|
2001
|
|
|
Hala ere, zaila da biofilm kontzeptua birusen edo protozooen antzeko mikroorganismoentzat estrapolatzea. Birusak zelula
|
bat
kutsatzen ez badute bideragarritasuna adierazten ez duten partikulak dira. Ezin izango dute biofilm bat osatu, nahiz eta hark harrapatuta gera daitezkeen.
|
|
2002
|
|
|
Bestela esateko, aplikazio baten eginkizuna disko gogorreko eduki guztia ezabatzea edo mugitzen den guztia birus
|
batez
kutsatzea baldin bada, hori eragotziko dionik ez da.
|
|
|
Horietako bakoitzean ura edateko ur bihurtzeko instalazio automatiko bat dago. Uraren jatorria bi herrietako berbera zenez,
|
bata
kutsatuta zegoelako eta bestea ez zegoelako, Kataluniako osasun agintariek Santa Maria edateko uraren araztegira bideratu dituzte susmoak. Froga argiagorik ezean, Kataluniako Generalitatearen iturrien arabera, plantaren kontrol automatikoan akatsen bat egotea da sinesgarriena.
|
|
|
Seropositiboek neurriak hartzen ez badituzte, beste andui
|
batekin
kutsa daitezkeela ohartarazi dute.
|
|
|
Hala ere, atzo “The New England Journal of Medicine” aldizkarian argitaratutako azterlan batek hipotesi hori erabat baztertzen duen kasu bat deskribatzen du. Genevako Unibertsitateko (Suitza) ikertzaileek zehaztu dutenez, babesik gabeko sexu harremanen ondorioz 38 urteko gizon bat GIBaren bigarren andui
|
batek
kutsatu zuen, lehenengo aldiz kutsatu eta bi urtera. Kasu hori detektatu ahal izan zen, antirretrobiralen bidezko tratamendu goiztiarra egiaztatzeko saiakuntza kliniko batean sartu zelako.
|
|
|
Zenbait asteren buruan, medikuek ikusi zuten karga birala (odoleko GIB zirkulatzailearen kantitatea) nabarmen igo zela. Orduan egiaztatu zen GIBaz bestelako andui
|
batek
kutsatu zuela berriro. Orain, botiken terapia konbinatua jaso du berriro, eta egoera onean dago.
|
|
|
Marea beltz baten inpaktua isuritako hidrokarburoen toxikotasunaren eta ekosisteman eragiten dituen ondorio fisikoen arabera neurtzen da. Kontsumitzaile potentzial
|
batek
kutsatutako animaliak irensteko aukera aldakorra da, eta neurri handi batean administrazioen eta arrantzaleen ekintza arduratsuaren araberakoa da. Produktu kutsatua kontsumitzailearengana iristea, azkenean, osasun agintariek eta arrantza sektorean eskumena dutenek ziurta dezaketen immobilizazio ahalmenarekiko zuzenki proportzionala izango da.
|
|
|
Estatu Batuetako Carnival lineako gurutzadura batean zihoazen 200 pertsona inguru urdaileko birus
|
batek
kutsatu ditu. Carnival Corporationeko Tim Gallagherrek azaldu zuenez, “Fascination” ontziko 190 bidaiarik eta lau tripulatzailek oka eta beherakoa dituzte.
|
|
2003
|
|
|
Bi faktore horiek bakterio infekzioen bidea errazten dute, nahiz eta patogenoak ez izan hain birulenteak. Birusak, beste arrisku bat Birusak zelula
|
bat
kutsatzen ez badute bideragarritasuna adierazten ez duten partikulak dira. Ez dute biofilm bat osatzen, baina berak harrapatu ditzake.
|
|
|
Ikuspegi horretatik, merkataritza handitzeak kostu handiagoak ekar ditzake, batez ere elikagaien segurtasunari lotutako beldurrak mundu osora iritsi ahala eta kontrol, analisi, egiaztapen eta ziurtapen ekintzak behar direnean. Ondorio ekonomikoak Gero eta globalagoa den mundu batean kontrolik ez izateak galera handiak eragin diezazkioke ekoizpen sektoreari Fenomeno horren ondorio ekonomikoak neurriz kanpokoak izan daitezke elikagai sektorera bideratutako elikagai edo lehengai
|
bat
kutsatuta badago. Adibide berri bat jartzearren, behien entzefalopatia espongiformeak (EEB) eragindako krisiak 6.000 milioi euro inguruko kostuak eragin zituen Erresuma Batuan bakarrik.
|
|
|
Hesteetako birus
|
batek
kutsatutako 500 bidaiari baino gehiago dituen gurutzaontzi batek lapurreta egin du Gibraltarko portuan
|
|
|
“Espainiako portuak edozein gertakizunetarako prestatuta daude”, esan zuen. P and O konpainiak, itsasontziaren jabeak, baztertu egin zuen birusa gurutzaontzian zerbitzatutako janaritik zetorrela eta, ondorioz, infektatuta ontziratu zen bidaiariren
|
batek
kutsatu zuela. Norwalk birusa, Caliciviredetarren familiakoa, moluskuak kontsumitzeagatik edo osasun egoera txarrean egoteagatik uzkurtu ohi da, eta 24 eta 28 ordu bitartean inkubatzen da gastroenteritisaren sintomak agertu arte, hala nola goragalea, gonbitoak, beherakoak eta sukarra.
