|
2016
|
|
|
Beste erabiltzaile
|
batzuen
posta elektronikoko kontuak erabiltzea.
|
|
|
1.2 Halaber, inertziak sumatzen dira beste hizkuntza
|
batzuetako
izen abizenen erabileran, batik bat alfabetoa ezberdina bada. Izan ere, gure inguruko hizkuntza bakoitzak bere irizpideak erabiltzen ditu latindar alfabetora aldatzeko beste alfabeto bat darabilten hizkuntzetako izenak.
|
|
|
Leku
|
batzuek
, gainera, izen bat dute euskaraz, eta beste bat erromantzez. Beste leku batzuek erromantzez dute izen bakarra.
|
|
|
Leku batzuek, gainera, izen bat dute euskaraz, eta beste bat erromantzez. Beste leku
|
batzuek
erromantzez dute izen bakarra. Hori gutxi ez, eta euskarazko izen berriak sortu dira erromantzezkoak ordezkatzeko.
|
|
|
EiTBren plan estrategikoek funtsezkotzat jo dute informazio eskaintzarik onena ekoizteko betebeharra, informazio lidertza lortzearren. Lidergoa neurtzeko, audientzia datuak ez ezik, beste ikerlan soziologiko kuantitatibo eta kualitatibo
|
batzuen bidez
aztertutako gizarte balorazioak ere erabiltzen dira.
|
|
|
Independentzia profesionala kontraprestazioen aurkakoa da. Horrenbestez, inork ezin dezake exijitu hedabideek gertakari jakin
|
batzuen
jarraipena egitea. Publikagarria zer den eta zer ez den erabakitzea, Erredakzioari eta Erredakzioko organoei dagokie.
|
|
|
Kontu handiz jokatu da adin txikiko babesgabeekin, esaterako familiaren zaintza ez dutenekin, edo beste herrialde
|
batzuetako
gertaeren gaineko informazioetan azaltzen direnekin.
|
|
|
3.1 Etorkinak protagonistak diren informazioetan ez da jatorria, talde etnikoa, larruazalaren kolorea, erlijioa, kultura, hizkuntza edo ideologia aipatuko, baldin eta albistea ulertzeko guztiz beharrezkoa ez bada. Ezaugarri horietariko
|
batzuk
azpimarratzeak bereizkeria eragin dezake, edo herritarrengan sentimendu negatiboak edo xenofoboak piztu.
|
|
|
Euren jarduera profesionalean lekukoak bilatzen dituztenean, kazetariek ez diete estereotipo murriztaileei jarraituko. Lanbide edo jarduera
|
batzuetan
presentzia handiagoa izanagatik ere, ez dira nazionalitate jakin bateko pertsonak bilatu behar gai jakin bat ilustratzeko.
|
|
|
Beste herri
|
batzuen
kulturen gainean informatzeko orduan, negatiboak dira sentsazionalismoa eta gaia ikuskizun bihurtzea. Inoren ohituren gaitzespen moralak, esplizitua nahiz inplizitua izan, ez dauka lekurik informazioan, betiere ohiturok larriki urratzen ez badituzte Giza Eskubideak.
|
|
|
3.11 Beste kultura, arraza edo sinesmen
|
batzuei buruzko
informazioa ez da jarrera etnozentristatik landuko.Erreferentziak
|
|
|
1.2 Informazioan kontuan hartu behar da adikzio
|
batzuen
objektua substantzia kimikoak direla kokaina, marihuana, tabakoa, alkohola, zenbait medikamentu eta beste batzuena, portaerak ludopatia, bigorexia, erosketa konpultsiboa, ziberadikzioa eta bestelako mendekotasun teknologikoak?.
|
|
|
1.2 Informazioan kontuan hartu behar da adikzio batzuen objektua substantzia kimikoak direla kokaina, marihuana, tabakoa, alkohola, zenbait medikamentu eta beste
|
batzuena
, portaerak ludopatia, bigorexia, erosketa konpultsiboa, ziberadikzioa eta bestelako mendekotasun teknologikoak?.
|
|
|
Tratamendu informatiboak ez du estereotiporik sortu behar droga mendekotasunaren edo bestelako adikzioen inguruan. Hala, arazoa talde jakin
|
batzuei
lotuta azaltzen bada, informazioak prebentzio eragina galtzen du: arriskua beti da besterena.
