|
2023
|
|
|
Zergen arloan, TOLTBk bi zerga mota bereizten ditu: toki korporazioek derrigor ezarri behar dituzten zergak Ondasun Higiezinen gaineko Zerga, Jarduera Ekonomikoen gaineko Zerga eta Trakzio Mekanikodun Ibilgailuen gaineko Zerga, horietan ordenantza fiskalak garatuko dituela Legeak zehaztutako esparruak, baimena eman duenean, batetik; eta ordenantza fiskala
|
beharrezkoa
duten zergak halakoak sortu eta galdatzeko Eraikuntza, Instalazio eta Obren gaineko Zerga eta Hiri lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga, nahiz eta TOLTBk ezarritakoaren arabera ere (59 artikulua) arautu behar, bestetik. Lehenengoak derrigorrezkoak dira eta bigarrenak, ostera, borondatezkoak, halako zergak ezarri eta galdatzeko toki erakundearen aldeko erabakia beharrezkoa delako.
|
|
|
—
|
Beharrezkoa
duten informazioa emango diote elkarri.
|
|
|
Hitzarmen horretan ematen den toki autonomiaren ikuspegia, nire uste apalean eta LASAGABASTER HERRARTE irakaslearekin bat etorriz, ez da Espainiako doktrinan edota jurisprudentzian garatu dena. TAEHren toki autonomiaren definizioa 3 artikuluan ematen da eta eskubide bat bezala egituratzen da, gaitasun eragingarria eduki zukeena90 Inguruabar honetan ez dugu ahaztu behar EKn toki autonomia eta finantza nahikotasuna eskutik lotuta doazela, hau da, toki erakundeei
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak bermatu behar zaizkiela, berezkoak dituzten intereseko gaiak jorratzeko aukera izateko.
|
|
|
• Administrazioen berezko eskumenak behar bezala egikaritzeko
|
beharrezkoa
duten informazioa errazteko beharra izango dute beste Administrazio publiko guztiek.
|
|
|
• Beste Administrazioek berezkoak dituzten eskumenen egikaritza eragingarria lortzeko
|
beharrezkoa
duten laguntza ematea.
|
|
|
Gobernuak informazioa jasota duelarik edo jaso barik duelarik arau fiskalen ez betetzea gertatzeko arriskuaren zantzua izanik, arriskuaren inguruko ohartarazpena egingo dio Administrazio arduradunari, aurretik horri entzun eta gero. Ohartarazpena publikoa izango da eta Administrazio arduradunari egoera zuzentzeko edo arriskua saihesteko
|
beharrezkoak
dituen neurriak hartzeko aukera emango zaio.
|
|
|
Hau horrela, AEFJLOren 24 artikuluak EFPren jarraipenaren inguruan arau orokorra ezarri du: Ogasun eta Administrazio publikoen Ministerioak hiruhileko bakoitzean EFParen jarraipen txostena egingo du eta, hori egiteko
|
beharrezkoa
duen informazio guztia eskatzeko aukera izango du. Berriro ere SERRANO Ortegak adierazten duen bezala, bi araubide ezberdin izango ditugu jarraipen txostenak egitean:
|
|
|
Pasa den mendeko laurogeita hamargarren hamarkadaren hasieran Lurralde Historikoek toki erakundeen gaineko aurrekontu araubidea garatu zuten eta
|
beharrezkoak
zituzten foru arauak onetsi zituzten (Arabako Lurralde Historikoaren Toki erakundeen Aurrekontuei buruzko martxoaren 25eko 9/ 1991 Foru Araua, Bizkaiako Lurralde Historikoaren Toki erakundeen Aurrekontuei buruzko martxoaren 21eko 2/ 1991 Foru Araua eta Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Toki erakundeen Aurrekontuei buruzko otsailaren 26ko 4/ 1991 Foru Araua). Arau horiek auziperatu egin ziren eta gaia AGera heldu zen.
|
|
|
Konstituzioak oinarri hitza erabiltzen duenean, bateratasuna bermatzen duen funtzio legegilea jasotzeaz gain, bateratasuna behar duen jarduera horrek
|
beharrezkoak
dituen betearazpen eskumenak ere jasoko dira.
|
|
|
Toki kreditua TOLTBren 48 artikuluan eta hurrengoetan araututa dago. Artikulu hauen arabera, toki erakundeek egoera jakin batzuetan
|
beharrezkoak
dituzten kreditu eragiketak edota berme eragiketa guztiak aurretiazko baimen baten mende geratuko dira (TOLTBren 53 artikulua). Baimen hori finantza zaintzako eskumenak edo funtzioak dituzten organoek eman dute (autonomia erkidegoek finantza zaintza Estatutuen bidez aitorturik dutenean edo bestela Estatuak).
|
|
|
KAren 237/ 1992 epaiak adierazten duenari jarraituz," Estatuaren lurralde egitura antolatzen duen autonomia printzipioak, garrantzi handiko norabidea duen izaera ekonomikoa ere eskaintzen du. Nahiz eta autonomiak izaera instrumentala izan, baliabideen tamainak helburuak lortzeko aukera erreala zehazten duelako" 112, hau da, toki autonomiaren bitartez toki erakundeek garatu behar dituzten eskumen, zerbitzu eta eginbehar guztiak (euren berezko intereseko gai guztiak) modu eraginkorrean eta errealean garatu ahal izateko
|
beharrezkoak
dituzten baliabide ekonomikoak izan behar dituzte.
|
|
|
Bi arauek, EKk eta TAEHk, esparru berdintsuan dihardute. Toki erakundeek berezkoak dituzten intereseko gaiak jorratu ahal izateko
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak izan behar dituzte, baliabide nahiko (finantza nahikotasuna). Horrek argi erakusten du toki erakundearen aurrekontu jarduera, diru sarreren jarduera ekonomiko bezala, baliabideekin zer egin galderari erantzuten duela.
|
|
|
Nola finantzatzen dira? Gaur egun gori gori dago udal finantzazioaren inguruko eztabaida eta euren berezko interesak kudeatzeko
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak lortzeko (finantza nahikotasunaren inguruko) eztabaida. EKk, finantza nahikotasunaz gain, 142 artikuluan gauza gutxi esaten du, gehiago ordea esaten du TAEHren 9 artikuluak.
|
|
|
EKn berariaz tokiogasunak aipatzen dituen artikulu bakarra da eta toki erakundeak ogasuna jorratzen duten bestelako aipamenetan daudela ere uler daiteke, baina ez da zehatz mehatz toki ogasuna aipatzen, Ogasuna Orokorrean aipatzen dute bakarrik. b) Finantza nahikotasunaren eskubide/ betebeharraren adierazpena zehazten da: EKren 142 toki ogasunek
|
beharrezkoak
dituzten baliabide ekonomikoak izateko beharra ezartzen dute. Galdera honako hau izango da:
|