|
2000
|
|
|
Eta saltokitik arestian itzuriak zirenak, saltokiko ate leihoetarik beha geratu ziren orain, guztiak hitzik gabe, mutu, saltoki hura ezusteko teatro bat balitz bezala, non tragediaren lehen emanalditik bigarrenerat iragaiterat baikindoazen. Eta mementu
|
batez
leiho haiei so egin nien, eta haietarik batean bi indiar gorri haiek hauteman nituen...
|
|
2001
|
|
|
Ilunpetan gordeta, barregura pixka bat ere eman dio bere buruak, pareko etxebizitzako bizilagunen batek ikusi badu burutik zer pasa ote zaion pentsatzean. Gaueko hamabietan tipo
|
bat
leihotik larru gorritan zelatari. Perbertitu bat.
|
|
|
Gauez ailegatu naiz Andoniren etxera. Atea daun daun jo eta laster sumatu dut itzal
|
bat
leihoan.
|
|
2003
|
|
|
Idazlearen haurtzaroari buruzko hiruzpalau pasarte ondo aztertuak zituen. Horietako
|
batean
leihotik begira autobusean doan mutiko bat ageri da eta itsasotik errepidera oldartzen diren olatuek, munstro zuri baten laztanek bezala, aurpegian atzamarka egiten diote. Beste batean mutiko bera, oraingoan eskolako leihoko kristalaren atzetik, zeruan iltzaturik bezala geldirik dagoen kaio bati begira dago eta zoriontsu da, eskolako gelatik urrunera begira umeak zoriontsu izan daitezkeen eran, gela barruan ordulariaren orratzak ezari ezarian aurrerantz doazen eta kanpoan bisutsak bortizki jotzen duen bitartean.
|
|
|
Esandako karrikan naiz, eta muturreraino noa. Denda
|
baten
leihoan gelditu naiz, sartu edo ez zalantzan. Ez naiz sartu.
|
|
2004
|
|
|
–esan zidan, ahotsa dar dar, isilune baten ondotik berriro ekiten ziola–: Bikote batean, gainera, harremanak ez dituk hain errazak izaten, hire aitarekin izan ditudanak ez behintzat; izan ere, momentu
|
batean
leihotik botako nian, baina hurrengoan errukitu egiten ninduan, susmoa bainuen hura ni baino gaixoago zegoela eta ezin utzi nuela, baldintza haietan...
|
|
2005
|
|
|
lehenengo oinaztua ikusten da, eta oinaztua ikusten denean, segundoak zenbatu behar dira, bat bi hiru. Oinaztua da argi handi
|
bat
leihoetatik sartzen dena. Eta oinaztua ikusten denean, segundoak zenbatu behar dira trumoia entzun arte, bat bi hiru lau.
|
|
|
Egurrezko zutabeak eta gapirioak ageri, etxeak badu halako" baztandar" kutsua, nolabait erretikula sare molde hori zer den nik hemen azaltzeko. Dozena
|
bat
leiho; baita hauetako baten azpian eskualdearen erliebe mapa bitxia ere.
|
|
|
Bat batean, Rosasen kurrinkak entzun ziren, eta segidan harri potolo
|
batek
leihoaren kristala apurtu zuen. Harraska erdian erori zen, plater pare bat eta edalontzi bat txikituz.
|
|
2006
|
|
|
aurpegi hotz
|
bat
leihoaren ondoan
|
|
2007
|
|
|
Giro bitxia sortu da. Hainbeste, non adar
|
batek
leihoan leunki jo duenean salto tonto bat egin dugun. Gero, geure jarreraz lotsatuta, irribarre nerbiosoari ekin diogu.
|
|
2008
|
|
|
–leiho guztietan esan duzu? Eta soto
|
bat
leiho txiki batekin. Ez da posible?
|
|
|
Zentralera deitu genuen berehala, eta anbulantziarekin etorri ziren arte ez zen arimarik ere azaldu. Orduantxe piztu ziren argi batzuk eta ireki hiru lau
|
bat
leiho. Zer gertatu ote zen galdetzen zioten elkarri, inork ezer ez zekiela erakutsi nahiz.
|
|
|
Gelan batetik bestera biluzik ikusten nuen pauso laburregiekin korrika, han hemenka barreiaturik zituen arropen bila, eta takoiak janzten zituenean bakarrik berreskuratzen zuen patxada. Orduan altxatzen nintzen ni ere, jantzi eta laguntzen nion kaleraino eta berarekin egoten nintzen, taxi
|
baten atzeko
leihotik agur eginez desagertzen zen arte.
|
|
|
TXORI
|
BAT
LEIHOTIK BARRURA
|
|
|
TXORI
|
BAT
LEIHOTIK BARRURA
|
|
2009
|
|
|
Oskarrek hatzak gurutzatu zituen etxean inor egon ez zedin, baina argia ikusten zen pare
|
bat
leihotan eta ke hari bat zerion tximiniari. Oskarrek hasperen egin zuen:
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada?
