|
2006
|
|
|
• Udako Euskal Unibertsitatean (UEU), berez unibertsitate mailako titulaziorik ez da ematen, baina bai zenbait kreditu osagarri lortzeko gorago aipatutako unibertsitateetako titulazioetako baliagarriak diren ikastaroak, unibertsitate mailakoak kontsideratzen direlako, baita soziolinguistikarekin lotzen direnak ere. Duen antolaketa malguarengatik, urtero (edo ia urtero) irakaskuntza mota ezberdinak eskain ditzakete, edo ikastaroen aztergaiak aldatu; zenbait ikastaro beste erakunde batzuekin batera elkarlanean eskaintzen dituzte, gizartean sumatzen diren premiazko
|
beharrei
erantzun nahian. Horrela, gaur egun (2006an), 26 sailen artean, Soziolinguistika eta Glotodidaktika izenekoak ere badaude.
|
|
|
Titulazio berriak direla eta, gizartearen
|
beharrei
erantzuteko, soziolinguistika arloa are gehiago indartzea ere izan daiteke.
|
|
2007
|
|
|
Langile, guraso edota dendari bakoitzak lortu beharreko gutxieneko maila kontuan hartuta, bete behar dituen funtzioen araberako programazioa burutu litzateke. Hau da, testuinguru bakoitzean dauden berezitasunak kontuan hartuta, langile bakoitzaren ezaugarri eta
|
beharrei
erantzun genieke, horiei begira programatuz. Aldi berean, bere lana euskaraz betetzen laguntzen saiatuko ginateke, alboan egonez eta bere arazo errealei erantzunez.
|
|
|
Hau da, testuinguru bakoitzean dauden berezitasunak kontuan hartuta, langile bakoitzaren ezaugarri eta
|
beharrei
erantzun genieke, horiei begira programatuz. Aldi berean, bere lana euskaraz betetzen laguntzen saiatuko ginateke, alboan egonez eta bere arazo errealei erantzunez.
|
|
|
Gazteen erabileraren gainbehera Iruñean nola Iruñerrian (10.000 – 25.000 biztanle bitarteko udalerrietan) antzeman da, eta bietan nabarmen. Horrek Iruñerriko haur eta gazte euskaldunen erabilera baldintzen eta aukeren gainean gogoeta egitera bultzatu gintuzke bai eta, komunitate gisa, belaunaldi gazte euskaldunek dituzten erabilera
|
beharrei
erantzuteko bideak modu estrategikoz jorratzera ere.
|
|
2008
|
|
|
Borondate handiko jendearen ahaleginez egindako produktuak dira eta horrek meritu handia du, baina beldur naiz ez dela aski, ditugun
|
beharrei
erantzuteko. Gure iritsi ezinaren beste sintoma bat:
|
|
|
Gure iritsi ezinaren beste sintoma bat: inoiz euskaBorondate handiko jendearen ahaleginez egindako produktuak dira eta horrek meritu handia du, baina beldur naiz ez dela aski, ditugun
|
beharrei
erantzuteko.
|
|
|
Hasteko, proiektuak, ikasleak barneratu behar dituen edukiak ariketak eginez edo buruz ikasiz lantzeko, zailtasunaren arabera mailakatutako jarduera sorta eskaintzen du. Bestalde, ikasle bakoitzari ariketa egokiak eskaintzeko eta ikaslearen lanaren jarraipen zuzena egiteko, kontratu didaktikoa erabiltzen du, eta, azkenik, norberak erraz erabiltzeko, hardwarean eta eskolako
|
beharrei
erantzuteko propio sortutako aplikazioetan oinarritzen da.
|
|
|
Bi osagai nagusi ditu: alde batetik, eskolako
|
beharrei
erantzuten dien eta erabiltzeko erraza eta merkea den IKASBOOK izeneko tresna informatiko txiki mugikorra dauka; bestetik, biltegiratzeko eta bateria kargatzeko balio duen, eta sarearekin konexioa duen WIFI armairu antenaduIKASYS Proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia orokor batzuk garatzeko prestu egongo dira (ikasten eta pentsatzen ikasi, komunikatzen ikasi, norbera izaten ikasi). na ... IKASBOOK ordenagailuak WIFI konexioa behar du, eta erabilerari dagokionez, bakarkakoa izango da, hau da, ikasle bakoitzak bere ordenagailua izango du ikasgelan lanean aritzeko.