|
|
|
Prozesua bakterio batera hurbiltzen denean hasten da, bere paretarekin kontaktuan jartzen denean, hari atxikitzen zaionean eta material genetikoa injektatzen zaionean. Birus guztiak bezala, fagoak zelula
|
bat
kutsatzen duten bitartean bakarrik bizirik irauten duten partikulak dira. Barruan, ahalmen metabolikoaz jabetzen dira, eta beren erreprodukziorako erabiltzen dute.
|
|
2004
|
|
|
Birusei eta Segurtasun Informatikoari buruzko Alerta Goiztiarreko Zentroaren (KAT) datuen arabera, “Sasser” k automatikoki kutsatzen ditu Windows 2000 eta XP sistema ahulak edo eguneratu gabeak. Posta elektronikoaren bidez hedatzen diren beste “zizare” konbentzional batzuek ez bezala (erabiltzaile
|
batek
kutsatutako fitxategi erantsia exekutatzea espero dute), “Sasser” gai da sistemei automatikoki eraso egiteko eta, gainera, hirugarren batzuk baimenik gabe sartzeko atzeko ate bat irekita uzteko. Birus berriaren hedapena esponentzialki handitzen ari da Interneten, eta gutxieneko segurtasun neurririk ez duten etxeko erabiltzaileei eta zerbitzariei eragiten ari zaie, Hispasec enpresaren arabera.
|
|
|
Zenbaki biribiletan, GIBarekin bizi diren ia 38 milioi pertsonetatik 17 baino gehiago jaio ziren. Emakume
|
batek
kutsatzeko dituen aukerak, babestu gabeko sexu harreman batean, gizonezkoak dituenen bi halako dira. Baginako mukosak birusaren sarrera errazten du, eta koitoak emakumearen ernaltze aparatuaren barruko paretetan higadura eta zauri txikiak eragiten ditu, GIBa erosoago sar dadin.
|
|
|
Ez da barizela bezain kutsakorra, jariakinen bidez baino ez da transmititzen. “Horregatik, haur
|
bat
kutsatutako besikulekin zuzenean kontaktuan jartzen bada, barizela bat egin dezake”. Oraingoz, botikak eta analgesikoak besterik ez dira sendatzen.
|
|
|
Elikagai batek giza kontsumorako ez duen gaitasunari dagokionez, kontuan hartu beharreko faktoreak produktuaren beraren orbitan daude. Kontuan hartu da elikagaia giza kontsumorako onartezina den, bere erabileraren arabera, materia arraro
|
batek
kutsatuta dagoen, edo ustelduta, hondatuta edo deskonposatuta dagoen. Hala ere, arauak argi eta garbi ohartarazten die operadoreei; izan ere, elikagai bat aplika dakizkiokeen berariazko xedapenekin bat etortzeak ez du eragotziko agintariek neurri egokiak hartzea merkaturatzeko murriztapenak ezartzeko edo merkatutik kentzeko eskatzeko, baldin eta arrazoiak badaude pentsatzeko elikagaia, ados egon arren, ez dela segurua.
|
|
2005
|
|
|
Alde horretatik, arau berriak neurri osagarriak ezartzen ditu hildako ardi eta ahuntz aziendaren jarraipena egiteko, baita giza-kontsumorako izan ez badira ere. Arauak aukera ematen die estatu kideei borondatezko beste animalia batzuen jarraipena egiteko, bereziki esnekiak ekoizteko erabiltzen direnena, bertako EET kasuak dituzten herrialdeetatik datozenak, kutsatuta egon daitezkeen pentsuak kontsumitu dituztenak edo EET
|
batekin
kutsatuta dauden ametatik datozenak, bai eta behi, ardi eta ahuntzetatik kanpoko beste animalia espezie batzuk ere. Sartzen diren neurrien artean, ardi eta ahuntz animaliei probak egin ondoren hartu behar direnak nabarmentzen dira.
|
|
|
Elikadurakoak, halaber, Grezian haurrentzako 420 esne-ontzi kenduko zituela iragarri zuen, tinta trazekin kutsa zitekeelako, Espainian eta Frantzian, Italian eta Portugalen hartutako erabakiaren antzeko batean. Neurri horren bidez, tinta osagai
|
batek
kutsatuta egon zitezkeen ontziak iritsi ziren merkatuetako herrialde guztietan geratzen da. Herrialde kaltetuenaren kasuan (Italia), 2006ko iraileko iraungitze data duten haurrentzako 30 milioi litro esne inguru kendu dira.
|
|
2006
|
|
|
Horrela, pertsona guztiak «txertatuta» geratzen dira modu naturalean, eta ohikoa da denak positiboak izatea birusarentzat 6 urtetik aurrera. Antigorputzik ez duen eta herrialde garatu batetik datorren pertsona
|
bat
kutsatzen denean, bere jatorrizko herrialdean garatzen du gaixotasuna, itzultzean. Pertsona horiek, eramaileak edo infektatuak, jatorrizko herrialdean sartuko dute berriro birusa, eta antzeko eredua eragin dezakete seme alaben artean, horrelakorik badute, edo inguruko pertsonen artean.
|
|
|
Interes bereziko adibide bat almidoia destrina, maltosa, matodestrina edo glukosa bihurtzea da. Lehen, almidoia azidoarekin irakiten zen, eta horrek energia asko kontsumitzea eta nahi ez ziren azpiproduktuak sortzea eskatzen zuen, eta, ondorioz, zaporea aldatzea, zenbait substantzia toxiko sortzeko aukera izatea eta ingurumena pixka
|
bat
kutsatzea. 1950eko hamarkadaren erdialdean, entzimen teknologiak hedapen handia izan zuen biokimikaren aurrerapenaren ondorioz, eta, horri esker, entzimen jarduera ezagutu ahal izan zen, haien funtzioak identifikatuz eta kontzentrazio funtzionaletaraino purifikatzea lortuz.