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada??, izebak ez zuen mutikoa ispiluaren aurrean jarri nahi izan?. Barka, Domingo, baina txoria leihotik sartu eta horma jota hil zen??; aitzitik: egiaren erlatibotasunaz ohartuta, hura ez baitzen egiazko egiaren aldia, ausaz, amak asmatutako gezurrarena baizik?, isilik geratu zen; Domingok, baina, zerbait gehiago nahi zuen?
|
|
|
ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada? nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako, burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango??, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela, abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere?, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza, bataren irudiak bestearen irudira baitzeraman, ia ezinbestean... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina, lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera?, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean?
|
|
|
Jokabide hark bazuen bere arrazoia. Izan ere, Regina Domingoz erditu zenean, txori
|
bat
leiho zabaldutik sartu, aurrez aurreko horma jo, lurrera erori, eta bertan luze gelditu zen, zerraldo; amari, baina, historiaren lehen zatia zitzaion atsegin, eta horregatik, haurra ulertzeko adinera iritsi zenean, honela kontatzen zion Reginak gertatua:
|
|
|
Arrazoi horiek, egia esan, Domingorentzat gordeak nituen, baina, nola arestian zakar jokatu baitut guztiekin, erantzuna guztiei zor dizuedala iruditzen zait. Mila bider kontatu izan dizuegu nola Domingo jaio zen egunean kanario
|
bat
leihotik sartu, sehaskan pausatu eta kantatzen hasi zen. Bada, hori gezur hutsa da, egia guztiz bestelakoa da-eta:
|
|
|
baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen, pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada?, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua?, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori
|
bat
leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere?
|
|
|
Kanpo aldean bat batean sortu zen zalapartak ez gintuen geldiarazi. Doi doi jabetu nintzen neskatoetariko
|
bat
leihora aterea zela, zer ote. Haren boza entzun nuen, handik labur.
|
|
|
Bi aste geroago, ez ohiko segizio
|
batek
leihoetara aterarazi zituen paristarrak. Bussy karrikan zen berriz.
|
|
|
Jokabide hark bazuen bere arrazoia. Izan ere, Regina Domingoz erditu zenean, txori
|
bat
leiho zabaldutik sartu, aurrez aurreko horma jo, lurrera erori, eta bertan luze gelditu zen, zerraldo; amari, baina, historiaren lehen zatia zitzaion atsegin, eta horregatik, haurra ulertzeko adinera iritsi zenean, honela kontatzen zion Reginak gertatua:
|
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ...an ere, joan ez zitzaion, bada... nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako –burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru hartan jakin minez, txartel erosleek zer esango... –, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela –abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere–, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua moztu zuenetik; Domingok, beraz, ezin bereizi zituen kanarioa eta bere eskumotza, bataren irudiak bestearen irudira baitzeraman, ia e... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina –lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera–, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean...
|
|
|
–Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada...
|
|
|
Arrazoi horiek, egia esan, Domingorentzat gordeak nituen, baina, nola arestian zakar jokatu baitut guztiekin, erantzuna guztiei zor dizuedala iruditzen zait. Mila bider kontatu izan dizuegu nola Domingo jaio zen egunean kanario
|
bat
leihotik sartu, sehaskan pausatu eta kantatzen hasi zen... Bada, hori gezur hutsa da, egia guztiz bestelakoa da-eta:
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen... baina Regina ez zegoen festetarako; aitzitik, oso kezkatua zegoen –pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada–, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua–, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori
|
bat
leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen: gertaera hura ez al zen premonitorioa, bada?; egia zen, oro har, Reginak sabelarekin buruarekin baino gehiago pentsatzen zuela seme alabei zegozkièn kontuetan, baina, sabela alde batera uzten saiatzen zen bakoitzean ere, berdin pentsatzen zuela ohartzen zen, sabela eta burua bat eginda, Domingori jaiotegunean gertatuak Jainkoaren ohar nahastezina behar baitzuen, inondik ere...
