|
2008
|
|
|
Gizartea kohesionatzeko hezkuntzak lehentasun soziala izan behar du eta
|
beharrezkoak
dituen baliabide eta inbertsio egokiak jaso ere. Horrek, Barne Produktu Gordinaren terminotan hitz eginda, zera esan nahi du:
|
|
2010
|
|
|
Bietan, 0 urte bitarteko ikasleak dituzte egun, eta hezkuntza kooperatiba gisara dihardute. Ibilaldiaren bitartez,
|
beharrezko
dituzten baliabideak lortzeko ahalegina egingo dute, baina harago ere egin nahi dute egun horrekin. Ibilaldia lagun izango dugu hezkuntza eredua herriratzeko, eta eskualde honetako euskara lau haizeetara zabaltzeko.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza komunitate orok eskubidea du
|
beharrezkoak
dituen baliabide pertsonal eta material guztiak eskura izateko, lurralde barruko irakaskuntzaren maila guztietan bere hizkuntzak nahi duen presentzia maila lor dezan: modu egokian hezitako irakasleak, metodo pedagogiko egokiak, eskuliburuak, diru iturriak, aretoak eta ekipamenduak, baliabide teknologiko tradizionalak zein berritzaileak.
|
|
|
Prozesu honen guztiaren hasiera 60ko hamarkadan aurkituko dugu mundu mailan emandako borrokei jarraituz eta, batez ere, giza eskubideen eta eskubide zibilen alde zein arrazakeriaren kontra gertaturiko borrokei jarraituz. Ezin dugu ahaztu 60ko hamarkadako mundu ekonomiak edo lasterketa militarrak
|
beharrezkoak
zituzten baliabide estrategikoak lortzeko mundu mailako lasterketa egon zela. Hori delaeta, herri indigenen eskubideen defentsa gehienbat lurraldearen inguruan, erreserba edo «ayllu» aren inguruan kokatuko da.
|
|
|
Ondorioz, herri indigenek ohiko lurren gaineko kontrola galdu egin dute. Askotan, indigenak ezin dira euren lurraldeetan sartu eta ezin dituzte biziraupenerako
|
beharrezko
dituzten baliabideak betiko moduan erabili (Rodriguez, 2000). Gainera, arrotzek euren parajeetan kontrola nola ezartzen duten dakusate.
|
|
|
Sills ek (1993) dioenez, Laugarren Munduko geografian aurkitzen ditugun gatazka gehienetan estatuari oposizio egiten diotenak agertoki diren lurraldeetako indigenak dira, eta askotan natur baliabideez eta basoz osaturiko lurraldearen kontrola da auzian aurkitzen duguna. Bizirauteko indigenek behar
|
beharrezkoak
dituzten baliabideen kontrola dugu auzian, hain zuzen.
|
|
|
Euskararen esanahiaren eta lekuaren kontzientziak du ezberdintasuna egiten euskaltzale soilaren eta euskaldun abertzalearen artean. Abertzale euskaldunak —erdaldunak baitira ere... — badu euskararen kontzientzia, erran nahi baita euskarak bizirauteko eta garatzeko behar
|
beharrezkoak
dituen baliabide ororen ohartuki aldekoa dela. Gaur egungo egoera nolakoa den oharturik, argi eta garbi abertzale euskaldun bat berreuskalduntze ikuspegi eta jokabide baten aldekoa da, euskaltzale soila jarrera irmo horren alde ez delarik baitezpada.
|
|
2013
|
|
|
Ginéren arabera (2002; Arrizabalaga eta Landeta, 2007 lanean aipatua), hezkuntza erakunde baten kalitatezko kudeaketaren ezaugarriak honako hauek dira: ikasle bakoitzari, bere garapen pertsonal eta akademiko osoa gauzatzeko
|
beharrezkoak
dituen baliabide material eta ukiezinak eskaini behar dizkio; ikasleen eta familien parte hartzea sustatu behar du; hezkuntza erakundeko langileen garapen pertsonal eta profesionala ahalbidetu behar du; hezkuntza erakundearen etengabeko hobekuntza eta berrikuntza bultzatu behar ditu.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza komunitate orok eskubidea du
|
beharrezkoak
dituen baliabide pertsonal eta material guztiak eskura izateko, lurralde barruko irakaskuntzaren maila guztietan bere hizkuntzak nahi duen presentzia maila lor dezan: modu egokian hezitako irakasleak, metodo pedagogiko egokiak, eskuliburuak, diru iturriak, aretoak eta ekipamenduak, baliabide teknologiko tradizionalak zein berritzaileak.
|
|
2018
|
|
|
Komunal berriak sortu behar dira, lurra kolektibizatuz, modu askotan: publifikatuz, Lurzaindia bezalako proiektu komunitarioekin edo okupazio autogestionarioaren bitartez; berdin komunal digital, ezagutza edo bizitzarako
|
beharrezko
ditugun baliabideekin. Ekonomia kontzeptuaz birjabetu, eredu eraldatzaile berriak landu eta ekonomia herritarrontzat berreskuratu behar dugu, baina non eta nola egin hori?
|
|
2021
|
|
|
Estatuaren botereak eta merkatuaren indarrak ezartzen duten kultur kapitalaren ezberdintasunean, euskal kultura desjabetua da, hala kultur kapitalari dagokionez —euskal kultura ez baita kultura nagusia, ez" kultura landu" gisa, ez eta hegemoniko gisa—, nola kultur kapitala sortzeko edo" metatzeko"
|
beharrezko
dituen baliabideei dagokienez: komunikabideak, kultur politika, kulturaren industria, e.a.; azken funtsean, botere politikoaren eta ekonomikoaren eskura dauden baliabideak.
