|
2001
|
|
|
Bapateko erreakzioetatik harantzago, euskalgintzako eragileei ere badagokie, administrazio ezberdinekin lankidetzan, epe luzerako estrategia eta programa orokor eta sektorialak definitzea, adostea eta praktikan jar daitezen bidea antolatzea. Erasoekiko erantzun erreakzioak alboratu gabe baina halaber defentsa dinamika hori gaindituz, epe ertain-luzera sektore bakoitzean euskara sendotzeko eta garatzeko oinarriak edota neurri estrategikoak zehaztu eta indarrean jarri
|
behar ditu
euskalgintzak. Ezinbestekoa da bost, hamar, hamabost urte barru sektorez sektore euskararen egoerak zein izan behar duen, zein espazio bete beharko lukeen zehazteko ariketa egitea.
|
|
|
3. Nola jokatu
|
behar du
euskalgintzak (eta, orobat, euskararen aldeko eragileek oro) honen aurrean, epe laburrera zein luzera?
|
|
|
Nola jokatu
|
behar duen
euskalgintzak galdetzen zaigu hirugarrenean. Ariketa interesgarria.
|
|
|
Tinkotasuna, adostasuna eta elkarlana sustatu
|
behar ditu
euskalgintzak, jasanaldi honetatik babesteko, lehenik; eskuartean ditugun proiektuak aurrera ateratzeko, gero; eta herritarren gehiengo bat sozialki eta politikoki euskararen alde jartzeko, azkenik.°
|
|
2004
|
|
|
Aurreko horri guztiorri ez baitario, berez edo, bi idazleok ikusarazi nahi digutena: alegia, (in) denpentziaren auzia dela gutxienekoa, botere nazionalaren eragina dela gutxienekoa, eta ekiteko zinez ekin
|
behar geniokeen
euskalgintzari. Ez, ikuspegi hau, onik onenean, pentsamendu arrunt baten adierazpidea besterik ez genuke.
|
|
|
Zerk kilikatzen ditu gehien eta zorrozkien gure zentzu-adimenak? Hitz batean, gainditu beharreko axolagabekeriak gaindituz, bi jarrera horietako zeinen eskutik abiatu
|
behar genuke
euskalgintzaren gurdia lokatzetatik ateratzeko. Oraindik orain, ezkorraren izpiritu galgarria kritikatu digu Eguzkitzak.
|
|
2007
|
|
|
Euskara, erabiltzen ez den hizkuntza bihurtu zaigu, eta arazo horrek problemabihurtu
|
behar liguke
euskalgintzaren estrategia antzua. Euskalduna, hiztun diglosikoa eta folklorikoa bihurtu digu indarrean dagoen euskalduntze-ereduak.
|
|
2008
|
|
|
Espainiar nazionalismo totalitarioak Egunkaria itxi zigunean ere aditu genituen ahots horiek: Eusko Jaurlaritzak ez al du ezer egin
|
behar
euskalgintza espainolismoaren jazarpenetik babesteko. Zentzu hori zuten aldarriak han eta hemen entzun genituen egun haietan.
|
|
2009
|
|
|
Euskaltzaindiak dituen baldintzen artean, mugen artean, hori sartzen da: erakunde ofiziala eta publikoa den neurrian hala jokatu behar du, baina ofizial eta publiko izate horrek ez dio ahantzarazi
|
behar
euskalgintza ere badela. Hori ahazten baldin badu, esklerotizazioa dator.
|
|
|
Hortaz, baturagile izan behar duenez gero, erabilera alderdikoi orotatik eta jarrera baztertzaile eta akritikoetatik salbu gorde
|
behar da
euskalgintza. Gure iritzian, inertziak alboratu behar dira euskalgintzan, eta inertzia horiek gainditzen lagunduko duten jarrera autokritikoak sustatu behar dira.
|
|
|
Hortaz, baturagile izan behar duenez gero, erabilera alderdikoi orotatik eta jarrera baztertzaile eta akritikoetatik salbu gorde behar da euskalgintza. Gure iritzian, inertziak alboratu
|
behar dira
euskalgintzan, eta inertzia horiek gainditzen lagunduko duten jarrera autokritikoak sustatu behar dira. Kontuan hartu behar da, normaltasun osoz hartu ere?
|
|
|
Osagarritasunaren printzipioaren arabera hezurmamitu
|
behar dira
euskalgintza instituzionalaren eta sozialaren harremanak eta elkarlana. Osagarritasun-dinamikaren harian, bistakoa da herri-aginteei dagokiela hizkuntza-plangintza finkatzea, entzun beharreko guztiei entzunda eta dinamika parte-hartzaileak ahalbideratuta, jakina, baina herri aginteen eginbeharra da plangintza eta politika orokorra finkatzea eta garatzea.
