|
2000
|
|
|
Eta bertatik hartu genuen ideia. Honela,
|
batetik
ipuin entretenigarriak egitea; eta bestetik, ikusita haurrak gero eta lehenago hasten direla hizkuntzak lantzen, euskara eta ingelesa uztartzeko bilduma sortzea otu zitzaigun. Asmoa ingelesa irakurtzen eta ikasten laguntzea zen, horretarako bide berri bat eskainiz.
|
|
|
Antzerkian, komikietan, zinean, publizitatean... erabiltzen dira herri literaturatik datozen istorioak. Wagnerrek esaterako," Beldurra zer den jakitera abiatu zen
|
baten
ipuina" baliatuz sortu zuen musika obra bat. Istorio krudelak eta beldurgarriak ziren hasieran.
|
|
|
Gorabehera teknikoetan ere, nik uste sena falta nabaria dagoela. Gorabehera instrumental soilari begiratzen dion prozedura bat dago, baina teknikari
|
batek
ipuin bat idatzi behar balu, seguru gero beste modu batera egingo lukeela hitz tekniko berrien asmakuntza. Demagun:
|
|
|
Datorren atalean mota honetako zenbait ipuin bildumari egingo diogu erreferentzia: batik
|
bat
ipuinak marko narratibo batean txertatu dituzten bildumei.
|
|
2001
|
|
|
Josu Zabaletak euskaratu ditu Guy de Maupassant idazle frantziarraren fantasiazko hogeita hamalau ipuin hauek. Eleberrigile eta kazetari izanda ere, batik
|
bat
ipuin idazle oparoa dugu Maupassant. Hamabost ipuin bilduma idatzi zituen, fantasiazkoak horien artean.
|
|
|
Horma koloretsuak zituen etxeak, pistatxoaren berdeak eta txiklearen arrosak elkarri eraso egiten zioten, borroka hartan nor gailenduko, nork energia gehiago kutsatuko. Plastikozko puf erraldoi
|
batek
ipuinetako nanoaren tronoa irudikatzen zuen eta egurrezko bitxiloreak hazten ziren nonahi, belar artifizialez estalitako lurrean sustraituak baleude bezala. Diskoteketako argi bola bitxi bat zegoen zintzilikatua sabaian eta haren izpiak hodi estuetan behera erortzen ziren, morea eta urdina, laranja eta gorria.
|
|
|
Marcos, Maria eta Lucas idazten ari ziren, idaztea gauza naturala balitz bezala: Maria sukaldean, trenean batetik bestera zebilen neska
|
baten
ipuina. Lucas egongelan, piramideez, txokolateaz eta zortzimilako mendiez.
|
|
2002
|
|
|
gustuko ipuina, gustuko abestia, poema... Hasiera
|
batean
ipuinekiko batere zaletasunik ez zuen ikasleetako batek, esaterako, narrazio historikoekin gustura sentitu zen. Azken gaueko irakurketa saioanipuinak irakurri zituen ikasleak, berriz, ipuin kontalaria izan nahi zuela aldarrikatu zuen.
|
|
|
Beste aldetik, Larringanen (1992: 504) artikulu
|
batean
ipuinaren bidezko hizkuntza praktikak, zubiarena eginez, ahozkoaren eta idatziaren arteko artikulazioa errazten duela esaten da. eta ipuingintza jardueren zubi izaera ahozko hizkuntza lantzeko bereziki interesgarria dela pentsatzen dugu.
|
|
2003
|
|
|
Beste nonbait. Haur kontalariak une
|
batez
ipuina utzi eta aurpegia ukituko dio umeari, kantatu egingo dio, xuxurlatu. Eta erabat lasaitu da.
|
|
|
Baina ez zen Monikarik agertu eta Svevoren liburuen ondoan hizki handiz" Romain" jartzen zuen kartazala ikusi nuelarik, sartu egin nintzen egongelara. Barruan dozena
|
bat
ipuin zeuden, inpresorako paperean atera berriak. Eta kartazalaren barruan ohar bat, Monikak bere eskuz idatzia:
|
|
|
Zu, ordea, zure eulien artean. Abade frantses
|
baten
ipuinak kontatzen. Eta ni isilik.
|
|
2004
|
|
|
Eta hor, (Hegats aldizkaria, 32), Haurgintza minetan idatzi zen une hartako herri kontraesankorra aipatzen du, eta" errealitateak eta amets irudikatuek elkarren kontra talka" egiten zutela diosku. Urkizak, Zarateren Utopiaren fantasian" saiakera liburuan", Luis Haranburu Altunak, sarreran, idatziriko pasarte bat Derioko irakasleari egozten dio, haren iritziz, Behin
|
batean
ipuin bilduma" desutopia bat" eta" amets gaizto bat" zela bilduz. Kintanarena baino urtebete beranduago argitaratu zen Haurgintza minetan eleberrian badago, nire ustez, Ukroniari buruzko zeharkako aipamen bat.
