|
2001
|
|
|
" Hortik doa, hortik doa gaizkilea!!!", entzun nuen
|
behar
baino gertuagotik oihuka. Nik ezin nuen gehiago, jo eta lehertu behar nuen bertan.
|
|
|
– Ezusteko festa batean izar suertatu gara antza. Tamalez
|
behar
baino lehenago bukatu da; urdina nagusitu orduko hain justu ere. Izan ere, batzuek serio demonio hartzen dute Mari Errauskine ipuina eta gehien dibertitzen ari ginenean, aire!
|
|
|
– Heu joango haiz pikutara
|
behar
baino lehenago. Aitak kakatan ere kontrolatzen duen mutil koxkor baten lana hartu duk, oso ondo.
|
|
2002
|
|
|
Bezeroei atea ireki aurretik hamar bat minutu bazituen oraindik, eta irratian bolumen baxuan entzuten ari zen serialaren amaiak puntuan adieraziko zion kaleko ateari sarraila noiz libratu. Betaurrekoak janzteari amore ez ematearren
|
behar
baino urrutiagotik irakurtzen ari zen mostradoreko kristala ia bere osoan hartzen zuen tabloidea. Irribarre malmutzez begiratzen zien Mentxuk tituluei, Espainiaz kanpoko mundua izugarri txarto zebilela ematen baitzuen.
|
|
|
Laborategiko txabusina zuria aulkiaren bizkarralde altzairuzkoan zegoen zimurtuta,
|
beharrean
baino ari zelako adierazle. Izara batez estalia zuen gelaren beste muturrean zegoen mahai gaineko irrati emisorea.
|
|
|
Pieza hura amaitutakoan, hormako erlojuari begiratu zion, eta emaitza ez zuen gustukoa izan. Bostak eta hogeita lau t' erdi ziren...
|
behar
baino bizkorrago jo zuen. Aulkia biratu eta lurretik jasotako arkatz eta koadernoaz ohar batzuk idatzi zituen:
|
|
2003
|
|
|
Bizitzeko gogoz. Bost axola argia
|
behar
baino lehen amatatzen bada. Bost axola finera behar baino hurbilago bada.
|
|
|
Bost axola argia behar baino lehen amatatzen bada. Bost axola finera
|
behar
baino hurbilago bada.
|
|
|
Baina, bai, bere begiak ez direla betikoak, hori ikusi du. Heriotzaren zantzua,
|
behar
baino lehen hasia dela arrastoa uzten.
|
|
2006
|
|
|
|
behar
baino gehiago
|
|
|
Jaitsierako postuetan dago berriro, gaur etxean galdu eta gero. Ez dakit ez ote litzatekeen hobe izango behingoz bigarren mailara jaistea, urtea joan eta urtea etorri beti kinka larri horretan penatzen ibili
|
beharra
baino.
|
|
|
Berrogeita bi urteko aurpegi ilauntzen hasia. Begi ondoak
|
behar
baino zimurrago. Ninietan nekea.
|
|
2007
|
|
|
Negu gorriaren erruz. Kanpoko hotzak bultzatzen nau ohean
|
behar
baino denbora gehiago egotera. Gosaria irentsi eta banoa arineketan.
|
|
|
Orain erraza da ikustea esperantza horrek ez zuela zentzurik. Pelikuletako lanak bukatu zitzaizkionean, zenbait lan kaskar lortu nizkion eta, azken hau, furgonetan opil industrialak banatzen ibiltzea, guztietan arriskutsuena zen bera bezalako batentzat, betidanik edan duelako
|
behar
baino gehiago. Istripua goiz berandu gertatu behar zen.
|
|
|
Pedrok moldatuko zirela esan zion, baina besteak aspaldi utzi zion aste tartean edateari, eta bi aldiz pentsatu gabe deitu zion Poliziari. Orduan, jakina, Pedrok
|
behar
baino alkohol gehiago zeraman odolean, askoz gehiago, eta gidabaimena kendu zioten. Orduan hasi zen ohiko garagardoarekin eta ardoarekin batera vodka eta whiskia edaten, eta egunero berrogei zigarrotik gora erretzen, eta telebistaren aurrean orduak eta orduak ematen.
