|
2005
|
|
|
Aurten, Eli Arrillaga eta Mikel Etxezarreta saritu dituzte, eurena baita gazta irabazlearen gaztandegia. Epaimahaia dastatzaile finez osaturik zegoen eta 900 gazta dastatu
|
behar izan
zituzten. Beraz, argi dago sariaren garrantzia norainokoa den.
|
|
|
Arazoak baino ez ditu. Beraz, arazo horiek gainetik kentzen badituzu, ekoizteaz baino ez duzu arduratu
|
behar izango
. Eta hori da garrantzitsuena.
|
|
|
Beraz badakizu urteko prezioa zein izango den eta ekoizpena, beraz, ziurtatuta daukazu. Lehen, ordea, ez zenekien salduko ote zenuen, bota
|
beharko
ote zenuenâ? ¦ Apirilean hasi ginen barietate horiekin. Barietate bakoitzetik kolore batzuk ateratzen dira.
|
|
|
Gaztazale on batek huts egin
|
beharko
ez lukeen lehiaketa dela eta, sekulako jaia egin zuten Lizarran. Irabazleak, berriz, denok izan ginen, baina batez ere Euskal Herriko artzainak eta gaztagileak.
|
|
2006
|
|
|
Eta 23 urte baino gutxiago dituen laguntzaile batekin etorri behar dute. Baina sukaldariak 23 urte baino gehiago izan
|
beharko
ditu datorren urteko otsailean.
|
|
|
Baina gaixotasunak saihestu nahian, abeltzainek beste bide batzuetara jo
|
behar izan
dute abereak erakusteko edota salerosteko. Adibide horietako bat abenduaren 2an ikusi ahal izan genuen, Pozoblanco herrian, Cordoban.
|
|
|
Azoka honetaz berriro gozatzeko ia urtebete itxaron
|
beharko
dugu; zorionez, gure herrian egindako ardo gozo hauek lagun, itxaronaldia ez zaigu horren aspergarria egingo. On degizuela!
|
|
|
Abereak eramatea ez da arazo; baina saldu ez diren abereak, edota enkante batean saldu direnak, leku garbi batera eramateko orduan, esaterako, Euskadira ekarri nahi badira, orduan bai, garrantzi handiko osasun arazoak topa ditzakegu. Gainera, kontrolpean dagoen lekuan izan diren abereak koarentenan edo berrogeialdian jarri
|
beharko
lirateke. Gero, azterketak eta analisiak gaindituko balituzte, erkidego horretatik atera ahal izango lirateke.
|
|
|
Hori daâ? ¦ Bestalde, gurea bezalako enpresarik ez zegoen. Denbora piska bat
|
behar izan
genuen gauzak martxan jartzeko, baina azkenean lortu genuen.
|
|
|
onak, ez hain onak eta txarrak. Arrantza-sektore osoaren berregituraketa osoa egitea egokitu zitzaigun, eta 86an Europan sartzeko lanak prestatu
|
behar izan
genituen... Guk beti pentsatu genuen Europan sartzeko ordaina izan ginela:
|
|
|
Ikusleen gozamenerako, asto-lasterketa eta guzti antolatu zuten. Hesi batzuekin nola edo hala eratutako zirkuituari hiru buelta eman
|
behar izan
zizkioten zaldun ausartek. Lasterketa hasi baino lehen, garaikur batzuk banatu zituzten eta zenbait omenaldi ere egin zituzten eszenategian.
|
|
|
Garai batean, beharrezkoa izan zen ehizaren aldeko aldarrikapen handi batzuk egitea. Eta tamalez, gauza bera egin
|
behar izan
dugu arrantzararen kasuan. Kasu batean eta bestean, dagoen ilusioa ikaragarria da.
|
|
|
Eta orduan, txakurrak joan behar du zuk pegatinak jarri dituzun lekutik. Hau da, arrastoari hortik segitu
|
beharko
dio, â?, basurdeaâ, hortik igaro baita.