|
|
|
Kontu handiz jokatu behar da, eta ez zaie sinesgarritasunik edo itxura zientifkorik eman behar portaera jakin
|
batzuk
legitimatzea edo kontsumo zehatz batzuk sustatzea beste helbururik ez duten diskurtsoei, adibidez,« ikerketa batek erakutsi du alkoholak sexu harremanak hobe ditzakeela» erakoei. Halako informazioak ematean, ikerketaren izena eta egilea zehaztu behar dira.
|
|
|
Kontu handiz jokatu behar da, eta ez zaie sinesgarritasunik edo itxura zientifkorik eman behar portaera jakin batzuk legitimatzea edo kontsumo zehatz
|
batzuk
sustatzea beste helbururik ez duten diskurtsoei, adibidez,« ikerketa batek erakutsi du alkoholak sexu harremanak hobe ditzakeela» erakoei. Halako informazioak ematean, ikerketaren izena eta egilea zehaztu behar dira.
|
|
|
Ez dira inola ere justifikatu behar indarkeriazko jokabideak, ezta haien garrantzia gutxietsi ere, esate baterako, defentsarako direla edo gutxi
|
batzuen
jokabideak direla esanez.
|
|
|
Ikus entzuleetako
|
batzuen
atsegina, josteta edo dibertsioa ez dira aitzakia izango animaliei tratu lotsagarria emateko denbora pasako saioetan. Hala, saio horietan animalien arreta egokia eta tratu duina bermatuko dira.
|
|
|
1.2 Delinkuentziari buruzko berriak gertaeren kronikarekin lotzen dira sarritan, baina, egiatan, informazio bloke guztietan azaltzen dira. Berri horiek, delitu edo epaiketa bati buruz informatzeko ez ezik, gizartean portaera jakin
|
batzuei buruzko
debatea pizteko ere balio dute. Imitazio jokabiderik ez sustatzeko, informatzaileak erabateko arduraz aritu behar du.
|
|
|
Informazioa egiaztatzeko, iturri ofzialak (polizia, epaitegiak eta ospitaleak) eta lehen mailako beste iturri ez ofzial
|
batzuk
(inplikatuak, lekukoak eta abar) erabili behar dira. Salaketen gainean informatzen denean, ezinbestekoa da iturriak aipatzea.
|
|
|
Bide segurtasunari eta trafiko istripuei buruzko albisteetan, ez da istripuaren kausez eta erantzukizunez espekulatuko. Gainera, ez da kolektibo oso bat (motorzaleak edo auto gidariak) errudun modura aurkeztu behar, beste erabiltzaile (txirrindulari edo patinatzaile) babesgabeago
|
batzuen aldean
. Ez da istripuaren erantzuletzat joko kalterik gutxien jasan duena; gauza bat da biktima izatea, eta beste bat, errurik edo erantzukizunik ez edukitzea.
|
|
|
Ezinbestekoa da hainbat iturri erabiltzea. Lehen unean polizia edo larrialdi zerbitzuak izan daitezke informazio iturri, baina beharrezkoa da istripua prebentzioarekin lotzea, beste iturri eskudun
|
batzuk
erabiliz: Osalan, sindikatuak, enpresaburuak, zerbitzu medikoak, adituak, e. a.
|
|
|
Alderdi politikoek eskaintzen duten informazioa baino zerbait gehiago izan behar du informazio politikoak. Gainera, komeni da beste informazio iturri
|
batzuk
ere erabiltzea, esaterako, politika adituak, herritar elkarteak, kaltedunen elkarteak... Antenako denboraren banaketa parekidea ez da nahikoa informazioaren aniztasuna bermatzeko.
|
|
|
Alderdi politiko bateko barne debateen, batzarren edo hautagai aukeraketen berri ematen denean, inpartzialtasuna muturreraino eramango da, aukera bati ere mesederik ez egiteko. Saihestekoak dira aukera
|
batzuk
«ofizial» eta beste batzuk «alternatibo» gisa aurkeztera eraman dezaketen terminoak.