|
|
|
Bere itzalaren azpian ezkutatzeko gogoa egin zitzaion Migeli. Elkarrizketa
|
behar
baino gehiago luza ez zedin, ekimenaren alderdi orokorrak bazter utzi eta jaso berri zituen datu adierazgarri batzuk eman nahi zizkion jakitera, bertze batzuen artean, ia astebeteko presentzia ziurtaturik zeukatela egunkari eta irrati nagusietan, eta pare bat telebista prest zeudela urtemugari buruzko bizpahiru albiste emateko.
|
|
|
Izarrak lokatu eta lurrak ikaran paratzeko moduko harridura egin zitzaion keinuan, nahiz eta ez zegoen zertan Sherlock Holmes izan hainbateko korapiloa askatzeko. Aski izaten ahal zen galtzak
|
behar
baino beheitiago edo elastikoa behar baino goitiago eramatea galtzontziloa agerian uzteko; baina zer arraio egiten zuten hitz haiek grabagailuan gorderik bere zain. Ihardespenaren premia nabarmendu zitzaionez begietan, hitza atera aitzin muxu batez mututu zuen erizainak.
|
|
|
Izarrak lokatu eta lurrak ikaran paratzeko moduko harridura egin zitzaion keinuan, nahiz eta ez zegoen zertan Sherlock Holmes izan hainbateko korapiloa askatzeko. Aski izaten ahal zen galtzak behar baino beheitiago edo elastikoa
|
behar
baino goitiago eramatea galtzontziloa agerian uzteko; baina zer arraio egiten zuten hitz haiek grabagailuan gorderik bere zain. Ihardespenaren premia nabarmendu zitzaionez begietan, hitza atera aitzin muxu batez mututu zuen erizainak.
|
|
2010
|
|
|
Izerdia xukatzeko
|
behar
baino imintzio gehiago egiten ari naiz. Zalduna dugu harrobiaren gainaldean guri beha.
|
|
2011
|
|
|
Mahuka hutsik zegoen, ordea; alkandora zuria, gorbata koipetsua, tiranteak. Pentsatzen ari zenari buruz
|
behar
baino arrasto gehiago emango zizkion akatsa egin zuen Diego Lazkanok: denbora larregi eman zuen estufa itzaliari begira.
|
|
2012
|
|
|
Eta berriro esango dizut: enpresak
|
behar
baino diru gehiago ordaintzen dio Zuriarraini, eta ez da opari bat.
|
|
|
Etxe atarira iritsi denean,
|
behar
baino diru gehiago emanda konbentzitu du pizza banatzailea atezain automatikoan 2B botoiari sakatu ez diezaion, eta segidan korrika txikian itzuli da kotxera pizza irenstera. Hondakinak pizza kaxaren gainean utzi ditu, eta kaxa alboko eserlekuan, amak kotxean zeuzkan eta Josuk miatu dituen paper nahaspilatuen gainean.
|
|
|
Hasi ondoren baldintzaren bat urratzen baduzu, utzi egingo dut, inolako azalpenik eman gabe.
|
Behar
baino gehiago ezagutzen zaitut eta badakit zenbat atsegin duzun bazterrak nahastea. Nik behintzat ez dizut utziko nire izen ona zikintzen.
|
|
|
berearen aurreko geltokira sartzen ari ziren.
|
Behar
baino gehiago hondoratu zen besaulkian, bere burua ezkutatuz.
|
|
|
Sakon sakon egin dut hasperen, Beñati deitzeko asmoa irentsiz. Hobe
|
behar
baino lehen inor jakinaren gainean ez jartzea. Zer esango lidake orain?
|
|
2013
|
|
|
Denetik nahi adina, ausarki. Ardoarekin
|
behar
baino gehiago busti genuen zintzurra. Kafe beltza ere edan genuen, eta patxarana ere bai.
|
|
|
Orain esperoan zeudek, ura noiz errendituko bere betiko lekura".
|
Behar
baino txikito gehiago edanak zituen, egun hartan ere aitak lagundu zion etxera, bertzela ez dakit ailegatuko ote zen. Kondearen erranak adituagatik, Inaziok gero ohatzera sartu baino lehen eskopeta prestatuko zuen.
|
|
2014
|
|
|
|
behar
baino gehiagotan,
|
|
|
Basagizonak umeei irribarre egin zien, eta Xabik haren bizar, bekain, betile lastokarak ukitu nahi izan zituen. Eta agian horregatik, bere bizar ugariari begira geratu zitzaiolako eman zuen
|
behar
baino denbora gehiago erantzuteko, edo akaso goxokia ahoan zeukalako ordurako, baina gizona joanda gero bakarrik lortu zuen eskerrik asko ahoskatzea.
