibilaren 1.273 artikulua); beraz, alderdi biek definitu dute estrukturalki bakoitzak zein zerbitzu hartuko dituen
|
bere gain
eta, ondorioz, nolabaiteko oreka duen lankidetza harremana sortuko da.
|
|
|
Egia da iragarleari komeni zaiola agentziak bere jarduera nagusiaz, edukiaz eta helburuez jakin dezala, kontuan harturik publizitate agentzia bezeroaren jarduera nagusiaren menpe dagoela; baina bezeroari ezin zaio eskatu eman nahi ez duen informazioa eskuragarri uzteko. Izan ere, jakinik agentziak publizitate emaitza soilik hartzen duela
|
bere gain
eta beraz ez dela etekin ekonomikoaren erantzulea, agentziak bere obligazioa betetzen du iragarleak eskaintzen dion informazioari bere trebetasuna eta teknika ardura profesionalarekin aplikatuz.
|
|
2007
|
|
|
Kontua da, gizarte eragileak eta hiritar guztiak hibridoak direla, beren bizimoduak eta bizi estiloak askotarikoak direla, kultura baten bizi iraupena ez delakapital (egitura, erakunde, gauza, gai eta sinbolo multzo) zurrun baten iraupenaeta esan bezala oraingo lehia zirkulatzea, berritzea, nahastea, kanpotik ekartzea etakanpora bidaltzea dela eta hori guztia, euskal kulturaren kasuan,
|
bertatik
eta euskarari lotuta egin behar dela. Hauek dira, nire ustez, kultur politikari eskatu behardioguna:
|
|
|
bateramugatu duelako. Postmodernista harroputzak nahasten ditu nortasun eta identitateguztien izaera performatiboa (eraiki izanak, hain zuzen) eta norberaren autonomia.Identitateak jendeak eraiki ditu, bai; baina eraikitzeko tresnak ez daude guztieneskura modu
|
berean
eta, are gehiago, egon ez daitezen identitateen performatibitatea aldarrikatzen da. Honelaxe dioskute:
|
|
|
Hasteko, zaila da imajinatzea nola izan daitezkeen holako sistema bateanjardueren ordena eta diskurtsoaren ordena; izan ere, sinesmen eta jarduerenbatasunak urradurarik gabekoa izan behar du halakoetan. Zer egin eta zer sinetsi, gauza
|
bera
eta bakarra izan luke. Gisa horretako mundu batera jaio etabertan hazi denak ez omen du alternatibarik ezagutu, mundu agerikoa eta dudagabekoa zaio ingurua.
|
|
|
Okerrago oraindik, munduko bi espekulatzaile nagusi, Soros
|
bera
eta WarrenBuffett, dolarraren kontra aritu izan dira espekulatzen azken hilabeteotan17 Beraz, espekulazioaren bidez adieraz daiteke euroaren igoera dolarrarekiko; EuroparBatasuneko ekonomia errealaren egoera ez hain ona.
|
|
|
Behin honaino iritsita, hurrengo pausoa zuhurtasun printzipioaren edukiazzerbait esatea izango da. Testu politiko eta legal anitzetan aipatua eta formulatuadelarik, garrantzitsua deritzogu zuhurtasun printzipioaren semantika argitzea ekiteari,
|
bera
eta bere irismen aplikatiboaren inguruko diskurtsoa mugatzeko asmoz.
|
|
|
Elliot Turiel en iritziz (Kohlberg en kolaboratzailea hasieran), betebeharraez da moraltzat hartzen konbentzio sozialtzat hartzen denetik, bi maila horiekaldi
|
berean
eta modu independentean garatzen baitira garapenean zehar (1983). Hartara, Kohlberg ek proposatutako ikuspegi progresiboko mailak, aurrekonbentzionala, konbentzionala eta postkonbentzioanala, hiru garapen esparru bihurtzendira:
|
|
|
Beraz, arrazoibide moralaren garapena progresiboa ez izatea bat datorEisenberg en
|
beraren
eta Shell en ikuspegiarekin (1986). Ikuspegi horrek, Kohlberg en teoriak ez bezala, honako hau aldarrikatzen du:
|
|
|
Hartara, boto bi eman zituen Iturgaitzek bilkura hartan:
|
berea
eta Mayor Orejarena. Ekintza bera lotsagarria da, iruzurra, legearen aurkakoa.