|
|
|
Bigarrena, Xabier Kintana euskaltzain osoak eginiko argitalpena, Leizarraga protestantearen testutik ekarria. Bitzuok erakusten dute zerbait desberdin, zerbait diferente, bi-biok nahi dutelako erakutsi Euskaltzaindiaren presentzia, egun, beste modu batean gauzatu
|
behar dela
euskalgintzan. Erresistentzia-aldietan nahiz demokraziaren garaietan, Euskararen Akademia dugu bilgune eta batzar-toki, guztion artean garatu beharko duguna.
|
|
2011
|
|
|
Ama-hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipen hori da beraz, alde orotatik, lehentasun guztietan lehena. horren arabera antolatu behar dira planak: ...ori segurtatzen asko ala gutxi laguntzen duen, edo batere laguntzen ez duen, ebaluatu behar da ahalik eta zorrotzen. ebaluazio horren emaitzaren argitan asignatu behar dira lehentasunak. euskara ama-hizkuntza gisa hurrengo belaunaldira transmititzen laguntzen ez duen euskalgintza ez da euskalgintza ona. zenbat eta gutxiago laguntzen duen transmisio-lan horretan, orduan eta energia gutxiago xahutu
|
behar da
euskalgintzaren ekimen horretan. horretarako, jakina, oso kontuan hartu behar da" etxe-auzo-ingurumen hurbil"-eko katea. esparru-multzo horretan gertatzen da izan ere, mende berri honetan ere, sozializazioaren zati on bat eta, horren barruan, ama-hizkuntzaz jabetzea. Beste esparru asko erdararen mende izango badira ere, hurbileneko esparru-multzo hori bere eskuan izan behar du hiztun-elkarte orok, era naturalean (munduko hizkuntza gehien-gehienek egin ohi duten moduan) hurrengo belaunaldira proiektatzeko aukera minimoak izan nahi baditu. hori bere mende izango duen diglosia behar da orain ere, gurasoak euskaldun diren eta aski kontzentrazio demografiko sendoa osatzen duten ingurumenetan:
|
|
|
the basis of mother tongue transmission". Arnasguneetan zein gainerakoetan, beraz," euskara ama-hizkuntza gisa hurrengo belaunaldira transmititzen laguntzen ez duen euskalgintza ez da euskalgintza ona. zenbat eta gutxiago laguntzen duen transmisio-lan horretan, orduan eta energia gutxiago xahutu
|
behar da
euskalgintzaren ekimen horretan".
|
|
2012
|
|
|
beste bat konbentzitzen saiatzen denak bere burua konbentzitzen du. Militantismoaren ondorio argiena hura da. hortaz, programa bera
|
behar dugu
euskalgintzan: gazte euskaldun guztiek misioetan eman beharko lukete urte pare bat. horrela ikasiko lukete ondo nola konbentzitu behar duten beste inor jarrera edo portaera alda dezan.
|
|
|
Euskalgintza eta euskararen normalizazioa ziklo amaiera batera heldu direla azaldu dut artikuluan, gaur egungo baldintzatan orain arteko estrategiekin goia jo dugula esaten baitigute datuek. Ziklo berri baterako prestatu
|
behar dugu
euskalgintza eta ziklo berri horretako oinarriez zenbait proposamen egiten saiatu naiz, azken urteotan Topaguneak egindako hausnarketa prozesuko ondorioetatik abiatuta. • Hitz-gakoak:
|
|
|
Euskaldun aktiboa janztea eta antolatzea, euskaraduna bihurtzea euskaldun aktibo, herritar gehienak egitea euskaradun edo gutxienez elebidun pasibo… Eskailera baten modura ikusita, euskalgintzaren egitekoa litzateke herritarra animatzea eta baldintzak jartzea eskilaran gora egin dezan. Horretarako
|
behar dugu
euskalgintza jantzia eta ondo antolatua, ilusionagarria, erregistro ezberdinak erabiliko dituena xede taldeen arabera, aldi berean irmoa eta leuna izaten jakingo duena.G: Eta bukatzeko, zein erronka dituzue epe laburrean. M.I:
|
|
2013
|
|
|
Ez zegoen kohesiorik euskalgintzako gizarte-erakundeen artean. Botere-kontrabotere lehiak bakoitza bere modura ukitzen zuen, eta grabitate-indar politiko desberdinen artean jardun
|
behar zuten
euskalgintzako erakundeek. Oroz gainetik, euskalgintzaren arloetan (hedabide espazioa, euskalduntze-alfabetatzea, kulturgintza, unibertsitate proiektua...) ez zegoen arnas luzeko estrategia bateratuak mamitzeko ez baldintzarik eta ez gunerik ere.
