|
2001
|
|
|
Aldi berean euskararen normalizazioaren alde neurri eraginkorrak hartzeko garaian, batzuek egoera gatazkatsu eta tamalgarri hori aitzakiatzat hartzen dute prozesu horretan ezer gutxi egiteko. Euskalgintzak bere diskurtso autonomo propio
|
bat
sortu eta plazaratu behar du. Gizarteakorain arte euskarari eta euskal kulturari erakutsi zion aldekotasun eta atxikimendua baliarazi behar ditu ideologia eta ikuspegi politiko desberdinetako pertsonek nahi eta erabiltzen dutela aldarrikatuz.
|
|
2002
|
|
|
Eman dezagun datu erabakigarri bat: azken hogei hogeitamar urteetan euskal komunitate zientifiko
|
intelektual
bat sortu eta garatu da, ia ia ezerezetik abiatuta. UEUren Inguma proiektuan egiazta daitekeen bezala, une honetan gutxienez lau mila pertsona dago unibertsitate mailako kultur produkturen bat (liburu, artikulu, hitzaldi) sortuduena euskaraz.
|
|
|
Horrek esan nahi du ikerketa taldeak hasieratik antolatu liratekeela eta hori izan daiteke benetako arazoa. Talde bat ez da bat
|
batean
sortzen eta bi aukera desberdin har daitezke: talde gazteak antolatu eta epe luzera jo ala ikerlari seniorrak beste unibertsitatetatik ekarri taldeak epe laburrean lanean aritzeko.
|
|
|
Orain arte, gatazka horretan Estatu Batuek buruzagi musulmanen ulerkuntza eta herritar osteen pasibotasuna izan dituzte beren alde. Baina baliteke, beste herrialde musulmanen bat erasotzen badute, iritzi publiko musulmanaren etsaitasunezko beste erantzun
|
bat
sortzea eta militantzia islamista haztea.
|
|
2004
|
|
|
Sarritan aipatu izan dudan adibidea da: azken urteotan telebista lokal
|
bat
sortu eta antolatzea, egunkari bat muntatzea bezalakoa izan da, baina egunkariaren aleak kioskora iritsiko zirela bermatuta eduki gabe. Irratia rekin ere antzekoa da:
|
|
2005
|
|
|
Mugimendu euskaltzaleak Administrazioarekiko mesfidantza gainditu luke, aspaldiko klixeak ezabatuz(" poltronan ondo kokatuak, euskararekiko sentiberatasun eskasa agertzendute, hitzetan geratzen dira"...) eta, aldi berean, dituen mugak onartuz. Administrazioak ere beste horrenbeste egin luke(" erradikalak dira, gure sosak besterik ez dituzte lortu nahi, alderdi jakin
|
batek
sortuak eta erabiliak oposizio bortitza egiteko"...). Jakina, argi dago konfiantza hau ez dela berez piztuko:
|
|
2006
|
|
|
Baina, ororen buru, antifrankista horiek guztiak kultura berri bat sortzeko gai izan ziren: Pio Baroja, Unamuno, Sabino Arana, Azkue eta Barandiaran, adibidez, guztien ekarpenak sintesi bakar eta guztiontzat onargarri izan zitekeen
|
batean
sortzeko eta zabaltzeko. Arantzazuko santutegia da, ziur aski, kultura horren seaska.
|
|
2007
|
|
|
Horrela ikus daiteke 1950eko hamarkadaren erdialdetik aurrera hazkunde ekonomikoak zekartzan arazo sozialei aurre egiteko zer erantzun eta soluzio asmatu ziren: ikusi dugun bezala, protesta eta grebak gero eta ugariago antolatzen hasi ziren, langileria berri
|
bat
sortuz eta denboraren poderioz langile mugimendua eta oposizio politikoaren berpizkundea (azken oposizio horren barruan euskal nazionalismo berri batekin kontatu da) agertoki politikoan aktiboki azalduz. Euskal gizartea fase ekonomiko berri baten atarian baldin bazegoen, klase borroken dinamika ere beste maila batean kokatzen ari zen.
