|
2000
|
|
|
hitzaurreak egiteko izenordea erabili besterik ez zuela eta hartara bere burua ere bilduman sartzeko lizentzia hartu... Badira izenorde
|
beharrik gabe
ere beren burua antologatzen duten bildumagile eskrupulorik gabekoak ere, bestalde.
|
|
|
Jakina, hau liburutegi bat eta adibide bat besterik ez da. Gaur egun jadanik liburutegien mikrokosmosa oso heterogeneoa da, baita bere publikoa, eta honen interesak eta
|
beharrak
ere. Beraz, orrialde labur honetan goiko galderari behar bezain sakonki erantzuteko gauza ez naizela aitortu behar dut.
|
|
2001
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere noski, hazkuntza ekonomikoa ez datzala, inondik ere, aldagarri bakar batean eta denak beharbeharrezko direla nolabaiteko oreka lortu ahal izateko. Baina, aldi berean, egia ere bada aldagarrien arteko ezberdintasunak nabariak direna eta teknologi aurrera kuntzakzein giza ezagutzak erabateko eragileak direna hazkuntza ekonomikoa suspertzeko orduan.
|
|
|
Ofizialki hizkuntza bakarra dago Frantzian. Ez da euskararik, ez eta Lege eta indar handiren
|
beharrik
ere hain euskaldun gutxiren eskubideak ahazteko.
|
|
2002
|
|
|
Hasteko, giza baliabide gehiago behar dira, eta bestelako baliabideen
|
beharrean
ere bagaude. Baliabideez gain, edukien egitura egokia izan behar dute, eta metodologi ikuspegiei garrantzi handia eman zaie.
|
|
|
Alde batetik, egia da gure unibertsitateen egitura eta ezaugarri nagusiak besteenak bezalakoak direla; beraz, konpondu beharreko arazoak eta gabeziak ezin daitezke desberdinegiak izan. Beste alde batetik, baina, Euskadiko zientzi eta teknologi sistemaren ezaugarriak, bere aldeko eta bere aurkakoekin, aztertuta daude, eta ikusi dugu gure egoera desberdina dela, eta, beraz, gure
|
beharrak
ere desberdinak direla. Azken batean, herri jakin batean egin behar dena ez da beste herrietan egin behar denetik oso desberdina, prozedura eta baliabide mota eta kantitatearenikuspuntutik.
|
|
2003
|
|
|
Alfabetatzearen eskaintza osotua zehaztu beharra dago, bai eta irakasleen prestakuntza areagotzeko
|
beharra
ere. (Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia, 62 or.)
|
|
2004
|
|
|
Azken kontzeptua nola xehatzen duten jakin nahi nukeen arren, datuek positiboak dirudite eta informazioak ez du interes berezirik sortu. Ez da
|
beharrik
ere, baina gogoratzen naiz, bai, Guggenheim" euskal euskaldun" eta" euskal erdaldun" kultur egile eta eragileen kritika zakua izan zela hasieran. Hori zen kulturalki eta politikoki" egoki" garai hartan (onkeriarik izan gabe) eta idazle —ia denok gara idazle, merkea baita ofizioa— eta kulturgile —are arruntagoa— bakan batzuk soilik idatzi genuen hedabideetan haren alde, Bilboren berrikuntza integralak behar zuen indarguneetako bat bihur zitekeelako.
|
|
|
Harreman estu estua izan behar dute gobernu nazionalekin, informazio politika nazionalak garatzerakoan zeresana ere izan lezakete, eta lanbideko beste alorren ikuspegiak bideratzen ere jardun dezakete. Noiz edo noiz zuzenean legegintzaren informazio
|
beharrak
ere ase ditzakete.4
|
|
2005
|
|
|
Oso sintomatikoa. Demoen eta Euskal Herrian Euskaraz elkartea ren
|
beharra
ere badago Hegoaldeko EAEn eta Nafarro an. Bai, Euskal Autonomia Erkidegoan ere bai. Hiru probintzietako kultur eragile eta euskaltzale askotxo Iparralde eta Nafarroara begira egoten da, frantsesek eta UPNk euskararen aurka egiten dituztenak harrituta eta, errukiz, misioan modura, lurralde horietako euskaldunei laguntzera joateko prest.
|
|
|
Zientzia fikzioa ez da goi kultura, ezta izan
|
beharrik
ere. Tele predikua ere ez da.
|
|
|
Jostuna eta langile porrokatua zen. Izan
|
behar
ere bai, halako familia aurrera atera ahal izateko.