|
|
|
Jaimek beti sinetsi du espezializazioan eta goi mailako produktuetan. Urte luzeetan gogor aritu
|
behar izan
du lanean, baina gaur egun neke horien fruitua biltzen hasi da.
|
|
|
sei mila eta berrehun euro, iaz baino bi mila euro gehiago. Lehentxeago eskaintza egin zuenak amore eman
|
behar izan
zuen, beraz, baina sei mila eta ehun euroko kopuru polita eskaini eta gero! Ez dago batere gaizki gazta baten truke.
|
|
|
Ordizian lan izugarria egin da lehen sektorean, eta lan handia egiten jarraitzen dugu. Nire ustez, lehen sektorea aurrera ateratzeko, bide horretatik jarraitu
|
beharko
dugu.
|
|
|
Ustiategietan egunero egiten diren probak egiaztatu behar dira; balorazio genetiko batzuk egiten dira, eta parte hartu ahal izateko oinarrizko ezaugarri batzuk betetzea behar-beharrezkoa da. Gainera, gutxieneko sailkapen-mailara iritsi eta adin jakinekoak izan
|
beharko
dute abelburu guztiek. Baldintza horiek betetzen direla egiaztatu ondoren, ikuskatzaileek inongo akats funtzionalik ez dutela egiaztatzen dute.
|
|
|
Bestalde, gauzak hobetzen saiatzen gara: artilearen kalitatea hobetzeko, esterako, ahariak aldatzen ditugu,
|
behar izanez gero
. Ahal dugun guztia egiten dugu.
|
|
|
Albistegian antxoa-harrapaketari buruz hitz egiten hasiko gara... Edo, hobeto esanda, antxoa-harrapaketarik ezari buruz hitz egin
|
beharko
dugu. Europako Batasuneko arrantza-ministroek lehenengo bilera egin dute 2007 urteko arrantza-kuotei buruz hitz egiteko, eta badirudi Bizkaiko Golkoan antxoaren arrantzak etenda jarraituko duela, azken orduko ustekaberik ez badago, behintzat.
|
|
|
Gazta guztien kalitate-maila bikaina izanik, ez zen bat ere erraza erabaki bat hartzea. Beraz, epaimahaiak poliki hartu
|
behar izan
zuen bere erabakia.
|
|
|
Ingalaterran, behi eroen krisialdia zela eta, abelburu asko hiltzeko beharrean egon ziren. Eta kontsumitzaileak lasaitze aldera, dirutza handiak erabili
|
behar izan
zituzten kalitate oneko ganadua ostera ere eskuratzeko. Genetika alorrean lan handia egin ondoren, emaitza ezin hobeak lortu zituzten.
|
|
|
Edonola ere, ez da antzina bezala, antzina ez baitzen babarrunik ekoizten EHan. Koloni itxaron
|
behar izan
genion, behintzat. Eta beharbada, apur bat gehiago... bostehun urte esatea gehiegi iruditzen zait] ekoizten.
|
|
|
Lehen batean, erleek egiten duten eztiaren kalitateak ez luke gorabeherarik izan
|
beharko
. Eztia ondurik egon arte ez da eztitzat jotzen.
|
|
|
Beraz, hiru urterekin, hazitarako balio ote duten aztertzen dugu. Horretarako, hainbat baldintza bete
|
beharko
dituzte. Lehenbizi, gorputz ezaugarriei begiratzen diegu; eta hazitarako balio duten zaldiak hautatzen hasten gara.
|
|
|
Jakina, goiz jaiki beharra dago. Atzeratzen bazara, lanak pilatu eta denbora luzez aritu
|
beharko
duzu lanean. Dena den, lana ez da gogorregia, gorputzari ez dio ahalegin handiegierik eskatzen.