|
|
|
Kutsatutako hegaztiaren laginak ostiralean bidali ziren Weybridgeko (Britainia Handia) erreferentziako laborategira, kasua argitaratu zen egun berean. Zentro horrek Algeteko aurkikuntzak berretsi ditu, eta, ziur ez bada ere, zehaztu lezake Espainian somormujoa Europako herrialde batetik etorritako hegazti migratzaile
|
batek
kutsatu ote zuen, edo, alderantziz, Europaren Erdialdetik migratu ote zuen. Hegaztiek 21 egunez inkubatzen dute birusa.
|
|
|
Dirudienez, seinale horiek ez dira inongo erakunde zuzentzailetatik abiatzen; zelulan bertan edo beste zelula batzuekiko elkarrekintzaren bidez sor daitezke. Adibidez, zelula bat kaltetuta dagoenean eta konpontzeko aukerarik ez duenean edo birus
|
batek
kutsatuta dagoenean gerta daiteke apoptosia. Apoptosiari ekiteko ‘erabakia’ zelulatik bertatik, inguruko ehunetik edo immunitate sistemak bideratutako erreakzio batetik etor daiteke.
|
|
|
Fagoa bakterio batera hurbiltzen denean hasten da prozesua, paretarekin kontaktuan jartzen denean, harekin bat egiten duenean eta material genetikoa injektatzen zaionean. Birus guztiak bezala, fagoak zelula
|
bat
kutsatzen duten bitartean bakarrik bizirik irauten duten partikulak dira. Barruan, ahalmen metabolikoaz jabetzen dira, eta beren erreprodukziorako erabiltzen dute.
|
|
2007
|
|
|
Hegazkin
|
batek
kutsatzen duena
|
|
|
Europako Medikamentu Agentziak Europako Batasunean, Islandian, Liechtensteninen eta Norvegian “Virazt” (nelfinavir) botika berehala kentzeko agindu du, substantzia genotoxiko
|
batekin
kutsatutako produktu horren loteak aurkitu ondoren. GIB/ hiesaren aurka erabiltzen den sendagai hau Rochek egiten du.
|
|
|
Substantzia toxiko
|
batekin
kutsatutako loteak aurkitu ondoren, HIESaren aurkako botika bat saltzetik kentzeko agindu dute
|
|
|
“Duela gutxi hautemandako ezpurutasun horren kontzentrazio handien lehen arrazoia identifikatu dugu, eta EMEArekin adostutako neurriak aplikatzen ari gara”, ondorioztatu zuen. DNAri kalte egiten dion substantzia genotoxiko
|
batekin
kutsatutako loteak aurkitu ondoren, etil mesilatoa, etil mesilatoa (etil metanosulfonato (EMS) ere deitzen zaio), EMEAk agindu zuen “berehalako ondorioak dituen” sendagaia kentzeko Europako Batasunean, Islandian, Liechtensteninen eta Norvegian. Konpainiak adierazi zuen Estatu Batuetako, Kanadako eta Japoniako merkatuei ez diela eragiten.
|
|
|
Espainian atzemandako azken kasua, aduanetako kontrol sistemak berriro zalantzan jarri dituena, Colgate markarekin iruzur eginez merkaturatzen zen hortzetako pasta bat da. Gauza bera gertatu zen uztailean, hainbat autonomia erkidegotan 150.000 hodi konfiskatu baitziren dentifriko horretatik, eta, gainera, dietilenglikola izeneko substantzia toxiko
|
batekin
kutsatuta egon zitekeen. Gertakari hark alertan jarri zituen Europar Batasuneko gainerako herrialdeak, non legez kanpoko partidak ere hauteman baitziren.
|
|
|
Zerrenda hori, ur ontzi txikietan sartu ondoren, patogenorik ez egoteko aukera kentzen du, eta ura edateko segurua dela adierazten du. Zerrenda horiei esker, gainera, jaki bat manipulatuko den gainazal
|
bat
kutsatuta dagoen ala ez jakin daiteke.
|
|
|
Ekologistek, kasu honetan, galdera hau egiten dute: “eremu ez transgeniko bat beste transgeniko
|
batekin
kutsatzea nahitako askapentzat har daitekeen, Aragoiko artoarekin gertatzen ari den bezala”.
|
|
2008
|
|
|
Akaro hori oso zabalduta dago Espainiako iparraldean, eta larruazaleko gaixotasun
|
bat
kutsa dezake
|
|
|
Hutsean ontziratutako elikagaiek ere badituzte mugak. Hozkailuan (edo izozkailuan) biltegiratzen ez badira, bakterio
|
batek
kutsa ditzake; ‘Clostridium botulinum’ bakterioak ez du oxigenorik behar bizirik irauteko, eta, aldez aurretik elikagaian balego, hutseko ontzian egongo litzateke hazteko baldintza onenak.
|
|
|
Eremu libreetako malaria kasu batzuk ere hauteman dira, hala nola Punta Cana, Errepublika Dominikarrean. Turismoak, kasuen %38, 5ean, gaixotasun horien eraginpean egoteko arrazoi nagusia izaten jarraitzen du, nahiz eta bisita humanitario
|
batean
kutsatu dituztela dioten gaixoak guztizkoaren herena izan. Infekzioen laurdena ohiko azterketetan hautematen da; pazienteen %23, berriz, larrialdietako zerbitzuetara joaten da hesteetako eragozpenengatik, eta beste %22, sukar handia izateagatik.