|
|
|
" Izeba, seguru nago nik ere egun batean hegan egingo dudala: ez ahaztu nire jaiotegunean kanario
|
bat
leihotik sartu eta kantuan hasi zitzaidala sehaskaren ertzetik, eta hori Jainkoaren seinalea ez bada...", izebak ez zuen mutikoa ispiluaren aurrean jarri nahi izan –" Barka, Domingo, baina txoria leihotik sartu eta horma jota hil zen" –; aitzitik: egiaren erlatibotasunaz ohartuta –hura ez baitzen egiazko egiaren aldia, ausaz, amak asmatutako gezurrarena baizik–, isilik geratu zen; Domingok, baina, zerbait gehiago nahi zuen... izebaren berrespena nahi zuen, eta hitzez nahi zuen, gainera:
|
|
2010
|
|
|
Eta nik arrebari bihotz bihotzez eskerrak eman, eta mojetako
|
batek
leiho koskan paratu zuen arrainontzia.
|
|
|
dio beste poema batean nire lagun poetak?, krisialdiak eta haustura batzuk ere eragin izan dizkidatenak; esan nahi dizudana da, garai batean bat eta oso sentitzen nintzena ez naizela bat eta oso sentitzen jada, bikaina iruditu zait hiriko areto batean izan zenuèn esperientzia, pintura modernoko erakusketa bat ikusgai, hasieran txantxatzat hartu zenuena, baina azkenean kubismoa (baita gure psikearen barne haustura ere ondorioz!) ulertzera eraman zintuena?, gutxi batzuetan ez bada; bestela esanda: ...funtzioarekin, zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(, dogmatikoak?, alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio?; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit,
|
batean
leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan?
|
|
|
Beste zigarro
|
bat
leihotik begira, kanpoaldera bizi den erdi honek pipatua. Han, alde horretan, hostoak eta kleenex erabiliak dira mugitzen diren bakarrak.
|
|
|
Eta nik arrebari bihotz bihotzez eskerrak eman, eta mojetako
|
batek
leiho koskan paratu zuen arrainontzia.
|
|
|
/ Lur ta miñez nago" dio beste poema batean nire lagun poetak—, krisialdiak eta haustura batzuk ere eragin izan dizkidatenak; esan nahi dizudana da, garai batean bat eta oso sentitzen nintzena ez naizela bat eta oso sentitzen jada —bikaina iruditu zait hiriko areto batean izan zenuèn esperientzia, pintura modernoko erakusketa bat ikusgai, hasieran txantxatzat hartu zenuena, baina azkenean kubismoa (baita gure psikearen barne haustura ere ondorioz!) ulertzera eraman zintuena—, gutxi batzuetan ez bada; bestela esanda: ...zeren eskuinekoak irudi sintetikoak eraikitzen dituen bitartean(" dogmatikoak", alegia, Kantekin mintzatzeko), ezkerrekoak (eszeptikoa eta analitikoa denak, nolabait esatearren) alderantziz, eskizofrenia moduko bat ondorio—; horregatik maite eta miresten ditut, menturaz, bi euskal poetok, bi leiho bezala ere agertzen zaizkidanak, nondik, aldika, argi izpi batzuk iristen baitzaizkit,
|
batean
leiho batetik, bestean bestetik; are gehiago: nik badut neure poeta lagunaren izatetik zerbait, baina Orixerenetik ez gutxiago; izan ere, ederki gogoratzen naiz nola ibiltzen nintzen, Helenaz maitemindu nintzèn garaian, bizikletan, baita zer nolako ibilaldiak egiten nituen bizikleta gainean neskarekin topatzeko, ez dakit estasiak hartuta baina bai neurrigabeko bizipozak eta bizigogoak, zentzumenen festan... nire maiteminak are ederrago egiten baitzituen bai nire begiek ikusten zutena, bai nire belarriek entzuten zutena, bai nire sudurrak usaintzen zuena, eta bai nire aho mihiek dastatzen zutena; haizearen fereka, berriz, jainkoen fereka zen nire masailetan, ukimenaren lorategian zetaren ukitua zutèn arrosa petaloen musu; gero, ordea, nire maitasun erromantikoaren erabateko porrota iritsi zen, bolada batean soken aurka eduki ninduena —inoiz ateo sentitu banaiz, nire suizidio saioaren aurreko egunetan izan zen—, harik eta zulotik atera eta aurrera egin ahal izan nuen arte; eta orduan, medikuek —birika galdu nuenetik bizimodu lasaiaren aldarria egiten zidatenek— inoiz baino gehiago eutsi zioten beren aldarriari; bestela ere, baina, ongi ohartzen nintzen ni lasaitasun moduko bat behar nuela, nire bizitzari bakea eta oreka ekarriko zizkiona:
|
|
2011
|
|
|
Hil berria zelarik, noski, ugaldu egin ziren horrelako lanak, eta monografiko zenbait ere atera ziren. Horietako bat eskuetan nuela eserita nengoen arratsalde euritsu
|
batean
leihoaren ondoan kokatua dudan besaulki lasaigarri batean, lasaigarriegia ere bai, inoiz lo kuluxkak egiten baititut bertan. Katilukada bat te aldean dudala besaulki horretan eseri ohi naiz unibertsitatean eskolarik ez dudan arratsaldeetan, eta zoriontsu sentitu ohi naiz harik eta gauak bakardadearen zantzuak ekartzen dizkidan arte.
