Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 22

2004
‎Indarrean ezin dugu ezer egin, eskatu egin behar da gure eskubideak errespeta ditzaten. Konbentzitu behar ditugu gizarte baten bi, hiru, lau hizkuntza izatea aberasgarria dela?. 613
‎Bakoitza bere eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari dagokion diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi behar duen gizarte kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar. Jakina, guk dakigula, euskaldun gutxi bizi dira barruti horretako muga hertsien barruan; bizimodu tradizionalaren aztarnak azken hatsetan dabiltza gure artean.
2009
‎Zientziak helbideak lantzen ditu, helburuez deus ez daki; faktoak lotzen ditu, balioak eta xedeak ez ditu ukitzen. Zientziak eta razionalismoak, zer duda, beren leku zentrala behar dute gizartean. Baina zein iparri begira jardun behar du gizon emakumeak, gizarteak, zientziak berak finean?
2010
‎Lan metodoari dagokionez, adostasuna da normalizazio politikorako prozesuaren funtsezko oinarrietako bat. Alde horretatik, Euskadiko normalizazio politikoak oinarri zabaleko adostasunak behar ditu gizartean. Adostasuna prozesuaren bi faseetan bermatu beharra dago:
2015
‎–Jarrai dezagun: . Legeak agintzen badigu bidegabekotzat hartzen dugun zerbait egiteko; legeak esaten digunean geure adiskidea salatu behar dugula gizartearentzat kaltegarria delako: esklaboa, judua, komunista, adibidez; orduan, inork ezin digu esan legea bete ala hautsi behar dugun.
‎–Kolore berriak ditu, eta ez dakit hobeak edo txarragoak diren. Antolatzeko eredu politikoek ulertu eta bere gain hartu behar dituzte gizartean ematen diren aldaketak, bestela ez baitute balio. Zertarako balio du eskema teoriko batek gizarte baten ezaugarrietara ez bada egokitzen?
‎desberdintasunik dagoelako (desberdintasun hori noiz eraikia den kontuan hartu barik orain) elikatzen da. Kulturak euskarri politikoa behar du gizarte honetan, irautekotan, eta nazionalismoak horretan dihardu, bere helburuak horretara mugatu ez arren, lehenengo atalean ikusi dugun bezala.11
2016
‎Erregimena sostengatu edo bestelako gobernu baten alde egiteko hautuan jarrarazi behar zen alderdi sozialista. Haren benetako borondatea neurtu behar zuen gizarteak.
‎Torrealdaik ere uste du aldaketa garaiak datozela: «Abiapuntu berri batean gaude, eta belaunaldi berriek asmatu behar dute gizarte berriari eman beharreko mezua, nola gizarte berrian kokatu modu eraginkorrean. Baina ez dadila katea eten, adanismoaren tentazioa gaindituz, batetik, eta tradizioari depurazio edo destilazio prozesua eraginez, bestetik».
‎Euskalgintzari dagokio euskararen gaia erdigunean kokatzea. Aldarrikatu behar dugu gizarte justuago baten alde egitean hizkuntza eskubideek hor egon behar dutela. Justizia sozialaren barruan kokatu behar da hizkuntzaren afera».
2017
‎Quebec-en gisara, eta Irlandan, Eskozian253 eta Euskal Herrian ez bezala, legearen filosofiak bat egin behar du botere politikoaren hizkuntza praxiarekin. Legeak babestu eta indarberritu nahi duen hizkuntzan funtzionatu behar dute gizarte eragile esanguratsuenek. Mackey k guk baino hobeki garbitu zuen auzi hau bere garaian:
‎Nola bizi daitezke elkarrekin justizia arrunta eta elizaren justizia? Akaso ez gaude hiritar guztiak lege printzipio beren arabera jokatu behar dugun gizarte batean?
‎Zer erakusten digun portreta horrek? Hautu gaitzak egin behar dituen gizarte bat, bere iragana eta izatea ukatu gabe XXI. mendean ere herri izaten jarraitu nahi badu.
‎–Lehen ezagutza transmititzea zer haren zeregina; aurrera egin zuen eta, ezagutza transmititzeaz gain, ezagutza egitera era pasatu zen, ikerketa egiten zuen erakunde bihurtu zen. Orain, ezagutza sortzeaz eta transmititzeaz gain, ezagutza hori aplikatu ere egin behar du gizartearen beharrei erantzuteko, jarduera ekonomikoetan nahiz ez ekonomikoetan?. Ez dela erraza dio, bai baitago arazo bat:
2018
‎ezkontza kontratua ezin liteke izan enplegu kontratua bezalakoa (adibidez), emakumeak direlako ezkontza kontratuaren aldeetako bat. Emakumeek kontratu baten bitartez sartu behar dute gizarte zibilean, eta hauek dira arrazoiak: bata, kontratuak baino ez dituela sortzen beti harreman libreak; bestea, kontratuan beti jotzen dela segurutzat bi aldeak posizio berean daudela, baina, aldi berean, kontratuak eskubide patriarkala berretsi behar duela, emakumeak haren parte direnez gero.
‎Emakumeek ezkontza kontratuan sartu beharra dute ezin direlako izan kontratu sozialaren parte baina nolabait sartu behar dutelako gizarte zibilean. Gizarte zibileko lotura instituzional nagusiak (herritartasuna, enplegua eta ezkontza) kontratu bidez sortzen dira.
‎Politikan aritu nahi duenak argi izan behar du gizartean dagoen aniztasuna. Aniztasun hori arlo guztietan dago:
2019
‎Esango didate erabat utopikoak direla kontsiderazio hauek guztiak, zeren,, emakumea berregiteko?, zinez gizonaren berdina egin behar bailuke gizarteak; halako guztietan, kontserbadoreek ez dute sekula aukera galdu gurpil zoro hori salatzeko: Historia, ordea, ez dabil biribilean jiraka.
‎Eta ez dira gutxi euskararena irabazita dagoela edo gaiaz arduratzen den teknikari tropelaren ardura dela uste dutenak. Erakundeek eta euskalgintza osatzen dugun guztiok ilusioa ere barreiatu behar dugu gizartean, eta euskal hizkuntza komunitatearen partaide izatearen poza eta euskaldun izatearen harrotasuna kutsatu. Jorratu behar dugun bideak, batez ere, gozagarria izan behar du, Elena Lakak berak lehendakaritza uzteko hitzaldian esan zuen bezala:
2021
‎Uste dut geure buruaren irudia sendatu behar dugula gizartearen arazoak bideratzen hasteko. Gogora dezakegu, adibidez, ze nabigatzaile eta itsas merkatari handiak izan ditugun historian zehar.
‎" NOR izatea da identitatearen auziari dagokion erantzuna. Hau da, NOR izan behar dugu gizarte talde batean, besteek, kide onartuak diren horiek, gu onartzen gaituztenean. ‘Ez naiz nor’ esaten dugunean, esaten ari gara ez daukagula egin nahi edo behar dugun zerbait egiteko aitortzarik.
2023
‎Egunen batean iritziz aldatuko balu izango zuen aitaren aterpean babesteko aukera, baina oraingoz ez zeukan amore emateko asmorik. Norbaitek egin behar zituen gizartean lan zikinak, batere atseginak ez zirenak; bestela mundua arau eta legerik gabeko oihan arriskutsua bihur zitekeen. Elenak ez zuen hori gertatzerik nahi.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia