|
2008
|
|
|
Baliteke, Azkuek Tours-en izan zuen gida espiritualak, Bussyk eragitea debozio hau, hura ere salestarraren zale handia baitzen439 Hainbat urte geroago, 1919an Azkuek apaizen elkarte
|
bat
sortu nahi izan zuelarik, taldearen patroi gisa San Frantzisko Saleskoa jarri nahi izan zuen440 San Frantzisko Saleskoaren ezaugarri batzuk, Espasa entziklopedian ageri direnez, hauek ziren: «de feliz memoria, brillante fantasía, clara inteligencia, voluntad enérgica, corazón dulce y sensible, fué dueño siempre de sí mismo.» Beraz, esan liteke Azkueren izaera idealera nahiko ondo egokitzen zen eredua zela Saleskoa.
|
|
|
Halaber, ohargarria da Akademia horren babespean bilbotar apaizak beste zenbait ekimen sortu nahi izan zituela: «En una de las dos casas destinadas... generales se fundará, bajo la dirección... una escuela... la formación de maestros de 1.ª ens... »70 Euskaraz arituko zen ikastetxe
|
bat
sortu nahi zuen, beraz, eta baita irakasleeskola bat ere, dena Akademiaren babespean. Azkenik Akademiaren antolaketari buruzko ohar batzuk egin zituen:
|
|
|
Izan ere, Azkuek hiztegi ereduzko
|
bat
sortu nahi zuen, eta lehen partea egiteko bere izen soila aski izan bazen ere, bigarren parteak autoritate handiagoa zuen, eta hori erakunde batek eman zion: Zurtzaingoak.
|
|
|
Hau da, ez zuen euskara moduko hizkuntza minorizatu batentzat bigarren mailako irakaskuntza bat planteatzen, baizik lehen mailakoa, aleman eredukoa, Frantziako III. Errepublikak egin zuen bezala. Eta horretarako, ikusi den bezala, umezurtzak euskaraz heziko zituen zentro
|
bat
sortu nahi izan zuen, eta hari lotuta irakasle eskola bat, euskaldun irakasleak formatuz joateko. Zurtzaingo egitasmoa aurrerago ikusiko bada ere zehaztasun handiagoz262, jada aurreratu daiteke proiektua bertan behera geratu zela bideragarritasun faltagatik.
|
|
|
Julio Urkixo 1950ean hil zelarik, jada ez zen geratzen euskaltzain bat ere euskaraz mintzatzeko gai ez zenik; eta hola, Krutwigen ekimenez, eta Azkueren babespean, Akademiak arau bat onartu zuen aurrerantzean batzarrak euskaraz egiteko. Ez kasualitatez, garai berber hartan Krutwigek Bilboko Nuevo Ateneo elkartean euskara hutsezko jakintza sail
|
bat
sortu nahi izan zuen403 Euskara mundu unibertsitarioarekin uztartu nahiko zuen sentiberatasun berri bat hasten ari zen. Eta Euskaltzaindia, Azkue hil aurretxoan eta bere aldekotasunarekin, euskaraz funtzionatzen zuen goi mailako lehen erakundea bihurtu zen.
|
|
|
Akademia euskararen aldeko proiektu sozialetarako baliatzeko beste saio batzuk are urriagoak gertatu ziren. Hola, 19201921 artean, Azkuek euskara hutsezko egunkari
|
bat
sortu nahi izan zuen Euskaltzaindiaren babespean (lehenago Euskalzale astekaria Euskaldun Biltokiaren babespean atera zuen bezalatsu). Izatez egunkaria gipuzkeran oinarrituriko hizkuntza eredu estandarra bultzatzeko baliatu nahi zuen.
|
|
|
Izan ere, ez zen Azkue euskaldunentzako hizkuntza eredu jaso
|
bat
sortu nahi zuen bakarra. Arana Goirik ere, ortografia proiektu bat (1896), izendegia (1897), neologismoak eta beste hainbat proposamen linguistiko egin zituen euskara arautzeko.
|
|
|
Proposamen hau ez bide zen Azkueren oso gustokoa izan. Bat zetorren bere asmoekin autoritatedun Akademia
|
bat
sortu nahian, Diputazioen babesa izatean, bilerak maiztasunez egiteko aurreikuspenean, etab. Baina finkaturiko helburuak nahiko anbiguoak ziren: ez zen argi geratzen, adibidez, euskara batu behar ote zen ala ez (zeren batasun helburua zehazten da baina euskara eta euskalkiak nahasgarriro aipatuz).
|
|
|
Halaber Azkuek Iparraldeko hautagai posible gehiagoz egiten zion galdera Broussaini, eta, aukera gisa, Daranatz, Constantin eta Lacombez eskatzen iritzia. Akademiko izateko baldintzen artean euskaldun izatea sortzez eta hizkuntzaz, linguistika jakintzak izatea eta lanerako prest egotea aipatzen zizkion, asmoa Akademia hamabostero Donostian biltzea baitzen229 Ikusten denez Akademia aktibo
|
bat
sortu nahi zuen Azkuek.
|
|
|
Beraz apezpikua bera konbentzi zezakeen seminarioan eta eskola katolikoetan euskara irakats zedin, eta ziurrenik ez zuen arazo handirik izango Akademiaren Donostiako batzarretara joateko. Laburbilduz, «ce serait une excellente acquisition pour Izkelzaingoa.» Ikus daiteke, Broussainek, Azkuek bezala, ez zuela Akademia eruditu soil
|
bat
sortu nahi, baizik euskalgintza osoa dinamizatzeko balioko zuen erakunde bat230.
|
|
2009
|
|
|
Ezagutzen dugun egitasmo zaharrena 1956koa da, Jokin Zaitegiren. Euskal idazle Alkartasuna?. Idazleen etxe
|
bat
sortu nahi izan zuen. Euskaltzaindiak, Arantzazun 1956ko Biltzarrean,, euskaldun ikasiei?
|
|
2010
|
|
|
Ikastola bihurtzen zen ardatz, beraz; horixe zen ideia zentrala. . Euskal Herri mailako kooperatiba
|
bat
sortu nahi genuen, ikastola bakoitza ardatz hartuta?.
|
|
2012
|
|
|
esker jartzen da agerian itzulpenaren ahalmen sortzailea eta literaturaren garapen ahalmena (Borgesek, esaterako, malas traducciones edo itzulpen txarrak defendatzen zituen; haren teoría del maltraducir delakoaren arabera, ezinbestekoa da jatorrizko testua, gaizki itzultzea? obra berri eta berritzaile
|
bat
sortu nahi bada).
|
|
2021
|
|
|
Al eta ote, baina, ez dira pragmatikoki bateragarriak: " al erabiltzen den testuinguruetan hiztunak entzulearengan erantzun
|
bat
sortu nahi du; ote azaltzen deneko perpausetan, ordea, hiztunak ez du entzulearengandik erantzunik jasotzea espero" (Monforte 2020: 242).
|