|
|
2005
|
|
|
Harri batek daraman inskripzio moduko
|
bati buruzko
ipuina litzateke, politikariek sekula irakurriko ez luketena.
|
|
|
Harri batek daraman inskripzio moduko
|
bati buruzko
ipuina. Zer esan nahi ote du inskripzioak, nor zen inskripzioa zizelkatzen aritu zena, zergatik hautatu zuen harria eta ez beste material bat...
|
|
|
Gehiengoa ipuin bilduma izateko arrazoia,
|
batetik
ipuina zabaltzeko zirkuituan (aldizkaria, lehiaketa...) eta, bestetik, ipuina irakurterrazagoa delako ustea ontzat ematen badugu, literatura irakurterraza egiteko nahian aurkituko genuke.
|
|
|
Ipuingintzan izan genituen aitzindarien artean, honako hauek aipa ditzakegu: Nemesio Etxaniz eta Telesforo Monzon narratiba laburra gerra osteko lehenengo urteetan bultzatu nahian; Martin Ugalderen Iltzailleak (1961) Venezuelan argitaratutako bilduma, gure artean Hego Amerikako ipuingileen eragina jasotzen duen lehenbiziko ipuin bilduma hain zuzen; Jean Etxepareren Mendekoste gereziak eta beste (1963); Gabriel Arestiren Ipuinak (1979) eta Jon Miranderen Gauez parke
|
batean
ipuin izugarriak (1984). Lanok ez zuten izan beharbada izan zuten eragina.
|
|
|
Gai horietaz gain, badago beste
|
bat
ipuin guztietan zehar dabilena, eta aurrekoak bezala idatziko zituen ondorengo olerki liburuetan
|
|
|
Aipatzen zituen hilketa sailek baserria larrutu zutenean sortua zena amatxi? Zerbait bazitekeen bai, ehun urteetara hurbildua zelako; hargatik Jessicak anderearen oroimen likitsak buruhon nahasi
|
bateko
ipuinak bailiran hartzen zituen. Sukaldeko zuzuluan pausatu zuen amatxi.
|
|
2006
|
|
|
Egoki datorkit hemen frau Gerdak, Soldaduen Amona deitzen genion emakumeak, behin kontatu zigun ipuin bat eta ondorengo hausnarra. Sugegorri erdi hil bat jaso zuen nekazari
|
baten
ipuina zen, eta ipuinari buruzko hausnarra, honela azaltzen zigun, gutxi asko, gure frau Gerdak: kontakizuneko nekazari ergelak besterik uste badu ere, eguzkitan gozoro dagoen horko sugegorri erdi hil hori ez da, erdi hilik egonagatik ere, errukarria, miztoari eragiten ari den beste hura zitala; otso guztiek horzkada amorratua duten bezala eta bele guztiek atzaparra, sugegorri guztiek dute pozoi hilgarria.
|
|
|
Baiezko deserosoa egin nuen buruaz, neu izan bainintzen zuzendariarengana jo zuenetako bat Öchlerrek neskame desatsegin
|
bati buruzko
ipuin lizun dekadente bat irakurri zigula salatzera.
|
|
2007
|
|
|
agoteak. Burgiko sarrailagilearen bizitza ez da bazterturiko agote
|
baten inguruko
ipuina. Artxiboetan eta liburu espezializatuetan jasotako historia erreala da.
|
|
2008
|
|
|
huts batekin amaitzen. Gaurko konta saioek badute egitura
|
bat
ipuinaren hiru edo bost ataletako2 egituran kabitzen ez dena. Berria?
|
|
|
: Oraintsu Espainiako antologia
|
baterako
ipuina eskatu didate. Banuen bat, duela 20 urte idatzitakoa, eta orain berriro hartu dudanean, jasanezina iruditu zait, ikusten nituelako garai horretako unibertsitateko pisu garaiko gauza horiek, dena agerian.
|
|
|
Neurologo
|
baten
ipuin harrigarriak.
|
|
2009
|
|
|
Eztabaida izan dut nire buruarekin, zilegi ote den liburu iruzkin baten hasieran" literaturan dena esana dago" topikotzarra jartzea. Mikel Antzaren Lehen bilduma 82 liburuko Amodiozko istorio
|
bat
ipuina irakurri bitartean etorri zitzaidan topikoa burura. Izan ere, queer mugimendua gu guztion ahotan den honetan, gutxienez bitxia da atzera begiratu, eta ikustea 1983rako, zuri gainean beltz, narratzaile euskaldun batek idatzia zuela katu transexual batekin maitemindu zeneko istorioa.