|
|
|
Sentibera iruditzen zait, burutsua iruditzen zait, baina ez zait batere zintzoa iruditzen. Argi dago
|
bera
eta bion artean hesi5bat dagoela (Benedetti, 2004: 11).
|
|
|
Humboldt-i ez zaio interesatzen gizon edo emakume abstraktua, berdina mundu guztian, konkretua baizik, gizaki bakoitzean berekia, historikoa. Hori, gizatasunaren helburuekiko erlazioan (beraz, maila antropologiko oinarrizkoan), «gizadiaren zati» konkretu baten maneran aurkitzen dugu nortua (ohiturak, etab.),
|
berari
eta bere gizataldeari modu bereki edo berezi bat irartzen diona pentsatu, sentitu eta jarduteko, gizatalde horretan eragi (te) n duten kausak, ez da esaten horiek zeintzuk diren: klima, etab., uler litezke, edo tradizioa, etab.?
|
|
|
historikotasunak Humboldt-en arabera esan nahi du, nazioaren gorabehera guztietan parte hartzen duela, haien memoria belaunez belaun irozotzen eta islatzen duela (beraz, nolabait iraganaren azpian eta gainean berdenboran), arabera moldatzen dela
|
bera
eta hala eskaintzen zaiela hurrengo belaunaldiei. Hizkuntzalariarentzat horrek esan nahi du, hizkuntza bat beti bere iraganarekin batera zertzen dela732.
|
|
|
Hautemapenean ere, sentigarria (gozagarria, usnagarria) sentsazioaren (gozaketa, usnaketa) aurretikoa eta kanpokoa da, sentialditik menpegabeki berbaitan existitzen dena, sentitua izan ezta ere. Gauza
|
bera
eta haren atributuak dira hortaz lehena, beraz, gure eskema aplikatzekotan, subjektua, berak eragiten baitu sentsazioa, eta eragilea beti lehenagokoa da eragina baino (Met.
|
|
|
Hume-k, Descartes-en arima substantziala, aurrena substantziaren kontzeptua
|
bera
eta gero arima, arras birrindu dizu, ni edo identitate pertsonala entitate beregain batean gauzazkotzeagaz batean262 Kausaren ideia edo bezalaxe, niarena ez da esperientzian hauteman ahal izango litzatekeen zerki erreal batena, gure adimenaren operazioei dagokiena baizik. Ene nia inon ez dut atzematen:
|
|
|
Beraz, niaren ideia edo kontzientzia justifikatzeko, Condillac, Hume-ren ondotik, analisi enpiriko sentsistaren bidean beti, bila ibili zaigu, hura nola sortua ote den, hots, zein sentsazio/ inpresiotatik jalgia. ...tik hara jalgia omen dugu hori, Sentsazioen Traktatuko I. VI. kapituluan irakurtzen dugunez («Du moi, ou de de la personnalité d, un homme borné à l, odorat») 267 Sentsazioen Traktatuko apologo famatuaren arabera, gizon emakumea berez eta hasieran ez da marmolezko (pasibitatezko) estatua bat baizik, sentsuekin dotatua ordea, eta inbaditzen duten sentsasizoak dira, haren baitan bai fakultateak
|
berak
eta bai ezagutzak piztuz joango direnak. Gure (hau da, estatuaren) existentziako estreinako momentuan ezin dugu ezer pentsatu, ezta geuk deus nahi ere, oraindik ez baitago ni bat
|
|
|
Laster Descartes egaz (zehaztasunaren aldarrikatzaile maisu hori, nahiz bera zehazgabetsunaren maisuzko maisu izan puntu askotan) klarutasun hori pribilegio nazional frantsesa bilakatuz gero. XVII. mendean?, Vaugelas ekin ja dudarik ez da, frantses akademikoaren ordena razional txukunak« (la) clarté du langage, que la Langue Française affecte sur toutes les langues du monde», garantizatzen duela543 Lancelot, Port Royal go Gramatika, G. de Cordemoy k jarraitzen dute: tradizio
|
bera
eta kontzientzia nazional frantses berbera dariela.
|