|
|
2008
|
|
|
Tira, kontua da munduan zehar barcamp izeneko deskonferentziak ari direla hedatzen barra barra. Gai bat hartu, sarean zabaldu, wiki
|
bat
sortu eta parte hartze zuzena sustatuz, jendeak gaiak proposatuz, hizlariak izendatu eta deskonferentziak direla teknologia berrien alorrean bogako topaguneak. Kongresuak antolatzen urteak joan urteak etorri, denboraren joanean ia esklusiboki horretara dedikatzen denik badagoen arren, antolaketa modu berriek, sareak eta jendearen parte hartzea bultzatzen duten garaiok hori ekarri dute.
|
|
|
Bestela esanda, erantzuna, maila batean behintzat, eragile pribatuen esku dago, esan nahi baita, Euskal Konfederazioak 2008ko apirilaren 21ean egin duen moduan, hizkuntza gutxituen ezagupen ofizialerako plataforma komun
|
bat
sortzeaz gain eta gailu juridiko bat sortzea eskatzearekin batera, hizkuntza politika handinahiak bezain eraginkorrak sortzeko asmoz, ezinbestekoa dela ikustea elkarte, enpresa, fundazio ala herritar bakoitzak zer egin dezakeen, bere mailan eta bere baliabideekin, hizkuntza gutxituen transmisioa, ezagutza eta erabilpena bermatzeko. Bere historian zehar, hori izan da hizkuntza gutxituen indarra, hau da, norberaren ekimenean oinarritzea eta ez beharbada inoiz helduko ez den iraultza bat itxarotean.y
|
|
2009
|
|
|
Egileen, argitaratzaileen eta erabiltzaileen interes sarritan kontrajarriak bateragarri bihurtzeko eta teknologia aldetik gauzak errazteko asmoz, Europako hainbat enpresa eta erakundek partzuergo
|
bat
sortu eta Axmedis izeneko egitasmo bat garatu dute Europako Batzordearen babespean. Horien artean badira eduki digitalen ekoizleak, artxibategiak, banatzaileak eta ikertzaileak, hala nola:
|
|
|
Latza da sinestea, eta ezintasun horretan jarraitzen dugu oraindik. Historikoa izan zen, euskarazko prentsaren alde, orduan ere eman zen erantzuna eta egin zen indar eta asmo bilketa beste egunkari berri
|
bat
sortu eta aurrera ateratzeko. Horretan dihardugu geroztik.
|
|
|
Besteak beste: udalen hizkuntzapolitika neurgailu
|
bat
sortu eta 100 herritan hizkuntza politika ebaluatu du, Akordio Soziopolitikoa osatzen duten alderdi eta sindikatuekin adosturik, Euskararen Ordenantza Eredugarriak arau markoaren proposamena sortu du.
|
|
2010
|
|
|
Espainiar nazionalismoak, bestalde, euskal nazionalismoak etorkinen esklusioa bilatzen zuela defendatu du, eta egotzi izan dio euskal nazionalisten komunitate bereizi
|
bat
sortu eta etorkinak baztertu nahi izatea. Bazterketa hori bi modutan gertatzen dela teorizatu da.
|
|
2011
|
|
|
Eta badu nahikoa indar Zubi bat Drinaren gainean izeneko liburu ederra sortzeko. Badu nahikoa indar Karlos Zabalak Ivo Andritxen literatura euskarara ekarri eta, berak ere sormen lan luze, nekagarri eta pozgarriaren ondoren beste liburu berri
|
bat
sortu eta harengatik saritua izan eta sari horrek gutxienez beste urtebetez itzulpengintzan lasai aritzeko aukera eman eta horrelako beste lan bati heldu ahal izateko.