|
|
|
Esparru eleaniztun jakin batzuen barruko hizkuntzakomunitateen bizindar erlatiboa neurtzeko, erroldan eta bestelako iturrietan, esaterako, errolda ondorengo ikerketetan, oinarritutako datu demolinguistiko eta soziografikoak erabiltzen dira (Bourhis, 2003a). Bizindarraren neurketa objektibo horiek harremanetan dauden hizkuntza komunitateak zehatz mehatz alderatu eta kontrastatu ahal izateko beharrezko diren deskripzio— eta azterketa
|
beharrei
erantzuten diete. Askotan gehiengoa nagusi den esparruen barruan posizio eskasa izaten dutenez, hizkuntza gutxiengoek gehiengo menderatzaileek baino beharrezkoago izaten dituzte beren bizindar demografiko eta instituzionalari buruzko neurketak, ebidentzietan oinarritutako neurketak.
|
|
2009
|
|
|
Castellsek bezala, Meluccik ere ikusten ditu estaturik gabeko nortasun etnikoak gure aro honetan banakoak dituen nortasun
|
beharrei
erantzuteko aukera bezala. Eskaini dezaketen atxikimendua aukera izan daiteke jendartearen konplexutasuna eragiten ari den zentzuaren galerari aurre egiteko.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra, sortu zenetik, buru belarri aritu da dinamika berriak eragiten eta sustatzen, ezagutza soziolinguistikoa ikertzeko, zabaltzeko eta aplikatzeko ditugun
|
beharrei
erantzuteko. Bere egitekoa da Euskal Herrian hizkuntza normalizazio prozesuan inplikaturik dauden erakunde eta taldeentzat datuak, metodologiak eta bestelako materialak eskaintzeko egitasmoak lantzea, beti ere, ezagutza eta normalizazio emaitzak hobetzeko helburuarekin.
|
|
2010
|
|
|
Batetik, lortutako ezagutza maila ez da nahikoa izan erabilera normalizatuan islatzeko. Bestetik, oraingo gizartearen konfigurazio
|
beharrei
erantzunez, giza talde berriak hizkuntzaren ikaskuntza prozesuan sartzen diren bitartean, beste giza talde batzuk (ikas prozesua bukatu dutenak) behar zehatzak erakusten dituzte hizkuntza erabiltzeko. Bestalde, euskara eta gazteak edota familian, aisialdian, kirolean, ikasketetan, hedabideetan edo alor teknologikoan (sare sozialak, internet, softwarean,...) erakusten digute bide asko irekita dagoela normalizazio prozesuan.
|
|
|
Unibertsitateko irakaskuntzan ingelesa sartzeak gaur egungo
|
beharrei
erantzuten die honako arrazoiak tarteko: 1) ingelesa zientzian eta teknologian hizkuntza nagusia denez, beharrezkoa da ezagutza lortzeko argitalpenak irakurriz, adibidez, baita ezagutzak partekatzeko ere kongresuetan erabiliz, adibidez; 2) ikasleen mugikortasuna handitzen ari da etengabe, eta, Europako unibertsitate nordikoetan adibidez, jadanik, 52 programa eskaintzen dira ingelesez; 3) lanerako ere ingelesaren beharra handitzen ari da; 4) Europako testuinguruan, Bologna Deklarazioaren arabera, Europako goi mailako hezkuntza ingelesa ‘lingua franca’ modura gero eta gehiago erabiltzearekin lotzen da.