|
|
2006
|
|
|
Ez dauka, hortaz," osoa" zertan izan. Adibidez, haur eta gazteentzako liburuan ez du horrenbesteko indarrik, baina ezta eduki
|
beharrik
ere, liburu mota horren lekua argitaletxe espainiarrek betetzen baitute. b) Euskal edizioaren indarra hiru eremutan dago, eta ordena honetan: ikasmaterialgintzan (%41, 3), haur eta gazteen liburuan (%34, 2) eta helduen literaturan (%15, 7). c) Taula horizontalki irakurrita, gai eremuz bakoitzaren parte hartzea zenbatekoa den ikusten da.
|
|
|
Egunerokotasunak aurrera egiten duen neurrian, berriz, komunikazio esparruen hedapen beharra azaleratuz doa eta, horrekin batera, premia berrien konstatazioa eta planteamendu berriak egiteko
|
beharra
ere.
|
|
|
Zehaztasun handiago horren bilakuntzan, hasiera beretik argi ikusi dugu, besteak beste, hizkuntz trataeran eta murgiltze sistemaren azterketan eta antolaketarenean, gogoeta berriak egin eta aurrerapausoak eman behar genituela, nahiz eta kontziente izan sarritan ez dela erraza bai gaiaren konplexutasuna eta baita eskatzen duen irakasleriaren formazio
|
beharra
ere asetzea.
|
|
|
Ba al dakizu zenbat jende etorri den niregana? Behin ere ez dut propagandarik egin, egin
|
beharrik
ere ez dut izan.
|
|
|
Bai, min ere bai, eta besteen zeloak eraman
|
beharra
ere tokatzen da. Beste alde batetik, nik beti" jokaera, gutxiegi".
|
|
2007
|
|
|
Baina inprimategian bakarrik. Merkatuan, kalean... neurtu
|
beharra
ere badago, dagoeneko. Eta
|
|
|
Espazio politiko geografiko batean gehiengoa osatzen duen iritzi moldea beste batean gutxiengoa nola bihurtzen den ikusteak beldur apur bat ere ematen dio, agian, Arteta demokratari5 Ur horietan sartu baino nahiago du Artetak lanbropean utzi gai ontologikoa. Komenientzia hutsez, jakina, eta unibertsitateko irakasle bati eskatu behar zaion gutxieneko zintzotasun akademikoaren galeran, esan
|
beharrik
ere ez dagoenez.
|
|
|
Halaber, Antton Gomez Arcosen Ana Non ikusgarri kantatu eta dantzatuaren lilura bizitzea ikuslez lepo beteta zegoen Aizagerrea etxeko aitzinaldean, edo Amaren Alaba neskatila kantariak Mendia etxeko sabai zubitik Bernard Mancieten testu dramatikoa abesten entzuteagatik. Esan
|
beharrik
ere ez, zelako emozioz bizi izan zuten —etxebartar eta gaineratikoek— Lucien Larraus Ligi Jora etxeko semea Bereterretxen kantorea ematen, Etxebarreko hilerri harresi gainean alde batetik bestera ibilita, eta Ezpeidoia etxe entzutetsua urrunean baina pare parean zegoelarik.
|
|
2008
|
|
|
Ez dakit itsuek emozioa nola ikusten duten ingurukoen aurpegietan. Agian, hatz mamiekin edo, agian, ukitu
|
beharrik
ere ez dute. Aurreko bi atalak idatzi eta, atsedenaldi bat hartzearren, Correosera joan naiz aspaldi idazmahaian jirabiraka nerabilen agiria eskuan hartuta.
|
|
|
Inkestak prestatu behar dira eta egoki prestatu
|
behar
ere; hurrengo urteetan inkesten artean konparaketak egin nahi baditugu komeni da galderak ez aldatzea. Beraz, ondo pentsatu behar dira hasierako galderak, eta horretarako guk ere hainbat galderari erantzun behar diogu:
|
|
|
Aspalditik unibertsitatean ikasleon eskubideen alde borrokan dihardugunontzat, prozesu honek duen alde on bakarra unibertsitateek dituzten ezintasun estrukturalak agerian uzten dituela da. Ez die ez Euskal Herriari ez eta euskal herritarren
|
beharrei
ere erantzuten, interes ekonomiko eta komertzialei baizik. Ez du euskalduntzeko borondaterik, euskaldunon hizkuntza eskubideak inoiz ez baitira egon unibertsitateko helburuen artean lehen lerroan.