|
|
2007
|
|
|
Urte berrian bizimodu berria izaten dugu amets. Urte berrirako xedetzat hartu badugu geure burua zaintzea, zer kontsumitzen dugun begiratzen hasi
|
beharko
dugu. Erreportaje honetan, nekazaritza ekologikoa sakon aztertzera goaz.
|
|
|
Ibar honetan egoteko aukera daukadanean, begiak ixten ditut eta haurtzaroko eta gaztaroko egunak datozkit gogora; jendea nola ibiltzen zen batetik bestera, nolako mugimendua zegoen... Ibar honetan izan dudan bizimodua aurrera atera
|
behar izan
dut, nire familiaren diru oinarria izan da, ogia irabazteko hauxe izan baita gure lanbidea. Horregatik, begiak irekitzen ditudanean, eta nire ibar maitea desagertze bidean dela ikusten dudanean, halako larritasuna, halako bihozmina sentitzen dut, halako tristura...
|
|
|
Aurten hainbat aldaketa egin ditugu, mintegizaleen artean aldaketa gutxi izan badira ere. Esaterako, aparkalekuak tokiz aldatu
|
behar izan
ditugu eguraldiagatik; Orioko hondartzaren aurrean aparkatzeko leku handi bat egokitu behar izan dugu, eta beste bat Aian. Bestalde, Iturrarango baserria albo batera utzi dugu aurten, konpontze-lan batzuk egiten ari baikagara.
|
|
|
Aurten hainbat aldaketa egin ditugu, mintegizaleen artean aldaketa gutxi izan badira ere. Esaterako, aparkalekuak tokiz aldatu behar izan ditugu eguraldiagatik; Orioko hondartzaren aurrean aparkatzeko leku handi bat egokitu
|
behar izan
dugu, eta beste bat Aian. Bestalde, Iturrarango baserria albo batera utzi dugu aurten, konpontze-lan batzuk egiten ari baikagara.
|
|
|
Negua atzean utzi dugu; garairik okerrena hori da. Izozteei aurre egin
|
behar izan
diegu, landare tropikal askotxo baititugu. Eta inoiz ez dakizu nola erreakzionatuko duten...
|
|
|
Urkome elkartean, eta Maialen Illarramendiren gidaritzapean, baserriz baserri jotzeari ekin zioten kolektibo horren bila, egoera zein zen aztertzeko, jendartean informazioa zabaltzeko eta,
|
behar izanez gero
, laguntzak eskuratzen laguntzeko. Inkesta hau Aia, Errezil eta Azpeitian burutu zen.
|
|
|
Urkome elkartean, eta Maialen Illarramendiren gidaritzapean, baserriz baserri jotzeari ekin zioten kolektibo horren bila, egoera zein zen aztertzeko, jendartean informazioa zabaltzeko eta,
|
behar izanez gero
, laguntzak eskuratzen laguntzeko. Inkesta hau Aia, Errezil eta Azpeitian burutu zen.
|
|
|
Ardo ona lurretik dator, eta kupela on batean ontzen da. Kalitateko ardo ondua egin nahi baduzu, ardoaren ezaugarri onak kontuan izan
|
beharko
dituzu: fruitua, egitura... dena.
|
|
|
Ardo ona lurretik dator, eta upel on batean ontzen da. Kalitateko ardo ondua egin nahi baduzu, ardoaren ezaugarri onak kontuan izan
|
beharko
dituzu: fruitua, egitura... dena.
|
|
|
Nire lankide Rubén Alvarez eta biok doktoretza-tesia prestatzen ari ginela, proiektu hauek aurkezteko pleguak atera ziren. Bi gauzak batera atera
|
behar izan
genituen aurrera, baina ikusten denez, merezi izan du, zeren urte asko ikertzen eta lan-ta-lan jardun ondoren doktoretza egiteko, orduan lehenengo aldiz konturatzen zara ba ikasi dituzun gauza guztioriek eta ikerketa guztioriek benetako aplikazio bat izan dezaketela.