|
|
|
Kargatzeko ur tangaren ondoan dagoen lurzoruaren zati
|
bat
kutsatuta dago
|
|
|
Kaliforniako ikerketak orain erakusten du toxina horrek ahalmen handia duela hesteetako zelulen azalean dagoen molekula bat “krokatzeko”; molekula hori giza hesteetara iristen da txahalkiaren edo txerriaren bidez. Lotura polemikoa N glikolilaminoko azidoa haragi gorrien bidez xurgatzen da, hala nola arkumearen, txerriaren eta txahalaren bidez. E.coli O157: H7, elikadura intoxikazio ohikoenetako bat zerrendetan, oinarrizko bi transmisio mekanismo ditu: bata, zuzenekoa, pertsona osasuntsu
|
bati
kutsatutako pertsona edo animalia bati eragiten diona, eta, bestea, zeharkakoa, kutsatutako elikagai baten bidez kutsatzen dena. Transmisio garrantzitsuenetako bat beroaren, haragi xehatuaren edo esne gordinaren bidez gutxi tratatutako behi haragia da.
|
|
|
Kaliforniako ikerketak orain erakusten du toxina horrek ahalmen handia duela hesteetako zelulen azalean dagoen molekula bat “krokatzeko”; molekula hori giza hesteetara iristen da txahalkiaren edo txerriaren bidez. Lotura polemikoa N glikolilaminoko azidoa haragi gorrien bidez xurgatzen da, hala nola arkumearen, txerriaren eta txahalaren bidez. E.coli O157: H7, elikadura intoxikazio ohikoenetako bat zerrendetan, oinarrizko bi transmisio mekanismo ditu: bata, zuzenekoa, pertsona osasuntsu bati kutsatutako pertsona edo animalia bati eragiten diona, eta, bestea, zeharkakoa, kutsatutako elikagai
|
baten bidez
kutsatzen dena. Transmisio garrantzitsuenetako bat beroaren, haragi xehatuaren edo esne gordinaren bidez gutxi tratatutako behi haragia da.
|
|
|
Mugaz gaindiko gaixotasun bat denez, herrialde baten egoera epidemiologikoak inguruko gainerako herrialdeei eragin diezaieke, eta horrek agerian uzten ditu, EFSAren arabera, herrialde horren hedadura kontrolatzeko neurri nazionalen mugak. Eltxo
|
batek
kutsatutako gaixotasuna denez, ingurumen faktoreek, hala nola tenperaturak edo hezetasunak, garrantzi handiagoa hartzen dute. Duela gutxi arte, eritasuna Europako hegoaldeko eremuetara mugatu zen, hala nola Italia, Espainia, Frantzia eta Portugalera.
|
|
|
Horietako bat, 26 urteko gizon bat, El Ferroleko (Coruña) Marcide Arkitekto Ospitalean diagnostikatu zuten, eta kutsatu eta 25 egunera hil zen. Ikertzaileek bi gaixoren kasuak aztertu zituzten, eta horietako
|
bat
kutsatu eta 25 egunera hil zen. Beste kasua, berriz, 15 urteko neska gazte bat da.
|
|
|
Tratamendua garaiz eman ondoren, bilakaera ona izan du. Zentroan, 23 urteko bere lankidea ere artatu zuten, erreplikatzeko gaitasun handiko birus errekonbinante azpimota
|
batekin
kutsatuta baitzegoen. Bi kasuetan, birusak gogor jokatu zuen eta organismoan bi bidetatik sartu zen:
|
|
2009
|
|
|
Animalia horien gorotzek elikagairen
|
bat
kutsatzen duten prozesuetan dago arriskua.
|
|
|
Aztertutako lagin guztien %74, 1ean patogenoa isolatu zen, hau da, ustiategi guztietako animalien %98, 6 eramaileak ziren. Beraz, azienda horrek bakterio mota hori kentzen du urte osoan gorozki fekalen bidez. Arriskuan dago gorotzek elikagairen
|
bat
kutsatzen duten prozesuetan, hala nola, hiltegiko haragia, esnea jetzi bitartean edo barazkiak, kutsatutako ura ureztatuta. Hesteetako patogenoak direnez, noizbehinkako infekzioak maiz gertatzen dira.
|
|
|
Urrutitik eta masiboki kudeatzen dira kontrol panelen bidez." Botnets" deritzenak osatzen dira," ordenagailu kontrolatuen sare handiak, mafiek delinkuentziarako erabiltzen dituztenak". Gaur egun zaila da jakitea ordenagailu bat programa maltzur horietako
|
batez
kutsatuta dagoen. Gaur egun, ordea, zaila da jakitea ordenagailu bat programa maltzur horietako batez kutsatuta dagoen.
|
|
|
Gaur egun zaila da jakitea ordenagailu bat programa maltzur horietako batez kutsatuta dagoen. Gaur egun, ordea, zaila da jakitea ordenagailu bat programa maltzur horietako
|
batez
kutsatuta dagoen. Itzalean egoteko diseinatzen dira, erabiltzailea konturatu gabe.
|
|
|
“Botnets” esaten zaio milaka eta milioika ordenagailuk osatutako sareetara kode maltzur jakin
|
batek
kutsatzen ditu. Hauek:
|
|
|
Ordenagailua martxan jartzean izandako atzerapenaren kasuan (inkestatuen %37 urduri jartzen ditu), %1ek bakarrik uste du arazoa malwareren baten ondorio izan daitekeela, eta ordenagailua antibirusarekin analizatzea erabaki du. “Ordenagailuaren funtzionamendu egokia desitxuratzen duten arazoen ehuneko handi bat malwareak eragindakoa da”, dio PandaLabs eko zuzendari tekniko Luis Corrons ek, zeinak gogorarazten baitu ordenagailu guztien %98 kode maltzurren
|
batek
kutsatuta dagoela. “Arazoren bat aurkitzean, erabiltzaileen %1ek bakarrik erabakitzen duela antibirusa pasatzea garai honetan bizi den segurtasun sentsazio faltsuaren adierazgarri da”, ondorioztatu du.