|
|
|
Hiztun komunitatearentzako estrategikoak diren proiektu handiak bultzatzeko, lehenik hori lortu
|
behar du
euskalgintzak. Izan, badu nahiko elementu diskurtso beregain bat bultzatzeko.
|
|
|
Diskurtso horren maila eta dentsitatea nahikoa bada, ez dago arazorik alderdi-diskurtsoen eraginarekin. Elkarreraginean egon
|
behar baitute
euskalgintzaren diskurtso autonomoak eta alderdi-diskurtsoek: plano desberdinekoak dira, baina aldi berean elkarrekiko igurtzia dute, ideietan eta eguneroko kudeaketan.
|
|
|
Baliteke ezker abertzaleari ez gustatzea beste hau: aurrekoa posible izan dadin, uko egin
|
behar dio
euskalgintza bere indar metaketarako erabiltzeko joerari. Ez da erraza izango hori ere, bere nortasun-krisian ezker abartzaleak ‘herri mugimenduaren’ ahots paperean bere izateko arrazoia eta diferentzialtasuna bilatzeko joera izan dezakeelako.
|
|
|
Ez da kontu hutsala gogo-aldartearen hautua. Estrategia eta lanez gain beste osagai hori, alde emozionala, zaindu du eta
|
behar du
euskalgintzaren mugimenduak.
|
|
2014
|
|
|
etorkizunean, onik aterako baldin bagara, zentraltasuna
|
behar du
euskalgintza
|
|
2015
|
|
|
Euskara ez da biziko euskaldunek berek baliabiderik sortzen ez badiote egunerokoan nagusitzeko. Eta horretarako, marxismoari gertatu bezala, hizkuntzak bere buruaren kritika integratu
|
behar du
euskalgintzan, euskalgintzak badituelako erakundeak, alegia, ugerdurak.
|
|
2016
|
|
|
Galdera nagusiak izango dira: zer beste egin
|
behar dugu
euskalgintzan eraginkorragoak izateko. Nola berreskuratu iraganeko hazkunde erritmoak normalizazio prozesuan?
|
|
|
Herritarrei euskaraz «osotasunez» bizitzeko eskaintza egingo lieke. «Mondragon taldeak lortu duen kohesio ideologiko, organizatibo eta ekonomikoaren maila lortu
|
behar da
euskalgintzan ere».
|
|
|
Euskal Herri euskaldunaren proiektua ez du alderdien agendan ikusten Larrartek, eta uste du «indar posizio bat» hartu
|
behar duela
euskalgintzak. «Instituzioak beti joaten dira atzetik, bai behintzat gai sozialetan.
|
|
|
Horrek, nahitaez, rol aldaketa eskatzen du euskalgintzan ere; egoera berrira egokitzeko lana. Proaktibotasuna eskatu zaio gobernuari, eta hori bera eskatu
|
behar zaio
euskalgintzari: eraikitzeko jarrera, aldarrikapena utzi gabe, jorratu duen bidean atzerapausorik eman gabe.
|
|
2017
|
|
|
Hala behar du euskarak. Halaxe
|
behar du
euskalgintzak ere. Emankor gertatu dira, bistan denez, ibilitako bide asko.
|
|
|
Hala behar du euskarak. Halaxe
|
behar du
euskalgintzak ere.
|
|
2018
|
|
|
Hor ere, inteligentziaz jokatu behar dugu, baina ezin dugu inolaz ere atzera egin. Hor kokatu
|
behar dugu
euskalgintzaren lana, hor kokatu behar ditugu euskahaldunak. Azken finean, eta lehen esan bezala, lan munduaren euskalduntzeak ahalbidetuko digu euskaraz bizitzea, eta beraz, euskaraz bizitzeko milaka hauturen determinazioak aldaketarako erresistentziak neutralizatzeko gai izan behar dira.
|
|
2019
|
|
|
AEK, EHE, Kontseilua, Ikastolen elkarteak eta beste talde batzuk hizpide izan zituen. Batzuek euskalgintza zaharra deitu hori krisi batean sartu dela diote, loaldi batean sartu dela, eta diotenez, zerbait egin
|
behar da
euskalgintza berri bat sortzeko. Bea Salaberrik horri erantzun zion nolabait.
|
|
|
XXI. mendeko euskalgintza bermatu, zabaldu eta indartu egin nahi bada laguntza-emaile (zerbitzusortzaile,-egile eta-emaile) bihurtu
|
behar du
euskalgintzak. Euskarazko auzogiroa bermatu eta indartuko duen jokamoldea diseinatu, antolatu eta hezur-mamitu behar da horretarako. terbentzio-bide horrek ematen du sarri etekinik hoberena, buruhauste eta albo-kalte txikienaz. hortik jo behar du euskalgintzak ere, ahal duen guztietan eta ahal duen heinean.
