|
2007
|
|
|
— Andere, zehe
|
bat
lur hartu dauzut, golde bat baino gehiago itzuliko dauzut!
|
|
|
Lastaga senhar emazteak Sorobeleko Bizkartto deitu gune
|
batetako
lur eremu ttipi batean antolatu ziren, etxe ttipi eta koxkor batean aloiatuz, bientzat bakarrik azki zitakena dudarik gabe. Auzoak ez zituzten hain urrun eta Arkaitzerat heltzeko oren laurden bat ibilaldi aski zeien, frango sanoki ibiliz halere.
|
|
|
Auzitegiko paperretan ez dugu gehiagokorik kausitu, Maddiren ezin konprenituzko desagertze hura mixterio bat bilakatu zen. Izugarriko famak kurritu ziren ordu hetan, hala nola ito zitakela berdin doluturik putzura berriz etorri eta, Olatek etxe zolako zulo
|
batean
lurrez estali zuela, bere amak despeditu zuela herritik kanpo, soldado zonbaitek mendekioz bordel batetan sakatu zutela, bere buruaz beste egin zuela mendiko leize batean behera jauzi eginez, muga pasatuz doluminez erremita bat bezala bizi zela eta hanbat eta hanbat erran, bainan egia ez zen sekulan azaldu.
|
|
|
Alta jakinean zen, aldi bat baino gehiagotan gataska gorrian entzuten nituen beren ganbaratik, baina ez zuen sinetsi nahi horretaz gai zitekeela. Gaitzeko ero krisia lotu zitzaion, denak hautsiz sukaldean, oihuka bazter guzitan, azkenik mozkorra arraildua piltzar
|
baten gisan
lurrean zihoan herrestan. Ni, eskailer azpiko gordailuan sartu nintzen bixkotxa paketa bat eta iranja jusa pinta bat eskuetan, eta han egon nintzen bi egun osorik.
|
|
2008
|
|
|
Muso puskak hamar metroz airarazten zituen azkazail ukaldi bakoitx. Haietarik
|
batek
lurrerakoan nere kaskoa jo zuen, hanka puntetaraino inarrosi ninduen. Gerokotz alda maldaka nindabilen zezenaren aurretik ezin alderatuz.
|
|
|
Atzo, Kopeta politaren aldi zen, oilategiko lumadun pinpirin eta lerdenena. Guziei gustatzen zigun karaka grazios
|
batez
lurraren karrakatzen ari zen, Gorrail gainerat erori ziolarik eta urkatu. Bere oihu deia entzutean natorren baina, zorigaitzez bizirik ateratzeko berantegi, gaiztaginaren ahotik nonbait han kendu ahal izan baitut bere gorpua.
|
|
2010
|
|
|
Puntu bakoitza soka
|
batekin
lurrari lotua dun.
|
|
2012
|
|
|
Kasik auzoarenaz jelosi izaiterainokoan. Esaera zahar baten arabera, Saintongetiarra mandoa bezain zuhurra baldin bada ere, ez omen duk zalantzan egonen ahurtara
|
bat
lurrendako auzitegira joaiteko. Abokat edo lege gizonen sakela betegarri!..
|
|
2013
|
|
|
Nihor ez zen baina aurkitu zituen ilazki
|
bat
lurrean eta mahai baten gainean baso bat eta bazkarien hondarrak. Norbeit egona zen leku hortan eta ez zuen aspaldi.
|
|
2017
|
|
|
Ikusi nuenean esperantza bazela bidearen egiteko,
|
batetik
lurrak urririk izaiteko, esperantza eta gobernamendutik sokorria izanen nuela, izkiriatu nuen ene anaia Domingo Zacatecaserat (Amerique), erraiten nioielarik nola okupatzen nintzen Basaburun gaindi Ezpeletako bideaz, sokorri behartua nintzela. Ene idera kunplitu zuien.
|
|
|
Ikusi nuenean esperantza bazela bidearen egiteko,
|
batetik
lurrak urririk izaiteko, eta esperantza gobernamendutik sokorria izanen nuela, izkiriatu nuen ene anaia Domingo Zakatakasera (Amerique) erraiten niolarik nola okupatzen nintzen Basaburun gaindi Ezpeletarako bideaz, sokorri behartua nintzela. Ene idera kunplitu zuen.
|
|
|
Zumardi lauzatu batek inguratzen zuen soropila musker ongi moztua. Erdian, ikus zitaiken mihise zuri bat eta ondoan gurutze
|
bat
lurrean etzana. Etxehorik egin zituen urrats batzuk galeria gotikoan.