|
|
|
Apirilaren 27an, â?. Itsasmendikoi Artzain Eskolaâ, ko hamargarren ikastaroaren amaiera-ekitaldia antolatu zuten. Aurreko urteetan, ikastaroari zegozkion zenbait praktika Gomistegi baserrian egiten ziren; baina konpontze-lan batzuk egiten ari zirenez, aurten Arantzazuko Santutegian antolatu
|
behar izan
dituzte.
|
|
|
bi gipuzkoar, bi bizkaitar, arabar bat eta bi nafar. Ikasleetariko batzuek ezagun zituzten ikastaroan jorratutako gaiak, artzainen seme-alabak baitziren; beste batzuek, berriz, huts-hutsetik hasi
|
behar izan
dute, noziorik oinarrizkoenak bereganatuz. Dena den, garrantzizkoena artzainak XXI. menderako ongi prestatzea da, kalitate-irizpideak eta lan-ohitura onak oinarritzat harturik.
|
|
|
Baina sasoirik onena udaberri/ udarakoa da. Zazpi urte
|
behar izan
genituen Guggenheimgo txakurra egiteko, 40.000 landare baitzituen, bi sasoietakoak: udaberri-udakoak eta udazken-negukoak.
|
|
|
Landarea oraindik txikia bada, esaterako, landare txikientzako programa bat jarriko diogu; eta landarea pixka bat hazita badago, orduan beste programa bat aukeratuko dugu. Landarearen sustraia-sistema garatu nahi badugu, horren araberako ongarriztatze eta ureztatze programa finkatu
|
beharko
dugu. Makina honekin alderdi asko kontrolatzen ditugu:
|
|
|
Zorionez edo zoritxarrez, Enrique mendira igotzeko eta hilabete luzeak bertan igarotzeko prest dauden artzain bakanetako bat da, larre garaietako belar gozo eta elikagarria aprobetxatuz. Artaldeko 300 ardiak egunean bi aldiz jetzi
|
beharko
ditu, gazta egun berean egin eta den-dena garbi eta txukun utzi hurrengo saiorako. Bordan aspertzeko astirik ez dago.
|
|
|
Bere familiaren laguntza eta babesa hasieratik bertatik gelditu ziren agerian. Eurek hornitu
|
beharko
dute artzaina datozen hilabeteotan; gutxienez astean behin igo beharko dute Arrabara, Enriquerekin egoteko.
|
|
|
Bere familiaren laguntza eta babesa hasieratik bertatik gelditu ziren agerian. Eurek hornitu beharko dute artzaina datozen hilabeteotan; gutxienez astean behin igo
|
beharko
dute Arrabara, Enriquerekin egoteko.
|
|
|
Nik bakarrik zamatu, etxera jaitsi, mendira igo eta berriro ekartzen ditut. Gazteen aldetik ez dago laguntzarik; eurek etorri
|
beharko
lukete. Baina dirulaguntza gehiago eman izan ezik, ez dute uste animatuko direnik.
|
|
|
Igartubeiti baserria XVI. mendearen erdialdean eraiki zuten eta euskal baserriaren Urrezko Aroa ezin hobeto ordezkatzen du. Igartubeiti etxeak XVII. mendearen hasieran bizi izan zituen bere unerik onenak, baina aldaketa sakonak egin
|
behar izan
zituen bizimodu eta lan-baldintza berrietara moldatzeko. Jatorrizko zurezko egitura (bikain kontserbatuta) eta barruko sagardo-dolare erraldoia zirela-eta, Euskal Herriko baserririk interesgarrienetako bat da, zalantzarik gabe.
|
|
|
originaltasun-, prestutasun-eta zapore-kontua izan zen, jakina. Lehiaketak erdietsi duen onarpen zabala dela eta, antolatzaileek zenbait aldaketa egin
|
behar izan
zituzten. Aurtengo ediziora arte, epaimahaikideak izen emandako jatetxeetara joaten ziren eta pintxoak bertan dastatzen zituzten.
