|
2001
|
|
|
Zuzentzeko eta moralizatzeko, kontsumoaren munduan etikaren espiritua sortzeko duten gaitasun handiaz ohartzen hasi
|
behar
dute kontsumitzaileek.
|
|
|
Zer egin
|
behar
du kontsumitzaileak gai esoterikoen eta mirarizko produktuen arrakasta handiaren aurrean?
|
|
|
Zein eginkizun izan
|
behar
lukete kontsumitzaileek elikadura arloko krisietan?
|
|
|
...ulako, hain zuzen ere, elikagaien bidezko toxiinfekzioa harrapatzeko aukera ahalik eta ñimiñoena izan dadin lagungarri izango dituen estrategiei (hala nola sukaldean baliatu behar dituen lanabes eta tresnak behar bezain garbi egon behar direla edo elikagaien kontserbazioan hotz katea inola ere eteterik ez dagoela, adibidez) eta irensten dituen elikagaiei buruzko informazio egiati eta argia eduki
|
behar
du kontsumitzaileak eskura.
|
|
|
Arroz lurrundua: Arroza arinak eta erraz bereizteko modukoak
|
behar
dituzten kontsumitzaileek gogoko duten arroz mota da. Ez da pasatzen eta ez da itsasten.
|
|
|
Edozein higienizazio ekintzaren helburua izan
|
behar
luke kontsumitzaileak nahi eta/ edo behar duena betetzeko gai den produktua ematea. Horretarako, produktuaren kalitate ona eta aplikazio egokiari buruzko informazio egokia behar dira.
|
|
2002
|
|
|
Dena dela, ordura arte egindakoa haustea da diseinatzaile gazteen eginkizuna, beraiek izan
|
behar
dute kontsumitzailea harrituko dutenak.
|
|
|
Irteeran agertu ezean, bidaiaren zenbateko osoa ordaindu
|
behar
du kontsumitzaile edo erabiltzaileak eta ordaindu gabe dauden kopuruak ere ordaindu ditu, alde biek besterik adostu ezean.
|
|
|
Gaur egun, ahal denean, koloratzaile naturalak erabiltzeko joera dago, sintetikoak edo artifizialak erabili beharrean, kaltegarriak ez direla eta, beraz, giza osasunerako arriskurik ez dutela uste baita. Koloratzaileek bete beharreko baldintzak Elikagaietan gehigarri koloratzaile gisa erabiltzen diren substantziek oinarrizko baldintza batzuk bete
|
behar
dituzte kontsumitzaileen osasunerako arriskuak saihesteko. Funtsean, ez dira kaltegarriak izan behar; espezie kimiko definitu eta purua izan behar dute; tindatzeko ahalmen handia izan behar dute ahalik eta kantitate txikiena erabiltzeko; produktuari erraz txerta dakizkioke; ahalik eta egonkorrenak izan behar dute argiari, beroari, pH aldaketei eta agente oxidatzaile eta erreduktoreei; tindatu behar dituen produktuekiko bateragarritasuna izan behar dute; ez dute izan behar ez usainik ez zapore desatseginik, ahal den elikagaiaren ezaugarriak ez aldatzeko.
|
|
|
Europako araua Espainiako sistemara egokitu da, joan den urriaren 11n produktu biozidak bereziki nekazaritzakoak ez diren plagizidak erregistratu, baimendu eta merkaturatzeko ebaluazio prozesua arautzen duen Errege Dekretua onartu ondoren. Espainiako egoera Higienizazio ekintza ororen helburu nagusia izan
|
behar
du kontsumitzaileak nahi edo behar duena betetzeko gai den produktua ematea. Horretarako, aldez aurretik, informazio egokia da produktua behar bezala aplikatzeko eta produktuaren kalitate ona izateko, bai eta produktuak eta industrialak garbitzeko eta desinfektatzeko produktuak merkaturatzen diren herrialde edo eskualde bakoitzaren idiosinkrasiara egokitzeko ere.
