|
2001
|
|
|
Gehien erabiltzen direnak azokoloratzaileak dira: hauek umeengan sorturiko erreakzio alergikoekin zerikusia izan omen dutela egietsi izan da, koloreztaturiko litxarreria gehiegi kontsumitzearren (E102 edo tartrazina, adibidez, gozoki
|
batzuen
kolore horia erdiesteko baliatzen du industriak).
|
|
|
Bi kolore besterik ez dira izanen, urarena eta elurrarena, urdina eta zuria, baina ezin sailkatuzko konbinazioak eta ñabardurak sortuz. Eguzkiaren efektuak miresgarriak izanen dira izotzen kontra, izotz
|
batzuek
kolore morea hartuko dute itsasoaren berdinean, beste batzuk gorritu eginen dira, barru argia balute bezala.
|
|
2002
|
|
|
Alferrik luzatutako eskua jaso zuen, dudati hasieran baina kolpetik ondoren, eta poltsotik ateratako kartazal erdi ireki bat utzi zuen idazmahaiaren gainean, askoz ere lehenago egin ez izanaz damututa. Ertzetatik billete
|
batzuen
kolorea antzematen zen.
|
|
2003
|
|
|
Hegazti ar
|
batzuen
kolore gorri eta laranja distiratsuko gailurrek sistema immunologiko osasungarria adierazten dute, eta emeen arreta bermatzen dute, bi ikerketa zientifikoren arabera: bata, britainiar aditu talde batek garatua, eta bestea, frantsesek.
|
|
|
Alfonbretarako kako berezi baten laguntzaz, pasa ezazu artilea arpilleraren atzealdetik aurrealdera, artilea oinarritik 2 edo 3 zentimetro inguru ateratzen dela, hau da, arpillera. Pixkanaka, errepikatu ekintza hori zerrenda amaitu arte, eta, ondoren, hartu beste
|
batzuk
kolore bereko diseinuaren zatia amaitu arte. Pazientzia pixka batekin amaituko da ertzetako errematea.
|
|
2004
|
|
|
Bitamina eta mineral iturri baliotsua Gazuraren konposizio elikagarrian bitamina eta (A probitamina) nabarmentzen dira. Azken hori pigmentu bat da, eta landare
|
batzuei
kolore hori laranja gorrixka ematen die, nahiz eta, kasu honetan, klorofila pigmentu ugariagoak maskaratzen duen. Potasioa, magnesioa eta burdina ere ugari dira landare honetan.
|
|
|
koloratzaileak, aromatizatzaileak, azidulatzaileak eta egonkortzaileak. Horrela, poloek fruta jakin
|
batzuen
koloreak eta zaporeak hartzen dituzte, normalean limoia, marrubia eta laranja. Hala ere, horrek ez du esan nahi izozki horiek prestatzeko prozesuan mamia edo fruta zukua erabili denik.
|
|
2006
|
|
|
Horrela, kolore biziak aukeratu daitezke, gorria edo horia, tonu horiek menderatzeko. Errautsen edo paretetako beste apaingarri
|
batzuen
kolorearekin ere konbina daitezke, hala nola binilozko eranskailuak edo azulejuetan pintatutako marrazkiak.
|
|
2007
|
|
|
" Geure ata zutan"," Iesus, Ioshe ata ta Mirian ama". Hitz segida
|
batzuek
kolore izenak jasotzen dituzte: " zuri, urdin, gori"," urdin isar".
|
|
|
Aspaldian itzelean zabaldu da: jaki
|
batzuei
kolorea ematen dieten molekulek egundoko ahalmena daukatela zahartzearen arrazoiei kontra egiteko.
|
|
|
Kolorea Beroaren eraginpean dagoen elikagai baten kolore aldaketak adierazten du egosten ari dela eta, beraz, patogenoak desaktibatzen direla. Gertatzen diren aldaketa
|
batzuek
kolore aldaketekin dute zerikusia, eta aldaketa horiek elikagaiaren izaeraren araberakoak izango dira. Kasu guztietan, beroa aplikatzeak eraldaketa fisiko kimikoak eragiten ditu, eta, ondorioz, hainbat kolore agertzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Gatz arruntaren edo magnesio edo kaltzio konposatu disolbagarrien presentzia ere egonkortu egin dezake koloreak. Karotenoideak Karotenoideak dira landareen kolore hori, laranja edo gorri gehienen erantzuleak, baita animalia elikagai
|
batzuen
kolore laranjatuenak ere. Tetraterpe konposatuen multzorik adierazgarriena da.