|
|
|
Zuhaitz bat bota eta gero, enborra eta adarrak mozten hasi baino lehen, ondoko aholkuak izan behar ditugu kontuan. Hau da, norberaren babes-ekipoa erabiltzeaz gain, ongi jakin
|
beharko
dugu makinak nola erabili eta nola zaindu.
|
|
|
Esku bakar batekin mugimendurik egin
|
behar izanez gero
, geldi ezazu katea eskuak motozerraren heldulekuetatik kendu baino lehen.
|
|
|
Horrelako ezbeharrak larriak izan daitezke. Beraz, kontuz ibili
|
beharko
dugu.
|
|
|
Arriskuak saihesteko, abereak gobernatzeko orduan ongi prestaturik egon
|
beharko
dugu.
|
|
2008
|
|
|
Hasieran, gutxi gorabehera 350 milioi euroko inbertsioak aurreikusita zeuden, baina 500 milioi eurotik gorako inbertsioak egitera igaro gara. Egitasmoak biltzen dituen neurriak bultzatzeko, gastu publikoak 220 milioi euro erabili
|
beharko
zituela aipatzen zen, baina kopuru hori nabarmen gainditu da, eta 235 milioi euroraino iritsi. Aurreko denboraldiak utzitako emaitzak onak izan dira,.
|
|
|
Baina estatuko aurrekontuetatik iritsiko zaigun ekarpenari esker, ez dugu arazorik izango aurreko denboraldian egindako inbertsioen mailari eusteko; areago, %15eko gorakada izatea ere espero dugu, alde horretatik. Beraz, une honetan diru publikoko dirulaguntzak guztira 240 milioi eurokoak izango dira, eta horri gehitu egin
|
beharko
zaio inbertsio pribatuaren portzentajea. Gauzak horrela, euskal elikagaien sektorean 700 milioi euroko inbertsioak izan ditzakegu datozen urteetan, 2013 urtera arte.
|
|
|
Batez ere gure asmoa da kalitateko produktuak ongi bideratzea, esportazioan etorkizuna izan dezaten. Urdaiazpikoen mundua Txinara zabaltzeko, esaterako, lan asko egin
|
beharko
dugu prestakuntza aldetik.
|
|
|
Askotan makineria aldatu
|
behar izaten
denez berotegietara egokitzeko, CE markaketarik gabeko makinak erabiltzea. Horrek arriskuak areagotu egiten du.
|
|
|
Gai fitosanitarioak egurats zabalean edota berotegietan erabiltzeak antzeko arriskuak ditu, bai, baina berotegien kasuan arriskuak are handiagoak dira, gai horiek leku itxi batean erabili
|
behar izateagatik
eta berotegiko hezetasun eta tenperaturagatik. Gainera, lekua berez estua denez, kontaktu dermikoa ere are handiagoa da.
|
|
|
Babestu gabeko zati higikorrak dituzten makinekin harrapatzerik, kolpatzerik edota inor zauritzerik egon ez dadin, honako aholkuak izan
|
beharko
ditugu kontuan:
|
|
|
Putzuak direla-eta, arazoak izan ditugu, kiwiaren erroak oso sentiberak baitira. Beraz, azkenean drainatze batzuk egin
|
behar izan
genituen. Hainbat tokitan drainatzeak egin genituen.
|
|
|
Gero, lursailetik beheraino doan bidea ere guk geuk egin genuen, makinak, autoak, eta abar erosoago erabili ahal izateko. Gero, lurra goldatu
|
behar izan
genuen, belar txarrak kendu, eta lurra pixka bat harrotu eta aireztatu. Eta azkenik, landareak landatzeari ekin genion.
