|
2000
|
|
|
Haren urrats marketsek lurrera igorriko zuten noski, bi morrosko bibotedunen beso sendoek ezker eta eskuin kontu ezean. Ez zidaten neure jakin
|
beharra
emakumearekin asetzeko biderik eman; deus galdetu baino lehen paretik kendu zidaten, eta herrestan eraman eskailburuan barna. Bihotza gero eta estuago zeharkatu nuen irekirik utzitako atea.
|
|
|
Alboko gela batean sekulako aldarea eta eliza modua atondua zeukan sasi moja hark, elizarik sakratuena balitz bezala, tailazko aingeru eta guzti. Irakasle oso ikasia ez zuen izan
|
behar
emakume hark. Batuketa xumeren bat aginduko zizun arbelera aterata; eman dezagun, hamaika gehi hamahiru idatzi eta zenbat zen kontua egiteko agintzen zizula; eta zuk, berdin hogeita zazpi ipintzen zenuela;" ondo" esango zuen," ederki".
|
|
2005
|
|
|
1 5 4 5etik 1879ra 101 liburu argitaratu ziren, haietatik 4 bakarrik literarioak9 Beraz, esan dezakegu batez ere azken 30 urteetan metatzen dela euskal literatura. Hala ere ez dugu 1975era arte itxaron
|
behar
emakume idazleen lana aurkitzeko, 1804an argitaratu baitzen Bizenta Antonia Mogelen Ipui Onac liburua. Lehen euskal emakume idazlea.
|
|
2006
|
|
|
Esan beharra dago menopausia gero eta lehenago agertzen ari dela gizarte aurreratuetan, baina menopausiak ez duela zertan aro negatiboa izan
|
behar
emakumearentzat. Hilekoa mantentzen duten estrogenoek behera egiten dutenean, klimaterioa agertzen da, sintoma fisiko eta psikologiko ugarirekin:
|
|
2008
|
|
|
Ile horaila, Nadiak bezala, anabasa batean bildurik zeraman eta, hark askotan bezala, traje beltza zuen soinean, aurpegiko edertasun itzaltzen hasia tristeagotzen ziona. Etengabe losintxak entzuten egon
|
beharreko
emakume bat izango zela iruditu zitzaidan. Ondoan gizon bat edo bi behar izaten dituzte ederra dela, ederra dagoela errepikatzen, bestela hondoratu egiten dira.
|
|
|
Barkatuko didazue, baina gizonkerietan lotsa hartzen duen honek esan gabe doa, baita nireetan ere, noski, ez du
|
behar
emakume itxurako gizon gero eta gehiago, ez du nahi gizarte gizondurik, ez dut uste gizateriarentzat arrakasta dakarrenik, arrakatsa (ar+ akatsa) baizik: botere eta menperakeriaren logika.
|
|
2010
|
|
|
" Emakume sortzaile askok ez dute genero kontzientziarik eduki nahi. ' Ni sortzailea naiz eta ez dut etengabe gogoratu
|
behar
emakumea naizela'. Abiapuntu horrekin, zaila da ikustea hemen aukerak ez direla berdin banatzen generoaren arabera".
|
|
|
Kemenez eta oldarrez ekin behar izan zuten batzuek luzaroan.1271 Gizon atzerakoien kontra borrokatu behar izan ziren, eta gizon aurrerakoien kontra ere bai, emakumeak atzerakoiak omen zirelako, baina batez ere" identitate publikorik" izan ezin zutelako. Argi zegoen" emakume publikoa" esan eta zer adierazten zen.1272 Ez da azaldu
|
beharrik
emakumearen askatasuna eta bizimodu publikoaren mugaketa ez dela oraindik gertaera bitxia, baizik ohikoa.1273
|
|
|
Teenage movie kaxkar baten mailako sedukzio ahalegina izan zen nirea, oso merkea. Baina orain dela gutxi ikusi dudan pelikula batean esaten zutenez, ez da inoiz azpibaloratu
|
behar
emakume baten ametsen mediokritatea. Horrela bada, ikasle arteko seihilabeteko lehen afariaren ostean, bere autoan itzuli ninduen Luciak nire apartamentura eta, besterik gabe, eskua izter gainean jarri nion.