|
|
|
1993an international pen Club erakundeko itzulpen eta hizkuntzaeskubideen batzordeak Mallorcan egindako ez-ohiko bileran hasiera eman zitzaion deklarazioa prestatzeko prozesuari: Munduko edozein hizkuntzatako idazleak eta hiztunak babesteko
|
beharrari
erantzungo zion mundu mailako deklarazioa. herrialde katalanetako CieMen (Centre internacional escarrá per a les Minor� es etinques i les nacions) erakundearekin batera ekin zitzaion prestakuntzari. bi urteko eztabaida prozesu luze eta dinamikoaren ondorioz, 1996ko ekainaren 6an hizkuntza eskubideen Mundu mailako konferentzian 90 estatutako 220 lagunek sinatu zuten adierazpena. deklarazioa ... uneSCok gomendioa egin ziezaiola nazio batuen erakundeko asanblada orokorrari hizkuntza eskubideen nazioarteko ituna bere egiteko edota giza eskubideen deklarazio unibertsalaren osagarri gisa onartzeko. lehen bi urteetan aurrerapauso interesgarriak izan ziren. horrela, hizkuntzen barrutia sortu zen, edota Mayor zaragozaren agintearen azken urtean hizkuntza aniztasunaren komite batzorde kontsultiboa eratu zen. hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsalaren Jarraipen batzordea haiekin bildu eta deklarazioaren azterketa eta hizkuntza eskubideei buruzko testu berri baten prestakuntza helburutzat hartu zuen batzordeak. hala ere, koichiro Maatsura jaunak Mayor zaragozaren ardura hartu zuenean, gauzak zeharo aldatu ziren. batetik, hizkuntzen barrutia desagertu zen ustezko arrazoi ekonomikoengatik eta interlokuziorik ez da izan ordutik uneSCorekin. berriki, euskal herriko, kurdistango eta herrialde katalanetako ordezkariek hala eskaturik, international pen Club erakundeak hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsalak bere bidea egin dezan estrategia berraztertzeari ekin dio. horren ondorioz, 2007ko maiatzean deklarazio unibertsaleko jarraipen batzordeko bi kide nazio batuetako giza eskubideen batzordeko presidentearekin bildu ziren, deklarazioa erakunde horretako eztabaidagai nola izan daitekeen hausnartzeko. hala ere, bidea luzea izango dela jakin dakigu. deklarazioaren edukiari dagokionez, eta akaso hor jarri genuke indarra, hainbat berrikuntza ekarri zuen; ordura arte ezelango itunetan jasotzen ez zirenak hain zuzen ere. lehenik eta behin, deklarazioak jaso zuen berdintasun printzipioa aipatu genuke; beste sailkapen batzuk alde batera utziz deklarazioak hizkuntza guztien berdintasunaren aldarrikapena egiten duelako. bigarrenik, azpimarragarria da deklarazioak eskubideen babeserako definitzen duen subjektua, izan ere, ordura arte erabili ez zen subjektu mota berri bat jaso zuen:
|
|
2013
|
|
|
Biak elkartzen direnean, orduan sortzen da bezeroa. Bitartean, bakoitza bere aldetik egongo dira, enpresa jendearen
|
beharrei
erantzuten ez dieten produktuak ekoizten, eta jendea beharrak sentitzen baina produktu horiek erosi gabe, bezero bihurtu gabe. Gakoa, beraz, ikuspegia aldatzea litzateke, eta herritarren nahi eta balio linguistikoetatik begiratzea, ez euskalgintzaren beraren ohiko nahietatik.
|
|
|
Adierazle horietako batzuk ez dira berriak, bai Soziolinguistika Klusterrak, bai Txillardegik eta beste hainbat adituk garatu eta erabilitakoak baitira. Beste adierazle batzuk, aldiz, EMUNek garatu ditu bere ardurapean dauden euskara planen
|
beharrei
erantzun ahal izateko.
|
|
2015
|
|
|
Tokiko
|
beharrei
erantzuten al dio proiektuak?
|
|
2016
|
|
|
– Jone M. Hernández izatea. Berria izan behar badu, errotik sortua izan du, gaur egungo baldintzak eta
|
beharrei
erantzungo diena. Nago azkenengo hiru lau hamarkadetan euskararen egoera guztiz eraldatu dela, bere testuinguruak egin duen moduan.