|
|
2003
|
|
|
“Negoziatzeko orduan, gauza bera ematen dio bezeroari API batekin edo beste pertsona batekin, bilatzen duena ematen badio”, dio epaiak. Etxebizitza bat erosi
|
behar
duen kontsumitzaileak “ez gaitu baloratzen enpresek edo epaitegiek egin dezaketen bezala, eta horientzat egiten ditugu peritajeak”, deitoratzen du euskal organo kolegialeko lehendakariak. Higiezinen jabetzako agente bat baliagarria izan daiteke kontsumitzailearentzat, baldin eta profesional tituluduna eta esperientziaduna bada, kasu hauetan:
|
|
|
Espainiako enpresen %70ek baino gehiagok uste du Internet bidez erosketak egin
|
behar
dituzten kontsumitzaileen mesfidantza dela Espainiako merkataritza elektronikoaren garapenaren oztopo nagusia. Hori ondorioztatzen da Merkataritza Ganberek egindako “Salmenta elektronikorako sektore oztopoei buruzko azterlana” txostenetik.
|
|
|
Espainiako enpresen %70ek baino gehiagok uste du Internet bidez erosketak egin
|
behar
dituzten kontsumitzaileen mesfidantza dela Espainiako merkataritza elektronikoaren garapenaren oztopo nagusia; izan ere, Espainian, entrega eta ordainketa prozesu elektronikoen arazoek ez dituzte salmenta horiek oztopatzen, “Salmenta elektronikorako oztopo sektorialei buruzko azterketa” merkataritza ganberen txostenaren arabera. Espainiako eta Europako enpresen arteko alde nagusia da, Espainiarrentzat kontsumitzailea oztopo nagusia den bitartean, Europako Batasuneko (EB) gainerako enpresentzat oztopo nagusia dela ondasun eta zerbitzu batzuk ezin direla elektronikoki saldu.
|
|
|
Charles A doktorearentzat. Morrisek, Jerry Avorn lankidearekin batera azterlan honen egilekideak, kontu handia izan
|
behar
dute kontsumitzaileek, “industria farmazeutikoak bezala araututa ez dagoen industria batekin” ari direlako. Bostongo Brigham and Women´s Ospea duen ospitaleko doktore hauek belar dendako zortzi produktu ezagunenen izenak bilatu dituzte Interneten.
|
|
2004
|
|
|
Hala, zaila da emaitza egiaztatzea, beste azterketa bat egiten ez bada. Laborategiko analisiak fidagarriagoak dira, baina beti ez dagoen denbora
|
behar
dute Kontsumitzaile batzuek elikagaien arriskuak identifikatzeko mekanismoak edo sistemak eskatzen dituzte. Horretarako, Estatu Batuetan patogeno arruntenak detektatzeko analisi erraz bat egiteko aukera ematen duten kitak jarriko dira merkatuan.
|
|
|
Bigarren Mundu Foroko gai zerrenda Lehenengo gaian, aurkezpen dokumentuak adierazten du industria arduratzen dela elikagai kaltegabeak eta kontsumitzeko egokiak emateaz, higiene praktikak aplikatuz eta elikagaien arriskuak kontrolatuz. Eta gobernuek zaindu
|
behar
dute kontsumitzaileek behar bezala babestuta egon behar dutela elikagaiek eragindako gaixotasunetatik edo horiek eragindako kalteetatik, bai eta nazioarteko merkataritzatik datozen elikagaiekiko konfiantzari eutsi ere. Horretarako, adierazten du kontrol zerbitzu ofizialek gai izan behar dutela elikagaien kaltegabetasunaren arloko arauak modu eraginkorrean betearazteko, eta hori antolakuntza egituraren eta zerbitzu ofizial horien kudeaketaren mende egongo da.
|
|
2005
|
|
|
Elikagaiei buruzko publizitateak gero eta kontrol zorrotzagoa
|
behar
du kontsumitzaileen osasuna babesteko, batez ere haurrena. Hala ere, oraingoz autorregulazioaren bidea hautatu da, elikagaien industriak egoera kontrolatzeko gai dela froga dezan.