|
|
|
bi azal ditu, eta binilozko disko bat bezala, A eta B aldeak. Alde
|
bateko
ipuinak bukatu eta bestekoak irakurri nahi izanez gero buelta eman behar diozu liburuari. Kanpoko itxuran behintzat geroz eta liburu estandarragoak publikatzen diren honetan, uste dut argitaletxeek sailen batasunari lehentasuna eman diotela, obra indibidualaren kaltetan artisau lanaren tankera hartzen du Antzaren honek.
|
|
|
tamaina honetako dezente idatzi ditut lehen ere, egia den arren agian erosoago sentitzen naizela sei hamar orrialde inguruko luzerakoekin. Baina Argiak orrialde kopuru zehatz
|
bateko
ipuina idazteko agindu zidan, eta hala egin dut. Jakina, hiru laburrago egin nitzakeen, adibidez, baina luzera zehatz horretarako ideia bat neukan, eta, gainera, irudipena daukat, erosoegi sentitzea ez dela gauza ona idazle batentzat…
|
|
|
5 eta 8 urte artean gertatzen den garapenaren beste erakusgarri
|
bat
ipuinen osotasuna da. 5 urteren aldean, 8 urterekin ipuineko pertsonaiak, egoerak eta ekintzak hobeto antolatzen dituzte, ipuin osatuagoak kontatzen dituzte ikasleek.
|
|
|
Normaletik kanpo zegoen amona bat aurkeztu nahi nuen nik. Bizikletan ibiltzen zen amona ausart
|
bati buruzko
ipuina idaztea bururatu zitzaidan. Baina gero pentsatu nuen" eta amonak zergatik hartzen du bizikleta?", eta erabaki nuen aitonak deitzen ziolako hartzen zuela.
|
|
|
Kalean da Pako Aristiren Elurte
|
bateko
ipuinak, eskola umeek idatzitako ipuinak
|
|
|
Pako Aristik Elurte
|
bateko
ipuinak liburua osatu du Donostiako Intxaurrondoko ikastolako 21 ikaslerekin batera. Euskal Idazleen Elkarteak sustatzen duen Idazleak Ikastetxeetan programaren barruan Aristik eginiko hitzaldi batean sortu zen liburuaren ideia.
|
|
|
Elurte
|
Bateko
Ipuinak liburua Pako Aristik atondu du, baina Intxaurrondoko ikasleek egindako ipuinekin osatu da, horrela, liburu berezi bezain erakargarria sortuz. Egitasmo honen bidez, Euskal Herriko 10 urteko haurrek duten idazkera maila aztertu nahi izan du idazleak.
|
|
|
Ordu berean eta Victoria Eugenia Antzokian, Luisak eta Marisak (Izaskun Mujika eta Patricia Eneritz) antzerki eta musika ikuskizuna eskainiko dute kanta eta melodia ederrez apaindurik: Ehunzango
|
baten
ipuinak.
|
|
|
esaten du lehen esaldiak. . Baina naizen gizona Bagdaden sortu zen, txikitan amak irakurtzen zizkigun mila eta
|
bat
ipuinen orrialdeetan. Asmakizunez beteriko andrea zen ama, bestela ezin uler liteke berrogei urtez izan zuen maitasun historia?.
|
|
|
Askotan egiten zuten jolas. Begiak ixten zituzten eta
|
batek
ipuina asmatzen zuen eta biek ipuin horretan pentsatzen zuten lo geratu arte, gauza bera amesten saiatzeko.
|
|
|
–Nebraskan jaio nintzen eta Deustun hilko naiz? esaten du Norak ia arnasestuka, hasierakoa berritzen duen azken esaldian,, baina naizen gizona Bagdaden sortu zen, txikitan amak irakurtzen zizkigun mila eta
|
bat
ipuinen orrialdeetan. Izan ditu gizon horrek bere akatsak, baina zeozer ondo egin badu, hiltzen naizenean norbaitek Lisboara eramango nau eta munduko azken mugako hirian geratuko dira nire errautsak.
|
|
|
N EBRASKAN jaio nintzen eta Deustun hilko naiz baina naizen gizona Bagdaden sortu zen, txikitan amak irakurtzen zizkigun mila eta
|
bat
ipuinen orrialdeetan. Gauero etortzen zen nire eta Sararen ohera, Ozeano Atlantikoa zeharkatzen zuen itsasontzian lapurturiko liburuarekin.
