2004
|
|
Indarrean ezin dugu ezer egin, eskatu egin behar da gure eskubideak errespeta ditzaten. Konbentzitu
|
behar
ditugu gizarte baten bi, hiru, lau hizkuntza izatea aberasgarria dela?. 613
|
|
Bakoitza bere eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari dagokion diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi
|
behar
duen gizarte kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar. Jakina, guk dakigula, euskaldun gutxi bizi dira barruti horretako muga hertsien barruan; bizimodu tradizionalaren aztarnak azken hatsetan dabiltza gure artean.
|
2009
|
|
Zientziak helbideak lantzen ditu, helburuez deus ez daki; faktoak lotzen ditu, balioak eta xedeak ez ditu ukitzen. Zientziak eta razionalismoak, zer duda, beren leku zentrala
|
behar
dute gizartean. Baina zein iparri begira jardun behar du gizon emakumeak, gizarteak, zientziak berak finean?
|
2010
|
|
Lan metodoari dagokionez, adostasuna da normalizazio politikorako prozesuaren funtsezko oinarrietako bat. Alde horretatik, Euskadiko normalizazio politikoak oinarri zabaleko adostasunak
|
behar
ditu gizartean. Adostasuna prozesuaren bi faseetan bermatu beharra dago:
|
2015
|
|
–Jarrai dezagun: . Legeak agintzen badigu bidegabekotzat hartzen dugun zerbait egiteko; legeak esaten digunean geure adiskidea salatu
|
behar
dugula gizartearentzat kaltegarria delako: esklaboa, judua, komunista, adibidez; orduan, inork ezin digu esan legea bete ala hautsi behar dugun.
|
|
–Kolore berriak ditu, eta ez dakit hobeak edo txarragoak diren. Antolatzeko eredu politikoek ulertu eta bere gain hartu
|
behar
dituzte gizartean ematen diren aldaketak, bestela ez baitute balio. Zertarako balio du eskema teoriko batek gizarte baten ezaugarrietara ez bada egokitzen?
|
|
desberdintasunik dagoelako (desberdintasun hori noiz eraikia den kontuan hartu barik orain) elikatzen da. Kulturak euskarri politikoa
|
behar
du gizarte honetan, irautekotan, eta nazionalismoak horretan dihardu, bere helburuak horretara mugatu ez arren, lehenengo atalean ikusi dugun bezala.11
|
2016
|
|
Erregimena sostengatu edo bestelako gobernu baten alde egiteko hautuan jarrarazi behar zen alderdi sozialista. Haren benetako borondatea neurtu
|
behar
zuen gizarteak.
|
|
Torrealdaik ere uste du aldaketa garaiak datozela: «Abiapuntu berri batean gaude, eta belaunaldi berriek asmatu
|
behar
dute gizarte berriari eman beharreko mezua, nola gizarte berrian kokatu modu eraginkorrean. Baina ez dadila katea eten, adanismoaren tentazioa gaindituz, batetik, eta tradizioari depurazio edo destilazio prozesua eraginez, bestetik».
|
|
Euskalgintzari dagokio euskararen gaia erdigunean kokatzea. Aldarrikatu
|
behar
dugu gizarte justuago baten alde egitean hizkuntza eskubideek hor egon behar dutela. Justizia sozialaren barruan kokatu behar da hizkuntzaren afera».
|
2017
|
|
Quebec-en gisara, eta Irlandan, Eskozian253 eta Euskal Herrian ez bezala, legearen filosofiak bat egin behar du botere politikoaren hizkuntza praxiarekin. Legeak babestu eta indarberritu nahi duen hizkuntzan funtzionatu
|
behar
dute gizarte eragile esanguratsuenek. Mackey k guk baino hobeki garbitu zuen auzi hau bere garaian:
|
|
Nola bizi daitezke elkarrekin justizia arrunta eta elizaren justizia? Akaso ez gaude hiritar guztiak lege printzipio beren arabera jokatu
|
behar
dugun gizarte batean?
