|
2017
|
|
|
Jaizkibel hortxe du Hondarribiak, atzean, giza joan etorrien bizkarrean. Aurrera doan herria izateak hori du, atzera gutxi begiratzen dela, are atzeko horrek eguzkia
|
behar
baino lehen ezkutatzen badizu, hodei beltzak ekartzen ez dizkizunean. Batzuk batzuk, baina, konturatu dira hor dagoela Jaizkibel eta jarri diote pintxo saritu bati bertako airea.
|
|
|
Ama izatea eta ama bat izatea gauza ederra dira, dudarik gabe. Gogorra egiten zait ama izan nahian dabiltzan lagunen etsipena entzutea, eta oraindik gogorragoa, ama
|
behar
baino lehen galdu zutenekin gure amaz hitz egitea. Erditzea emakumeoi tokatu zaigun pribilegioa da, eta pozik nago; nahi badut, neuk ere ama izateko aukera izango dut.
|
|
|
Dantza soltea badakit, baina rantxerak kantatzen hobeto pasatzen dut.
|
Behar
baino diru gehiago gastatzen dut behar ez ditudan gauzetan, eta behar dudana baino arropa gehiago daukat. Konplejuak ditut nire gorputza ez delako inposatutako kanonetan sartzen, eta depilatuta ez nagoenean ligatzen badut, urduri jartzen naiz.
|
|
|
Eta orain pankartaren atzeko pauso isiletan bide lagun izandako Juan Mari joan egin zaigu; honezkero etxean behar lukeen semeari azken besarkada eman gabe. Orain ere zapaltzaileak egin du zati handi bat, aita eta semea
|
behar
baino gehiago urrunduz fisikoki, eta bizitzak egoera errematatu du. Nahi duzuena esango duzue, baina ez da justua; bizitza ez da batere justua zapalduokin.
|
|
|
Hobe duzu opariak eta ikatza gurean utzi. Aspaldian
|
behar
baino lehen ihes egiten du osasunak gure familiatik, eta utzi nire zapatetan dosi bat maite ditudanen artean banatzeko. Ikatza ondo etorriko zait neguan, bakarrik banago hankak berotzeko.
|
|
|
Izan ere, hauxe da mieztea gutxi gorabehera: artoa ereiten denean,
|
behar
baino ale gehiago jartzen dira zuloan, baten batek indarrik hartuko ez balu ere, eta gero multzoka ernetzen da. Multzo guztiak batera ezin duenez behar den moduan gorantz egin, landare batzuk kendu egiten dira.
|
|
|
Badakit berdin presente eder hau egun hauetako batean ene zerbitzariek hauts lezaketela, eta, ni naizenarekin eta neure kondizio errearekin, orduan sobera haserre nintekeela; eta neurri gabe eta
|
behar
baino gehiago zerbitzari haiek gaztiga nitzakeela. Bada, dezadan aitzinetik erremedio ipin, dezadan okasioa aparta; ditzadan orain neure eskuz diren guztiak, koleratu gabe, gero ez koleratzeagatik, zati eta desegin.
|
|
|
Han zekena, diruz beterik zegoena edo egon nahi zuena, beharrizan handian, munduko beharrik
|
beharrena
baino beharreanago jarriko da.
|
|
2018
|
|
|
Guketz, aski izango genuke hautu honek Etxepare koplariaren gatz piperrak
|
behar
baino gehiago gezatuko ez balitu!
|
|
2019
|
|
|
Pike, alfer xamarra izan zen beti, eta ez zuen sekula
|
behar
baino gehiagoko ahaleginik egin. Buckek eman zion astindu ederra.
|
|
|
Eta arazoak hor amaitzen ez direnez, baten batek errealitateari atzea ematen diodala esango dit, XXI. mendean egonik ere, oraindik emakumezkoek gizonezkoek baino diru gutxiago jasotzen dutela lan bera egiteagatik, oraindik langabeziaren putzura botatzen dituztela haurdun geratzeagatik, oraindik aitatasun zein amatasun bajak
|
behar
baino motzagoak direla, haurrak munduratzeagatiko diru-laguntzak oraindik txikiak direla azken urteetako igoerak gorabehera.
|
|
|
325 Eskola jazarpeneko sari bat zintzotasuna
|
behar
baino lehen agertzen duenarentzat, lan esplotazioko sari bat lanari behar den baino hobeto edo kementsuago ekiten dionarentzat, abusu, haustura traumatiko eta seme alabengandik banatzeko sari bat bere bikotea behar baino gehiago maite duenarentzat.