|
|
|
Alderdi politiko bateko barne debateen, batzarren edo hautagai aukeraketen berri ematen denean, inpartzialtasuna muturreraino eramango da, aukera bati ere mesederik ez egiteko. Saihestekoak dira aukera batzuk «ofizial» eta beste
|
batzuk
«alternatibo» gisa aurkeztera eraman dezaketen terminoak.
|
|
|
Beste herrialde
|
batzuetako
hauteskundeen gaineko informazioaren printzipioak, era berean, inpartzialtasuna, neutraltasuna, objektibotasuna eta zorroztasuna izango dira.
|
|
|
Hala, eitb.eus ek ez du alderdi politikoen blog edo web orririk ostatatuko. Hauteskundeen gaineko informazioa lantzen duten beste blog
|
batzuei
dagokienez, argi bereizi behar dira EiTBren edukiak eta erabiltzaileek edo beste informazio iturri batzuek sortutako edukiak.
|
|
|
Hala, eitb.eus ek ez du alderdi politikoen blog edo web orririk ostatatuko. Hauteskundeen gaineko informazioa lantzen duten beste blog batzuei dagokienez, argi bereizi behar dira EiTBren edukiak eta erabiltzaileek edo beste informazio iturri
|
batzuek
sortutako edukiak.
|
|
|
2.7 Gairik garrantzitsuenen edukia aurreratzen duen blokean, portadan, laburpenean?, oso pieza egokia da atarikoa, hau da, titular bat eta ondotik azalpen labur
|
batzuk
edo protagonistaren adierazpenak biltzen dituen pieza.
|
|
|
Adibidez, ahal den guztietan, aditza orainaldian jarri. Esapide
|
batzuek
bertatik bertara ari garela azpimarratzen dute: «oraintxe erabakitzekoak dira...», «duela gutxi sartu da...» edo «ikusten duzuen bezala...».
|
|
|
Albiste
|
batzuetan
, gaia dela eta, beste narrazio estilo batzuk erabil daitezke, erreportajeetan eta kroniketan ohi direnen modukoak. Hala egiten da albiste arinetan, aktualitatearekin hain loturik ez dauden gaiak lantzen baitituzte:
|
|
|
Albiste batzuetan, gaia dela eta, beste narrazio estilo
|
batzuk
erabil daitezke, erreportajeetan eta kroniketan ohi direnen modukoak. Hala egiten da albiste arinetan, aktualitatearekin hain loturik ez dauden gaiak lantzen baitituzte:
|
|
|
Albistearen freskotasuna azpimarratzeko, ezin daiteke erabili «erredakziora iritsi berri da...» edo antzeko esapiderik, guztiz egia izan ezean. Izan ere, ikus entzuleek beste hedabide
|
batzuetara
ere jotzen dute, eta albistea diogun bezain berria ez dela antzematen badute, sinesgarritasuna galduko dugu. fy^
|
|
|
Elementu multimediak baliabideak dira; ez dago nahitaez erabili beharrik. Albistean bideoak, irudiak, audioak, grafikoak eta beste elementu
|
batzuk
zentzurik gabe pilatzea, zer gertatu den ulertzeko lagungarria izan beharrean, oztopoa izan daiteke.
|
|
|
Estiloari erreparatuta, kronika beste informazio genero
|
batzuk
baino askeagoa da. Kronika idatzietan, literaturako teknikak erabil daitezke.
|
|
|
Kronikan, kazetaria da ardatza, eta, beraz, kronikari ekiteko edo amaiera emateko, ez da komeni inoren adierazpenak erabiltzea. Irratian, adierazpen
|
batzuk
txertatu aurretik, hizlaria identifikatu egin behar da.
|
|
|
Interes informatiboak, orekak eta pluralismoak gidatuko dituzte iritzi saioak. Kronikak, kritikak eta beste genero
|
batzuek
interpretazioa edo iritzi justifikatua onartzen dituzte.
|
|
|
Albisteak zein programazioaren beste eduki
|
batzuk
talde lanean lantzen eta ekoizten dira. Talde lan horren ondorioz, ezin daiteke norberaren izenean parte hartu lehiaketetan, sariketetan edo jaialdietan, eta onirizpenak eta sariak, diruzkoak izan zein izan ez?