|
|
Zer erakusten digun portreta horrek? Hautu gaitzak egin
|
behar
dituen gizarte bat, bere iragana eta izatea ukatu gabe XXI. mendean ere herri izaten jarraitu nahi badu.
|
|
–Lehen ezagutza transmititzea zer haren zeregina; aurrera egin zuen eta, ezagutza transmititzeaz gain, ezagutza egitera era pasatu zen, ikerketa egiten zuen erakunde bihurtu zen. Orain, ezagutza sortzeaz eta transmititzeaz gain, ezagutza hori aplikatu ere egin
|
behar
du gizartearen beharrei erantzuteko, jarduera ekonomikoetan nahiz ez ekonomikoetan?. Ez dela erraza dio, bai baitago arazo bat:
|
2018
|
|
ezkontza kontratua ezin liteke izan enplegu kontratua bezalakoa (adibidez), emakumeak direlako ezkontza kontratuaren aldeetako bat. Emakumeek kontratu baten bitartez sartu
|
behar
dute gizarte zibilean, eta hauek dira arrazoiak: bata, kontratuak baino ez dituela sortzen beti harreman libreak; bestea, kontratuan beti jotzen dela segurutzat bi aldeak posizio berean daudela, baina, aldi berean, kontratuak eskubide patriarkala berretsi behar duela, emakumeak haren parte direnez gero.
|
|
Emakumeek ezkontza kontratuan sartu beharra dute ezin direlako izan kontratu sozialaren parte baina nolabait sartu
|
behar
dutelako gizarte zibilean. Gizarte zibileko lotura instituzional nagusiak (herritartasuna, enplegua eta ezkontza) kontratu bidez sortzen dira.
|
|
Politikan aritu nahi duenak argi izan
|
behar
du gizartean dagoen aniztasuna. Aniztasun hori arlo guztietan dago:
|
2019
|
|
Esango didate erabat utopikoak direla kontsiderazio hauek guztiak, zeren,, emakumea berregiteko?, zinez gizonaren berdina egin
|
behar
bailuke gizarteak; halako guztietan, kontserbadoreek ez dute sekula aukera galdu gurpil zoro hori salatzeko: Historia, ordea, ez dabil biribilean jiraka.
|
|
Eta ez dira gutxi euskararena irabazita dagoela edo gaiaz arduratzen den teknikari tropelaren ardura dela uste dutenak. Erakundeek eta euskalgintza osatzen dugun guztiok ilusioa ere barreiatu
|
behar
dugu gizartean, eta euskal hizkuntza komunitatearen partaide izatearen poza eta euskaldun izatearen harrotasuna kutsatu. Jorratu behar dugun bideak, batez ere, gozagarria izan behar du, Elena Lakak berak lehendakaritza uzteko hitzaldian esan zuen bezala:
|
2021
|
|
Uste dut geure buruaren irudia sendatu
|
behar
dugula gizartearen arazoak bideratzen hasteko. Gogora dezakegu, adibidez, ze nabigatzaile eta itsas merkatari handiak izan ditugun historian zehar.
|
|
" NOR izatea da identitatearen auziari dagokion erantzuna. Hau da, NOR izan
|
behar
dugu gizarte talde batean, besteek, kide onartuak diren horiek, gu onartzen gaituztenean. ‘Ez naiz nor’ esaten dugunean, esaten ari gara ez daukagula egin nahi edo behar dugun zerbait egiteko aitortzarik.
|
2023
|
|
Egunen batean iritziz aldatuko balu izango zuen aitaren aterpean babesteko aukera, baina oraingoz ez zeukan amore emateko asmorik. Norbaitek egin
|
behar
zituen gizartean lan zikinak, batere atseginak ez zirenak; bestela mundua arau eta legerik gabeko oihan arriskutsua bihur zitekeen. Elenak ez zuen hori gertatzerik nahi.
|