|
|
|
Domingori, beraz, hontzaren irudia etorri zitzaion, beharbada, une hartan: hontz harroputz hura, Domingok buruan itsatsia zuena, baita Adak, Maria Bibianak eta Gabinok ere, honek noiznahi erabiltzen zuen ipuina aitzakia gisa, marrazki bat edo beste egiteko?, amona Ursulak behin
|
batean
ipuin hura kontatu zienetik:
|
|
|
Donostiako Intxaurrondoko Ikastolako 21 ikaslek idatzitako ipuinak oinarri hartuta, Elurte
|
bateko
ipuinak liburua osatu du Pako Aristik. Idazlea txalo eta biba artean hartu dute haurrek.
|
|
|
Urduritasuna baretzeko eta loak hartu bitartean, ipuinak kontatuko dizkiote elkarri. Hori da Elurte
|
bateko
ipuina (Erein) liburuaren abiapuntua. Eta egoera hori benetakoa izan bazitekeen ere, literatura da; Pako Aristi idazleak asmatu duen ipuina, Donostiako Intxaurrondoko Ikastolako ikasleek idatzi zizkioten narrazioekin liburua osatzeko.
|
|
|
Ikasleek hainbat galdera egin zizkioten orduko hartan Aristiri, baina batek eman zion bide urtebete eta gero Elurte
|
bateko
ipuina liburuan gauzatu den egitasmoari. Ondokoa zen galdera:
|
|
|
Usarraldek harro kontatu zuen ikasleek zer nolako jakin minez hartu duten eskuetan Elurte
|
bateko
ipuinak liburua. Nor bere istorioaren bila hasi da azkar batean.
|
|
|
Ikasleek egin behar dute lan hori, eta parte hartu behar dute klasean, literatur lanak sortuz. Aukera eman behar zaie genero batetik besterako aldaketa egiteko; poema
|
bat
ipuin bihurtzeko, esaterako. Prozesu horretan parte hartuz bakarrik garatuko dituzte hizkuntz eta literatur gaitasunak.
|
|
|
Bizitzari loturik idatzi zuen, eta horregatik bere literaturan presentzia handia du tragediak, heriotzak. Batik
|
bat
ipuinetan. Poesian eta eleberrigintzan ere aritu zen, baina, Quiroga.
|
|
|
Domingori, beraz, hontzaren irudia etorri zitzaion, beharbada, une hartan: hontz harroputz hura, Domingok buruan itsatsia zuena, baita Adak, Maria Bibianak eta Gabinok ere –honek noiznahi erabiltzen zuen ipuina aitzakia gisa, marrazki bat edo beste egiteko–, amona Ursulak behin
|
batean
ipuin hura kontatu zienetik:
|
|
|
–Autore ezezagun
|
baten
ipuin laburren liburu bat. Ez dago inolako aukerarik!
|
|
2010
|
|
|
»Halako
|
batean
ipuin on bat idatzi nuen; liburua argitaratu eta gutxira izan zen. Barka harrokeria, baina batzuentzat banuen etorkizunik literaturaren munduan.
|
|
|
Ongi etorri denok. Behin
|
batean
ipuin batean saguen arteko elkarrizketa bat irakurri nuen, amaren eta kumeen artekoa. â?. Ama, zuk pentsatu egiten duzu? â?, galdetu zioten kumeek.
|
|
|
Baziren behin bi lagun, Nunila Lopez eta Myriam Cameros,
|
bata
ipuin kontalaria, eta bestea, artista eta ilustratzailea. Lehenengoak ‘Mari Zipristinek ez du zorioneko galeperrik nahi’ izeneko kontakizun berezia zuen eskuartean, eta bigarrenak, istorioa margotzeko nahia azaldu zion hari.
|
|
|
–Tira, utzi alde
|
batera
ipuinak, haserretu
|
|
|
Frantzian bizi izan zen gaztetan, eta ez omen zuen ezkontzean suerterik izan. Aita zurietako
|
batek
ipuin tradizional batzuk idazteko eskatu ziolako hasi zen, 1945ean, kabilieraz idazten. Amazigeraz idatz zitekeela konturatu zenean, bere kabuz hasi zen istorioak moldatzen eta bizimodu arrunteko koadroak deskribatzen.
|
|
|
oso gustuko dut poesia irakurtzea, baina ez dut inoiz poemarik idatzi. Baina bat
|
batean
ipuinei buruzko nobela bat idatzi nuen, eta orain, berriz, ipuinak idazten ari naiz. Beharbada ipuinei buruzko nobela idazteak ipuinak idazteko nuen blokeoa hausteko eta gainditzeko balio izan dit.