|
|
|
325 Eskola jazarpeneko sari bat zintzotasuna behar baino lehen agertzen duenarentzat, lan esplotazioko sari bat lanari behar den baino hobeto edo kementsuago ekiten dionarentzat, abusu, haustura traumatiko eta seme alabengandik banatzeko sari bat bere bikotea
|
behar
baino gehiago maite duenarentzat.
|
|
|
381 Belaunaldi bakoitzak
|
behar
baino lehenago edo behar baino beranduago sortu dela uste ohi du, eta bat ere ez da jabetzen mundua afaltzeko une egokian jaio denetz.
|
|
|
381 Belaunaldi bakoitzak behar baino lehenago edo
|
behar
baino beranduago sortu dela uste ohi du, eta bat ere ez da jabetzen mundua afaltzeko une egokian jaio denetz.
|
|
2020
|
|
|
bero garaia, euririk ez, artoak galbidean," ETA eta espainol gobernuaren arteko negoziaketak berriz abiatzen ziren"," feministen mugimendua osoki integratua, eta halatan desbalorizatua dela", eta" Frantziak, derrigorrezko azimilazioneaz beste aterabiderik ez du proposatzen".
|
Behar
baino gehiago laburtuz, azalduko zaigu 1789az geroz Frantziak nola" aztertu, analisatu, kuadratu, normal normatu, errevoluzionearen baloreetara plegatu" dituen euskaldunak," astoaren, irrigin arazlearen, itsuki langilearen, ridikuloki fededunaren" arrastoan sartzeraino.
|
|
|
Badakigu nork merezi duen gure babesa, gure denbora, dirua eta esfortzua. Ez gaitezen orain gogor edo ziniko plantak egiten hasi, edo ez
|
behar
baino gehiago behintzat. Ez al diot egia?
|
|
|
Athleticeko entrenatzaileak askoren iritzia berretsi zuen: euskaldunok neurriz hitz egiten dute, ez dute
|
behar
baino gehiago esaten.
|
|
|
Horixe da gure estereotipoaren ezaugarrietako bat. Emakumeek, gainera, ez dute
|
behar
baino hitz gehiagorik egiten. Ez dira aho handiak, alegia.
|
|
|
Bere leku sekretu faboritora joango ginela eta ziur atsegin izango nuela.
|
Behar
baino serioago erantzun nion (lotsa ematen dit orain oroitzean) ez zedila gehiegi ahalegindu ni txunditzen. Egun" esklusibo" deitzen dituzten lekuetan, hots, dirudun jendea joaten den jatetxe, hotel edo klubetan deseroso sentitzen naizela esan nion.
|
|
2021
|
|
|
Baina banekien ere gure aitak gauza batzuk ezin zituela ulertu, ez zela bertan jaioa, ez eta herrian mika urte igaro eta gero ere, bere bizkar gainera zetorkion mundu berrirako, saiatuta ere ez zela moldatuko garai berrietara, aspaldiko ohitura txar eta samingarrien menpe bizi baitzen. Hala eta guztiz ere, noizbait norbaiti kalterik egin baldin bazion, ez zuen apropos egin, eta ez zuen ere inoiz
|
behar
baino bortitzago egin, gozatzeko edota are gutxiago inolako atarramenturik ateratzearren. Berak beti berea eta bere ondokoena defenditzen ari zela uste egin zuen, berea bati bat defenditzeko eskubide osoa zuela, berea, hau da, orduko mundua, suntsitu nahi ziotelako, zeharo oker zegoen arren.