|
|
2010
|
|
|
Olio industrialak, berriz, are ondorio larriagoak eragiten ditu, baita makina astunek eta ibilgailuek erabiltzen duten olioak ere: bi litro aski dira olinpiar igerileku
|
bat
kutsatzeko, edo bi azalera.
|
|
|
Iruzur egiteko substantziaren bat gehitu edo kendu da aldez aurretik, eta aldatu egin da osaera, pisua edo bolumena aldatzeko edo akatsen bat estaltzeko. Baliteke hondatutako elikagai
|
bat
kutsatuta ez egotea eta kaltegarria ez izatea; esate baterako, txirotutako galleta bat, airean biltegiratzean oxidazioaren ondorioz koipea aldatu zaiona, baina hori kontsumitzea ez da arriskutsua osasunerako. Batzuetan, nahita egiten dira aldaketak, eta ez dira alteraziotzat hartzen, elikagaien eraldaketa baizik, jogurta lortzeko esnea hartzitzen denean bezala.
|
|
|
Ardo industria batek Toledoko urmael babestu
|
bat
kutsatzen du
|
|
2011
|
|
|
Aipamen berezia merezi dute artisauek eta soltean saltzen diren beste batzuek, batzuetan segurtasun txikiagoarekin, funtsik gabeko ideia batekin lotuak. Hala ez denean elikagai
|
bat
kutsatzen dela pentsatzeak nahasmena sortzen du eta, gehienetan, okerreko erabakiak hartzen ditu. Segurtasuna leku guztietan Kasu gehienetan, uste da tamaina edo kolorearen arabera jarritako elikagaiak, hala nola frutak, forma ezin hobekoak eta kolore bizikoak, kalitate handiagokoak edo seguruagoak direla.
|
|
|
Urdaiazpikoa ontzeko prozesu teknologikoak “Toxoplasma gondii” parasitoa inaktibatzean duen eraginari buruzko datu zientifikoak ematen ditu ikerketa honek. Ikerketa “T”
|
batez
kutsatutako zerriekin egin da. gondii. Haragi freskoan eta urdaiazpikoetan parasito bideragarririk dagoen aztertu da, zeharkako immunofluoreszentzia (IFI) bidezko determinazioa duen saguarekin biosaiakuntza eginez.
|
|
|
Garapen bidean dauden herrialdeetara doazen pertsonen %20tik %60ra desplazamenduarekin lotutako gaixotasunen
|
bat
kutsatzen da, Magdalena García Rodríguez doktoreak adierazi zuen bezala, Valentziako Erkidegoko Gaixotasun Infekziosoen Elkartearen VIII. Biltzarrean (SEICV), Valentzian. Gehienetan, izaera arineko eta maila mugatuko patologiak izaten dira, hala nola bidaiariaren beherakoa, baina %8k laguntza medikoa eska dezake bidaian zehar, osasun sistema oso prekarioak dituzten herrialdeetan, edo, iritsi eta berehala, medikuak azaldu zuen.
|
|
|
Gainera, zenbait erradionukleido giza gorputzeko ehunen antzekoak dira, eta gero eta errazago metatzen dira. Kutsatuenak Laboreak eta esnea dira erradioaktibitate kontzentrazio handiena duten elikagaiak, eta, aldi berean, eremu
|
bat
kutsatuta dagoen zehazteko adierazleak dira. Adibidez, zesioa, tuberkulu batzuen erroei lotzen zaien elementu erradioaktiboa.
|
|
|
Elikagaiek transmititutako gaixotasunei lotutako bizi kalitatea hobetzeko modu bat da pertsonei eragin baino lehen egon daitezkeen arriskuak detektatzea. Horretarako, Milango Unibertsitateko aditu talde batek, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoarekin (UAB) lankidetzan, DNA zatiak aztertzen dituen prozesu
|
baten bidez
kutsatutako elikagaiak goiz detektatzeko sistema bat asmatu dute. Sistema horren bidez, jakiek E.coli edo Clostridium botulinum patogenoak dituzten jakin daiteke, kontsumitzailearengana iritsi baino lehen, eta, hala, elikadura toxikazioen kopurua murriztu.
|
|
2012
|
|
|
Transplante baten zain Emaile bateragarri bat espero den bitartean, era guztietako emozioak izaten dituzte kaltetuek, besteak beste, beldurra. Ikuspuntu fisikotik, transfusioak egin behar dira, beti izaten dute neke sentsazioa, aldapa bat igotzeak nekatu egiten ditu, eta odoljarioak eta infekzioak izateko arrisku handia dute; beraz, ezin dira jende asko ibiltzen den edo oso itxita dagoen lekuetara joan, oso aire zikinduta, hala nola tabernetara, non birusen
|
bat
kutsa baitezakete (batez ere neguan) arrazoiren batengatik ospitale bateko medikuetara joaten badira, ez dira birusetatik babestu behar. Gaur egun, batez beste lau hilabete behar dira emaile bateragarri bat aurkitzeko, Josep Carreras Fundazioaren arabera.