|
|
|
hamabi bat urte zituela (orain berrogeita hamar ditu) sarritan joaten zen Goia baserrira arreba Ixaskunekin, bertako neska mutilekin olgetan. Behin batean, katu beltz gaxte
|
bat
leiho baten bestaldean egotera derrigortu zuten. Kristalak gelara sartzea eragozten zion.
|
|
|
–Hondartza bat ikusi zuen, eta haren alde batean etxe txuri
|
bat
leiho urdinekikoa, mende hasierako villa bat edo. Bertan, bere irudimenak barrura eramandakoan jakin zuen?
|
|
|
–Betiko hogeita bost bat urteko bikoteekin ikusiko zintudala uste nuen; asanblea batetik bilerara, eta txostenak fotokopiatzera eta taberna
|
baten
leiho parean zerbeza edanaz, eta hogeita bost urteko neska batekin, hurrengoa aurrekoa baino ezkutukoago.
|
|
2012
|
|
|
Txoria laztandu zuen eta gustura sentitu nintzen keinu harekin. Nire esku biak geldi nituen,
|
bata
leihoaren heldulekuan eta bestea sabelean.
|
|
|
Ezer ez zebilen ongi: hezetasun zetakak sabaian, isurbideak erdi butxaturik, pare
|
bat
leiho gaizki ixten ziren... eta orain logelako lanpara.
|
|
|
Euren bizitoki berriaren aurrez aurre zeukaten etxean soilik suma zitekeen bizi arnasa pixka bat: pare
|
bat
leihok kontraleihoa irekita zeukaten eta gauez argia irteten zen batere argiztatu gabeko kanpoalde ilunerantz. Etxe hura izan zen lehen unetik Julen eta Arantxaren arreta piztu zuena.
|
|
|
Asteazken batez, hiruretan, Bovary jaun andreak, beren landoa harturik, Vaubyessard alderantz abiatu ziren, arropa kutxa handi bat atzean loturik eta aurrean ginbail kaxa
|
bat
leihoko oihalaren aitzinean ipinia. Charlesek, gainera, kartoizko kaxa bat zeraman hanken artean.
|
|
2013
|
|
|
Eta begiratu dute. Eta bat
|
batean
leihoan gizon baten itzala ikusi dugu, guri so, argizari bakarra eusten duen kandelabro zaharra eskuetan. Su tentelaz iluminatuta dago, kaputxa antzeko bat daramala dirudi...
|
|
2014
|
|
|
Giza irudi bat iritsi zen bet betan haren ondora, balantzaka, saiheska bidea egin zuen, eta bat
|
batean
leiho irekitik behera desagertu zen, izuzko oihu eten bat eginez, zeina jendetzaren zalapartak moteldu baitzuen. Osteko eraikinetik ateratzen zen argi apalaren azpian, Edithi iruditu zitzaion soldadu altu erkina izan zela eroritakoa.
|
|
|
Haize parrastada
|
batez
leihoak ireki direnean itzartu zara. Beste noizbait, bihotza taupadaka edukiko zenuke ezustekoagatik, baina egunak daramatzazu zeure bihotzaren arrastorik gabe, arnas hotsik barik.
|
|
|
Baina orduan fusil desarra ikaragarri bat lehertu da telegrafo bulegotik hurbil, eta bala zaparrada
|
batek
leihoetako kristalak txikitu ditu.
|
|
2015
|
|
|
Irteterakoan izan zuen irakinaldia epeltzen eta apaltzen joan zitzaion izan ere. Kotxean uzkurtuta, oinak izozturik, gero eta denbora gehiago eman, orduan eta zoroagoa iruditzen zitzaion ezezagun
|
baten
leihoa zelatatzera eraman zuen bulkada bat bateko hura.
|
|
|
Hizlari bakoitzak, Pinter emakumea barne, mikrofono bat du aurrean, eta botila bat ur ere bai, edalontzirik gabe. Izkina
|
batean
leiho bat dago, baina leihoa itsua da, kartoi harrizkoa. Beste izkina batean, txori kaiolatu bat ikus liteke sabaitik zintzilik, baina txoria ere faltsua da, argizarizkoa.
|
|
|
Iragarkietan ez zen kotxea ikusi ere egiten. Errepide hutsa, esku
|
bat
leihotik aterata, haurtzaroko oroitzapenak, ezarian piztuz doazen hirietako argiak ilunabarrean. Arrakasta berehalakoa izan zen.