|
|
|
Oso erabilia ez dagoen arren, pintura
|
batzuek
kolorea aldatzen dute jasaten duten tenperaturaren arabera. Pintura termokromikoak dira eta hainbat aukera eskaintzen dituzte.
|
|
|
Grafika izeneko artelanen erakusketa antolatu dute bertan. Mota guztietako lan grafikoak daude,
|
batzuk
kolorez beteak, beste batzuk zuri beltzean margotuak. Batzuek irudi konkretu bat agertzen dute, paisaiaren bat edota pertsonen irudiren bat, eta beste batzuk abstraktuak dira, nork bere irizpideen arabera haien esanahian pentsatzeko eginak.
|
|
2009
|
|
|
Haren osagai guztiek egonkortasun egokia dute. Dena den, berniz geruza ilundu bat du eta aurreko zaharberritze batzuetan aplikatutako ukitu
|
batzuen
kolorea aldatu egin da. Elementu hondatu horien erruz, ezin zaie obraren koloreei ongi antzeman.
|
|
|
Bestetik, Ramon Zuriarrainek diseinatutako kamiseta original
|
batzuek
kolorea atxikiko diote urriaren 9rarte ikusgai izango den udako erakusketa honi.
|
|
|
bera ikus liteke hain diferente?
|
Batzuk
kolorearen itsuak diren eran, zioen Wittgensteinek, beste batzuk aspektuaren itsuak dira. Ikuste finko bat besterik ez dute; Naturaren forma higikortasunari segitzen ez dakite.
|
|
|
Tomatearen genoman 300 markatzaile eta 200 gene baino gehiago aurkitu dira, eta tomateak dituen osagaien presentzia maila desberdinak eragiten dituzten zenbait genoma eremu identifikatu dira, hala nola bitaminak eta azukreak. Jarduera eredu horiek ezagutuz gero, adituek espero dute, urte batzuen buruan, barietate hobetuak garatu ahal izango direla, bai eta konposatu osasungarrien kopurua handitu ere, hala nola likopenoa, tomateei eta beste landare eta fruta
|
batzuei
kolorea ematen dien landare pigmentu bat, propietate antioxidatzaile garrantzitsuak dituena. Ikerketaren helburuetako bat da azalean dauden molekula horiek tomatearen haragira eramatea.
|
|
2010
|
|
|
Tomate frijituak edo kontzentratutik lortutako zukuak petrolio gordina baino hobeto asimilatzen den likopenoa dauka. Konposatu horretan aberatsak diren beste produktu
|
batzuk
kolore bizikoak dira, hala nola sandia, papaia, arbeletxekoa edo pomelo arrosa. Europako Batzordeak egindako eskaera baten ondorioz, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) Elikagaiekin kontaktuan dauden gehigarri, aroma, prozesu eta materialei buruzko Panelak (AFC) ebaluatu du haurrek eta helduek gaur egun konposatu horrekiko duten esposizioa, iturri naturaletatik eta elikadura koloratzaileetatik datorrena.
|
|
|
Horietako bakoitza gehigarriak elikaduraren arloan erabiltzen dira, eta oso funtzio espezifikoak betetzen dituzte.
|
Batzuek
kolorea hobetzen dute eta beste batzuek elikagaiaren bizitza erabilgarria luzatzen dute, zaporea indartzen dute edo testurari eragiten diote. Trinkotze kontrakoak azken kategoria horren parte dira, elikagai pikortsuen partikulek bata bestetik finkatzeko duten joera murrizteko.