|
|
|
Zati bat Gerra informatikoak ekipoak kontrolatzeko industrialari zehatzak, hala nola= »http ://es.wikipedia.org/wiki/ Stuxnet» target=»_ blank» target=»_ blank»–Stuxnet, 2010ean Irango zentral nuklear batzuk infektatu zituen. Oso litekeena da mundu osoko erabiltzaile asko birus honekin edo haren aldaeretako
|
batekin
kutsatuta egotea. baina horrek ez ditu funtzioak aktibatuko gure ordenagailuetan, ez gara lehentasunezko helburua.
|
|
|
Horren arrazoietako batzuk dira erakunde oso hierarkizatuak enplegatuari parte hartzen uzten ez diotenak, erabakiak hartzeko autonomia, talde lana, lan gainkarga, lan hori egiteko baliabiderik eza, erabiltzaileei edo bezeroei erantzuteko denbora eta horiei lotutako harreman gatazkatsuak, motibaziorik, saririk eta aintzatespenik eza. Gainera, erakunde
|
baten barruan
kutsa daiteke, hainbat lanetan errepikatu, eta, hala ez bada, depresioa, antsietatea edo bestelako buru nahasteak eragin. Hori saihesteko, adituek honako hau gomendatzen dute:
|
|
|
Gure herrialdean urtero 120 pertsona leishmaniasi gaixotuko direla kalkulatzen da. Xavier Rouraren arabera, “nabarmendu behar da pertsona edo txakur
|
bati
kutsatutako intsektu baten ziztadak ez duela esan nahi parasitoarekin (Leishmania) infekzio segururik dagoenik, immunitate erantzun egoki batek saihestu egin dezakeelako”. Albaitari honen esanetan, gizakien kasuan osasun ona izatea nahikoa izan daiteke eritasuna ez garatzeko.
|
|
|
Bestalde, anomalia genetikoren batean emaitza positiboa lortuz gero, teknika inbaditzaile baten bidez (amniozentesia) konfirmatzea komeni da, fetuaren DNA soilik kontuan hartzen duena. “Nahiz eta amaren odolaren bidez asmatze indizea oso handia izan —dio Gonzálezek—, ezin da inoiz baztertu teknikaren akats bat, adibidez, kanpoko DNA
|
batekin
kutsatzearen ondorioz”. Odol analisiaren erabilgarritasuna Espainian Estatu Batuetan, Alemanian eta Austrian, duela pare bat urtetik erabiltzen da proba diagnostiko hori Down en sindromea detektatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Kontsumitzaile kategoria jakin baten ordena organikoaren sentsibilitate partikularra, elikagaia horretara bideratuta dagoenean. Giza kontsumorako ez gaitzat hartzen den elikagai bat, zertarako erabiltzen den, materia bitxi batek edo beste forma
|
batek
kutsatuta egon daiteke, edo usteldua, hondatuta edo deskonposatuta egon daiteke, eta, ondorioz, ez da gai. Autoritate proaktiboak kontrolean Elikagaien kalterik eza arautzen duten Erkidegoko xedapen espezifikoak edo nazionalak betetzen ez dituzten elikagaiak asegurutzat joko dira, xedapen horiek estaltzen dituzten alderdiei dagokienez.
|
|
|
Denak dira bakterietarako «etxe» bikainak. Kontuan izan behar da gainazal poluitu batek beste gainazal bat edo objektu
|
bat
kutsa dezakeela kontaktuan jartzen bada. Mikroorganismoak sukaldean mugi daitezen, eskuak dira egokienak, elikagaietatik tresnetara iristea ahalbidetzen baitute.
|
|
|
Taulak eta koloreak gorde behar badira, haien zati ikusgaia ertza izan dadin, bertan oharrak jar daitezke, erliebe desberdinekin margotuak zein grabatuak. Hala, diseinua ikus daiteke, eta, gainera, laneko gainazala pinturaz edo beste substantzia
|
batez
kutsatzeko arriskua saihestu.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, gaixotasunari lotutako patologiaren baten agerpen arinak zituzten katuen %15 baino gehiago VIFetik kutsatuta zeuden. Hala ere, VIF katu batetik pertsona
|
batera
kutsatzeko aukerari dagokionez, «probabilitatea baliogabea da, gizakietan gertatzen ez den felidoen birus espezifikoa delako», dio Imanol Sagarzazuk, albaitariak. Felinaren immunourritasuna:
|
|
|
Maxwell GS VIFen aurkako defentsarik onena katu osasuntsuak eta katu immunodefikazioaren birusak kutsatutako sortzekideek elkar ez ukitzea da. Katu ezezagunekiko harremana, batez ere kalean bizi badira eta osasun kontrol egokirik ez badute, felido osasuntsu
|
batentzat
kutsatzeko bidea izan daiteke. Katuen esterilizazioa VIF bidezko infekzioa ere prebenitzen duen metodo bat da; izan ere, katuen arteko lurralde borrokak ekiditen ditu emeek, eta etxetik kanpo ihes egiten du, osasun kontrolik gabeko jaiotza taldeekin harremanak izateko, birusak kutsatuta egon baitaitezke.
|
|
|
Hosto berdeko barazkiak, letxugak balira bezala, gordinik jan ohi dira garbiketa prozesu baten ondoren. Letxugak, espinakak edo zerbak ureztatzeko uraren, ongarrien edo ekoizpen prozesuaren ondoriozko akatsen
|
baten bidez
kutsa daitezke. Elikagai hauetan ohikoenak diren patogeno batzuk E.coli O 157:
|
|
2016
|
|
|
Birus honek gizonak eta emakumeak kutsatzen ditu. Noizbait VPHaz kutsatutako beste pertsona batekin genitalen kontaktua izan duen pertsona orok infektatu egin dezake, eta beste pertsona
|
bati
kutsa diezaioke. Birusa «isila» izan daitekeenez urte askoan, pertsona batek VPH genitala izan dezake, nahiz eta hainbat urte igaro, berak sexu harremanak izan zituenetik.