|
|
2006
|
|
|
Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak gutun bat bidali dio erregulatzaileari, zerbitzua euskal operadorearekin kontratatu zuten erabiltzaileen artean sortzen ari den “ziurgabetasunarekin bukatu behar da” adierazteko. Gobernu autonomoak neutraltasunez defendatu
|
behar
ditu kontsumitzaileen interesak; baina, bi sozietateren bidez (EITB eta Energiaren Euskal Erakundea), Euskaltelen akzioduna da kapitalaren %7 du, eta bi ordezkari ditu enpresaren administrazio kontseiluan. Bezeroek, une honetan, informazio kontraesankorrak dituzte zerbitzuaren funtsezko alderdiei buruz:
|
|
|
Eta Espainiako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioko (CECU) Madrilgo bozeramaileak, Antonio Lópezek, berriz, “lasaitasunerako” deia egin du, Almudenako “zubia” baino lehen gasolindegiek greba egiteagatik hiriburuan sor daitezkeen “gatazka egoeren” aurrean. Lópezek azpimarratu zuen gasolina zerbitzuguneetako langileek kontuz ibili behar dutela “hornidurarik ezarekin”, eta “gutxieneko zerbitzuak errespetatu”
|
behar
dituztela kontsumitzaileari arazorik ez sortzeko. Hala ere, erabiltzaileei ohartarazi zien “langileek grebarako duten eskubidea errespetatu behar dutela”, nahiz eta “herritarrek eta, oro har, kontsumitzaileek askatasunez garraiatzeko duten “oinarrizko eskubide onartuarekin” talka egin dezaketen.
|
|
2007
|
|
|
Kontsensu sozialaren aldaketa horren eragilea izan
|
behar
du kontsumitzaileak.
|
|
|
Merkatu bakarraren onuradun izan
|
behar
du kontsumitzaileak, tratu hobea hartu behar du
|
|
|
Merkatu bakarraren onuradun izan
|
behar
du kontsumitzaileak, tratu hobea hartu behar du
|
|
|
kontsumoak berebiziko garrantzia du egun, familien zorpetze maila biziki handia baita.Jendeak askotan ez daki nolako konpromisoak hartzen ari den eta egiaz zer egiten ari den, kontsumorako kreditu bat kontratatzean.Hori ez da ona.Nola ikusten duzu kontsumitzaileen elkarteen betekizuna 27en Europar Batasunean. Espainian, bereziki, erakunde arras indartsuak dituztela uste dut.Horietako batzuen arduradunekin bilerak izan ditut eta horrelaxe erakutsi didate.Zorionak eman behar dizkiet elkarte horien jarduera onagatik eta, bidez batez, Osasun Ministerioa betetzen ari den rolagatik.Bide onetik omen doaz, horixe da arrakasta biltzeko forma egokiena.Kontsumo politika ez da uharte bat, ez dugu isolaturik kontsideratu behar.Alor hauetan gobernuekin elkar hartuta aritzeak garrantzi handia du.Merkatu bakarreko abantailen onuradun gertatzen asmatu al du kontsumitzaileak. Ez dut uste baiezko biribila izan daitekeenik erantzuna.Argiak eta itzalak ditugu hor ere.Zifrek ederki erakusten dute europar kontsumitzailea ez dela finantza zerbitzuen onuradun mugen gainetik.Europar kontsumitzaileen %1ek bakarrik dauzkate horrelako zerbitzuak eskura.Internet bidezko erosketak ere hutsaren hurrengo dira oraingoz.Sareak eskaintzen dizkigun aukerak alferrik galtzen ari gara.Interes orokorreko zerbitzuak liberalizatu badira ere, ondasun eta zerbitzuen enpresaz aldatzea asko kostatzen zaio kontsumitzaileari.Tramiteak konplexuak dira eta hobekuntzak ez dira biziki nabarmenak.Horrez gainera, erreklamazioak telefonia alorrean, adibidez ugaldu egin dira.Nolako neurri politikoak hartuko ditu Zuzendaritza horrek egoera hau hobetzeko. Egun bertan, elkarren arteko operagarritasun eta telefonia kontuak lantzen ari dira.Roaming eta