|
|
|
Emakume bat. Eta, bat batean, harri
|
batek
leiho bat txikitu du, eta denek leihora begiratu dutenean, bost mila begi pareren aurrean, ke bonba sartu da hegaka. Konfesionariora joan da zuzenean.
|
|
|
Tximeleta nabarrak krisalidatik jaio eta hil arte aritzen ziren leihoko kristala jotzen. Dalien artean zabaltzen zuten mitxoletek beren hazia; belar luzea kulunkatzen zen zelaian; orburu erraldoiak zutitzen ziren arrosen artean; krabelin bat loratu zen azen artean; lahar
|
batek
leihoan egindako ukitu leunak zuhaitz sendoen eta sasi arantzatsuen danbor hots bihurtu ziren neguko gauetan, eta horrek sortu zuen udako berdetasun hura gela barruan.
|
|
|
Langile auzo
|
bateko
leihotik
|
|
|
Berehala ohartu ginen ibiltari haiek gerarazi zituen ikuskizunaren sendoaz. Jada ondo ezagutzen nuen Maeght galeriaren aurrean garabi handi bat ari zen ezinean, alabastrozko bloke handi
|
bat
leihotik sartzeko ahaleginean. Gehiegi pentsatu gabe hasia zen, antza, han lekua izango zuelakoan, baina arte lanaren izkina eta angelu arraroek jarduna zaildu zioten.
|
|
|
Hormak paisaia fantastiko eta ia sabaira iristen ziren ispilu ederrekin hornituak. Haritzezko mahai zabal
|
bat
leihoaren ondoan. Hura zen, antza, bulego gisa hartua zuen txokoa.
|
|
2016
|
|
|
Ehun eta berrogoita hamar egunen buruan, oraino, senideak, abere sanoak eta Noe untzi barnean zeuden, uholdea bukatu zenetik hilabete t, erdi pasatu arren. Urak ez zirela lekutu lehenik, lurra oraindik hezea zegoela gero, beste arrazoi ezezagunarengatik azkenik, hantxe omen zeuden; eta senideak aspertzen hasi omen ziren, piztiei ase ondoko gosea berriro azaltzen zitzaielako, eta Noek, hortxe, aginduak betetzen, bele begirale
|
bat
leihotik bota zuen lehenik, uso bakezale bat inguruak miatzerat igorri zuen gero, denak kartzela hartatik behingoan atera nahiz.
|
|
|
Gurina bukatu zitzaidanean, andere mahats hostoa leihotik behera bota nuen, eta gauza bera egitera nindoan paper zaharrarekin; baina lehenbiziko orria irakurtzearren baratu nintzelarik, lehenbizikoak bigarrenera eraman ninduen eta bigarrenak hirugarrenera. Eta hartan pentsatu nuen uste baino balio handiagoa zutela; beraz, aulki
|
bat
leiho ondora eraman eta papera irakurtzera eseri nintzen.
|
|
|
Eta gutxitan ikusi dituen detaileak ere ikusi ditu bidean: etxe zahar
|
bateko
leihoko orkidea, eta arbola baten zauria, era kapritxosoan orbaindua. Baina beste gauza batzuk beti bezala gertatzen dira.
|
|
|
Eskelen orrian ditu pausaturik begiak eta, minutuak joan minutuak etorri, ez ditu handik aldentzen. Esku poltsa larruzko handi bat dauka aldamenean eta euritako sendo
|
bat
leihoko apaltxoan kirtenetik eskegita.
|
|
|
Fikzioa da sinesgarria izateko lanak dituena, errealitateak ez du zertan. Adreiluzko etxe laranja koloreko horietariko batean, adibidez, adreilu laranjaz estali dute jabeek garai
|
batean
leihoarentzat egindako zuloa, baina, orain dena horma den arren, bertan jarraitzen du leihoa babesten zuen hesiak. Koadernoan apuntatuta geratu da herriak oharkabean arkitektura garaikideari egindako ekarpen kalkulaezina:
|
|
2017
|
|
|
Gogoan dut nola behin, Gabon Zahar egun batez, ni eta nire ilobatxo Alka, lau urteko neskatoa,
|
bateko
leihoari begira geundela, neskatoa nigana itzuli zen eta hitz hauek esan zizkidan: –Osaba Drako32, hala deitzen zidan?, zeinen pozik nagoen adarrak sortu zaizkidalako!?.
|
|
|
Berde urdin koloreko argi bristada bigun
|
batek
leihoetako beira lohiak zeharkatu zituen, sartu zen tabernara, itsatsi zen bertaratuen esku, sudur eta bekokietan eta, sutegira jauzirik, botilak dirdirarazi zituen. Ahuldu zen bonbilen argia eta tabernariak, gau osoa esna igaro ondoan logale, eskua luzatu eta itzali zituen.