|
|
2017
|
|
|
Tabernetan, zenbait prestakin daude, hala nola aperitibo batzuk, edariari laguntzeko eskaintzen direnak, non ingurumen baldintzak ez liratekeen egokienak. Tenperatura altuek, intsektuak izateak eta eskuetatik etengabe joan eta etortzeak, edalontziak eta txanponak ukitzeak, eztul egiteak eta doministiku egiteak, elikagai
|
bat
kutsatzea eragin dezakete. Beraz, kakahueteak edo patatak bezalako aperitiboak zerbitzatzen diren katiluak bezalako prestakinetan arreta jarri da.
|
|
|
Elikagai hori bera arriskuan jartzen bada, kontserbazio txarra adibidez, baliteke mikroorganismo patogenoak garatzea. Gerta daiteke aldatutako elikagai
|
bat
kutsatuta ez egotea eta kaltegarria ez izatea. Adibide bat oxidatu den galleta bat litzateke:
|
|
|
Batez ere 5ºc eta 60ºc arteko tenperaturan agertzen dira, arrisku eremuan. Tenperatura horietan bi ordu igarotakoan, elikagai
|
bat
kutsa daiteke. Kasu honetan, agian ondo hezurtu eta zapore ona izan dezake.
|
|
2018
|
|
|
birusak, germenak eta bakterioak nahi baino azkarrago sar daitezke haien gorputzean. Beste batzuetan, pertsonengan ere gertatzen den bezala, txakurrek eztul egiten dute neguan hain ohikoak diren birusetako
|
batek
kutsatu dituelako edo hotzeria dutelako. Usnatze bidezko esplorazioa dela eta, halaber, txakurren zenbait gaixotasun (adibidez, txakurtegiko eztula arriskutsua) oso bizkor hedatzen dira leku berean dauden txakurren artean. Irudia:
|
|
|
«300 orrialde inguruko estalki gogorreko liburu bat inprimatzeak 1,2 kilo karbono dioxido (CO2) askatzen ditu», dio Aspapel Espainiako Pasta, Paper eta Kartoi Fabrikatzaileen Elkarteak. Kopuru hori ordenagailu
|
batek
kutsatzen duenaren antzekoa da, entitatearen arabera, Interneten nabigatzeko 115 bilaketa azkarretan edo Google erabiltzen bi ordu inguru. Izan ere, ordenagailuko, telefono mugikorreko edo liburu elektronikoko pantaila bat pizten dugun bakoitzean, elektrizitatea kontsumitzen ari gara, bai saretik, bai baterian metatutakotik.
|
|
2020
|
|
|
Eta barrura sartutakoan, komeni da ezer ez ukitzea, erosten diren produktuak izan ezik, ikusmenarekin hautatuz eta haiek bananduz, adibidez, atzean dagoena hartzeko. Supermerkatuko zainketak Gogoan izan produktu (edo gainazal)
|
bat
kutsatuta egon daitekeela, neurri handi batean hartzen baduzu ere. Korridorearen erdialdean ibiltzea komeni da, eztula edo produktuen gainean hitz egitea saihesteko; segurtasun tartea beti errespetatzea (batez ere harategian eta arrandegian, arreta horiek ahazteko joera baitago); eta eskuak beti aurpegira ez eramatea, “kanpoan gauden bitartean ezin izango baititugu eskuak garbitu, hori baita benetan eraginkorrena koronabirusak kentzeko.
|
|
|
Koronabirus berri bat agertzeak, SARS CoV, munduaren zati handi bati eragiten dio, azkar hedatzen delako eta pertsonen osasunean ondorioak dituelako. Izan ere, hilabete gutxi barru milioi
|
bat
kutsatze konfirmatu inguru daude eta COVID eritasunak 50.000 hildako. Horregatik, artikulu honetan SARS CoV sistemak gure organismoari nola erasotzen dion azaltzen dugu, bereziki arnas sistemari, hau da, erasandako nagusiari.
|
|
|
Fabrikatzaileen zerbitzu tekniko ofizialek Molinaren esanetan, haren datuak ANFELen Internet orri ofizialetik daude eskuragarri (ikus hemen). Konponketa
|
batean
kutsatzeko arriskua dago. Garbigailuak ura galtzen badu edo bainugelak beheko bizilaguna erretzen badu, konpondu besterik ez dago.
|
|
|
Kutsatutako pertsona baten sudurretik edo ahotik datozen tanta batzuk nahikoa dira gainazal
|
bat
kutsatzeko eta beste batek COVID harrapatzeko arriskua handitzeko. Arriskua oso txikia da, bai, baina eskuak sudurrera edo ahora eramanez gero, kutsatzeko arriskua dago.
|
|
|
«Aktibatzen denean —azaltzen du—, bihotz maiztasuna eta arnas maiztasuna handitzen dira, eta metabolismo energetikoa eta zenbait hormona jariatzea estimulatzen dira, hala nola kortisola eta adrenalina». ‘Estresaren hormonak’ ere deitzen zaie, eta arriskutsuak, mehatxagarriak edo arriskugarriak iruditzen zaizkigun egoerei azkar erantzuteko prestatzen gaituzte; adibidez, maite dugun pertsona bat galtzeko, bat batean diru sarrerarik gabe geratzeko, edo milaka pertsonarentzat hilgarria izan den eta oraindik txertorik ez duen birus
|
batekin
kutsatzeko beldur izateko. Eta eragile horiei beste batzuk gehitzen zaizkie.