antzeko gaietan, adibidez, kontsumitzailea hobeki babestuko duen legeria berria prestatzen ari gara.Oraintxe bertan enpresa batzuk sekulako etekinak erdiesten ari dira kontsumitzaileari kobratzen dizkioten tarifa handiei (handiegiei, zenbaitetan) esker.Adiera horretan kontsumitzailea hobeki babestuko duen araua sortu beharra dago.Kontsumitzailea babesteari dagokionez, bederen, Europar Batasunaren errealitatea ez da, inondik ere, harmonikoa.Nolako arazoak dakartzate batetik besterako alde horiek. Kontsumitzailea babesteko politika komuna gorpuzteko nolako pausuak egin behar dira. Batetik, informazioa trukatzeko sistema komunitarioetan eskarmentu handia dugu: ...aplika daitezen lortzeak garrantzi handia du.Lehen lehenik, Interneten bidez produktu edo zerbitzu bat erosten duenean, adibidez, garrantzitsua da kontsumitzaileak nolako eskubideak gauza ditzakeen ezagutzea.Erositakoa itzultzeko eskubidea ote duen, emaniko dirua berreskuratuko duen, noiz itzuliko zaion... jakin behar du.Merkataritza elektronikoa darabilenean ere nolako eskubideak dauzkan ezagutu
|
behar
du kontsumitzaileak, oso inportantea da hori.Kontsumitzaileentzako Europako Zentroak, hain zuzen, horretarako daude hor: kontsumitzailea aholkatu eta informatzeko, alegia.Nolako neurriak aplikatzen dira egun elikagai seguruak eskuratzeko. Elikagaien eta animalientzako pentsuen kontrola beste norbaiten ardurakoak dira, ez dira nireak, baina, nolanahi ere, produktu arriskutsuen gaineko informazioa zabaltzeko eta elikagaiez azkar ohartarazteko sistema partekatu bat ere badugu.Horrelako sistemek funtzionatzeak garrantzi handia du, estatu kideen arteko elkarlana susta dadin.Horrez gainera, elikagaiei buruzko informazioa nola transmititu genukeen oraindik ari gara aztertzen.Produktuen etiketan nolako datuak agertu behar diren erabaki behar dugu:
|
|
2008
|
|
|
Europako aire konpainiek Internet bidez txartelak banatzeko modua “ez da onargarria”, Antonio Tajani garraio komisarioak eta Meglena Kuneva kontsumitzailea babesteko komisarioak enpresa horiei bidalitako gutunaren arabera. Gutun horretan, hegazkin txartelak saltzen dituzten webguneek Europako araudiaren arabera bete
|
behar
dituzten kontsumitzaileen eskubideak zehazten dira. Helen Kearns Kontsumitzailea Babesteko Europako Erkidegoko bozeramaileak azaldu zuenez, gutunean 30 puntu zehaztu dira, garraio arloko Erkidegoko legeriari jarraiki, webguneek “erabiltzaileentzako beharrezko informazio guztia” jaso dezaten.
|
|
2009
|
|
|
Enpresak edo teknikariak uko egingo balio dokumentu hori aurkezteari, Polizia etxera joan eta salaketa jarri
|
behar
du kontsumitzaileak.
|
|
|
Baieztapen horiek elikagaien segurtasuna etengabe zaintzeko lana ezkuta dezakete, kontsumitzen diren produktu guztiak kaltegabeak izan daitezen. Nazioartean, ikerketa batzuen arabera, elikagai industriek eta unibertsitateek elkarlanean jardun
|
behar
dute kontsumitzaileek elikagaien segurtasunean duten konfiantza hobetzeko. Etengabe zaintzen Elikagaien segurtasuna egoki kudeatzeko, produktuak kontrolatu behar dira prozesu guztietan.
|
|
|
Esan behar da deskribatutako datuak eta interpretazioak analisia egin zen uneari dagozkiola eta indarraldi mugatua dutela. Horregatik, molde ogien nutrizio etiketa berrikusi
|
behar
du kontsumitzaileak, eta erantsitako sodio/ gatz edukia egiaztatu. Hau da, gramo bat gatz (sodio kloruroa) %40koa da.