|
|
|
XV mendetik Jesu Kristo aitzin, etortzen zara. Baduzu buru
|
bat
lurretik ateratua bazine bezala. Ikusten ahal duzun bezala, ni naiz bai. Baditut galdera batzuk historialariari egiteko.
|
|
2018
|
|
|
Alegiazko mozkorra, oreka puntua galdurik, lasterka joan zen zaintzailearengana eta, bat batean geldituz, oreka berriro hartu zuen, oin kolpe
|
bat
lurrean emanez. " Axut!", oihu egin zuen ahots lazgarri batez.
|
|
|
Zenbait aldiz hamasei ontza pisatzen du. Ikuskizun aski libertigarria da jokalariak ikustea, ederki beztiturik eta espartina arinez oskiturik, larruzko xistera eskuan, zelai handi batean jartzea, elkar desafiatzea, arrafartaka aritzea, zalutasun sinestezin batez jauzi egitea eta lasterka aritzea, eta pilota gibel igortzea,
|
batean
lurretik oso hurbil bala bat bezala, bestean airean gora, biribil bat eginez, ikusle interesdunen bihotza hari zintzilikaturik. Apustuak hasten dira eta gurutzatzen, urrezko eta zilarrezko sosak lurrera erortzen dira, euria bezala:
|
|
|
Probintzia horretako ibar zenbaitetako bizilagunek, ohiduren bidez, ohartarazten dute gizartearen hastapena. Bizkaitar emaztea, erditu bezain sarri, ohetik ilkitzen da eta menditar gizonak emaztearen lekua hartzen du haur sortu berriaren ondoan 66 Oso ohikoa da Bizkaiko andere
|
bat
lur lanetan ikustea haurdunaldiko azken egunak arte. Haur batek baino gehiagok, ondoan sortu den errekan bainatu eta gero, bere lehen eguna hesi edo zuhaitz baten itzalean iragaten du, ama lanera berriro joan delarik.
|
|
2021
|
|
|
Ez zuten supazterrik, bakarrik burdin zafla
|
bat
lurrean eta zilo bat teilatuan. Eztulka aritzen ginen memento batez, zeren gure etxola, kez betetzen baitzen berehala... bainan ito aintzin joaiten ginen gure ur errekaraino eta han hartzen ginuen dutxa hotz bat osasungarria!
|
|
|
" Zatozte haurrak! Ez duzue ikusiko beste eliza bat hau bezain ederra denik... Hemen, parte
|
batek
lurra presentatzen du eta besteak zerua bere izar, eguzki eta ilargiarekin. Jainkoak egin zituen lehenbizikorik lurra eta zerua!
|
|
|
Pankarta eramaten zuten gazteen aurka eraso bat abiatu zuen kalez jantziko polizia multzo batek. Jesus Garcia erorarazi zuten eta sabelean tiro
|
batez
lurrean hil.
|
|
|
Herrian izan erreakzioa nahikoa zabala izan zen ESB, FRAP, EIA, LAIA, HASI, LKI, PT, OCE, CSUT eta LABen adierazpen batu bat eragiteko, non poliziak militante
|
bat
lurrean akabatu zuela baieztatzen baitzen:
|
|
|
" Indarkeria errepresiboko giro hori bertan behera uzteko eskatzen dugu,(...)" ordenako indarren" jarduera konkretua gaitzesten dugu, ETAko militante
|
bat
lurrean harrapatuta zegoela akabatu zutenean. Gertaera horiek berriro ez gertatzeko berme bakarra gorputz errepresiboak desegitea da+.
|
|
|
2016an soldadu israeliar
|
batek
lurrean zauritu zen palestinar bat akabatu zuenean, ETAk eman azalpen bertsuak eman zituen:
|
|
|
Omen, lehen pentsatua zuten autobus bat gelditu eta sua eman; horren gabezian, ondoan zen ‘Casa del Pueblo’ri lotu ziren: zazpi koktel zituzten,
|
bat
lurrean gelditu zen, besteak aurrealdearen aurka bota eta haietarik erdia barnean sartu. ‘Mendeku’ izena, norbaitek asmatua, ez zuen talde organizatu finkorik estaltzen.
|
|
|
Azkenean, Pistolas Espainiara estraditatua izan zen 1986an, bai eta kartzelan sartu ere, 13 urte kondenarekin. 1997an askatua, berriz lotu zen Erakundeari eta Aznarren hegazkina Hondarribia gainean misil
|
batez
lurrera botatzeko entseguekin nahastu zuten 2001ean; berehala ihes egin zuen Iparraldera, eta 2011ko martxoan Bidaxunen atxilotu zuten.7
|
|
|
Uztailaren 27an bide bazterrean geraturiko arrastoak eta orbanak lehenera ezinak, zuri ezinak gertatu ziren, ordean, sakon egin zuten
|
bat
lurrarekin, etxe ondoko bide goxoarekin.