|
|
2011
|
|
|
Ametsetan. Ur Apalategiren pertsonaia batek ikusi zuen pelikula batean dioten eran, ez da inoiz azpibaloratu
|
behar
emakume baten ametsen mediokritatea?, generoa gorabehera. Errudun sentitzen nintzen gero nire helburuen akuilua gizon bat zelako, ipuin bat idazten nuen emakumeentzat oraindik gizonen onespen beharra zenbatekoa den islatuz, eta islatzea salatzea izanik; eskerrak garai hartan idazten nuena eta argitaletxeak guztiz arrotzak ziren bata bestearekiko?.
|
|
2012
|
|
|
Euskal preso politikoek pairatzen duten egoera gogorra bada, emakume diren euskal presoena are larriagoa dela ohartarazi dute Gasteizko hainbat elkartetako emakumeek; presondegietako «biktima nagusiak» direla. «Kartzeletako egoera salatzen denean emakumeen egoera ere bertan salatzen dela uste izaten dugu, eta hori horrela izanda ere, ez dugu ahaztu
|
behar
emakumeak emakume izateagatik beste egoera batzuk bizi dituztela», adierazi dute. Atxilotzen dituztenetik hasi, eta espetxealdi osoan irauten du emakume presoaren aurkako krudeltasuna, elkarteetako ordezkarien esanetan.
|
|
2013
|
|
|
(Oso sintomatikoa da Harrotasuna eta aurrejuzguak eko protagonistari ezkon proposamenak egiten dizkioten bi gizonek segurutzat jotzea damaren baiezkoa, noraino eta haren ezetza sinetsi ezin izateraino). Edozein modutan ere, ez Cassandra ez Jane Austenek ez zuten ezkontzaren bidea hartu, eskaintza bat baino gehiago izan bazituzten ere?, eta aita hilez geroztik ama alargunarekin batera ezagutu zuten bizimodu gero eta
|
beharragoa
emakume ezkongabearen patu latzaz mintzo zaigu. Austen damek suerte ona izan zuten, seme/ neba ugari eta maitetsuen laguntza ekonomikoa izan zutelako, baina hori ez zen emakume guztien kasua izaten, ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Beste alde batetik, ez dugu ahaztu
|
behar
emakumea enpleguaren munduan sartzea, emakume beraien borrokagatik ez ezik, eredu kapitalistak eskulana behar zuelako izan zela. Enplegua gutxitzen bada, eredu horrek soberan izango dituen aurrenak emakumeak izango dira.
|
|
2014
|
|
|
«Txalotzekoa bada musika munduan posizio sinboliko garrantzitsua duenmusikari batek. Fermin Muguruzak kasu honetan? emakume musikarien ekarpena ikusaraztekoahalegina egitea; baina, ahalegin hori eraginkorra izateko, ez al luke posiziodun horrek atzerapauso bateman
|
behar
emakume musikari horiei ahotsa eta espazioa emateko?» (Retolaza, 2012b).
|
|
|
Halaz, nahi dugu era librean praktikan jartzea ugaltzeko hautu ezberdinak. Are gehiago, Estatuak bermatu behar ditu horretarako bitartekari eta zerbitzuak eta ez du, inolaz ere, zalantzan jarri
|
behar
emakumeen erabakitzeko eskubidea; molde berean, Estatu horrek ezin digu eman andrazkooi ez sujetuen edota pertsona tutelatu zein ezgaituen tratua.
|
|
2015
|
|
|
Eta ez jakin minaz joanik, hasieran esan nuenez, Haren Maiestateak aditzera ematen diguna hartuz baizik, ziurtzat dut ez duela gaizki ikusten beraren hitz eta egintzetan poz eta atsegin har dezagun, errege batek berak maite duen eta gogoko gertatu zaion artzaintxo bat beraren brokatuari begira harri eta zur eta hura zer den eta nola egin zen pentsatzen ikusiko balu, poztu eta jostatuko litzatekeen bezala. Ez, ez dugu geratu
|
behar
emakumeok Jaunaren aberastasunez gozatzetik hain alde batera. Haien bila lehiaz aritzetik eta erakustetik, zuzen dabiltzalakoan, jakintsuei parte eman gabe, hortik bai gorde daitezela.
|
|
|
Horrela gertatu zen, Teresak aurrez ohar hau egina izan arren: . Ez, ez dugu geratu
|
behar
emakumeok Jaunaren aberastasunez gozatzetik hain alde batera? (1, 8).