|
|
|
euskaldun jendeak behar dituen zerbitzu normalak euskaraz eratu eta" eredu" moduan eskaintzea. Herritarren benetako
|
beharrei
erantzuteaz gainera," bide batez" alegia, esparru informal intimoetan euskarazko jarduna indartzeko eta zabaltzeko neurri egokia da hori. Izugarri lan delikatua da:
|
|
|
Erizaintzako Unibertsitate Eskola ere badago. Helburu nagusia erizain gaituak prestatzea da, gizartearen
|
beharrei
erantzuneko, baita ezagutza sortu eta hedatzea ere. Prestakuntza euskaraz zein gazteleraz eskaintzen du.
|
|
|
Udako Ikastaroak Fundazioaren helburuekin eta izaerarekin bat dator: jakintzaren mantenua eta zabalkundea, nazioarteari begira; ezagutza profesionalaAitor Montes – Hizkuntza kontzientzia osasungintzan.Unibertsitatearen eta ekarpena zein elkarlana kultura aldaketa prozesuan ren etengabeko eguneraketa; unibertsitateen arteko harremana sendotzea eta gizartearen
|
beharrei
erantzuna ematea, ongizatearen alde.
|
|
2017
|
|
|
Inspirazio iturri izan daitezke hizkuntza minorizatuen biziberritzearen antolaketarako. Oinarri bideragarria lokaletik globalera, eta globaletik lokalera, xume pentsatuz baina
|
beharrei
erantzunez, ikasiz hobetuz, gaur egun Hego Euskal Herriko euskalgintzan bizi dugun bezalako krisi kapitalista gaindituz. Diru-laguntza sistemak nonbait elikatzen duen krisia, artetik errateko eta polemika antzuetan sartu gabe.
|
|
2018
|
|
|
Osasun prestakuntza frantsesez eskaintzeko eta hizkuntza eta osasun arreta uztartuz ikerketa bultzatzeko erakundea sortu zen 2003 urtean, Consortium National de Formation en Santé (CNFS) delakoa. Bere helburua frantsesezko osasun zerbitzuen eskaintza aktiboa bermatuko duten osasun langileak eta ikertzaileak sortzea da, gutxiengo egoeran dauden frankofonoen osasun
|
beharrei
erantzun egokia emateko. Bestalde, euren pentsamoldean irakaskuntzaren helburua unibertsitatetik harago doa:
|
|
2021
|
|
|
– testu orokor, literario eta administratiboak itzultzea enplegatzailearen
|
beharrei
erantzuteko;
|
|
|
DBH lehen mailako ikasleei zuzendutako egitasmo berritzailea da, euskararekin eta euskal kulturarekin emozioen bidez konektatuta, ludikotasunez, hizkuntzatik haratago, gaztetxoek, nerabezaroaren atarian, gazte izateko bidean dituzten
|
beharrei
erantzun integrala emateko ahaleginean. bazuen euskara kalean,% 12,6koa izan zen 2016ko batezbestekoa (Altuna, Iñarra eta Urrestaratzu, 2017).
|
|
|
Oraingo honetan, DBH lehen mailako ikasleei zuzendutako egitasmo berritzailea da; izan ere, egitarau anitz eta osatua garatzen baitu euskararekin eta euskal kulturarekin emozioen bidez konektatuta, ludikotasunez, hizkuntzatik haratago, gaztetxoek, nerabezaroaren atarian, gazte izateko bidean dituzten
|
beharrei
erantzun integrala emateko ahaleginean.
|
|
|
Lehentasun horiek gaurko eskakizun nagusi bezala ageri zaizkigu eskolari egiten zaizkion eskakizunetan, bereziki hizkuntza gutxiagotuen indarberritzea baldin badute helburu. Garai batean eskolaren helburu nagusia zen ikasleei irakurtzen, idazten eta oinarrizko kalkuluak egiten irakastea, baina helburu hori zaharkitua geratu da gaur egun dugun gizartearen
|
beharrei
erantzuteko, are gehiago jomugan eskola eleaniztuna dugunean; izan ere, gaur egun gizartean moldatzeko beharrezkoak diren idatzizko gaitasunak ez ezik ahozkoak ere landu behar dira, eta horrek garrantzia handia du hizkuntza gutxituan ardaztutako sistema eleaniztun batean ikasi behar bada.