|
|
|
Beste akats bat da taula, platera edo ganibeta elikagai baten hondarrekin berriz erabiltzea beste bat jarri edo mozteko.
|
Bat
kutsatuta badago, kutsadura gainerakoei pasatuko diegu. Gehiago aldatu genuke espartzua?
|
|
|
Bluetooth teknologiaren bidez, datuak bidaltzen dituzte kalean, lanean, garraio publikoan edo jai batean gurutzatzen diren beste mugikor batzuetara. Pertsona
|
bat
kutsatzen bada, aplikazioari jakinarazteko aukera du, informazio hori zerbitzari zentral batera bidal dezan. Honek, aldi berean, abisu bat bidaliko lieke lankide izan zituen guztiei.
|
|
|
Hemen kontsulta daitekeen gidaren egileek diote gomendiorik onena dela joan etorriak eta topaketak saihestea, batez ere arrisku taldeetako pertsonekin. Europako egoera dela eta, familia bilera
|
batean
kutsatzeko aukerak oso handiak dira arriskuari dagokionez. Larritasuna handitu egiten da 40 urtetik aurrera, eta areagotu egiten da adineko pertsonengan, baita beste patologia batzuk dituztenengan ere.
|
|
2021
|
|
|
Hepatitis birikoa Gibelaren hantura hepatitisaren bost birusetako batek eragiten du (A, B, C, D eta E). Transmisio hori pertsona
|
batek
kutsatzeko duen gaitasunaren eta motaren araberakoa da; faktore horiek ere eragina dute sintomen larritasunean eta indarberritzearen abiaduran. Asintomatikoki edo oso zeinu arinekin egin dezakete, baina, batez ere, A (gosea galtzea, nekea, ikterizia…) eta C (ondoeza, sukarra, goragalea, ikterizia).
|
|
|
Sexu transmisiozko infekzioak (STG) Diotenez, SARS CoV ITS bat balitz bezala jokatzen du: kutsatu egiten da
|
bat
kutsatuta dagoela jakin gabe. Eta hor dago, hain zuzen, 2005etik etengabe hazten ari diren mota horretako infekzioen arazoa, eta, nahiz eta kolida murriztapenak izan, kasu askotan ez baitute sintomarik ematen edo zenbait aste igaro baitira nabaritu arte.Hepatitisaz gain, hauek dira gure herrialdean eragin handiena dutenak:
|
|
|
Aplikazio horiek bidaia egin aurretik berretsiko digute helmugako herrialdean sartzeko baldintzak betetzen ari garela. Halaber, eta oso garrantzitsua, “kabinan gurekin dauden gainerako bidaiariak PCR proba negatiboarekin edo txertatuta daudela baieztatzen du, eta horrek hegazkin
|
batean
kutsatzeko arriskua are gehiago murrizten du”, onartu du adituak. Baina, nola funtzionatzen dute?
|
|
|
Hosto zimurtuak: zure limoi zuhaitzeko hostoak zimurtuta badaude, izurrite
|
batek
kutsatuta egon daitezke. Oro har, intsektu minatzaileari zor zaio.
|
|
|
Patinete elektriko
|
batek
kutsatzen du. Mugikortasun pertsonaleko ibilgailuek (VMP) eragin handia izan dute hiriko mugikortasunean, batez ere hiri handietan.
|
|
|
irristailu elektrikoak horri buruz eztabaida dago. Garraiobide
|
batek
kutsatzen badu, «erabiltzen duen energia motara» mugatzen gara, dio Carlos Baladok, duela 20 urte baino gehiagotik hiriko mugikortasunean eta garraioan aditua denak. Horri dagokionez, patineteak ez du kutsatzen joan etorriak egitean. Hala ere, iraunkortasun horrek konpromisoa hartzen du kontsumitzen duen elektrizitatearen sorkuntza aztertzen badugu, eta» iturri berriztagarrietatik badator soilik ez luke kutsatuko«.
|
|
|
3 Ez izoztu elikagairik ontzia ireki ondoren Kontserbazio baldintza horietan banatzen ez den edozein produktu izoztu nahi baduzu, ontzia ireki ez bada egitea gomendatzen dizugu. Irekitzen denean, dela kontserba bat, erdi kontserba bat edo produktu fresko
|
bat
kutsatzeko aukerak areagotzen dira. Horregatik, desizoztu ondoren, jatorrizko elikagaiak baino poluituta egoteko aukera handiagoa izan dezakeen elikagaia izango dugu.
|
|
2022
|
|
|
Eritasuna parasito batek eragiten du: Gondii toxoplasma. Haurdun dagoen emakume
|
bat
kutsatzen bada, parasitoak plazenta zeharkatzen du eta fetura iristeko aukera handiak ditu. Hori gertatzen denean, sortzetiko toxoplasmsiaz hitz egiten da.
|
|
|
Eta zure presentzia onuragarria izan daiteke guretzat Adibidez, gure organismoan biofilma sortzen duten bakterioak ere badaude, hala nola azalean, hortzetan edo baginan hazten direnak, eta horrek babestu egiten ditu nahi ez diren beste bakterioetatik. Baina kezkatzeko arrazoi handia ere izan daitezke adibidez, aldakako protesi
|
bat
kutsatzen denean. Biofilma elikagaietan Elikagaiak direnean, normalean biofilmei buruz hitz egiten da, haien prestakuntzak elikadura industriarentzat duen kezka handiagatik.
|