|
|
|
Bi ordu igaro ziren Josebaren gurasoei uniformerik gabeko ertzain gazte
|
batek
leihorik gabeko bulego txiki hartan apurtxo bat itxaroteko esan zienerako.
|
|
|
Horregatik fiskal arrunta da berriz ere Calparsoro gaur egun.. Agian zarata handiagoa egin behar izan nuen bere momentuan, baina jada ez du merezi, berandu da?. Bilboko Justizia Jauregian dauka bere bulegoa, bulego segida luze baten erdian, eta barruan, liburuz betetako apalategiak, lanerako mahaia paper meta batzuekin, eta besaulki horizta
|
bat
leiho ondoan, irakurtzeko. 30 urte daramatza ofizioan, eta hainbatean behin suertatu izan zaio adingabekoen aurkako sexu abusu kasuak ikustea, baina familia barruko kasuak eta eskoletakoak izan dira gehien gehienak.
|
|
|
Ez zuen ematen oso komentzituta zegoenik. Salto
|
batean
leihora joan nintzen, zeinuren bat ikusiko nuelakoan. Baina ikusi nuen gauza bakarra zera izan zen, jostaketan eta elkarri ipurdia usnatuz zebiltzan bi zakur.
|
|
|
Salto
|
batean
leihora joan nintzen eta pertsiana apartatu nuen. Eta oihu handiak egin nituela uste dut.
|
|
|
Irakurtzen ez, leihotik begira ari da, kalean behera, urruneko puntu batera. Agian anaia ikusi du ni agurtzen, agian nonor ezagutu du eta zertan dabilen ikusi du, agian katu bat ari da kalea zeharkatzen, agian
|
uso
bat leiho batean, agian pentsakor dago, urrunera begira, ni ere egoten naizen moduan, agian lehen bazegoen zeozeri begira baina zeozer horrek alde egin du eta bista galdua dauka orain, agian bueltatuko delakoan, edo agian niri begira egon da eta orain despistatuarena egiten ari da, edo agian... hara, sartu da, leihoa itxi du, gortina ere bai, argia itzali da. Ohiko bakea gela hartan, berriro ere.
|
|
|
–Charmant, esan zuen, segundo
|
batez
leihotik begiratuz, hau itxiz, eta gero ohean eseriz, benetan ikusgarria ez bailitzan ondo pentsatuz gero inondik inora ikusgarria ez den lainoa.
|
|
|
Batan. Bataren azpian ez zen ezer igartzen, agian kasualitatez, agian benetan ezer ez zuelako, ziurrenik ezer ez zuelako, eta
|
bata
leihora hurbiltzeko jantzi du. Biluzik egin du lo beraz...
|
|
2018
|
|
|
Baina, ustez dagoeneko esan dudanez, garbi gogoratzen dut nola sartzen zen arrats beherako argia alertze bakoitzetik eta korridorean barrena hedatzen leinuru laranjatan. Logela huts haien paretik igarotzean, Kenton andereñoaren irudiak, gela haietariko
|
baten
leihoaren kontrako soslaiak, dei egin zidan.
|
|
|
Eta oso garbi ikusten nuen norbaitek ume bat hilko nahiko balu lassaiz faire batekin nahikoa zukeela: kanika batzuk jostailuen artean, aulki
|
bat
leiho irekiaren ondoan, detergente kutxa sukaldeko mahaiaren azpian. Denbora kontua baino ez zen.
|
|
|
Ateri badago paseatzera atera zaitezke, eta kilometroak eta kilometroak egiten dituzu zure hanken erritmoaren jabe zu zarela ziurtatzeko, kotxetxoari bultzaka. Denda
|
bateko
leihoaren parean gelditzen bazara, zeure erreflexu zimelaren bila, umeak negar egiten du paseoari berriz ekin behar diozula gogoraraziz. Euria egiten duen egunetan okerragoa da, noski, leihotik begiratzea baino ez zaizu geratzen, munduak han jarraitzen duela ziurtatzeko, semaforoak berde, gorri, berde, aterkiak bata bestearen kontra, apurtzen den plastikozko poltsa, espaloiaren erdian laranja desfilea.
|
|
|
Areago, haren zain egon zirela ematen zuen, militarren eran agurtu, haren alboan eskolta moduan jarri eta bidea zabaldu baitzioten, Land Roverretarantz. Bi autoetako
|
batek
leihoak zabaldu zituen, gidariarena eta gidariaren atzekoarena, eta motoristak, begiz begi, bizpahiru hitz egin zizkion atzean jesarrita zegoenari. Itzal bat besterik ez zen geure begietara, autoaren iluntasunean gordetzen zen mamu bat, baina bi gauza garbi zeuden geure ikuspegitik.