|
|
|
Erorikoak ekiditeko, ordena eta garbitasuna garrantzi handikoak dira upategiko prozesu guztietan. Horrez gain, seinaleztapenak eta argiztapenak egokiak direla ere egiaztatu
|
beharko
dugu.
|
|
|
Ikasle horietako zortzik jada aurreikusita daukate inbertsioak egitea â?, eta horietako lauk egingo dituzten inbertsioak 300.000 â? --koak izango diraâ??, artzaintzan profesionalki aritzeko. Eskolatik atera eta gero, ikasleek oraindik gehiago zabaldu
|
beharko
dute ikasitakoa; horregatik, haien prestakuntza ez da amaitzen ikastaro honekin, oso ikastaro trinkoa izan arren.
|
|
|
Familia-argazki honetan, aurtengo ikasleak agertzen dira, Nikolas Segurola artzain munduko frantziskotar nonahikoa guztien buru delarik. Ikasleek erronkari aurre egin
|
beharko
diote orain: artzaintzan aritzea ala ez.
|
|
|
Askotan, ontziak su hartzen duenean, marinelekuretara jauzi egin
|
behar izaten
dute. Kasu horretan ere protokolo batzuk daude, nola jokatu behar den azaltzen dutenak.
|
|
|
Lehiaketa abian da. Eta emaitzak zeinahi direla izanda ere â?, eta horretarako ekain arte itxaron
|
beharko
duguâ??, argi eta garbi geratuko da Gipuzkoan ekoizten den sagardoa kalitate handikoa dela.
|
|
|
Erregaiak ihes egin digu deposituaren edukiera kontuan hartu ez dugulako edo balbula okerra ireki dugulako. Orduan, itsasora bota dugu isurketa eta portuetako agintaritzak neurriak hartu
|
behar izan
ditu arazoa konpontzeko. Arazoa guk sortu dugu eta portuko agintaritza arduratu da arazoa konpontzeaz.
|
|
|
Hori ekiditeko, aholku hauek izan
|
beharko
ditugu kontuan:
|
|
|
Garlan kooperatibarentzat garrantzi handikoa da praktiketako ikasleak edukitzea, aurrerago
|
beharko
dituen beharginak berme osoz aukeratu eta kontratatu ahal izango baititu. Eta Itsasmendikoirentzat ere garrantzitsua da, ikasleen prestakuntza osatzeko.
|
|
|
Zoritxarrez, â?, eta orain abeltzain modura hitz egingo dutâ??, haragia ez da ordaintzen ordaindu
|
beharko
litzatekeen adina. Aparteko kalitatea eskaintzen badugu ere, txahalek duela 25 urte adinabalio dute.
|
|
|
Gure ustiategiak, batez beste, txikiak dira, familia ustiategiak dira, tradizionalak, ez dago berrikuntzarako hainbesteko baliabiderik. Konbentzitu
|
behar izan
ditugu, haiekin lan egin behar izan dugu, eta egin duten ahaleginagatik izan dira sarituak.
|
|
|
Ote zuria eta sastrakadia lursailez jabetu ahala, baso-suteetarako leku ezin hobeagoa bilakatuz joan zen. Hori dela eta, Aldundiak mendia berrantolatu eta kudeatzeko hainbat neurri hartu
|
behar izan
zituen.
|
|
|
Bestalde, Artzai Gazta elkarteak urteko sariak banatu zituen. Aurtengo ekitaldian artzain gutxiago izan ziren, eguraldi txarragatik artaldeak mendiko larreetatik jaitsi
|
behar izan
zituzten eta. Donostiako Miramar jauregia eszenategitzat hartuta, elkarteak urrezko eta zilarrezko kaikuak banatu zituen.
|
|
|
Eta beste gauza bat ere aipatzekoa da, lursail batzuetan mahastizainek zailtasun handiak topatu dituzte mahatsa biltzeko orduan, mahatsaren egoera asko aldatzen baitzen lursail batetik bestera, lursail batzuk besteetatik hurbil egon arren. Beraz, mahatsa modu selektibo batez bildu
|
behar izan
da.