|
|
|
Orain belaunaldi berekotzat jotzen gaituzten idazle askoren lanak konparatuz gero ere, nik uste dut nork bere idazteko modua dugula, eta nork bere kezkak. Katixa Agirreren Sua falta zaigu liburuko ipuinetariko bat irakurri nuenean, neure lagun
|
bati buruzko
ipuina zela iruditu zitzaidan. Normala da nire antzeko adina duten idazleen lanek antzeko kezkak izatea.
|
|
2011
|
|
|
Gainditu egin behar du, alegia. Hori kontatzen du neurri
|
batean
ipuinak; egoera nola gainditzen duen.
|
|
|
Ohikoa denez, astero gai
|
baten inguruko
ipuinekin ibiliko gara Ipupomamuan, baina, aurten, bi atal monografiko ere izango ditugu: denboraldi berriaren lehenengo atala Bernardo Atxagaren ingurukoa izango da; eta, aurrerago, Gipuzkoako historia ipuinen bidez, Elkar argitaletxearen eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren bildumari eskainiko diogu.
|
|
|
Ohikoa denez, astero gai
|
baten inguruko
ipuinekin ibiliko gara Ipupomamuan, baina, aurten, bi atal monografiko ere izango ditugu: denboraldi berriaren lehenengo atala Bernardo Atxagaren ingurukoa izango da; eta, aurrerago, Gipuzkoako historia ipuinen bidez, Elkar argitaletxearen eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren bildumari eskainiko diogu.
|
|
|
Egun
|
batean
ipuin bat kontatu zion, Indian jasotakoa, hain zuzen ere: usoa eta arrosarena:
|
|
|
Euskeran biltzarraren gainean argitaratutako artikuluaren arabera, handik ibili ziren Jose Mari Iriondo, irratiko esataria, eta Alfonso Irigoien, Euskaltzaindiko idazkaria. Bestalde, Ibarrola deiturako andre
|
batek
ipuinak kontatu zituen. Guztira, beraz, Loiolan gutxienez 19 pertsonak parte hartu zuten.
|
|
|
Gauza dezente idatzi du: dozena erdi
|
bat
ipuin liburu, bi poema liburu eta bost eleberri, horietako bat gazteentzat Monikak gero eta harrituago begiratzen zion bere lagunari informazio andana haren aurrean. Modesto de Pablo baino gazteagoa da, baina duela urte batzuk Kultura Saileko proiektu berean parte hartu zuten biek, Nassim literaturako mahai sektorialean eta De Pablo arte plastikoetakoan.
|
|
2012
|
|
|
Txikienek zinez ederrak ziren kolore paisaiak sortu zituzten; handienak, pertsonak eta txakurrak perfilatzen. Asteazkenero errepikatzen da haurren tailerra;
|
batean
ipuinak, bestean merienda? «Hau da hau!», pentsatu nuen nik.
|
|
|
Zeren eta itzulpenari, euskal idazle guztiok, kontziente eta inkontzienteki, etengabe egiten dihardugun ariketa horri, bai ekin niezaiokeela horren urduri egonda ere. Are sekula existitu ez den liburu
|
bateko
ipuin bat itzuli behar banuen ere, auskalo nondik, edo noiztik, niganaino iritsia.
|
|
|
27. Pasadizo honetan badirudi Ana Erreginari Swiften Tale of a Tub (Upel
|
baten
ipuina: neurri batean, erlijio mailako gehiegikerien kontrako satira) delakoak sortu zion desatsegina agertzen dela, ez baitzion Swifti apezpikutza eman nahi izan, baina baliteke erregeen esker txarra oro har kritikatzea ere.
|
|
|
Amonaren etxeko liburutegi oparoak irakurtzeko grina piztu zion. Horrekin batera, biziki atsegin zitzaion haurtzainarekin eta jopuekin hizketan aritzea, eta Errusiako historiari buruzko makina
|
bat
ipuin eta kondaira entzun zuen haien ahotik. Solasaldi haiek, batetik, aukera paregabea eman zioten herri xeheak erabiltzen zuen errusiera menperatzeko, eta, bestetik, haiei esker ohartu zen Errusiako herriak zapalkuntza gogorra jasaten zuela, nekazarien eta jopuen bizi baldintzak ezin latzagoak zirela eta tsarrek bidegabe eta neurrigabeko ankerkeriaz gobernatzen zutela Errusia zabala.