|
|
|
Ez da aztia izan
|
behar
emakumeek eta gizonek kirola ez dutela neurri berean, ez modu berean egiten konturatzeko. Ezta elite mailan ere.
|
|
|
Ez zenuke oheratu
|
behar
emakume ezkonduekin.
|
|
2016
|
|
|
Errotik ezabatu behar dira emakumea modu distortsionatuan ikusgai egiten duten hizkuntza erabilerak. Ez da gizona hartu behar munduaren ardatz edo erreferentziatzat (ez genuke «sufragio unibertsala» esan
|
behar
emakumearen eskubidea jasota egon ezean).
|
|
2017
|
|
|
Emakumea gure ulermenaz kanpo zegok, eta Estatuak eta Elizak emakumeari ezartzen dizkioten lege guztiak makurrak dituk. Ez liketek hola ekarri
|
behar
emakumea, ez! Sobera gogorrak dituk lege horiek, nagusi, sobera bidegabeak...
|
|
|
Hura ikusi eta esaten huen: Ah, hogei urte ez izan behar nik, eta lur azaletik gizonen arraza guztia ez suntsitu
|
behar
emakume hau eta biok bakarrik geratzeko! Haiek haurrak ekarriko genituen mundura elkarrekin, bazterrak berriro populatzeko!
|
|
|
Sorginen jazarpenaren eta zientzia modernoaren sorreraren arteko loturaren froga bat metodo zientifiko berriaren aitatzat jotzen den Francis Baconen lanean aurkitu zuen Merchantek. Naturaren ikerketa zientifikoaz Baconek zuen ikuspegia torturapeko sorginen galdeketetan oinarrituta modelatu zen, eta, hala, konkistatu, aurkitu eta bortxatu
|
beharreko
emakume gisa islatzen zen natura (Merchant 1980: 168? 172).
|
|
|
Esaten dudan guztiak ikaragarrizko nirekoikeria uzten du agerian, baina halaxe da. Ez dut
|
behar
emakume eder eder bat ere; ez dut nahi, ezta ere, sobera buruargia izan dadin, ezta, inondik ere, gogoetatsuegia ere. Aski da niri atxikia egotea».
|
|
|
Inspektore-ordea errudun sentitzen zen Sanjuan babestu ezin izanagatik. Agente trebatu eta armatua zen Sanjuan, baina Alberrok zaindu
|
beharreko
emakume bat besterik ez zuen ikusten.
|
|
|
Hark hala nahita baizik. Erantzuna jakiteagatik galdetu izan balit, “Ez al didazu esan
|
behar
emakume horrekin maitemindu zarela? ”, ezetz erantzungo nion. Ze, ez nuen esateko asmorik.
|
|
2018
|
|
|
Horretarako, guztiz nahitaezkoa da aurrekontuak eta baliabideak jartzea genero indarkeriak irauten duen bitartean, haren aurretik eta haren ondoren ekiteko. Azken urteetan, handia izan da aurrerabidea; are, emakumeek ulertu dute hau ez dela arazo indibidual bat, ez dutela halako zamarik eraman
|
beharrik
emakume jaio izate hutsagatik, eta askok salaketa jartzea erabaki dute, beldurra eta zalantzak gorabehera. Alde horretatik, udaletan berdintasun sailak egotea funtsezkoa da lehendik geneukan helburu bat betetzeko:
|
|
|
Adibidez: apetitu natural hutsa berdintzeko, gizon batek ez du nahitaez
|
behar
emakume baten gorputza, baina, hori hala bada, zergatik eskatzen dute Birminghameko prostituten bezeroen% 15 giro horretan eskuzko aringarria esaten zaion hori?
|
|
|
Hobbesen iritziz, gizarte zibilean, kontratu bidez segurtatzen da emakumeak gizonen mende egongo direla; eta hori ez da indarrez egindako kontratu bat, baizik ezkontza kontratu bat. Gizonek ez dute
|
beharrik
emakumeei bortxaz gailentzeko, lege zibilak berak ematen baitie eskubide politiko patriarkala, ezkontza kontratuaren bitartez. Hobbesek dio gizarte zibilean senarrak duela menderatzeko ahalmena,, estaturik gehienak familiako aitek, ez amek, eraikiak direlako?.