|
|
|
Esan niezaioke izendapen horrek gure familiari buruz Luzaron esan eta egindako guztia ezerezean lagatzen duela, gertatua gertatu, herritik egunak joan ahala mihi eta begi luze gaiztoen indarrez bota egin gintuztela, Liverpoolen jasotariko sariari esker, hau da, azken honek, sortzez behintzat luzarotarra den emakume bati ematerakoan, herriaren izena lau haizetara zabaltzen du, nire biografia urriaren zenbait lerrotan azalduta bakar bakarrik baldin bada ere, pasadaz edo, nik Luzaroren izena sekula ez baitut aipatzen behartuta ez baldin banaiz, nongoa naizen, non jaioa, zuzen zuzen ez galdetzekotan. Hortaz, pozaren pozez ez egin arren, udaletxeko zenbaitek nahitaez aitortu behar izan du domina hori
|
behar
baino merezituago dudala, oso gutxitan azaltzen baitira luzarotarrak nazioarte mailan, ez baldin bada, jakina, terrorismoarekin lotuta dagoen zenbait albistetan, gure aitarenean bezala. Eska niezaioke, beraz, dominaren emaitza mendeku gisa hartzeko, berak ere merezi du, dezente sufritu egin du Udaletxean, oraindik gaur egun ere bertan dauden zenbaitzuen erruz, esan liteke hauei esker herritik alde egin behar izan zuela, eskatu babesa ukatu egin ziotelako, ia ia jaso zuen erasoaren erantzukizuna bere gain laga egin zuten-eta.
|
|
|
|
behar
baino lehenagoko milaka heriotza horiek gauean
|
|
|
Eta guri zer?, biok batera pentsatu omen genuen elkarri begiratutakoan. Gu bizikleta baten bila gentozen soil soilik, ni belazako haur gaixo bati ostutakoa, baliozko dudan jostailu bakarra, nire senitarteko batek, lanean jo eta ke, egunero izerdi patsetan eta gehienetan ere
|
behar
baino ordu gehiago sartu eta gero, erositakoa.
|
|
|
Ez dakit hau esanda
|
behar
baino maltzurragoa naizen ala ez, baina nik uste Ipar Maroko aldekoak ginela esandakoan apurtxo bat edo lasaitu egin zirela.
|
|
|
Segurtasunagatik edo agian bere telefono propiorik ez zeukalako, bere pisu lagun Dave Schalleren telefono zenbakia erabiltzen zuen hitzorduak adosteko. Seguruagoa zen bezeroak etxera etortzea haien etxera joan
|
beharra
baino. Bezero batekin hotel batean edo etxe arrotz batean geratzen bazen, maiz Dave Schallerek Amber autoan bertaraino eramaten zuen eta kanpoan bere zain gelditzen zen.
|
|
|
Harriturik nentorren ni kanporantz, kutxako langileak kobratu zidana eta aldean neramanaren prezioa bat ez zetozela pentsatzen. Kutxazainak,
|
behar
baino gutxiago kobratu zidan. Segundo laurden batez atzera egitekotan izan nintzen.
|
|
|
Ez zitzaion ahoberokeria inporta, baina ez zuen jasaten bere lanaz edo bizitzaz publikoki hitz egitea.
|
Behar
baino ozenkiago erantzun zion.
|
|
|
Diru trukatzailea da. Tori, esan dit,
|
behar
baino berrogeita hamar siklo gutxiago eman dizut. Hamarreko bost billete hartu dizkiot.
|
|
|
A!, ene anderea, agudo hasi zara zerbitzari bat oinaztatzen, eta goiz harrikatzen; ez baita enetako zigor nekagarriagorik batere maite ez dudanarekin solastatu
|
beharra
baino. Eta zure zerbitzuan egiten dudana gaitzean hartzen duzunez, ez naiz berriz harekin mintzatuko; eta gerta dadila gertatu behar duena!
|
|
|
Kondesak, pozaren pozez hura heldu zelako, Florideri erran zion eta eranztera bidali zuen senarraren ganberara, jiteko agin ziezaionerako prest egon zedin, jendeak oro erretiraturikoan. ...n amari, baina kapera batera joan zen Gure Jainkoari gomendatzera, eta arren egin zion bere bihotza begira zezan sentimendu gaizto orotatik, oroituz Amadourrek maiz laudatua ziola bere edertasuna, zeina ez zegoen batere mendratua, luzaz eri egonagatik; eta horrela, bere begitartea kaltetzea nahiago izan zuen edertasunez gutituz, harengatik gizon onest baten bihotza hain su gaiztoz erretzen pairatu
|
beharra
baino, eta, kaperan zegoen harri bat hartuz, halako kolpe handia eman zion bere bisaiari, non ahoa, sudurra eta begiak guziz desitxuraturik gelditu baitzen. Eta, nehork susmo txarrik ukan ez zezan egin zuenaz, kondesak dei egin ziolarik bere burua erortzen utzi zuen kaperatik ateratzean, aurpegiaz lurra joz eta goraki oihu eginez.