|
|
|
EiTBk parte hartzeko plataformak jarriko ditu herritarren esku, eta emandako iritziak errespetatzea bermatuko du. Errespetu hori hirugarrenentzat ere izango da, eta, horregatik, ez die tokirik egingo beste pertsona, talde edo erakunde publiko nahiz pribatu
|
batzuk
irain ditzaketen iritziei edo adierazpenei.
|
|
|
Gerren jarraipena egiteko, desegokia da kazetari txertatuaz baino ez baliatzea. Oreka bilatzeko, beste iturri
|
batzuekin
kontrastatu da informazioa.
|
|
|
Bakea eraikitzeko helburuz, albisteen eta adierazpenen aukeraketak desberdintasunak eta pluralismo politikoa islatu behar ditu, eta, aldi berean, adostasun puntuak eta kontziliazio proposamenak nabarmendu behar ditu. Ez da bazter utziko iraganeko indarkeriarik edo gertaera traumatikorik, eta biktima
|
batzuk
ez dira beste batzuekin ez orekatuko, ez parekatuko.
|
|
|
Bakea eraikitzeko helburuz, albisteen eta adierazpenen aukeraketak desberdintasunak eta pluralismo politikoa islatu behar ditu, eta, aldi berean, adostasun puntuak eta kontziliazio proposamenak nabarmendu behar ditu. Ez da bazter utziko iraganeko indarkeriarik edo gertaera traumatikorik, eta biktima batzuk ez dira beste
|
batzuekin
ez orekatuko, ez parekatuko.
|
|
|
1.2 Estilo Liburu honek izen eta marka horien idatzizko erabileraz baino ez dihardu. Marka logoen sorkuntzak eta erabilerak beste helburu eta betekizun
|
batzuk
dituzte, ez diete arau ortotipografiko berei jarraitzen, eta diseinu, marketin eta komunikazio irizpideetan oinarritzen dira. Esaterako, EiTBren logotipoak letra xeheko tipografia du.
|
|
|
Informazio iturrien aipamena ahalik eta zehatzena izango da: iturriaren izena, kargua eta ibilbideari buruzko beste datu
|
batzuk
emango dira, ikus entzuleek iturriaren itzala ebaluatu ahal izan dezaten. Ikus entzunezko komunikabideetan ohikoa den hizkuntza ekonomiak, ordea, bide ematen du informazio iturriaren identifikazioa laburtzeko, batik bat, oso pertsona ezagunez ari bagara.
|
|
|
Beste gai
|
batzuetan
bezala, ez da estereotipo sozial, erlijioso, kultural edo antzekoetan jausiko.
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran, funtsezkoa da zehaztasuna, nahasketak edo interpretazio okerrak saihesteko. Izan ere, badira termino
|
batzuk
, adiera hurbila dutenak baina sinonimoak ez direnak. Hala, garbi bereizi behar dira erlijioarekin loturikoak (judua, musulmana/ islamikoa, hinduista...) eta kultura, hizkuntza, etnia, geopolitika edo lurraldearekin loturikoak (israeldarra, arabiarra, indiarra...).
|
|
|
Gainditze pertsonalaren adibideak eta lekukotzak eskainiko dira, beste biktima
|
batzuentzat
lagungarriak eta mezu positibo eta esperantzagarriak izan daitezen.
|
|
|
Informazioa lortzeko, guztiz baztergarriak dira portaera oldarkorrak edo iraingarriak, bai informazio iturriekiko harremanetan, bai beste hedabide
|
batzuetako
profesionalekiko harremanetan.
|
|
|
Sistema digitalek oso eskuragarri egin dituzte ikus entzunezko materialak, eta, horren ondorioz, gero eta gehiago erabiltzen dira. Horregatik, behar beharrezkoa da artxiboko materialen erabilera arautzea, bai kazetaritza kalitatearen aldetik, bai lege arazoen aldetik, batik bat emisio eskubideei eta beste ustiapen eskubide
|
batzuei
dagokienez.
|
|
|
Materiala EiTBtik kanpoko iturri batetik lortu bada, jatorria zehaztu behar da. Hala gertatzen da poliziek eta beste erakunde
|
batzuek
ematen dituzten irudien kasuan.