|
|
2019
|
|
|
Gizarte patriarkaletan, emakumeak oraindik baditu gizarte primitiboetan zituen bertute asaldagarrietariko asko. Horregatik ez dute sekula abandonatzen Naturaren esku; horregatik inguratzen dute tabuz, errituen bitartez arazten, apaizen kontrolpean jartzen; gizonari erakusten zaio ez duela sekula hurbildu
|
behar
emakumearengana bere jatorrizko biluztasunean, baizik zeremonien eta sakramentuen bitartez, halakoek lurretik eta haragitik erauzten baitute emakumea, eta giza kreatura bihurtzen: orduan, emakumearen magia bideratu egiten da, oinaztarria bideratzen den bezala tximistorratza eta indarretxeak asmatuz geroztik.
|
|
|
Festa bat, hau da, luxua eta xahupena? ...izan behar dute; gonak luzeak dira, eta hain zabalak edo hain trabagarriak, non ez baitute ibiltzen uzten; joien, parpailen, lentejuelen, loreen, lumen, ileordeen azpian, emakumea haragizko panpina bilakatzen da; haragi hori ere erakusgai da; loreak nola irekitzen diren besterik gabe, halaxe erakusten ditu emakumeak sorbaldak, bizkarra, bularraldea; orgietan izan ezik, gizonak ez du aditzera eman
|
behar
emakumea desiratzen duela: begiratzeko eta dantzatu bitartean besarkatzeko eskubidea baizik ez du, baina poz pozik senti daiteke erregea izateagatik halako altxor samurrak gordetzen dituen mundu batean.
|
|
|
egun batean, ohartu zen egiaz gizona zela, eta horrek modua eman zion bere maitearekin ezkondu eta haurrak izateko. Baina ez da ondorioztatu
|
behar
emakume homosexual guztiak molde engainagarri batzuetan, ezkutatutako gizonak, direnik.
|
|
|
Emakumea ez dute hormonek definitzen, ez sen misteriotsu batzuek, baizik kontzientzia arrotzen bitartez bere gorputza eta munduarekiko harremana atzemateko duen moduak; neska nerabea mutil nerabearengandik bereizten duen amildegia modu hitzartuan handitu diete, txiki txikiak direnetik; gero ezin eragotz daiteke emakumea egina izan den bezalakoa izatea, eta emakumeak beti darama iragan hori arrastaka; horren zama neurtzen badugu, argi eta garbi ulertuko dugu haren destinoa ez dagoela eternitatean finkatua. Jakina, ez da sinetsi
|
behar
emakumea eraldatzeko aski denik haren kondizio ekonomikoa aldatzea: faktore hori izan da, eta da oraindik ere, haren bilakaeraren faktorerik printzipalena, baina iragartzen dituen eta dagozkion ondorio moral, sozial, kultural eta abarrekoak ekartzen ez dituen bitartean, ezinezkoa izango da emakume berria sortzea; oraingoz, halakorik ez dago inon, ez Sobietar Batasunean, ez Frantzian, ez Ameriketako Estatu Batuetan; eta, horregatik, oraingo emakumea erdibiturik dago iraganaren eta geroaren artean; gehienetan, gizonez mozorroturiko, egiazko emakume?
|
|
|
baina askatasunak hautsi dezake gurpila; beltzei botoa ematen uzten bazaie, botoa emateko duin egiten dira; emakumeari ardurak ematen bazaizkio, badaki haiek betetzen; kontua da ez dela espero izatekoa zapaltzaileek mugimendu eskuzabalik egitea berez; hala ere, noiz zapalduen matxinadak, noiz kasta pribilegiatuaren bilakaerak berak, egoera berriak sortzen dituzte; horren ondorioz, gizonek, beren interesen mesederako, emakumeak emantzipatu behar izan dituzte, partez bederen: goraka segitu besterik ez dute egin
|
behar
emakumeek, eta akuilagarriak zaizkie eskuratzen dituzten lorpenak; badirudi ia segurua dela erabateko berdintasun ekonomiko eta soziala erdietsiko dutela lehenago edo geroago, eta horrek barne eraldaketa bat ekarriko die.