|
|
|
Idazle askok, gainera, aldizkarietan baizik ez zituzten argitaratu beren itzulpenak, esate baterako hurrengo atalean aurkeztuko dugun Jon Mirandek: Gernika, Egan, Euzko Gogoa eta beste hainbat aldizkaritan makina
|
bat
ipuin eta poema itzuli argitaratu zituen, literatura eta hizkuntza desberdin askotakoak. Antzeko zerbait esan genezake Juan San Martini buruz ere, 1960ko hamarkadan euskaratu zituen hainbat egileren lanak Olerti, Euzko Gogoa, Egan eta beste hainbat aldizkaritan argitaratu baitzituen,. Otsalar?
|
|
|
kontzeptua eta literaturen arteko muga zurrunak. Liburu honetako kontalari zenbait euskaldunak dira, baina beste jatorri
|
bateko
ipuinak kontatzen dituzte, ahozko tradiziotik hartuak gehienak. Ezinezkoa da, beraz, ipuin horiek nazio edo herrialde bakar bateko literaturaren barruan sailkatzea.
|
|
|
Epaileek jakinarazi zuten guztira 25 lan –olerkietan gehiago– jaso dituztela eta era askotakoak aurkitu. Horien artean aipatzeko modukoa iruditu zaie, lehen aldiz, Zaragozan bizi den 64 urteko oriotar
|
batek
ipuin bat aurkeztea eskuz egindako marrazkiz hornitua. Aurten saririk irabazi ez badu ere, animatu nahi dugu idazten segitzera, gaia erakutsi du-eta.
|
|
|
Bere garunaren bidegurutze eta espaloietan arakatu arren, ez zuen gortina zaharrak edo gortina horituak ordezkatuko zukeen ezer egokiagorik aurkitu. Hasierari buelta gehiegi ematen ez ote zen ari galdetu zion bere buruari, baina ezetz erabaki zuen, egun bakar
|
batean
ipuin perfektuarentzat hasiera perfektua idaztea nahikoa bazela iritzita. Ez zegoen erabat aseta, dena dela.
|
|
2013
|
|
|
Egilea bera da bere opera prima bereizten duen fikzioaren eta errealitatearen arteko nahasketa ezagutzera ematen duena: «Aingeru
|
bati buruzko
ipuina da; hiri bati buruzko dokumentala da. Ipuin dokumentala da» (Angulo, Rebordinos, Santamarina, 2006:
|
|
|
Ah, benetako izuaren ordezko haserrealdi hauek hobe leudeke andre
|
baten
ipuinean sutondoan amamaren oniritziarekin batera.
|
|
2014
|
|
|
Interesatzen zait fantasiaren intersekzio hori ez errealitatearekin, zeina batzuetan eraikuntza baita, baizik eta errealitate horretatik irten daitekeen egiarekin, nahiz eta honek guztiak nahiko kursia dirudien eta den. Gatazkari buruzko ipuinak bildu dituzu liburuko bigarren atalean, eta fantasma
|
bati buruzko
ipuinarekin ixten duzu sail hori. Deigarri egin zait hautua.
|
|
|
Eta bere ipuinen irakurketa, bata bestearen ondoren, nobela sekretu eta fantasmatiko baten atalak osatzen amaitzea, eta nobela argentinarrik handienak eta famatuenak beti egotea ipuinaren birusak kutsatuta. Rayuelari buruz ari naiz, Sobre héroes y tumbas, Adán Buenosayres, El juguete rabioso, Respiración artificial, El beso de la mujer ara, a bezalakoei buruz, edo El sueño de los héroesi buruz, perfektuena akaso?, gau
|
bateko
ipuina gogoratzen saiatzen ari den nobela baten istorioa besterik ez dena. Nobela atomikoak, ezpalak airean, irakurtzekoak, beti, amaitzen ez den leherketaren unean.
|
|
|
Udan, egunkarian, Lakasta izeneko nafar
|
baten
ipuina irakurri nuen. Neska gazte eta gipuzkoarra zen ipuinaren protagonista.
|
|
|
Zuk kontatu eta nik entzun. Haurretako
|
batek
ipuin bat irakurri, eta besteak arretaz entzungo du. Lehenak irakurketa amaitzean, bigarrenak gertatutakoa kontatzen du.
|
|
|
Horixe da arau kulturala, eta haur ipuinetan gauza bera gertatzen da: printzesa ausart
|
baten
ipuina kontatzen hasten bazara, mutikoek esango dizute ez zarela ondo kontatzen ari. Printzesak dragoia hiltzen badu, mutikoak kexatu egiten dira, eta dena bere tokira itzultzea nahi izaten dute.
|
|
|
kazale, peredikazale, bazterren kürrizale, balentria handi edo ttipiago egile, eta beste... Ttittika Rekaltek personaje horri lotürik diren berrogei
|
bat
ipuin edo narrazione zabaltü dütü azken urte horietan, Xiberoko Botza irratiaren ühiñetan, xiberotarrealat doitürik, prefosta. Horietarik 34 dira libürü honen bigerren partean emanik.