|
|
|
Baserritarrek ez zuten bere gorputz okertuak begiratzeko premiarik sentitzen. Aski zuten ispilu txiki
|
bat
leiho ertzean, bizarra egiteko gizonezkoek eta euren buruari begiratzeko emakumeek, begirada horiek susmagarriak baziren ere. (?)
|
|
2019
|
|
|
Kauen dios! jaurti dio zapata zahar
|
bat
leihotik. Eta itsumustuan irten da atartetik,, sororaino:
|
|
|
Izan ere, enperadorearen okerra, itxura guztien arabera, are minberago ageri zen, kontuan hartuta Henrike Twaroch hura, jatorriz oso txiroa izateaz gain, espetxeratu egin zutela, zergatik eta enperadoreari, zeina antzinako txanpon eta dominen zale handia eta ordurako bilduma ederraren jabea baitzen, urrezko hiru txanpon erromatar eta zilarrezko domina bat lapurtzeagatik. Eta urkatu ere egingo zuten baldin eta ez balu lortu, azken unean, presondegitik ihes egitea, lima
|
batekin
leiho burdinak janda. Enperadoreari ezkutatu egin zioten urkamenditik ihes egin zuela, sutan baitzegoen egin zion lapurretagatik.
|
|
|
–Hemen ez gara apaingarriak eramatekoak, oihanean gure presentzia salatu besterik ez dute egiten, eta gure etxeetan gordeta ere aukera guztiak daude mika
|
bat
leihotik sartu eta ostu ditzzan. Kutxatila hau, ordea, erabilgarria izan daiteke.
|
|
|
...zein drama edo fikzioren eszenatoki edo osagarri, eta luzamendu honek, lo egiteko ordu eta esna aldiko orduei buruzko ikerketa egiteko xedez hasi zenak, bizitzaren laburraz eta esperantzen bizitza luzeaz gogoeta higatua egiten bukatu denak, luzamendu honek, buka dezagun, justifikazioa edukiko luke baldin eta, bat batean, geure buruari galdetuko bagenio zenbat aldiz, bizitzan zehar, badoan pertsona
|
bat
leihora, zenbat egun, aste eta hilabete pasatu zituen leihoan, eta zergatik. Gehienetan zer eguraldi dagoen jakiteko joaten gara, zerua arakatzeko, hodeiak laguntzeko, ilargiarekin denbora pasatzeko, deitu zuenari erantzuteko, auzokoak behatzeko, eta, baita ere, begiak lanean jarri eta distraitzeko, irudiak jaiotzen diren bezala, horrelaxe, jaiotako pentsamenduaren jarioak irudiei laguntzen dienean.
|
|
|
Haize bolada
|
batek
leihoko plastikoak puztu zituen. Haizea ere haserre zegoen.
|
|
|
Alfonbra
|
bat
leihoan astintzen ari den soldadu horren iritziak ederki islatzen du soldaduteria gehienaren egonezin nekez eutsia. Izan ere, gerran sinesten dutenei ere, ohorerako aukera ere ez diete eman nahi hango buruek:
|
|
2020
|
|
|
Nire burutapenetara itzuli nintzenean, isiltasuna besterik ez zen sumatzen aldameneko etxean. Jauzi
|
batean
leihora jo nuen, bost lagunak arrazoi harrigarriren batengatik mutututa ikusiko nituen esperantzan. Baina atereak ziren.
|
|
|
Emazte zaharrak ez dio erantzuten. Buru belarri ari da, orain haragi gisatuari buelta bat eman, gero zoparen sua pixka bat apaldu, bide
|
batez
leihotik baratzeari gainbegiratu bat eman... Patxadaz ari da, estresatu gabe, baina geldirik egon ezinik, aldi berean.
|
|
|
Zeruak hire matelen kolorea hartzen zuenean, udako lehen iluntze epelekin, orduan paratuko hintzen hi ere dantzan, eta gibeleko atetik ihes eginik, mendiko bidexkaren bat hartuko, kirioak airean, bertze gazteren
|
baten
leihoraino ala oihan ertz batean egindako hitzordura joateko.
|
|
|
Zazpi kaleetako dendek pertsianak jaitsita dauzkate oraindik, baina Erronda kalean, lokal
|
bateko
leihoak argi horizta barreiatzen du espaloiko baldosetan. Naiak hiru kolpe eman dizkio lokalaren txapazko ateari.