|
|
|
Eta berriro ere gizonen gremioan sartzen zaituzte, ez dagokizun zerbait egiten duzu eta sinpatikoa zara haientzat. Baina hori ez luke egin
|
behar
emakume batek desiragarri izan nahi badu".
|
|
2020
|
|
|
Amarenganako maitasun itsu, ukaezin, primario eta ulergarri horretatik amodio edo, besterik ez bada, begirune aseptikoago batera pasatzea da kontua. Izan ere, gizon askoren barren barrenean, oraindik ere, ama da baldintzarik gabe errespetatu
|
beharreko
emakume bakarra. Ez dut esan maitatu, errespetatu baizik.
|
|
|
Eta erdi etsita erdi amorru bizian erasten: " Ordu laurden batez baiño luzaroago ez da sekula santan itxaron
|
behar
emakume bat. Eta ni han deika etsian, eta Elsa barruan nere lepora farrez!
|
|
2021
|
|
|
Azkoitiko Udalak, bere aldetik, bere" gaitzespenik irmoena" adierazi du" modurik ankerrenean" Aintzane Pujanaren bizitzarekin amaitu duen erailketaren aurrean. " Gaurko gizartean ez du inolako tokirik izan
|
behar
emakumeen kontrako indarkeriak". Era berean, babesa helarazi die udalak senideei eta ingurukoei.
|
|
|
Neska zoriontsuek ez lukete hitz egin
|
behar
emakume triste, zahar eta ikaratuekin.
|
|
2022
|
|
|
egun batean, ohartu zen egiaz gizona zela, eta horrek modua eman zion bere maitearekin ezkondu eta haurrak izateko. Baina ez da ondorioztatu
|
behar
emakume homosexual guztiak molde engainagarri batzuetan" ezkutatutako gizonak" direnik. Hermafroditak, zeinak bi sistema genitalak baititu, sexualitate femeninoa izan ohi du gehienetan:
|
|
|
Zubikaraik jasotakoaren arabera, txalupa jabeek ez zuten begi onez ikusi emakumeak kontserba lantegietan lanean hastea, beldur zirelakoz euren txalupetako zereginak utzi eta lanerako emakumerik gabe geldituko zirela. Ez da ahantzi
|
behar
emakumeen ekarpena berebizikoa izan dela arrantzale munduan, aunitz izan direlakoz bete dituen lanak: krixarak, arrain saltzaileak, sare konpontzaileak, kontserba langileak, tretzagileak edo amu prestatzaileak, otzaren maileguan aritutakoak, txirla biltzaileak...
|
|
|
Eta hau ideia nahasi eta garaikidetzat har bagenezake ere, Wollstonecraftek berak oso argi azaltzeko modua topatu zuen noiz eta 1792an: " Gizonak ez dira beti gizon emakumeekin daudenean, eta begiak irekitzen badituzte, emakumeak ere konturatuko dira ez dutela etengabe gogoratu
|
behar
emakumeak direnik". Egin kasu Wollstonecrafti:
|
|
2023
|
|
|
«Erosketa arratsalde lasaia izan behar zuen, baina zapuztu egin zitzaigun. Emakume ijitook ez genuke tratu umiliagarria jasan
|
behar
emakume ijito izateagatik». Irmo mintzatu da Manuela Vega Manzanares Bilboko lurrin denda batean pairatutako jazarpenari buruzz, gaur goizean Amuge andre ijitoen elkartearen egoitzan eginiko agerraldian.
|
|
|
Serorari buruz, berak tratu handiagoa zuen apaizekin, egunsentian hasirik, behar baitzuen lehenbizikoa izan elizan oihal txuriak eta beste apaingarriak aldarean jartzeko: non zenbaitetan topaketa aski txarrak izaten diren, ezinezkoa egiten duena Deabrua ez nahastea, ez duena bilatzen Jaingoikoaren santutegia zikintzea eta bere ministroak usteltzea baizik; eta, hain zuzen, ez da duda egin
|
behar
emakume horietako batzuk sorginak direla, edo bederen, beren familietako batzuk sorginak direla. Seroren artean guk bi sorgin aurkitu genituen, Justiziarengana gure aurrean eramanak izan ziren, harrigarria aurkitu behar ez dena, apaizen gehiengoa sorginak direlako eta guk aurkitu ditugulako Deabruak akelarrea egiten duen bi eliza edo kapera".
|