|
|
2022
|
|
|
Hor jadanik gure historiaren idazteko bi manera ezberdin ageri dira:
|
batetik
lurrarena bere erakunde politikoekin, bestetik jendeena beren bizitzeko manerekin.
|
|
|
Eustakioren burasoak, jende xumeak, negarrez ari ziren beren etxean. Gero bere anaia Bilbotik etorri zen eta jakin genuen poliziak erakutsi ziola larruzko txaketa marroi
|
bat
lurrean aurkitua zuena, galdeginez ezagutzen zuenez. Pentsatu nuen norena izaten ahal zen, baina isilik egon nintzan, muga berriz pasatu behar bainuen.
|
|
|
Betiko gure politika izan da, kanpaña populatu batzuen alde borrokatzea. Lehen kanpaina egin ginuen bezala, hobe dela auzo
|
bat
lur gehiago baino. Eta uste dut kontzientziatze horren haritik heldu dela berri hau.
|
|
|
Zer gisaz? ...Sarako burasoek beren haurrak dantza klasikoaren ikastera astean bi aldiz jausten ahal dituzten bezala, (ez da dantza klasikoa trinketea baino urbanoagoa, praktika berria haurra bere asti guzietan herritik kanpoko ‘aktibitate’etara eramatean da nabaritzen), kontra korronte gisa, bizia hirian egin baserritar ume euskaldunek beren euskaltasunaren garbitasuna jatorrian dute bilatzen, herri
|
bateko
lur puska baten izendatzea zaielarik bermea. Lurra lanarekin (2003) tratatu zuen Hiru Punttuk bitxikeria hori.
|
|
2023
|
|
|
Hausnartzen badugu, suposizio horiek zehazki doazkio gizakiaren egoerari materiaren aurrean; gizakiak helburu bereziak baditu, esku hartze bereziak egitera behartzen dutenak eta esku hartze horiek kausalitatearen legeari menderatuak dira. Irudika dezagun, beraz, erromatar jabe handi
|
bat
lur eremu zabalak dauzkana eta esklabo anitz; eta gero bere lur eremuak zabal ditzagun unibertsoaren neurri beretaraino; horra zer den izatez Kristautasunaren parte bat menderatzen duen Jainkoaren kontzepzioa, eta zeinaren zikinkeriek, beharbada, Kristautasun osoa kutsatzen baitute guti edo aski, mistikoak izan ezik.
|
|
|
Aniztasunez ase eta lepo, langile gazteak bere burua finkatzeari pentsatuko duelarik, erroak egiteko zori izanen da. Emaztea, haurrak, etxea, baratzea janariaren parte handia emateko, eta maitatuko lukeen, harro litzatekeen, harentzat mundurako leiho idekia litzatekeen enpresa bati lotuko lukeen lan bat, hau guzia nahikoa da gizaki
|
baten
lurreko zorionerako69.
|
|
|
Ahalezko lege disposizio ugari daude jabetza laborarien eskuetara pixkanaka pasarazteko haien eskuetan oraindik ez dauden lurrak. Ezerk ez dezake justifika hiritar
|
batek
lur baten gainean daukan jabetza. Lur jabetza handia ez da justifikagarria kasu bakar batzuetan baizik, adibidez arrazoi teknikoentzako; kasu horietan beretan ere irudika dezakegu laborariek baratzean eta horrelako lanetan bakoitzak bere lur puska intentsiboki laboratuko luketela; eta denbora berean laborari beroriek, kooperatiba moduan, amankomunean edukiko lituzketen eremu zabalak laboratuko lituzkete baliabide modernoekin eta laborantza estentsiboko metodoekin.
|
|
|
Jabetza pribatuaren printzipioa hautsita dago, morroi eta mutil batzuek, zuzendari baten agindupean, etekinak kobratzen dituen jabe hiritar
|
baten
lurra lantzera behartuak direlarik; izan ere, lur horrekin erlazioa duten guzietarik, ororen buru, inor ez da artez edo moldez harekin arrotz ez denik; beraz lur hori galduta dago, ez ogi bihiaren ikuspuntutik baizik eta ase lezakeen jabetza beharraren ikuspuntutik.
|
|
|
Horrelako fenomenoez mintzatzen zen Jesu Kristo erraten zuelarik: " Altxorrak osa itzazue zeruan[...] zeren, gizakiaren bihotza izango da non dagoen bere altxorra" 207 Bertset horrek erran nahi du akzioak badirela gizaki baten 204 bihotzean den amodioaren parte
|
bat
lurretik zerura eramateko gai direnak.
|