|
|
|
Berrikuntzak bultzatu, ekimen berriak sortu, aldaketei aurrea hartu eta espiritu ekintzaileari eustea dira gainera datozkigun erronkei aurpegi emateko eta gure elikagaien industria airoso ateratzeko kontuan izan
|
beharko
ditugun gakoak. Euskalduna jauregian egindako jardunaldian ateratako ondorio nagusietako bat hori izan zen.
|
|
|
Orduan, gero eta eskulangile tradizional gehiago desagertzen ari dira. Nire ustez, alderdi hori gehiago zaindu
|
beharko
litzateke.
|
|
|
Noski, ehungintza industrialarekin lehiatu ezin den lana da hau. Hala ere, garai batean izan zuen garrantziaren lekukotasuna, behintzat, ez genuke galdu
|
beharko
; garai batean nola lan egiten zen jakitea, oro har, ona da. Ni apur bat beharturik nago; bueno, behartuta ez, bokaziozkoa dut eta.
|
|
2009
|
|
|
Ardo zurien ekoizpena garatzeari dagokionez, Errioxako sektoreak lehenbailehen heldu
|
beharko
dio erronkari, eskarien gorakadaren arabera arrazoizko hazkunde-maila lortu arte.
|
|
|
esneko arkumeari buruz. Ekoizleek orain aurre egin
|
beharko
diote kanpoko arkume-eskaintzari.
|
|
|
Helburua iaz adina merkaturatzea da. Baina, horretarako, lehen azaldu ditugun oztopoak gainditu
|
beharko
dira.
|
|
|
Gure lehen sektorea babestea eta defendatzea oinarrizkoa da kalitate ezin handiagoko elikagaiak lortzeko, natur-ingurunea zaintzeko eta inoiz galdu
|
beharko
ez genukeen kultura-ondarea gordetzeko.
|
|
|
Halako konpromiso bat dago. Nik aurten zer
|
beharko
dudan esaten diot eta hark badaki zer ekoitzi behar duen. Bion aldeko konpromisoa da.
|
|
|
Gure kasuan zebra muskuilua iritsi berria da, gutxi gorabehera; baina munduan denbora luzea darama, eta egia esan, beste leku batzuetan (bai Europan bai Amerikan) izan dituzten esperientziak kontuan hartuta, orain arte inork ez du lortu zebra muskuilua erabat desagerraraztea. Beraz, badirudi espezie horrekin bizitzen ikasi
|
beharko
dugula. Hori hala da, zebra muskuiluarekin bizitzen ikasi behar dugu, gure ibaietatik erabat desagerraraztea ezinezkoa izango baita.
|
|
|
Hau da, hegazti hauek hazten dituztenek askotan ez dakite oso ondo ugaltzeko hegaztirik onena zein den. Hori dela eta, Eolak elkartean gure esku dagoen guztia egiten dugu euskal oiloen ezaugarriak zeintzuk diren argi uzteko; gero, oilo-hazleek hori dena kontuan izan
|
beharko
dute, bai eta gure elkartearen hainbat aholku ere. Azoka eta lehiaketetan onirizpen zabala lortzen ari gara.
|
|
|
Baina, horrez gain, barietatearen ezaugarri morfologikoak ere bete behar ditu. Oilo guztiek dituzte edo izan
|
beharko
lituzkete hori koloreko hankak eta beti-bateko gandorrak, ongi definituak; eta lumaje ona. Gorputz aldetik tamaina egokia izan behar dute.