|
|
|
Eta Emilioren kasuan ere antzera: " autoa suntsitu diote"," bonbak
|
behar
baino lehenago eztanda egin du".
|
|
|
Mahaiak ez zeukan tiraderarik, apurtuta zegoen aulkietako bat. Oherantz egin zuen,
|
behar
baino kontu txikiagoz altxatu zuen koltxoia: pertsona baten hezurdura osoa ohe azpian, etzanda.
|
|
|
Umea lotara sartu behar dutela esan du amak,
|
behar
baino ozenago beharbada, momentuak eskatzen duena baino urduriago beharbada. Umeak kontra egin dio, ez du lotara joan nahi, egongelan jarraitu nahi du.
|
|
|
Bilbotik Algortarako hodiak beraz, itsasorainokoak, pertsonak zutunik sartzeko modukoak. Ate handi batzuk zituzten,
|
behar
baino askozaz handiagoak, malakateak, tunelak konpontzera sartu behar zenerako... Baina itxita zeuden noski, urteak, urak ez ziren handik eramaten itsasora orain, ez ziren ezertarako erabiltzen, inor ez zen sartzen.
|
|
2015
|
|
|
Areago, Peter Zuazori berari zegokion idaztea, norbaiti egokitzekotan. Komunerantz abiatu zen dena emanda, puxika
|
behar
baino lehenago husten has ez ziezaion. Bezperan idatzitakoa bidaliko zion Odile Moresi eta gosaldu bezain laster hasiko zen idazten jardunaldi haietarako.
|
|
2016
|
|
|
Goizaldeko hirurak arte ez zuten katedraletik irten behar; ordu horretan adiskide batek zigarroa piztuko zuen kale ertzean eta, arriskutik aparte, bidea irekiko zien. Baina Elosegiren laguntzaileetan gazteena presatuta eta oso urduri zegoenez,
|
behar
baino ordu erdi lehenago irten ziren elizatik.
|
|
2017
|
|
|
Inork inori aitortu gabe, uda osoa zeramaten
|
behar
baino fruta gehiago etxera ekartzen, Madaleni lana erraztearren. Madalenek poltsatik atera zuen mailatuta zegoen fruta.
|
|
|
Sukalde gaina garbitu zuen, mikrouhin labeko tomate zipriztinak kendu zituen. Armairuak
|
behar
baino zarata handiagoarekin ireki eta itxi zituen, erratzaren bila. Lurra azkar batean garbitu, burusia tolestu eta besaulkiko kuxina harrotu zuen.
|
|
2018
|
|
|
Ia gaindosi bat izan duela azaldu dio.
|
Behar
baino paroxetina gehiago hartzeagatik. Bere metabolismo guztia asaldatu diola aipatu dio oso aurpegi serioarekin.
|
|
|
Fakirra hil eta gutxira sobre akoltxatu bat jasoko du Pharosek,
|
behar
baino zigilu gutxiagorekin. Eskura ekarri diote.
|
|
|
Erantsi horri soinu mahaiaren ondoan siesta egitera ohitutako zakurrak edo katuak kontrazaletan agertzeko aukera pintoreskoa. Gauez afaldu eta txiste matxistak kontatzen dituzte (“kontatu dizuet inoiz Arnau, Terra Lliureko nire lagunarena? ”), telezaborra ikusten dute, egiptologiari buruzko dokumentalak…
|
Behar
baino beranduago hasten dira beti lanean, baina hori da rock and rolla, ala. Munduaren anabasari begira akordeak desorduetan sartzea.
|
|
2019
|
|
|
Uste du, jende batek izan dezakeela sentsazioa merezi baino arreta gehiago daukala, eta horrek azkura eragiten duela; baina era berean argi dauka, egon badauden arren merezi baino arreta gutxiago duten idazleak, ez dela bere, edo “emakumezko idazle”en erruz. Izan ere, errezeloa du
|
behar
baino zabalduago dagoen iritzia dela: emakumezko idazleek merezi baino espazio gehiago hartzen dute, emakume izate hutsagatik.
|
|
|
Senarrak egin behar zuen baina beldur zen, ez ote zion behar ez den lekuren bat ukituko. Izerditan egon zen Margarita denbora osoan,
|
behar
baino bero handiagoa zen beti etxe horietan, leihoak ere itxita zeuden; zenbat eta mamu gehiago etxe batean, orduan eta leiho gutxiago... Kristalak guztiz gardenak ere ez.