|
|
|
XXI. mendeko euskalgintza bermatu, zabaldu eta indartu egin nahi bada laguntza-emaile (zerbitzusortzaile,-egile eta-emaile) bihurtu behar du euskalgintzak. Euskarazko auzogiroa bermatu eta indartuko duen jokamoldea diseinatu, antolatu eta hezur-mamitu behar da horretarako. terbentzio-bide horrek ematen du sarri etekinik hoberena, buruhauste eta albo-kalte txikienaz. hortik jo
|
behar du
euskalgintzak ere, ahal duen guztietan eta ahal duen heinean. " ezinbesteko albo-arazoak" sortzea giza arteko jarduera orok ordaindu beharreko prezioa da, bai, baina hori ez da justifikazio baliagarria beti eta nonahi. hori justifikatu ordez" jendearen eguneroko arazoak (ez ezinbestean, eta ez nagusiki, arazo linguistikoa) konpontzea" hartu behar du bide batezko euskalgintzak xede. arazo-konponketa bera, hori bai, euskaraz bideratu behar du euskalgintza horrek:
|
|
|
Euskarazko auzogiroa bermatu eta indartuko duen jokamoldea diseinatu, antolatu eta hezur-mamitu behar da horretarako. terbentzio-bide horrek ematen du sarri etekinik hoberena, buruhauste eta albo-kalte txikienaz. hortik jo behar du euskalgintzak ere, ahal duen guztietan eta ahal duen heinean. " ezinbesteko albo-arazoak" sortzea giza arteko jarduera orok ordaindu beharreko prezioa da, bai, baina hori ez da justifikazio baliagarria beti eta nonahi. hori justifikatu ordez" jendearen eguneroko arazoak (ez ezinbestean, eta ez nagusiki, arazo linguistikoa) konpontzea" hartu behar du bide batezko euskalgintzak xede. arazo-konponketa bera, hori bai, euskaraz bideratu
|
behar du
euskalgintza horrek: bestela ez da euskalgintza.
|
|
|
VII.4" Zerbitzueta laguntza-emaile" filosofiak izan behar du ardatz gizarte-ikuspegia zabaldu eta, parte ohargarriz, aldatu egin behar dugu euskaltzaleok: lortu dena baztertu gabe, eta hobetu beharrekoa hobetuz, zerbitzu-hartzailearen perspektiba errezeptibo-erreaktibo klasikoa zerbitzu-emailearen formulazio dinamiko-proaktiboaz osatu eta aberastu behar da. hots, XXI. mendeko euskalgintza bermatu, zabaldu eta indartu egin nahi bada laguntza-emaile (zerbitzu-sortzaile,-egile eta-emaile) bihurtu
|
behar du
euskalgintzak. euskarazko auzo-giroa bermatu eta indartuko
|
|
2021
|
|
|
Artikulu honen xedea Arabako euskalgintzaren bilakaera frankismoan azaltzea da. Lehenik eta behin, ulertu
|
behar dugu
euskalgintza kontzeptu zabala dela, eta artikulu honetan helduen euskalduntzean, ikastoletan eta kulturgintzan zentratuko gara. Testuingurua dramatikoa zen Araban, mendeetako gainbeheraz gainera, frankismoaren errepresioaren erruz hizkuntza hilzorian zegoen.
|
|
|
Azkenik, esan
|
behar dugu
euskalgintza definitzea ez dela lan erraza, definizio bakarretarikoa Mikel Zalbiderena da, eta bi euskalgintza bereizten ditu, berariazkoa eta bide batezkoa. Lehenengoa honela definitzen du:
|
|
2023
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoak, adibidez, ahalbide mugatuak ditu, nehondik ere ez bailioke euskarari baitezpada behar lukeen oldarra eman. Euskara ez desagertzekotan, itxurakeriaz besterik
|
behar zaiola
euskalgintzari eskaini da goraki erran Baionan. Mende batez, maldan behera erreka zolaraino da ziztu bizian lerratu gure ama hizkuntza.
|
|
|
Egiteko moduei erreparatu
|
behar die
euskalgintzak, iritsi ezin dugunengana iristeko, mezua modu eraginkorrean zabaltzeko. " Euskaraldiak" hasiera-hasieratik azpimarratu duen leloari jarraiki:
|
|
|
Eta hau guztia lortzeko bide berriak arakatu behar direla uste dugu: egiteko moduei erreparatu
|
behar die
euskalgintzak, iritsi ezin dugunengana iristeko, mezua modu eraginkorrean zabaltzeko. Euskaraldiak hasiera-hasieratik azpimarratu duen leloari jarraiki:
|