|
|
2021
|
|
|
Mimatua sentitu naiz. Kafetegia ia hutsik dago, lagun talde gazte bat barrenean eta hirurogeita hamar urte pasatxoko izango duen bikote nagusi
|
bat
leiho ondoan. Bikotean jarri dut arreta.
|
|
2022
|
|
|
Hiltzera zihoan eta ez zeukan sikiera maitasun istorio baten akordurik, maitemina zer zenik ez baitzekien. Behinola ikusi zuen autobus
|
baten
leihoan atentzioa eman zion emakume bat. Pentsatu zuen tipo arrunt bat izatera lelokeriaren bat esango liokeela solasa abiarazteko.
|
|
|
Berokia jantzi nuen pijamaren gainean. Zapatak lotutakoan, aulki
|
bat
leihora hurbildu eta kanpora irten nintzen. Ez zen lehenbiziko aldia teilatura ateratzen nintzela.
|
|
|
" Karmele Esnalek ireki zizkidan begiak. Albisu abizeneko haur
|
batek
leihoak hesiekin marrazten zituen, aita preso zuelako. Haren erranahia erakutsi zidan Karmelek.
|
|
|
Etxe guztiak handikienak dira, eta zaldi asko daude, baina ardirik batere ez, eta txakurrak ez dira zaunkalariak. Hemen mutil ezkongabeak ez dira eguberrietako izarrekin ibiltzen etxerik etxe abesten, eta inori ez diote uzten elizako koruan abesten, eta behin kaleko postu
|
bateko
leihoan ikusi nuen nola saltzen zituzten amuak hari eta guzti, edozein arrain harrapatzeko modukoak gainera; oso garestiak dira, horietako amu batek 15 kiloko katuarraina jaso omen dezake. Postu batzuetan eskopetak ere ikusi ditut, gisa guztietakoak, jauntxoenak bezalakoak, bakoitza 100 bat errublotan...
|
|
|
Ikasleak axolagabeki eta tristuraz begiratu zien etxalde
|
bateko
leiho estaliei, troika orduantxe igarotzen ari baitzen haren aurretik. Leiho horien atzean, pentsatu zuen, seguruenik goizeko lorik sakonenean murgildutako jendea dago, eta ez dituzte entzuten postarien kanpaitxoak, ez dute sentitzen hotza, ez dute ikusten postariaren amorruzko aurpegia; eta kanpaitxoak dama gazteren bat esnaraziko balu ere, hura beste aldera jiratuko litzateke, eta, gehiegizko berotasunak eta baretasunak eragindako irribarrearekin, hankak uzkurtu, eskuak masailaren azpian ipini, eta lo are sakonago batek hartuko luke bere altzoan.
|
|
|
Bai. Urteak zeramatzan logela
|
bateko
leihoak itxi gabe auzoko uso guztiek tokia izan zezaten. Bizilagunak kokoteraino zeuden, baina izebak zeukan jenioarekin inor ez zen ausartzen ezer esatera.
|
|
2023
|
|
|
Ez hori bakarrik: pare
|
bat
leiho ere bazeuden, albo banatan, argi ahul bat egiten zutenak. Sarreran, eguzkiaren argitan eserita, bi gizon zeuden.
|
|
|
Eguzkia nagiak ateratzen hasi eta oraindik errainua ere ez den atzamar
|
bat
leiho eskuraezinetik luzatzen hasi denerako hartu du loak Iraultza, eta hormarik gabeko mundu zabalago batera eroan. Eta orduan, edo zenbait ordu geroago, agian, baina Iraultzaren buruan une horretan bertan, ametsetako mundu pribatuan infiltratu den soinu batek lau hormen arteko mundura ekarri du neska berriro.
|
|
|
ARGI berde arin batek bereizten ditu, beltzez eta gris ilunez, bezperako pizza kartoia telebista aurreko mahaian, bi egun lehenagoko hanburgesaren kutxa ondoan, hiru egun lehenagoko ogitartekoaren paper koipetu erdi zimurtua gainean, zazpi garagardo lata dantzan, aldizkari pornografiko bat lurrean, galtza beltzak aulkian trabeska, bota beltz
|
bat
leihoaren hegian, beste bota ohe azpian... Argi berdeak 04:59 itxura du.
|
|
|
Neska Erandiokoa izanik, norbaitek bertara eraman zuela ondorioztatu zuten. Errepidea errekaren parean zegoen tarte hartan, eta berehala zabaldu zen norbaitek auto
|
baten
leihotik bota zuela telefonoa. Inguru guztia arakatu zuten neskaren bila.
|
|
|
Prestigioso y exclusivo Condominio en la Sabana Norte de Bogotá irakurri dut Googlen. Ertz
|
batean
leiho tindatuekiko garita. Ez dela hau oinezkoentzako sarrera esan didate.
|