|
2007
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez dago, jatorrizko hiztunak plangintzaren erdigunea izan behar dira. Eurek emango diete euskalduntze prozesuan daudenei beharrezkoa duten elkarreragina, eredua eta, nola ez, motibazio integratzailea.
|
|
2009
|
|
|
ia guztia dago beste hizkuntza batean adierazita, testuak, errotuluak, propaganda, triptikoak, kartelak, tiketak... Esan
|
beharrik
ere ez dago filmetako pertsonaiek gaztelaniaz hitz egiten dutela, eta gizarte eta bizi estilo amerikarra proposatzen dutela.
|
|
2010
|
|
|
Ez dugu uste erdaldunen hizkuntza komunitatean antzeko planteamendu teorikorik egin denik Euskal Herrian.
|
Beharrik
ere ez, ziur asko. Baina esanen genuke praktikan gertatu gertatzen dela, eta inkontzienteki eta estrategia esplizitu baten ondorioz ez bada ere, gune euskaldunetan erdaldunen komunitateak baduela konpaktaziorako berezko joera bat.
|
|
|
Gaiaz zerbait ikasi duen orok badaki hizkuntzaren gizarteerabileran gertatzen diren zenbait ohitura aldaketa finkatzeko, ezarpen aldi luzeak, behartzeko hainbat neurri eta hedabide andana behar izaten direla, biztanleriaren lekualdaketa garrantzitsuekin batera. kolore gehiegi egoteak adierazten du gaixorik dagoela hizkuntza. duela soilik bi edo hiru belaunaldira arteko egoera hizkuntza continuum bat bazen, azken aldian ordezkapena indartsu sartu da. ...ri batean beren hizkuntza utzi zuelako, printzatu egin da lurralde euskalduna. nafarroaren ipar mendebaldean eta gipuzkoaren barnealdean, gehiengoak euskalduna izaten jarraitzen du, baina urolaren goiibilguak, debabarrenak eta ibaizabal arroak ziriarena egiten dute, eta isolatuta uzten dituzte gehiengoa euskalduna duten beste ingurune batzuk, hala nola bizkaiko itsasertza eta arratia bailara. esan
|
beharrik
ere ez dago une horretan gehiengoa euskalduna zuten eskualdeak landa eremukoak zirela eta, beraz, biztanleria txikiena zutenak. euskararen ezagutza maila handia edo dezentekoa zuten eskualdeetan, bigarren edo hirugarren belaunaldiak ziren euskaldunenak. gainera, hiriburua eskualdeko batez bestekoaren azpitik ageri zen beti, eta gune erdaratzaile gisa jarduten zuen. egoera hori biribiltzeko, ez ze... 2.650.000 pertsonako biztanleriatik 490.000 pertsona izango lirateke euskaldunak, gutxi gorabehera biztanleria osoaren %18, 5 begi bistakoa zen zer arrisku zetorkion gainera euskarari, eta ez dakienak edo ulertu nahi ez duenak, aski du ikustea zer bilakaera izan zuen garai hartan euskara baino erabiliagoa zen bretoierak, handik aurrera. gertaera horren aurrean, eaeko agintari politikoek euskararen erabileraren normalizazioaren oinarrizko legea onartu zuten 1982an. hizkuntza desagertzeko bideari buelta emateko aukera bakarra zen. horrenbestez, rlS bati aurre egiten zion munduko lehen lurraldeetako bilakatu zen, bere burua hizkuntza gutxitu baten erabilerei buruzko lege batez hornitzean, jada 1977an Quebecen (kanada) 101 legeak markatutako ildoari jarraituz. nafarroari dagokionez, jada aipatu dugu 1986ra arte ez zela hasi datu demolinguistikoak biltzen. horregatik, mapan ageri diren datuak bost urte geroagokoak dira, nahiz eta badirudien 1981eko koloreak oso antzekoak izango zirela. nafarroaren atzerapen demolinguistikoa legearen eremura ere hedatzen da; izan ere, ez zen halako legerik onartu, harik eta 1986an bertan euskararen Foru lege polemikoa onartu zen arte. lege horren bidez, hizkuntza gutxitu bat ofiziala soilik zati batean zuen lehen autonomia erkidego bilakatu zen nafarroa.
|
|
2013
|
|
|
Azkenik, hizkuntza batez ere ekintza soziala bada, eta ekintza hori heterogeneotasun eta desberdintasun egituratuzko testuinguru batean gertatzen bada, esan
|
beharrik
ere ez dago hizkuntza gertakaria ulertzeko nahitaezkoa dela testuinguruan kokatzea. Alde horretatik, gehiegizkoa dirudi erabilera eremua erabilerarekin eta sistemarekin parekatu eta hizkuntza gertakariaren zatitzat hartzea, Silversteinek (1985) egiten duen moduan.
|
|
2018
|
|
|
Bermeon, aldiz, kontzientzian eta aktibazioan eragin beharra nabarmentzen dute, batik bat. adibidez, kanpotik etorritakoek, euskaraz egiteko beharra sentitzen dute. Bermeon alderantzizkoa gertatzen da, motibazio afektiboa ahula dela ikusi dugu; eta, bestetik,
|
beharra
ere ez dute sentitzen euskaraz aritzeko, ez bada eremu formal zehatz batzuetan, eskolan, herri administrazioarekin harremanetan eta abar.
|