|
|
|
Hamazazpi etxe ikusi zituzten herrian, handiak denak, herrigunetik
|
behar
baino urrunago beharbada. Herrian ez zegoen etxe handirik, ez Gregorioren semeak pentsatu bezalakorik behintzat.
|
|
|
Ala bai?
|
Behar
baino gehiago ordaindu dizut, Joseba. Erosi duzu arropa berria, galtzerdiak, auto bat?
|
|
|
Erantzun dio nebak
|
behar
baino arinago. Galizia oso urrun egiten zaio, oinez, baina handik behar du, mendebaldera.
|
|
|
Ezin egokiago atera dute atea, hobiko hormak ia ukitu gabe, garbi eta zuzen. Aitaren gorpua utzi dute, beharbada,
|
behar
baino indar apur bat handiagoz erortzen, baina atea da lehenengo ardura. Merdjak begiak estu itxi ditu gorpuaren kolpea entzun duenean, apurtu nahi izan balitu bezala.
|
|
2021
|
|
|
|
behar
baino pauso bat
|
|
|
Kontatuko zuen, seguru asko, Luis Fernandezek ez zituela “hain modu onak” erabili, ezpada zatarrak, eta ez berak bakarrik, baizik eta lagunek ere bai, horietako baten kontra oldartu zelako. Seguru asko Luisen lagun hori ere horditurik egongo zen, eta pentsatzekoa da begirune handirik gabe zerbait esango ziola une hartan autoritatea zenari,
|
behar
baino zientotres gehiago hartuta egongo zelako. Baina Luis Fernandezek ez du horri buruzko berririk ematen batere etxean urte hauetan guztietan gorde duten bere koadernotxoan.
|
|
|
|
Behar
baino maizago jiratzen naiz nasara begiratzeko, abiatzeko grinak hartua naukala dirudi, atzera begiratzen baitut bankuak egiten didan mina lekuz aldatzeko mugitzen naizen bakoitzean. Han daude autobusak, gugandik ate automatiko batera, seguratek zainduta; nireari dagokion hutsunea laurak hamar gutxiagotan bete du ibilgailuak.
|
|
2022
|
|
|
Ordainduak diren zaintza lanen kasuan, etxeko langileen egoera bereziki kezkagarria da krisialdi honetan, inolako babesik gabe geratu baitira. Emakume* hauek dira, azken urte hauetan, bereziki, zaintza premien ardura hartu dutenak, etxeetan pertsonen arreta (eta zaintza) premiei erantzunez,
|
behar
baino baliabide gutxiago dauzkan sistema publikoaren gabeziak betez. Etxeko langile egoiliar asko kale gorrian daude orain; edota sasikonfinamendu egoera iraunkor batean, etengabeko lanaldiak egitera behartuta, beraien lanpostuan konfinatuta geratu direlako.
|
|
|
Hala gaineratu genuen lehen obrarako idatzitako sinopsian ere: “erradikalak zarete” esaten digute eta “nahi eta
|
behar
baino gutxiago” pentsatzen dugu. “Erradikal” hitzari zerion kutsu peioratiboa erauzi nahi genion, eta edukiz bete nahi genuen atzera; geuretu egin nahi genuen, nolabait.
|
|
|
Aneri deserosoa egiten zitzaion biluzik sentitzen zelako, amets gaiztoenetan bezala kasik; jendaurrean eta biluzik. Asko hausnartu genuen elkarrekin biluztasunaren inguruan eta hausnarketa horien bidez ohartu zen Ane bertso saioetara ez zuela ia inoiz gorputza
|
behar
baino gehiago nabarmentzen zion jantzirik eramaten; nahita baztertzen zituela soinera horrenbeste itsasten zitzaizkion arropak. Beatrizek, berriz, eremu askeago bezala bizi du oholtza eta uste du askoz ere errazago biluztuko litzatekeela bertan handik kanpora baino.
|
|
|
Obrarik garrantzitsuenak frantsesez idatzi zituen Beckettek, eta gero ekarri ingelesera. Kontu jakina den arren, haren lana aztertzeko orduan,
|
behar
baino arreta gutxiago jartzen zaio. Izan ere, ama hizkuntza baztertu zuen, harentzat pobreagoa zen hizkuntzaren aldeko hautua eginda.
|
|
2023
|
|
|
Mutikoa
|
behar
baino goizago sartu da dendan. Hamar eta erdiak baino ez dira.
|