|
|
|
Berdea erosten bada, azkarrago heltzen da eta zapore gozoa ematen zaio giro tenperaturan uzten denean. Mango xafla mehe
|
batzuek
kolorea, aroma eta gustu ona ematen diote indioilar bularkiaren entsalada sinple bati. Haren haragi gozoa sorbeteak egiteko erabiltzen da (adibidez, irabiakia abrikotarekin eta jogurtarekin edo mango aparra).
|
|
2011
|
|
|
Zientzia fikziozko komiki japoniar klasikoa da Akira. Jatorrizkoa zuri beltzean marraztu zuen Katsuhiro Otomok duela ia 30 urte, eta bertsio berriago
|
batzuek
kolorea eman badiote ere, aurrenekoaren xarmak itzalpean uzten ditu. Gainera, koloreek ez dute aparteko ekarpenik egiten.
|
|
|
Gai eta formatu handiko ehundik gora erretratu ipini ditu: batzuk txuri beltzean, eta beste
|
batzuk
koloretan. Erakusketa zabalik egongo da ekainaren 4ra arte, astelehenetik domekara, 18:00etatik 20:00etara.
|
|
2012
|
|
|
Kolore biko liburuak agindu zituen: hizkuntza batean
|
batzuk
kolore beltzean horiek, eta beste hizkuntza batean besteak horiek ere beren kolorean, zurian.
|
|
|
Margo akriliko urtuz eginak daude, tinta itxura hartuz. Gehienak txuri beltzak dira, baina
|
batzuek
kolore pixka bat dute," momentuan gorputzak eskatu zidalako". Marrazkietan naturatik hartutako ereduak nagusitzen dira.
|
|
2013
|
|
|
Hain zuzen, 14 eta 16 urte bitarteko 81 neraberekin egin dute azterketa:
|
batzuei
kolore bidezko kode bat darabilen etiketa erakutsi diete (semaforo nutrizionala esaten zaiona), eta besteei etiketa berbera, baina kolorerik gabea.
|
|
|
Kontuz ibili behar da hozka egiten eta jaten dutenekin. Landare
|
batzuen
kolore biziak eta usain erakargarriak iman bat dira kumeentzat. Zaindu egin behar da txakurra ez dela ez jan ez mordisausatzen lorategian, zelaian edo parkean.
|
|
|
Piknik garaia da, otordu arinak, plater bakarrekoak entsaladekin, fruta freskoak eta haragiak ere bai, baina errezeta astunenetatik urrun. Uda garaian, beste fruta eta barazki
|
batzuen
kolorea iristen da, hornigaiak aldatu eta janaria prestatzeko modua ere bai. Labean saltsak edo labean erreta, parrillak eta plantxak protagonismoa irabazten dute.
|
|
|
izpien irudiak edo erresonantzia magnetikoa dira elikagaien mikroesekidurarekin lotzen diren tekniketako batzuk, elikagaien osagaiak eta elkarreragina ezagutu nahi baitira. Kontuan izan behar da elikagaien propietate askok mikroegiturarekin zerikusia dutela, adibidez, ogiaren harrotasuna, elikagai
|
batzuen
kolorea edo frutaren ur kantitatea. Gainera, elikagaien prozesamenduak mikroegiturari eragiten dio, batzuk suntsitu eta berriak sortzen baitira.
|
|
|
Harrizko jauregi baten barruan ikusi nuen neure burua, bide bati begira leihotik. Bideak hondarrezkoa zirudien, eta tarte
|
batzuetan
kolore horizta edo laranjatsua hartzen zuen. Beheraka egiten zuen aurrena; gero, erreka bat gaindituz, goraka, muino baten tontorreraino.
|
|
|
Bi kanoetako indio guztiek, hamabiren bat gizon eta emakume, margoturik zekarten aurpegia,
|
batzuek
kolore beltzez, mantxak balira bezala, eta beste batzuek gorriz, benetan beldurgarri. Emakumeek, gainera, margoaz gain, beheko ezpainean taulatxo bat zekarten, arrautza baten tamainakoa, obalatua, ezpaina hiruren bat hatz aterarazten zuena kanporantz, intxaur bat baleukate bezala ahoaren aurrean, eta horrek ikaragarri itsusten zituen (estaban demasiadamente feas)". 157
|
|
2014
|
|
|
Beltzez hiru talde daude, eta abesbatza bat halaxe irudikatu dut, sormena bultzatzen duelako (abesti berriak, hitzen moldaketak, bertsioak...) eta baita plazaratu ere. Talde
|
batzuek
kolorea ere aldatu dute azken hilabeteotan; esaterako, zine forumeko taldea euskarazko lanak ematen ere hasi da azken hilabeteotan.