|
|
2012
|
|
|
Areago, gorago esan dugun legez, liberal foruzale horiek gai izan ziren antzinako Lege Zaharra konstituzio moderno baten abiapuntu bihurtzeko, historia eta doktrina konstituzional propio
|
bat
sortuz eta garatuz. Konstituzio esan dugu, baina agian zehatzagoa da Autonomia estatutu aipatzea, hori baita, funtsean, Agirreazkuenagak liburu honetan deskribatzen duen bidea:
|
|
2014
|
|
|
1995ean izan genuen tea, konbertsazioa eta liburuak nahasten zituen taberna bi (t) xi haren berri. Liburu salmentarik gabekoa baina aleak maileguan har zitezkeen gune neurologiko bat zen hura, alkohola zerbitzeari uko egiten ziona hausnarketarako eta elkarrizketarako ekosistema apropos
|
bat
sortu eta preserbatze aldera. Antzezlan, errezitaldi eta orotariko lan performatiboak ikusi ahal izan dira bertan geroztik, eta egun halabeharrak boladan jarri duen formatu txikiari leial izan zaizkio beti haiek, hasiera hasieratik4 Bisionarioak izan zirela esango genuke, hori entzunda euren apalean lotsagorrituko liratekeela jakingo ez bagenu.
|
|
2015
|
|
|
Orduko sasoian, izurrite batekin loturiko istorio bat zuten buruan Etxeberria anaiek, ipuin eslaviarren giroan kokaturikoa. Ipuin
|
bat
sortu eta berori ilustratzea baino, komiki bat sortzea erabaki zuten hiruren artean. Generoan esperientzia zuen Jon Mikel Udakiolari eskatu zioten laguntza, eta taldekide bilakatu zen bat batean.
|
|
|
Udakiolaren etxeko sotoa izan dute lantoki; bertako paretetan biñetak itsatsi eta paperaren gainean aldaketak eginez hasi ziren. Taldean IKTetan aditua den Josu Igoa kidea izanik, lanerako aplikazio
|
bat
sortu eta berorren gainean egiten dituzte ekarpen eta aldaketak, egun.
|
|
2020
|
|
|
Bizimodu partekatu hori, ordea, ez da orokorra, inondik inora. Mugak eraginda eta lekuan lekuko baldintzak kontuan hartuta, muga kultura propio
|
bat
sortu eta barneratu dute mugaldean. Euskal mugalde guztian ez du forma eta eduki bera hartzen; edozein kultura forma bezala, aldakorra eta moldakorra da.
|
|
|
Korporazioaren eremu korporatiboaren identifikaziotik abiatuz, aldi berean, globalizazioaren gaiari buruzko hainbat hurbilketa integratu daitezke, hala nola ekonomikoa (merkataritza eta finantza transakzioak areagotzea, mundu mailako merkatu
|
bat
sortzea eta ekoizpena birkokatzea); soziala (lanaren banaketa sozialaren birkonfigurazioa); kulturala (Mendebaldeko balioen unibertsalizazioa eta balio horien atzeraeraginerako moduak); politikoa (nazioaz gaindiko arau sistema baten integrazioa eta nazio estatuarekiko harremana), eta ekologikoa (naturaz jabetzea eta jatorri teknologikoko ingurumena kaltetzea), guztiak korporazio pribatu handiaren... (Ibid.:
|
|
2023
|
|
|
Prozesuaren baitan, ezinbestekoa da askatzea, presentzia lantzea, ideia berriak mamitzea, prototipoak diseinatzea eta aldaketa gorpuztea. Mentalki eta emozionalki zabaldu nahi badute, eta elkarrekin errealitate berri batera igarotzeko adorea bildu nahi badute, parte hartzaileek zabalik izan behar dituzte ‘gogoa’, ‘bihotza’ eta ‘nahia’ Gune sozial eta kolektibo seguru
|
bat
sortu eta zaindu beharra dago, aldaketa gertatzeko ezinbestekoa baita, prozesuan inplikatutako pertsonak zabaldu eta aska daitezen laguntzen duen heinean.
|