|
|
|
Erdiko su handi batzuen inguruan musikaren erritmoan dantza egin zuten gonbidatutako bertako emakume dantzari batzuek. Dantzaren berotasunean denek
|
behar
baino gehiago edan zuten eta azkenean baita Habusek eta Azenarik ere. Mozkorraldi inozente bat besterik ez zelakoan erretiratzen hasi ziren guztiak.
|
|
|
Berehala, beira, zeramika eta xaboi lurrinak lantzeko artisautza Afrikan bertan egiteko plana egin zuten. Idirrek garbi utzi zuen etekinak ateratzeko kalitatezko eskulanak eramatea ez zela nahikoa, Takrur eta Ghanako mugazainak lapur hutsak ziren eta maltzurki
|
behar
baino gehiago eskatzen zuten merkantziak sartzeko eta ateratzeko. Are gehiago, askotan beste mugazain batzuek berriro eskatzen zuten zerga, gerlarien mehatxupean.
|
|
|
Edonola ere, txingar eginda baldin bazen ere koitadua, hondarretatik altxatu orduko Laurak hitz eta pitz egin du haren umetako oroitzapenak zirela-eta. Baliteke nik nahi eta
|
behar
baino informazio gehiago eman didala haren senitartekoei buruz, zeharkatzeke guztiz konforme eta bereziki patxadatsu nengoeneko ataka ireki berri dit oharkabean, nire uste eta beldurrez betiko mamuak sartu daitezen oldarrean.
|
|
|
82 Agirreri nahi gabe eta
|
behar
baino gehiagotan itzuri egiten zaion pertsonaia bizi, gaizto eta harroputza izateaz gainera, maite duenaren menpean egoteko bezain sentibera ere bada Portun fedegabea (ik. 53 or.). Eta areago, baita sanoa(" zer dauka zer ikusirik siñiste bat edo beste eukiteak gizonak geiago edo gitxiago balio izateko?" [54 or.]) eta hipokrisiarik gabekoa ere bai(" ez dot nik sinisten ez dodan gauzarik esan gura, ta ez dot esango bere" [idem]).
|
|
2022
|
|
|
Hau da, kiloak galdu zituen, bai, eta kiloekin batera umorea, zainek gaina hartu zioten arte, eta ez zen giro haren inguruan garai haietan. Edozergatik sumintzen zen, oihuka ari zitzaien haurrei eta eskua joaten zitzaion
|
behar
baino maizago. Eta halakoetan, Anari zeharo eteten zitzaion jateko gogoa, amaren haserrea areagotuz.
|
|
|
" palmera osoa zen, e?, baina erdia jan behar izan dut, izan ere, hain nengoen gosetuta...". " Bai, bai, erraz imajina dezaket, ze emakume hori baino lehen, laukote bat egon da, erdi ijitoak, nik uste, ijito osoak ez baziren, ijitoak, bi emakume eta bi gizon, hara, zer ez zuten haiek eskatuko, denetik eskatu dute, de to, eta kutxazainak (ez nago ziur, ze urruti samar zeuden)
|
behar
baino gehiago kobratu nahi omen zien otarteko bategatik, eta haiek, egunero hemen ibiltzen direnez, primeran zekiten otartekoaren prezioa, jakina, kutxazainak baino askoz hobeto, eta egundokoa antolatu dute: engainatu nahi omen zituela... bere lana egiten ez bazekien han ez egoteko... eta... kar kar, oso... interesgarria izan da nire gosaria, eta, tira, nolatan ez naute autobusaren zain nagoen bitartean ere entretenitzen?
|
|
|
Osatu denean, aurrera. Corozaleko aireportuan hintzen
|
behar
baino bizpahiru ordu lehenago baserritarrak baserritar, Obaban bezala Macondon.
|
|
|
Uf!, basamortuan egunez bero egiten du eta gauez hotz; beroa ez da egokia lanerako, eta hotza gutxiago. Hauek ere bidaiaren zergak izango dira Chungaráko lakura joan
|
beharra
baino jasangaitzagoak, baldinbaitere!
|
|
|
Euri urez ureztatu hobe esanda, ihinztatu du lehenik, flexo baten argi fluoreszentean berotu, emankortasun erritu bat egin; auzokideari ere galdetu dio trikimailu bereziren bat, bera baita eraikin osoko lorerik ederrenak dituena, baina katu hareaz egindako substratuarena ez dio aitortu, noski, gehiegi litzateke hori. Ez duela landare mota hori ezagutzen, eta leihoa itxi dio
|
behar
baino lehenago, elkarrizketa amaitu aurretik. Zerbait ezkutatzen du, seguru, katu hiltzaile horrek.