|
|
2010
|
|
|
Horrelako erakunde batean, ekintzaile eta bide berritzaile izan daitezkeenak ez dira asko izaten. Neurri batean,
|
behar
ere ez dira asko behar. 40 ikasle badituzu, horientzat lan egitea eta batek egitea, oso garrantzizkoa izan liteke.
|
|
2013
|
|
|
euskararen hizkuntza komunitatetzat definitzen dena, euskara gaztelera edo euskara frantsesa elebidunak diren pertsonek osatuta dago. Pertsona horiek, erdara erabiltzeko aukera ez eze, erabili
|
beharra
ere badute beren bizitzako zenbait egoeretan, euskararen aurkako diglosia dela eta (Ferguson 1959). Horrek erdaren hizkuntza komunitateko kide bihurtzen ditu nahi eta nahi ez.
|
|
|
Literatura irakasle punki batekin, ahal dela. Beharbada azalduko litzaieke emakume batek ez duela Alfa Arraren beharrik, eta ez duela maitasun erromantiko goraipatu horren
|
beharrik
ere. Maitasuna beste gauza bat dela azaldu lieke gure punkiak, bizitza beste gauza bat dela... eta amaitzen den arte, ez dela amaitzen.
|
|
|
Euskal Herrian une honetan 100 hizkuntza baino gehiago daude erregistraturik; eta EHllkolorerentzat aberastasuna denez gero, hori ikusgai bihurtu beharra aldarrikatzen dugu, bai eta errealitate hori aitortu eta babestu
|
beharra
ere.
|
|
|
Ikastolen aldeko urratsak egin dituzten tokiko botereen aurka egiteak, hizkuntza gutxituen Europako hitzarmenaren izenpetzea berresteari oraindik ere uko egiteak eta, orokorki, Paris aldetik ufatzen sumatu daitekeen jakobinismo berrindartu baten haize beltzak... Horiek guziek iragar diezagukete jazarpen garaiak bueltan direla eta, ondorioz, borroka egin
|
beharrarenak
ere. Geroak argituko du...
|
|
|
Pastoral edo trajeria bat bezala emana da, herri antzerki zahar zahar horren funtsezko arauak beteak direnetik... besterik gabe! Eta Ederlezi pastoral bat dela esan
|
beharrik
ere ez genuke... ezjakin batzuk ez balira pastoralaren ustezko aditu bihurtu edo behintzat bihurtzeko asmotan ez balira.
|
|
2014
|
|
|
Alderdiak, Euzko Alderdi Jeltzaleak, jaramonik ez zidan egin. Inork ez zidan instrukziorik eman, ezta
|
beharrik
ere. Denei eskertzen diet hori.
|
|
|
Erronka teknologikoa aipatu du hainbatek, nazioartekotze beharrarekin. Prozesu osoak eta enpresa hornitzaile kateak eskaintzeko
|
beharra
ere aipatzen du Tapia sailburuak, Basque Country markaren indartzeaz ari dela. Hori dena eta gehiago da, munduko merkatuetan, lidergoan izango diren enpresak lortzeko.
|
|
|
Metro kubiko anitzak berotzeko gasaren fakturak datozkigu orduan burura. Eta inork lapurtu nahiko ez lituzkeen artelanak zaintzen dituzten museo hutsetako zinpeko zaintzaile zintzoen soldatak elikatu
|
beharra
ere bai giza-faktorea deritzon hori. Ez dugu funtzionarioekin juzku orokortzailerik egin nahi, baina zilegi bekigu burokrata kafkianoak vs funtzionario arduratsu eta eraginkorrak kontrajartzea.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herriak" berezko duen sistema sozial eta ekonomikoa", auzolana, gaurkotzen eta zabaltzen eman ditu azken hogei urtetik gora, besteak beste, elkar laguntza eta babeserako Sutearo egitasmoarekin. Euskal Herriko nekazaritza sindikatu bateratu baten
|
beharrean
ere sinetsita dago Euskal Herriko sindikalgintzaren historian leku eta izen propioa duen hau. Bere eskuetatik igaro dira herrialdeetako EHNE sindikatuen sorrera, eta esku puntetan izan zuen, 1977an, Euskal Herriko nekazaritza sindikatu bateratu bat sortzeko aukera.
|
|
|
Hainbeste badaki non ez duen ez eta euskara ikasteko
|
beharrik
ere sentitzen: " Hasi nintzen doi bat 1983an, baina hain da konplikatua...