|
|
|
Aldekoen arabera, ingurumen eta ekonomia abantailak askotarikoak dira, eta Al Gore edo Bill Gates bezalako pertsona ospetsuek beren alde agertu dira. Zenbait enpresak beren fabrikazio prozesua hobetzeko lan egiten dute, baina oraindik garapen handiagoa
|
behar
dute kontsumitzaileengana iristeko.
|
|
2010
|
|
|
Olioa ontzi itxietan gorde
|
behar
dute kontsumitzaileek.
|
|
|
Mikro CSP teknologiak eraikin baten energia beharren %40 bete lezake. Erronka nagusiei dagokienez, oraindik heldugabea den teknologia da, eta garapen handiagoa
|
behar
du kontsumitzaileengana zabal dadin. Sistema horren bultzatzaile nagusietako batek, Sopogy enpresako zuzendari Darren Kimurak, adierazi du gutxienez bost urte direla mikro CSP teknologia eraikinetan erabiltzeko.
|
|
|
Ezinbestekoa da produktuen etiketetan informazio egokia ematea, bai eta kontserbazio tenperaturari, manipulazioari edo produktuaren balio bizitzari buruzko gomendioak ere. Zer egin
|
behar
dute kontsumitzaileek. Kontsumitzaileak listeria bidez kutsatzeko arriskua murrizteko jarraibideak ere har ditzake:
|
|
2011
|
|
|
Banku bateko epe finko batek %2 eman diezazuke. Zer egin
|
behar
du kontsumitzaileak hiriko eguzki baratze batean inbertitzeko? “Pilotakada eman ahal izan genuen, baina ez genuen egin” Gurekin harremanetan jarri ondoren, guztiaz arduratzen gara.
|
|
2012
|
|
|
Saltzailea da, zuzenean, produktuaren akatsengatik erantzun behar duena. Gero fabrikatzaileari edo hornitzaileari erantzukizunak eskatu arren, establezimenduak bere gain hartu
|
behar
ditu kontsumitzailearen erreklamazioak. Krisiarekin, denda asko itxi dira, eta baliteke orain dela gutxi jostailu bat erosi duenak ikustea artikulua erosi zuen lokaleko ateak itxita daudela.
|
|
|
egunean bi kilo sortzen dira, eta horietatik erdiak bilgarriak eta bilgarriak dira, Ekologistak Martxan taldearen arabera. Hori dela eta, hiru erreen praktika ekologikoak are gehiago presente egon
|
behar
du kontsumitzaileen artean: gure benetako beharrei egokitutako kontsumoa egin behar da, gehiegi paketatutako produktuak baztertu (murriztu), erabili eta bota (murriztu) eta bizitza baliagarria luzatu, eta hondakinak modu egokian birziklatu.
|
|
2013
|
|
|
Zenbaitetan, jogurt horiei azukreak eransten dizkiete, eta hori ere kontuan hartu
|
behar
du kontsumitzaileak, zeren, azkenerako, gerta bailiteke jogurt natural batek adina kaloria ematea.
|
|
|
Izan ere, Eroski Consumer askotan sartu da gai kezkagarri horretan. 2005ean, Juan Ramón Hidalgo Moya ohartarazi «elikagaiei buruzko publizitateak gero eta kontrol zorrotzagoa
|
behar
duela kontsumitzaileen osasuna babesteko, batez ere haurren osasuna babesteko». 2009an, Maria José Viñas azaldu du «telebistak kalte handiak egin ditzake haurren dietan».
|
|
|
Aurreikusitako neurriak abian jartzearekin, ziur gaude problema horiek errepikatzeko probabilitateak baxuak direla. Orain, industriak ezarri egin
|
behar
ditu kontsumitzaileek kontsumitzen dituzten produktuetan konfiantza osoa izan dezaten. 2013ko uztailaren batetik aurrera aplikatu ahal izango dira argitaratutako erregelamenduetan onartutako neurriak.