|
|
|
Itsaski amorratuen erdiko asti ordu txikitan amestuak,
|
behar
baino burugabekiago ehunduak akaso, guztiak, baina, akitu begirada bezain egiazko.
|
|
|
Ez duk inon
|
behar
baino denbora gehiago xahutu,
|
|
|
Goitik behera aztertu du gizona, gero eta alditxartuago. Aurrera doaz minutuak eta solasaldiak
|
behar
baino gehiago luzatzeko itxura osoa dauka.
|
|
|
Handik urtebetera edo, neu gaixotu nintzen, oraindik aurkitzeke duten gaixotasun batekin. Ohean egon behar izan nuen luzaro, eta ezerk ez zidan min handiagorik eragiten, mahastia abandonatu
|
beharrak
baino. Etxetik trena ikusten pasatzen nuen ia egunero.
|
|
|
Zer edo zer ahoratuko dugu, baina hobe dugu hemen zerbait eskatzea. Gainera,
|
behar
baino gehiago ez mozkortzeko, bete behar dugu tripa.
|
|
|
Izan ere, astean soil soilik bizpahiru aldiz baino ez zuten jaten arrautza, eta egun haietan ere erdi bana, besterik ez; oiloek ezin zuten errun gehiagorik. Baina, gainera, Manexek, bihurria izanik, zer egiten zuen?, ba, ahal zuen guztietan, hau da,
|
behar
baino gehiagotan bustitzen zuen ogia gorringoan, jateko, baita berari egokitzen ez zitzaionean ere, eta horrela, anaia, jakina, haserretu eta sumindu egiten zitzaion; ez zen gutxiagorako. Anaiak dagoeneko ezin zuen jasan gehiago.
|
|
2023
|
|
|
Egia esan ez dakit, ez dut gogoratzen. Galderaren bat egingo niela suposatzen dut, galdera inozoren bat, eta erantzuna
|
behar
baino zintzoegia izan bide zen haien aldetik. Egia, egia osoa, aitortzera behartuta sentituko ziren ziurrenik.
|
|
|
Gorabeherak izaten ditu Joseluk amonarekin, baina ez du onartzen inork hari buruzko ezer txarrik esatea, ez du inondik inora horrelako traturik merezi. Joselu umezurtz geratu zenean,
|
behar
baino lehenagoko erretiroa hartu zuen emakumeak, biloba zaindu ahal izateko, ikertzaile ikasketak etenik. Ordudanik, zaindu egin du, entzun edo kontsolatu; mila milikeria onartu dizkio egunero.
|
|
|
Berriro ere ez dit hartu. Telefonoa bota egin dut
|
behar
baino indar handiagoarekin eta eserlekuan doazen pasten gainean erori da, kutxa zertxobait apurtuz. Zer axola zuen, ez genuen urtebetetzerik ospatuko.
|
|
|
Euskara ere aditu berri dut aspaldiko partez. Nire adineko eta ustezko euskaltegi edo ikastola kumeak euren seme alabekin eskola hizkuntzaz barra barra, nik esango nuke
|
behar
baino ozenago ere egiten ari direla, ondokoek laster jakin dezaten euskaldunak direla, euren seme alabei Euskal Herriko hizkuntza irakasten dietela ikastolan, edo haiei ere txikitan irakatsi bezala. Polita da, oso, hunkigarria bezainbeste, euskara nire hirikideen ezpainetan gero eta usuago entzutea kalean, ikasgelatik at esan nahi dut, sikiera halako jaiegun zein topaguneetan, haurrekin zein txakurrekin, pixka bat asko da, Hizkuntza Politika Sailburuaren leloen menpeko.
|
|
|
Nireak bukatutakoan, hatz potoloak gurutzatu eta, aulkia mugituta,
|
behar
baino argalagoak ematen zuten izterren gainean ipini zituen. Hasperen egin zuen.
|
|
|
egoera estresatzaileak luzaz irauten duenean, edo inguruneari aurre egiteko organismoak trebetasun egokirik ez duenean, estres egoerak iraun egiten du. Organismoak
|
behar
baino denbora luzeagoz eutsi behar die defentsei eta mobilizazioari. Organismoaren gehiegizko aktibazio hori etengabea bada, agortu egin daitezke organismoaren energia erreserbak.
|