|
|
2015
|
|
|
Zortzi
|
bat
ipuin labur ere azaltzen ziren, tartean taldearen kanpoko kolaboratzaile batena, Gotzon Madridena, espainieraz idatzia. Nabaria da testu gehienetan transgresiorako joera.
|
|
|
Haur bakoitzak unean uneko bere interesak lantzeko aukera du, helduak eta beste umeak ondoan dituela laguntzarik behar izanez gero. «Haur
|
bat
ipuin bat idazten egon daiteke, beste bat bizikletan ibiltzen ikasten, eta beste bat dinosauroei buruzko datuak bilatzen», azaldu du Solaberrietak. Egunez, hautazko hainbat tailer egiteko aukera dute.
|
|
|
Idazlearen lan postumoen artean, lerro
|
bateko
ipuin llabur bukatugabe bat aurkitu zuten.
|
|
|
Ernazimentua maite badugu, ez da dena Rafael eta Michelangelo delako. Nafarroa maite badugu, ez da ilargiko Euskal Herri idealen
|
baten
ipuinak maite ditugulako. Nafarroako historia ez da ideala.
|
|
|
mila eta
|
bat
ipuin izan zitezkeen arren,
|
|
|
2001eko ekain aldean Egunkaritik idatzi zidan Juan Luis Zabala kazetari eta idazleak, abuztuan zehar, ohi zuten legez, idazle sorta
|
baten
ipuin bana sartu nahi zutela, eta ea prest nengoen parte hartzeko. Eguneroko ipuin solte horiek, bertsolarien hizkera erabiliz, librean eman ohi zitzaizkien idazleei urte batzuetan, eta, besteetan, gaia gutxi asko jarrita eta ofizioko lana bideratuta.
|
|
|
Poema
|
bat
ipuin zedarritua da: adjektiboetan daude oroitzapenak,
|
|
|
Haurrek ilusio handia egiten diete letrak eta hitzak dituzten beste jolas batzuetara pasatzea, «urkatua» edo gurasoek egindako gurutzegrama errazak, beren laguntzarekin. 6 Hitzak seinalatzea ipuin bat irakurtzen den bitartean Haurrak idatzizko hitzetara hurbiltzeko beste modu
|
bat
ipuin bat edo arreta jasotzen duten beste testu batzuk irakurtzen diren orrian adieraztea da. Horrela, ia modu naturalean, haurrak letrak eta hitzak ezagutzen ditu eta, ia konturatu gabe, bere ezagutzetan sartzen ditu.
|
|
|
Narrazio klasikoari sormen handiko elementuak batu dakizkioke. Horietako
|
bat
ipuin interaktiboak dira, ordenagailutik edo tableta eta telefono mugikorretatik sartzen direnak. Ipuinak hartu edo jarduera batzuk egin behar dituzte haurrak aurrera egin dezan.
|
|
|
Agian, ez ipuin formatuan, baina gustatzen zaigu elkartzen garenean kontu kontari egotea. Egia da, ordea, garai
|
batean
ipuinek gaur egun komunikabideek eta ikastetxeek betetzen duten funtzioa zutela eta esparru hori galdu egin dela.
|
|
|
ordenagailuen hainbat memoria, alegiazko memoria, esaterako, azalduko dira; baina gure ondorengoek memoria tzat zer ulertuko duten edo zeri deituko dioten memoria... hori ez dakigu. Tramankulu magikoak, estatistika biribilak, mundu zoriontsu
|
bati buruzko
ipuinak. Ezin irudikatu.
|
|
2016
|
|
|
Haurrengan beldur handienetakoa sortzen duen animalia da. Mila eta
|
bat
ipuinetan protagonistaren aurkari ankerra. Baina badira beste era bateko otsoak, baita dibertigarriak ere.
|
|
|
Etxean ere landu dute proiektua. 7 urteko haurren kasuan, galtzerdi
|
batekin
ipuineko igela egin eta etxera eraman dute. Sufritzen ari den igelarekin identifikatzen denak haren bidez errazago adierazi dezake gertatzen zaiona; identifikatzen ez denak berriz, enpatia garatu dezake haren azalean jarrita.
|
|
|
Berriz ere, haur
|
bati
ipuin bat kontatzen zaion modura, Edeneko istorioa kontatzeko Erekek Ebari eskatu zion, erdi negarrez erregutuz. Gizabere zahar horiek halakorik entzuteko ohiturarik ez zeukaten eta, egia aitortzeko, normalki, haiei entzuten egon ohi ziren.