|
|
|
3.6 Halaber, kontuan eduki behar da balitekeela pertsona batek, behin bere irudia grabatzeko baimena eman arren, grabatutakoa berriro agertzeko eragozpena izatea, batik bat, gai jakin
|
batzuei
dagokienez (gaixotasunen bat, adikzioren bat).
|
|
|
EiTBren informazio eskaintzaren barruan beste
|
batzuek
grabaturiko edo prestaturiko saioak edo materialak eskainiz gero, kalte egin dakioke EiTB markaren sinesgarritasunari.
|
|
|
Kasu
|
batzuetan
, justifikatuta egon daiteke besteren material informatiboa erabiltzea, baina jakitun egon behar dugu horren ondorioz profesionalek autonomia eta independentzia gal dezaketela. EiTBn kanpoko materiala erosten eta programatzen duten profesionalek berorren egiazkotasuna eta fidagarritasuna kontrastatu eta bermatu behar dituzte.
|
|
|
Beste baliabide
|
batzuen bidez
lortu ezin diren zientzia irudiak, kazetaritza interesa badute.
|
|
|
Segurtasun indarrek, segurtasun kamerek, larrialdi zerbitzuek edo segurtasun zerbitzu pribatuek grabatutako irudiak, EiTBko profesionalek edo beste hedabide
|
batzuetako
profesionalek grabatzerik izan ez badute.
|
|
|
Internet bidez eskuratutako besteren edukiak emititzeko, eskubideetatik libre daudela egiaztatu behar da. Irudi
|
batzuk
sarean libre ibiltzeak ez du esan nahi EiTBn beste barik emiti daitezkeenik. Kazetariak informazio iturriaren fidagarritasuna egiaztatu du, eta edukiok publikagarri diren argitu du, Estilo Liburu honetan jasotako gomendioak aintzat hartuta.
|
|
|
1.2 Hala izanda, hedabideek gogoeta sakona egin behar dute sare sozialetara daramaten komunikazio estrategiaz,
|
batzuen
eta besteen antolamenduak oinarritzen dituzten kontzeptuak ezberdinak baitira, eta, batzuetan, kontrakoak. Hedabideekin lotzen diren kontzeptuak:
|
|
|
Sare sozial batean argitaratutako edukiak informazio iturri gisa erabiltzen badira, pantaila kaptura baliatuko da, gerora ezaba daitezkeen iruzkinak edo beste eduki
|
batzuk
dokumentatzeko. Kapturak argitaratzean, Interneteko pribatutasun arauak bete behar dira.
|
|
|
EiTBk sare sozialetan irekitako kontuetan ez da albisterik argitaratuko, harik eta eitb.eus en edo Taldeko beste hedabide
|
batzuetan
argitaratu arte. Hala ere, informazio alertak zabal daitezke sare sozialen bidez, edukiak sustatzeko helburuarekin eta EiTBren marka irudia zerbitzu publiko eraginkor eta berehalako modura erakusteko helburuarekin.
|
|
|
berriak euren ibilbide profesionalean eten nabarmena edo galera dakarrela uste badute, edo zeregin jakin
|
batzuk
behin eta berriro ukatzen zaizkienean euren duintasun profesionalari erasotzen zaiola uste badute, profesionalek Erredakzio Kontseiluaren babesa eska dezakete.
|
|
|
Debate horietarako, informazioaren profesional guztiei eskatuko zaie iritzia zuzenean. Erredakzio kontseiluek, era berean, praktika onen katalogoak egiteko lanetan hartuko dute parte, dela zuzenean, dela EiTBko beste profesional
|
batzuek
ordezkaturik.
|
|
|
92 art. Estatutu honetan aitortzen zaizkien beste eginkizun
|
batzuk
beteko dituzte.
|
|
|
4 art. Erredakzio kontseiluko kideek hilean gehienez 14 orduko kreditua izango dute euren zereginak betetzeko. Kopuru horretatik kanpo daude EiTBko zuzendari eta beste arduradun
|
batzuekin
eginiko batzarrak.
|
|
|
5 art. Erredakzio kontseiluek EiTBn lan egiten duten informazioaren profesional guztiak ordezkatzen dituzte, eta, etorkizunean, EiTBren Erredakzio Estatutu honi atxikitzen zaizkion beste kolektibo
|
batzuk
ere.
|