|
|
|
Zaila da, halaber, horren eboluzioa (koeboluzioa) aurreikustea. Asmoa da mahai hau praktika komunitate bat izatea, sortzen ari diren
|
beharrei
erantzuteko irekia, parte hartzailea, horizontala eta autorregulatzen asmatuko duena; izan ere, mahaia osatzen dugun kideok erabakitzen dugu nola hartuko dugun parte, bakoitzak zein inplikazio maila eta dedikazio denbora eduki nahi duen. Helburuak eta proiektu komunak aukeratzen ari gara; oraingoz, harrera protokoloa, sare komunitarioak...
|
|
2022
|
|
|
Horrela, nazioartean diharduten enpresen hizkuntza politikek nazioartean komunikatzeko gaitasuna garatu behar dute eta, horrez gain, tokian tokiko interes taldeen enpatia, konfiantza, laguntza eta babesa lortu behar dute. Aurreneko
|
beharrari
erantzuteko ingelesa erabiltzen da normalean lingua franca moduan, eta bigarrenari erantzuteko, tokian tokiko erantzunak bilatzen dira. Testuinguru horretan, argi dago tokian tokiko hizkuntza lokal eta minoritarioen babesa lehentasunen artean kokatzea komenigarria dela, eta, hala planteatzen da hemen.
|
|
|
Duela asko hasi ziren esparru sozioekonomikoan ere euskara bultzatzeko saiakerak egiten, garai bateko indar, borondate eta gogoari esker, gehienetan askorik antolatu edo planifikatu gabe eta uneko
|
beharrei
erantzun nahian.
|
|
|
Duela asko hasi ziren esparru sozioekonomikoan ere euskara bultzatzeko saiakerak, garai bateko indar, borondate eta gogoari esker, gehienetan askorik antolatu edo planifikatu gabe eta uneko
|
beharrei
erantzun nahian, eta horien adibide ugari aurki daitezke han hemenka: langileek euskara ikasteko eta alfabetatzeko eskolak lantegietan edo euskaltegietan, sindikatuek euskararen gaineko punturen bat sartzea lantegietako lan hitzarmenetan, errotulazioa eta agiriak euskaratzeko ahalegina, negozioen publizitatea euskaraz ere egitea, bileretan euskara gehiago erabiltzeko saiakera...
|
|
|
Beraz, argi dago eredu eta dinamika berri guztiek ez dietela pertsona guztien
|
beharrei
erantzuten; nork eta zein intentziorekin eta ikuspunturekin diseinatzen dituen gure espazioak, pertsona batzuek eta besteek ezberdin biziko dituzte.
|
|
2023
|
|
|
• Herritarrek botere publikoarekiko dituzten
|
beharrei
erantzuteko bitartekotzatik
|
|
|
Horren adibide da Estatuko RTVE dela komunikazio legeek erreferentziatzat hartzen duten komunikabide publikoa, eta horren deszentralizazioa eta hizkuntzekiko zaintza azalekoa eta ezereza da. Berdina gertatzen da gainontzeko autonomia erkidegoetako komunikabideen inguruan Espainiak ematen duen araudiarekin, ez daude pentsatuta tokiko hizkuntza komunitateen
|
beharrei
erantzuteko.
|
|
|
Hizkuntzen gaineko araudia nagusiki hiru perspektiben defentsatik garatu daiteke: komunitate baten ondasun kulturaletik, norbanakoaren askatasun eta eskubide indibidualetatik, eta herritarrek botere publikoarekiko dituzten
|
beharrei
erantzuteko bitartekotzatik.
|
|
|
Une honetan Hizkuntzaren
|
beharrei
erantzuteko ditugun proiektuak ugariak dira: Mintzalagunak, sentsibilizazio mailako egitasmoak, entitateen lanketa (tokikoak, kirola...), diskurtsoaren eta pentsamenduaren lanketa, Lobby lana erakunde eta entitateekin, aniztasuna, aktibazioa (Euskaraldia eta Haurren aurrean)...