|
|
2015
|
|
|
PIGMENTUAK ETA KOLORATZAILEAK. Ehunei, tindagaiei, janariei eta beste gai
|
batzuei
kolorea emateko erabiltzen diren produktu kimiko ugarietako edozein da koloratzaile bat. Ez dira nahasi behar pigmentuekin.
|
|
|
Gobernu berri
|
batzuk
kolore gorriarekin edo behintzat gorrixkarekin lotu genitzake (Kuba, Venezuela, Bolivia?) eta beste batzuek moderatuagoa den tonalitate arrosarekin bat egin dezakete (Brasil, Argentina, Uruguai?). Grisen presentzia mantentzen da herrialde handi eta garrantzitsu batzuetan (Mexiko, Kolonbia, Peru), baina arestian zuten erabateko hegemonia galdu dute eta, are gehiago, eskualdearen norabide geopolitikoa ez dute kontrolpean.
|
|
|
Substantzia kimiko horrek, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) baieztatu berri duenez, «kontsumitzaileengan minbizia izateko arriskua areagotzen du». Prozesu kimikoa Mailard en erreakzioa da, eta horrek azaltzen du zergatik hartzen dituzten elikagai
|
batzuek
kolore marroia. Akrilamida azukre eta aminoazidoetatik abiatuta eratzen da (batez ere, asparagina), modu naturalean, elikagai askotan.
|
|
2017
|
|
|
Sentsazio gazi gozoagaz, egia esan, herriaren alde batetik aurrerapauso ugari ematen ari direlako. Gauza
|
batzuen alde
kolore guztietako politikariak bildu dira, eta hori gozoa da. Baina, hiru herrialdetan baino ez dugu lortu.
|
|
2018
|
|
|
Egileak laburbildu duenez, «gorputz batetik pentsatzen duzu, nolabait esateko». Elkano auzoan ateratakoak dira,
|
batzuk
koloretan eta besteak zuri beltzean.Argazkietako pertsonaiak emakumekumezkoak dira. «Beti irudikatzen ditut emakumeak, baina horrela ateratzen zaidalako».
|
|
2019
|
|
|
Apaletan ere, noski, jabearen izaera antzeman daiteke. Irakurle
|
batzuek
kolorearen arabera sailkatzen dituzte liburuak; beste batzuek, aldiz, tamainaren arabera. Etxeko nagusiak, berriz, ohar handi bat jarrita dauka zutabean zintzilik:
|
|
2021
|
|
|
Bereziki hastapen hartan zein zaila izan zaion hemen integratzea, hemen onartua izatea. Garratzena, pilotazale
|
batzuk
kolore beltzeko gizona nekez zutela jasaiten. Ez ditugu hemen hautsak gehiegi harrotu nahi.
|
|
2022
|
|
|
Paretetan ehunka idazki zeuden antolatuta apalategietan. Tartean tapiz eta oihal
|
batzuek
kolorea ematen zioten gelari. Alde batean kuxinez betetako aldea zegoen, atseden eta aisialdirako tokia.
|
|
|
Auzo hartako ekialdeko muturrean denda hornitegi handi bat zegoen, eraikitzen ari ziren etxeen ondoan. Beheko solairuak leiho handietatik mahai zabaletan eta apal
|
batzuetan
kolore eta mota guztietako oihalak ikusten ziren. Goiko pisuan hornitegiak eta tailerra zeuden.