|
|
|
80ko hamarkadaren hasieran, abeltzaintza-sektoreak egitura-mailako hainbat aldaketari egin
|
behar izan
zion aurre; saneamendua hobetzeko egindako kanpainak zirela-eta, abere gehiago behar zituzten, eta gainera, hobekuntza genetikorako zentro guztiak Gipuzkoatik kanpo zeuden, eta hori ere Gipuzkoako abeltzaintzak ordura arte izan zuen beste hutsune bat zen. Hamarkada horretan â?. Altzola Bigantxategi Elkarteaâ?
|
|
|
Duplex probatu ondoren, haren aldeko apustu gogorra egin duten baserri ugari ditugu Euskadin. Hemen ere, Elosuko Lagunak kooperatiban, emaitzen aurrean makurtu
|
behar izan
dute.
|
|
|
Ardoa primeran dago eta giroa ere mundiala da. Hemen oilasko errea dago, hemen txahal errea (probatu
|
beharko
dugu!). Eta dena oso ongi antolatuta dago.
|
|
|
Kontsumo freskorako alegia. Kontsumo freskorako denean, ongi garbitu behar da, eta ez du pitzadurarik izan behar; azal mehe, suabe eta fina izan
|
beharko
du. Industriarako denean, berriz, patata frijituak egiteko eta aurretiaz frijitzeko ezaugarri onak izan behar ditu.
|
|
|
Haziak lortzen direnetik ebaluatu eta klonatzen diren arte 5 urte behar dira. Eta gero beste bi urte igaro
|
beharko
dituzte hazi salerosgarrien erregistroan (erregistroa landare-barietateen espainiar bulegoaren esku dago). Barietatea ontzat emango balu, patata-barietate berria izatera igaroko litzateke.
|
|
|
Oreina berez nahiko kuxkuxeroa da eta gu nortzuk garen jakiten saiatuko da; gizakiak garela egiaztatu arte ez du alde egingo eta bien bitartean hari behatzeko aukera izango dugu. Oreinei behatu edo marruka nola aritzen diren ikusi nahi duenak kontuan eduki
|
beharko
du zaratarik atera gabe hurbildu behar zaiela, baina ez du gehiegi hurbiltzen saiatu behar. Oreinen marrumak oso-oso bereziak dira, ikusgarriak dira; gainera, Europako eta Siberiako fauna osoan nekez topatuko dugun hotsa da; zezenei marruka entzun dietenek antzeko hotsa dela esaten dute, baina askoz indartsuagoa.
|
|
|
Euskadiko piriniar ganadu lehiaketak dimentsio handia hartu zuenez, duela hainbat urte horren zati bat igandera pasatu
|
behar izan
zuten. Horri esker, gainera, piriniar arrazako abelburuak ikusteko aukera are eta jende gehiagori ematea lortu zuten.
|
|
|
Baina arraza honekin lan egiten duten etxaldeetan hobekuntza nabarmenak lortu dituztela egiaztatzea da pozgarriena. Horretarako, baserritarrek gogor egin
|
behar izan
dute lan, arrazari beren onena ematen.
|
|
2011
|
|
|
Askotan emaitza ez dugu ikusten, ardoa botilaratuta dagoen arte. Baina ardo handi hauez gozatu ahal izan dezagun, mahastizainek eta ardogileek urte osoan gogor aritu
|
beharko
dute lanean.
|
|
|
Araudiak dioenez, sagarrak Euskal Herrian ekoitzi behar dira eta etorkizunari begira nahitaez erabili
|
beharko
dira bertoko barietateak.
|
|
|
Ganadutegia zabaldu zutenetik ekoizten duten esnea merkaturatzeko zenbait aldaketa egin
|
behar izan
dituzte. Orain, Iparlat-i saltzen diote esne guztia.
|
|
|
Iaz, esan dudan bezala, 1.500 gazta egin genituen eta denak saldu genituen hemen. Aurten gauza bera egiten saiatuko gara; dena den, ziur aski, kanpora atera
|
beharko
dugu, ekoizpenaren zati bat dendetan, jatetxeetan eta azokaren batean saltzeko.
|