|
|
2020
|
|
|
Horrez gain, generoaren gaiaz eztabaidatzeko eta horren gainean hausnartzeko
|
beharra
ere azaleratu da azken urteotan. Gaia hor zebilen banbalinen artean itzulika, emanaldien osteko afari zein bazkarietan borborka, makillajerako geletan bueltaka.
|
|
|
esaten zuen, eta aurrera. Gero,
|
beharra
ere egiten zuen, e. Beharra sendo.
|
|
|
Kultura eta komunitate jakin bateko kidetzak egiten nau herritar. Esan
|
beharrik
ere ez dago kultura hori bere baitan askotarikoa (elkartezko adierazpenak beti dira pluralak) dela. Komunitatea, Azurmendik ondo dioen bezala," solidaritate bat da" (ibid.:
|
|
|
Aurretik esan bezala, izaki erlazionalak gara eta, horregatik, saretze eta prebentzio lana egin dezakegu. Suizidio guztiak ezin dira ekidin, ezta, agian, ekidin
|
behar
ere. Baina bizitzea merezi duten bizitzak sortzen lan egin dezakegu eta, beraz, suizidioa aurreikusten eta saihesten.
|
|
2021
|
|
|
Horregatik, hika gipuzkeraz ikasi nuen pisuan. Dena den, gipuzkeraz ikasteko
|
beharra
ere sentitu nuen, euskara irakasten hasi nintzelako.
|
|
|
ETAkoa. Hori zen genekien bakarra, guk berez ez genuelako ezer gehiago jakin behar, ezta ezagutu
|
behar
ere.
|
|
|
Umil umila, majo majoa. Liburuak erosi
|
beharrik
ere ez zuen: liburutegian behin irakurri eta azterketa gainditzen zuen, eta nola!
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez dago erronka horiei guztiei heltzea beharrezkoa dela Agendak bilatzen duen mundu jasangarri eta bidezkoagorako bidean, eta, zalantzarik ez da ere, 2030erako bederatzi urte besterik geratzen ez zaizkigun honetan, helburuak lortzeko hartu beharreko neurriek" ausartak eta eraldatzaileak" behar dutela izan, Agendak berak dioen moduan. Neurri horiek eraginkorrak izan daitezen, baina, gure planeta urdinaren mugak ezagutu eta onartu beharra daukagu, muga biofisikoak, jakina.
|
|
2022
|
|
|
Iritzi publikoak joerak edo jende talde handiak zenbat eta handiagoak, orduan eta hobetouzten dizkigu epaitzen, eta baita kondenatzen ere; laburtuz, hain da orokorra juzga daitekeena, non ezin baita bereizketarik egin, ezin da izenik esan. Erantsi
|
beharrik
ere ez dago, tabu hau bi bider aplikatzen da jende famatuaren edo goi mailako gizonen egintzak auzitan jartzen direnean. Halakoak adierazpide hanpatuekin adierazi ohi dira, ‘axaletik’ aritzea dela xehetasunak azpimarratzea eta gizabanakoak aipatzea, eta sofistikazio seinalea izaten da, berriz, orokorki aritzea; orokortasun horren arabera, katu guztiak grisak dira, eta denok gara modu berean errudunak.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez daukat ni ez nintzela Jerusalemera joango ikuspuntu hori izan banu. Nire iritzian, orduan eta orain, juizio hau zuzenbidearen izenean egin behar zen huts hutsik, besterik ez.
|
|
|
Sarasketako erretoreak, bere kobletan, euskararen hedapena dantzan ospa dezagun desiratu zigun. Ez da ameslaria izan
|
beharrik
ere, beraz, sortu zuen dantza khorda horren buru irudikatzeko Bernat Etxepare bera, garaiko apaiz festazaleek ohiko zuten gisan, bestalde.
|
|
2023
|
|
|
Kontakizun publikoak gizarte lehiakorra eta modernoa eraikitzen jarraitzen du, ongizate estatuarekiko konpromiso sakonari uko egin gabe. Diskurtso hori ekimen zehatzek eta azken hamarkadetan lortutako emaitzek babesten dute, baina narrazio ezkutu eta azpikoek gabezia nabarmenak erakusten dituzte aipatutako esparruetan, eta baita euskal gizartearen hurrengo eraldaketa berrirudikatu
|
beharra
ere. •
|
|
|
Ekimen soziopolitiko ezberdinetan parte hartzea beharrezkotzat jotzen da, beraz, eta hizkuntza (euskara) erabiltzeko
|
beharra
ere aipatzen da beste zenbaitetan, mugimenduaren arabera.
|