|
|
|
Komunitatearen
|
beharrei
erantzuteko, berriz, lantzen ari garen esparru nagusiak hauek dira: kulturgintza, komunikabideak (Tokikomenen bidez) eta Kukulaisirekin aisialdia sendotzeko lanean ari gara.
|
|
|
• Hizkuntzaren edo euskararen beharrak esaten dugunean, euskarari buruzko motibazioaren, ezagutzaren edota erabileraren hobekuntzaz eta garapenaz ari gara. Hizkuntzaren
|
beharrei
erantzuteko elkarte askotan abian jarri ziren lan ardatz nagusienen artean, honako hauek aipa daitezke:
|
|
|
• Komunitatearen
|
beharrei
erantzuten dieten ekimenek, berriz, komunitatearen eguneroko bizitzarekin lotutako behar bati euskaraz erantzuteko helburu esplizitu nagusia dute. Era honetako egitasmoak eta ekintzak jarri ziren martxan:
|
|
|
2008ko erretratua: komunitatearen
|
beharrei
erantzuteko asmoz antolaturiko zerbitzu proiektuak ugaldu egin ziren mugimendu barruan: herri komunikabideak, haur eta gazteei zuzenduriko aisialdia.
|
|
|
herri komunikabideak, haur eta gazteei zuzenduriko aisialdia. Baina, hizkuntzaren
|
beharrei
erantzuteko ekimenak oso urriak ziren.
|
|
|
• Batetik, komunitatearen
|
beharrei
erantzuteko asmoz antolaturiko zerbitzu proiektuak ugaldu egin ziren mugimendu barruan: herri komunikabideak, haur eta gazteei zuzenduriko aisialdia, kulturgintza, sektore sozial desberdinei zuzenduriko zerbitzuak...
|
|
|
• Baina, hizkuntzaren
|
beharrei
erantzuteko ekimenak oso urriak ziren. Martxan zegoen ekimen orokor bakarra Mintzalaguna egitasmoa zen.
|
|
|
Egoera hau zela medio ekin zitzaion 2011ko otsailean egin zen lehen Kongresuaren antolakuntzari. Komunitatearen
|
beharrei
erantzuteko eta hizkuntzaren beharrei erantzuteko egiten ziren ahaleginen arteko oreka berreskuratu nahia izan zen, Kongresuaren bidea hartzera eraman gintuen arrazoirik nagusiena. Kongresu hartan, ordura arte egindako lana, eta zerbitzugintzan egindako ahaleginak ontzat eman ziren, baina horrekin batera beste hainbat aspektu nabarmendu zen:
|
|
|
Egoera hau zela medio ekin zitzaion 2011ko otsailean egin zen lehen Kongresuaren antolakuntzari. Komunitatearen beharrei erantzuteko eta hizkuntzaren
|
beharrei
erantzuteko egiten ziren ahaleginen arteko oreka berreskuratu nahia izan zen, Kongresuaren bidea hartzera eraman gintuen arrazoirik nagusiena. Kongresu hartan, ordura arte egindako lana, eta zerbitzugintzan egindako ahaleginak ontzat eman ziren, baina horrekin batera beste hainbat aspektu nabarmendu zen:
|
|
|
Jauregizuriak (2019) dioen bezala euskararen periferian kokatuta dauden gazte asko 70 hamarkadan Espainiako lurraldeetatik etorritako immigranteen 3 belaunaldia dira, euskal komunitateko parte sentitzen dira, baina neurri batean eurak euskal komunitate horren inguruan egiten duten irakurketa baserri munduarekin, folklorearekin eta euskararekin zirriborratu liteke baina, hara paradoxa, ikuspegi hori ez dator bat gazteen egunerokoarekin. Erronka nagusia, dio Jauregizuriak, eten hori" gaindituta" euskal identitatea, gazte hauen
|
beharrei
erantzuteko" hemen eta orain" egoerara egokitzea izango da.
|