|
|
|
Estatuaren botereak eta merkatuaren indarrak ezartzen duten kultur kapitalaren ezberdintasunean, euskal kultura desjabetua da, hala kultur kapitalari dagokionez —euskal kultura ez baita kultura nagusia, ez ‘kultura landu’ gisa, ez eta hegemoniko gisa—, nola kultur kapitala sortzeko edo ‘metatzeko’
|
beharrezko
dituen baliabideei dagokienez: komunikabideak, kultur politika, kulturaren industria, e.a.; azken funtsean, botere politikoaren eta ekonomikoaren eskura dauden baliabideak.
|
|
|
Askotan, erromantizatu egiten ditugu prozesu horiek. Ematen du musak daudela, inspirazioa eta argia ikusten dituzun egunak, senak agintzen duela, edo bokazioak; kontzeptu esentzialista tranposoak erabiltzen dira, eta, finean, sorkuntzarako
|
beharrezko
dituzu baliabide materialak eta denbora. Ez da erraza horiek lortzea, are gutxiago beste jardun batzuetan ibiltzen zarenean, eta, orduan, lehiaketak izan daitezke aitzakia bat zerbait sortzeko.
|
|
2022
|
|
|
Familia batzuk hasiak dira Iruñean ikasle egoitzak bilatzen, beren seme alabak Iruñean geldituko direla ikusita». Gainerako familiek «garraio zerbitzu propioa» antolatuko dute datozen egunetan, «horretarako
|
beharrezko
ditugun baliabide ekonomiko eta logistikoak bilatuz». Nafarroako Gobernuko Proiektu Estrategikoko Departamentuaren eta Pirinioetako tokiko entitateen babesa dutela gaineratu dute.
|
|
|
2020an atondu zuten espazioa, ikasleek
|
beharrezko
dituzten baliabideekin, Interneterako konexioa edota apunteak inprimatzeko aukera tartean. Espazioak ordutegi malgua eskaintzen du, eta hau erabiltzeko Interneten eskuragarri jarri duten inprimakia bete behar da soilik.
|
|
2023
|
|
|
Zentzu praktikoago batean ere lagundu zigun elkartasun handi horrek. Egunero egiteko
|
beharrezkoak
genituen baliabide ugari, egoitzatik hasita, doan eskuratu ahal izan genituen, itxieragatik haserre zegoen herritar ugariren eskutik. Sektoreko hainbat enpresaren lankidetza ere ezinbestekoa izan zen, batez ere egunkari berriaren aleak inprimatzeko.
|
|
|
Hitzarmen horretan ematen den toki autonomiaren ikuspegia, nire uste apalean eta LASAGABASTER HERRARTE irakaslearekin bat etorriz, ez da Espainiako doktrinan edota jurisprudentzian garatu dena. TAEHren toki autonomiaren definizioa 3 artikuluan ematen da eta eskubide bat bezala egituratzen da, gaitasun eragingarria eduki zukeena90 Inguruabar honetan ez dugu ahaztu behar EKn toki autonomia eta finantza nahikotasuna eskutik lotuta doazela, hau da, toki erakundeei
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak bermatu behar zaizkiela, berezkoak dituzten intereseko gaiak jorratzeko aukera izateko.
|
|
|
KAren 237/ 1992 epaiak adierazten duenari jarraituz," Estatuaren lurralde egitura antolatzen duen autonomia printzipioak, garrantzi handiko norabidea duen izaera ekonomikoa ere eskaintzen du. Nahiz eta autonomiak izaera instrumentala izan, baliabideen tamainak helburuak lortzeko aukera erreala zehazten duelako" 112, hau da, toki autonomiaren bitartez toki erakundeek garatu behar dituzten eskumen, zerbitzu eta eginbehar guztiak (euren berezko intereseko gai guztiak) modu eraginkorrean eta errealean garatu ahal izateko
|
beharrezkoak
dituzten baliabide ekonomikoak izan behar dituzte.
|
|
|
Bi arauek, EKk eta TAEHk, esparru berdintsuan dihardute. Toki erakundeek berezkoak dituzten intereseko gaiak jorratu ahal izateko
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak izan behar dituzte, baliabide nahiko (finantza nahikotasuna). Horrek argi erakusten du toki erakundearen aurrekontu jarduera, diru sarreren jarduera ekonomiko bezala, baliabideekin zer egin galderari erantzuten duela.
|
|
|
Nola finantzatzen dira? Gaur egun gori gori dago udal finantzazioaren inguruko eztabaida eta euren berezko interesak kudeatzeko
|
beharrezkoak
dituzten baliabideak lortzeko (finantza nahikotasunaren inguruko) eztabaida. EKk, finantza nahikotasunaz gain, 142 artikuluan gauza gutxi esaten du, gehiago ordea esaten du TAEHren 9 artikuluak.
|
|
|
EKn berariaz tokiogasunak aipatzen dituen artikulu bakarra da eta toki erakundeak ogasuna jorratzen duten bestelako aipamenetan daudela ere uler daiteke, baina ez da zehatz mehatz toki ogasuna aipatzen, Ogasuna Orokorrean aipatzen dute bakarrik. b) Finantza nahikotasunaren eskubide/ betebeharraren adierazpena zehazten da: EKren 142 toki ogasunek
|
beharrezkoak
dituzten baliabide ekonomikoak izateko beharra ezartzen dute. Galdera honako hau izango da:
|