|
|
|
Hebreeraz mintzo ziren, hauxe omen zuten orduko hizkuntza ederrena, aberatsena eta joriena, eta haiek populuen artean populu ospetsuena omen ziren. Erlijio bat asmatzeko lanetan, nola pentsa haietatik aparteko herri
|
bat
ipuinean ager zitekeela. Ezinezkoa!
|
|
|
Behin, bizarra egin, trajea eta gorbata jantzi eta, ttipi ttapa, hirira abiatu zen gizaseme nano hura. Hirira joan zen, bai, aurreko egunean errege
|
bati buruzko
ipuina irakurri eta bera ere munduko erregea izango zela amestu baitzuen. Bidea errazago egingo zuelakoan, abesti bat kantatzen hasi zen:
|
|
|
Mundu endogamiko samarra da... Idazle
|
batek
ipuin bat idazten du etxean, bidaltzen du argitaletxera, argitaratzen da, aurkeztu du... baina bera dago apur bat urruti, eta igual tiroren bat etorriko zaio, baina agian urrunekoa, bakarra. Antzezleak, ostera, hortxe dauka ikuslea, pare parean.
|
|
|
Ingelesez, ehunka liburutara sartzeko aukera ematen duen aplikazioa da MeEgenius, eta horietako batzuk harpidetzen bidez irakur daitezke. Bere abantailetako
|
bat
ipuin kontalaria da, hitz bakoitza nabarmentzen eta irakurtzen duena, eta irudi politak erakusten ditu historiako narrazio erakargarriekin batera. Fun English Fun English aplikazioak ingeleseko ikastaroak konbinatzen ditu, sei joko erakargarri eta dibertigarri baino gehiago dituzten irakasgaietan banatuta.
|
|
|
Hendaian, ortzegun huntan, aratseko 8 ak eta erdietan, Mendi Zolan kulturgunean eskainiko da antzerki gisako ikusgarri bat," Soufre" deitzen dena. Supizteko saltzale
|
baten
ipuin kondaketa... Ixtorio bat biziki hunkigarria omen...
|
|
2017
|
|
|
Ahopeka hitz egiten zuen, ia isilean, eta entzuleek hamaika aldiz mozten zioten narrazioaren ildoa, galdera zalapartatsu eta lotsagabeak eginez. Hala ere, interesik eta gatzik gabeko neskato on
|
baten gaineko
ipuinarekin jarraitu zuen.
|
|
|
Formatuak berak errealitatea eta fikzioa nahasten zituen, gaur egun ere gertatzen den bezala. Ezjakintasunaren bidetik etorritako arrazoinamendutzat har liteke, agian inozokeriak eragindakoa, hala nola ume
|
batek
ipuinetako sorgin eta mamutzarrengan sinisten duenaren pareko. Zuzenagoa izango litzateke, ordea, usteari zentzu praktikoa aitortzea, inoiz gertatu ez direnak asmatzea baino samurrago ulertzen baita benetakoak kontakizun edo hizpide bilakatzea, bereziki hain makabroak direnean.
|
|
|
Besteak beste: Bernardo Atxagaren Obabakoak narrazio bilduma (xakearen eta bizitzaren arteko antzekotasuna azaltzean), Anjel Lertxundiren Otto Pette eleberria (solasaldi egituran eta bi pertsonaietako bat bestearentzat ezezaguna izatean) eta Jon Miranderen Gauaz parke
|
batean
ipuina (Javi Cilleroren antzezlanak izenburu hori izan zezakeen Mirandek aurrea hartu ez balio). Era berean, Ingmar Bergmanen Zazpigarren zigilua filmetik ateratako pertsonaia bat dugu xakelarietako bat, erraz ezagutzen den sinbolismoaren tradizioan.
|
|
|
–hasi zitzaion hitz egiten Daniela?. Ipuin kontalari
|
bat
ipuinak kontatzen aritu zaigu arratsalde osoan. Ba al zenekien, hemengo ipuin batzuk nire Nikaraguako amonak kontatzen zizkidan ipuinen oso antzekoak direla?
|
|
|
Apirilaren 23an, Xabier Amurizak Ze ongi bizi zen Ulises bakarrizketa literarioa eskainiko du antzokian, 19:00etan. Apirilaren 30ean, Pello Añorgak ipuin kontaketa eskainiko du eta 31n, berriz, liburu azoka, Persiar merkatu
|
batean
ipuin musikatua, Ezagutuz ulertu eta ulertuz maitatu lehiaketaren sari banaketa eta irabazleen irakurketa eta Dorleta Kortazar eskoriatzarren ipuin kontaketa izango dira antzokian.
|