|
2002
|
|
|
Mugimendu ekologistak ibilbide gorabeheratsua izan du eta taldeeta erakunde ekologista anitz sortu dira: gutxi
|
batzuek
Euskal Herri osoan dihardute (Eguzki, Eki, Ekologistak Martxan, Lurra kolektiboa; CADE Ipar Euskal Herrian) eta gehien gehienak arazo jakin bati jarkitzeko eratutako taldeak dira, tokiantokiko afera ekologista konkretuetan murgilduz(, think globally, act locally, lemaren haritik).
|
|
|
COPEko zuzendaritzak irrati guztietan programazio komun bat egitea erabaki zuen 1983an, eta programazio lokalak deskonexioen bidez ematen ziren. Horren ondorioz, Uhin Ertainean Madrildik eskainitako irratsaio nagusiak ematen ziren; Maiztasun Modulatuan eskainitako programazioa, berriz, lokalagoa izaten zen16 Hau da, irratsaio
|
batzuk
Euskal Herrian bertan egiten ziren bitartean, beste batzuk, berriz, Madrildik emititzen ziren. Hori zela eta, irizpide desberdinak nabarmentzen ziren irratsaio batzuen eta besteen artean:
|
|
|
a. Estaturik gabeko nazioak: beste
|
batzuen artean
Euskal Herria eta Eskozia Europan, eta Québec Amerikan.
|
|
2003
|
|
|
Bi multzo horiek, neurri handian, bizi bizi zeuden euskal autonomiaren eskakizunen aurkako taldean kokatu behar dira. Gogora dezagun bide honetan, gero Bilboko Unibertsitateko errektorea eta autonomista sutsua izango zen Echevarria Gangoiti 1968 urtean euskararen katedra sortzearen alde azaldu zela, baina Santanderren jartzea proposatuz, Bilboko alkatearen babesarekin, Bizkaia eta Gipuzkoa elkartzeko aitzakiak ekidin nahian3 Dena den,
|
batzuek
Euskal Barrutia eta Euskal Unibertsitatea bereizten zituzten eta barruti bakarra defendatzen zuten; baina, baziren unibertsitate bat baino gehiago egon behar zela esaten zutenak, Deustuko zenbait irakasle esaterako, baita Karlos Santamaria bera ere4.
|
|
2007
|
|
|
Pruden Garzia k oharrarazten dit, izenburuak
|
batzuei
euskal abertzaletasunaren aurkako slogan merke moduan bestelako erabilerak erraztu dizkien arren, Caro Baroja-ren saioa, zinez izan, leunki edo nolabait kortesiaz bada ere, «autokritikoa» dela Espainiako historiografia (liberal!?) Menéndez Pidal ez gero ofizialarekiko: betidaniko karaktere nazional espainola, berdin esentzia nazionala, berdin Gaztelaren metafisika, berdin, azkenean?
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, euskal jendartearen arteko harremanak trinkotuz, Euskal Herriarenlurraldetasuna azalarazten delako, eta independentziaren alderdi formalaaztertzerakoan ikusi dugunez, lurraldetasuna zehaztea ezinbestekoa da estatuizaera formala lortzeko. Are gehiago esan dezakegu, Euskal Herriko herrialdeetanindependentziaren aldeko gehiengoa bermatu gabe Euskal Estatuaren aldekoaldarrikapen formala sustatuz gero, arriskua dago euskal herrialde
|
batzuk
Euskal 27Estatuaren lurraldetasunetik kanpo gelditzeko, bertako herritarrek horrela erabakitagainera. Behin estatu izaera lortuta, oso zaila gertatuko litzateke herrialde horiekEuskal Estatuan sartzea; izan ere, nazioarteko arauen arabera Euskal Estatu berriarilurraldetasunaren printzipioa aplikatuko litzaioke eta horren arabera Euskal Estatuakezingo luke ekintzarik egin beste estatuen mugak aldarazteko.
|
|
|
Hemen hiru eztabaida planteatzen dira, estatuaren aurre itxuraketarekinguztiz lotuta daudenak: subjektu iraultzailearen definizioa, gure kasuan herrilangilea; ezker abertzalearekin dituen harremanak, abangoardiako erakundebezala; eta, hortik, burgesia txikia eta beste sektore
|
batzuk
Euskal Estatuareneraikuntzan sartzeko beharrezkoa den herri hegemonia. Eztabaida hirukoitz horiXIX. mendearen hasieratik dago abiatuta, eta Euskal Herrian ez du konponbiderikklase borrokaren esparru autonomoaren teoriatik bereizten bada.
|
|
|
Naziotasunerako formulazio honek, Euskal Herritar
|
batzuk
euskal naziotikat uzten dituen arren, jendartearen sektore zabalago bati atea irekitzen dio, immigrazioari batez ere. Hortaz, lehen begiradan murriztailea dirudien formulazioa, eraginkorragoa suertatzen da nazioa den subjektu politikoa zabaltzeari begira.
|
|
|
Naziotasunerako formulazio honek, Euskal Herritar
|
batzuk
euskal naziotikat uzten dituen arren, jendartearen sektore zabalago bati atea irekitzen dio, immigrazioari batez ere. Hortaz, lehen begiradan murriztailea dirudien formulazioa, eraginkorragoa suertatzen da nazioa den subjektu politikoa zabaltzeari begira.
|
|
2014
|
|
|
Gainera, musikari batek kulturan eragina izan dezan, musikan eginikoekarpenaz gain, diskurtso publiko bat eraikitzea ere beharrezkoa da, gizarteerreferente egingo bada. Musikari
|
batzuek
euskal prentsan idatzi edo kolaboratuizan dute (Rafa Rueda, Gorka Urbizu...); eta beste batzuek badute oihartzunikprentsan elkarrizketen bitartez, edo iritzi emaile gisa. Baina, emakume musikarigutxi dira euskal prentsan oihartzuna izan dutenak, edo euskal kulturan diskurtsoakeraiki dituztenak.
|
|
|
IBNk arreta berezia eskaintzen die horiei guztiei eta bide horretan Institutuak Erradiazio, Toxiko eta Kutsadura Mikrobiologikoaren Neurketan IEB IBN adituak formatu zituen 2014an. Alemanian ingurumen arloko medikuekin elkarlanean aritzen diren eraikuntzaren biologiaren profesional horiek kide berriak hezi dituzte eta haietako
|
batzuek
euskal lurraldean dihardute. Horrela, ikerketan jarraitzeko eta eraikuntzaren biologiaren garapenean aurrera egiteko oinarri sendoak ezartzen ari dira; oinarri eta datu zehatzetatik abiatuz espazio osasuntsuak bermatzeko tresna, baliabide eta profesionalez.
|
|
2019
|
|
|
Artikulu honetako ideietako
|
batzuk
Euskal Hizkuntzalaritza eta Filologia doktoregoprogramaren barruan antolaturiko mintegi batean plazaratu nituen 2018ko apirilaren 18an, Gasteizko Letren Fakultatean. Mintegiaren antolatzaileari, Xabier Artiagoitiari eskertu nahi diotaukera hori eskaintzeagatik.
|