|
|
|
Hala ere, ageri den oro ez da urre. Nahikoa da maparen koloreak begiratzea ikusteko herri
|
batzuk
kolore berdean marraztuak dauden bitartean, bertze hainbat herriren kasuan semaforo gorria piztuta dagoela. Eta azken urteotako joera zein den ikusita, garbi ageri da tendentzia nagusia aldatu egin dela:
|
|
|
Badakit koloreen sistema unibertsalik ezin daitekeela ezarri. Kultura
|
batzuetan
kolore jakin batek gauza bat adierazten du eta beste batean bestelako zerbait.
|
|
|
Zerua estali zuen gandu ia garden batek eta handik iragazita iristen zen argitasunak tonu okre bat ematen zion etxeari, ia arrosa, arrautza oskol
|
batzuen
kolorea gogorarazten zuena; Lucilek, txikitan, arrautza horailak deitzen zien halakoei eta besteak baino nahiago izaten zituen, gozoagoak iruditzen zitzaizkion oilo gehienek egiten zituzten arrautza zuri zuri haiek baino. Oroitzapen horrek irribarre eragin zion; etxera begiratu zuen, bere arbelezko teilatuarekin, bere hamasei leihoekin zuhurtasunez kontraleihoak erdi itxita zituztela udaberriko eguzki erreak tapizak honda ez di  tzan, frontoiaren gaineko kanpaitzar herdoildu eta jadanik sekula jotzen ez zenarekin, zerua ispilatzen zuen beirazko markesinarekin.
|
|
|
Kolorea adierazle kulturala izanik, margo ezagunik ez izateak zaporea identifikatzea eragozten du. Hona ohar
|
batzuk
koloreez, landarezkoen egospenari dagokionez:
|
|
2023
|
|
|
Konposatu horiek, erresumari zapore eta usainak emateaz gain, kaltegarriak izan daitezke osasunerako. Fenomeno hori bizkortu egiten da baldin eta olioa argitan, beroan edo oxigenoan badago, eta bereziki bizia bada pigmentudun olioetan (klorofila, adibidez), pigmentu horietako
|
batzuen
kolore berdea ematen baitu. Horregatik, ontzi ilun batean gorde behar da (horregatik saltzen da botila koloreztatuetan edo opakuetan), bero iturrietatik urrundu (ez da inoiz sutegien ondoan utzi behar), eguzki argitik babestu eta oxigenotik isolatu, ontzia ongi itxita edukita.
|
|
|
Hainbat sinesmenek diote arrasto batzuei jarraituz perretxikoak modu seguruan jan daitezkeela mikologiari buruzko ezagutza sakonik izan gabe, baina gezurra da. Mito
|
batzuek
koloreaz hitz egiten dute, baina ez da egia urdin guztiak arriskutsuak direnik, ez eta toxikoek kolore deigarriak dituztenik eta argiek, aldiz, jateko onak direnik. Beste jaki eta tresna batzuetan kolore aldaketak agertzeak ere ez du esan nahi toxikotasunik dagoenik; izan ere, jakiak zilarrezko koilararekin edo urrezko eraztunarekin kozinatzean, horiek beltzak izango dira, arrautzarekin batera jartzen direnean kolore berdea hartuko dute edo kipula, patata edo baratxuriarekin egiten direnean kolore urdinez tindatuko dira.
|
|
|
Mito batzuek koloreaz hitz egiten dute, baina ez da egia urdin guztiak arriskutsuak direnik, ez eta toxikoek kolore deigarriak dituztenik eta argiek, aldiz, jateko onak direnik. Beste jaki eta tresna
|
batzuetan
kolore aldaketak agertzeak ere ez du esan nahi toxikotasunik dagoenik; izan ere, jakiak zilarrezko koilararekin edo urrezko eraztunarekin kozinatzean, horiek beltzak izango dira, arrautzarekin batera jartzen direnean kolore berdea hartuko dute edo kipula, patata edo baratxuriarekin egiten direnean kolore urdinez tindatuko dira. Esnea ere ez da egosten perretxiko toxikoen plater bati gehitzean.
|
|
|
Lehenbizikoz kolore gehiago sumatzen diot. Pertsona
|
batzuk
kolorea irabazten doaz ezagutu ahala, bizia hartzen doaz. Santi horietako bat da.
|