|
|
2016
|
|
|
Kontsumitzaileak gero eta kontzientziatuago daude, eta prest daude energia errendimendu handiagoaren prezioa ordaintzeko, baldin eta informazio eta aholku egokia badute, Europako inkestek adierazten duten bezala. Behar bezala erabiltzen ez bada, Ecodesen adituak azpimarratu
|
behar
du kontsumitzaileak eskubidea duela, legez, establezimenduaren arduradunari eskatzeko eta, edozein aitzakia jartzen badu, idatziz erreklamatzeko. Etxetresna elektriko eraginkorrak zenbat aurrezten duen Etiketa energetikoak kontsumitzaileari eta ingurumenari mesede egiten die.
|
|
2017
|
|
|
Ahal denean ordezko piezak erostea. Eta, nolanahi ere, bizkaitarrek gogorarazten dutenez, hiru erreen arau ekologikoa erabili
|
behar
dute kontsumitzaileek: «Behar beharrezko dena soilik kontsumitzeko murriztea, berriz erabiltzea produktuen bizitza luzatzeko eta, azkenik, bizitza baliagarria amaitzen dutenean birziklatzea».
|
|
2019
|
|
|
Pentsa dezagun egunkarietan nahiko maiz argitaratzen direla albiste faltsuak, eta, hala ere, gutako gehienek irakurtzen jarraitzen dugula. Kontuan hartu
|
behar
dugu kontsumitzaile garen aldetik dugun erantzukizunak usaimena garatzea eskatzen duela alea lastotik bereizteko, hau da, informazio fidagarria eta ez dena bereizteko. Egunkari irakurle batek goiburuko alborapenak bereizten ikasten duen bezala, erbiagatik katua eman ez diezaioten, Interneteko produktu erosle batek behar den entrenamendua hartzen du denborarekin, aipamen faltsu bat nahiko segurtasunez detektatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Produktu horien zati handi batek alarma egoeraren hasieratik merkaturik izan ez duenez, adierazitako erorketa zuhurtziaz hartu behar da. Prezioak jaisteak egoera positiboa izan
|
behar
du kontsumitzailearentzat, ala ez. Ohiko egoeretan, KPIaren beherakada iragankorra eskaintza edo eskari faktoreek eragin dezakete.
|
|
2021
|
|
|
Gustura ez dagoen erosketa, bankuak kobratutako komisioa, atzeratutako hegaldia edo ekipajea galtzea… Kontsumitzaile gisa esperientzia txarra baduzu eta erreklamatu nahi baduzu, Internet bidez egin dezakezu izapide hori. Badakizu erosketak on line egiten badituzu, erosketa horiek aurrez aurre egiten badira bezalako bermeak dituztela, eta web orrian atal bat izan
|
behar
dutela kontsumitzaile gisa erabil ditzakezun erreklamazioei buruzko informazioari buruz. Artikulu honetan, erreklamazio orriak nola bete eta non erreklama dezakezun zehazten dizugu:
|
|
2022
|
|
|
Kobratu diezazukete? Aldez aurretik jakinarazi
|
behar
dute Kontsumitzaileen Defentsarako Legeari bagagozkio, beti jakinarazi behar zaio kontsumitzaileari kontratua sinatu aurretik. Eta, Cortésen arabera, aurrekontu baten kasuan, informazioa ere oinarria da:
|
|
|
Euriborraren eragina arintzeko, hipotekaren diferentziala merkatzea bankuarekin. Eta erabat saihesteko, pasatu hipoteka tasa aldakorretik tasa finkora bai nobazioa eginez, bai erakundearen hipoteka aldatuz (subrogazioa) edo mailegu berri bat kontratatuz, egungoa kitatzeko. 3 Interes handiagoko maileguak Tasak igotzen badira, zorpetzea garestiagoa da, eta horrek zuzenean eragingo dio finantzaketa
|
behar
duten kontsumitzaileen poltsikoari. Alde batetik, hipoteka bat kontratatu nahi dutenak honekin topo egingo dute:
|