|
2000
|
|
|
Furgoneta hartuta inguruko herrixkak bisitatzera abiatu gara. Herri horietako batean, muino
|
bat
igo ostean azaldu da nire gidako argazkiko paisaia. Connemarara sartu ginenean bezalaxe sentitu ditut bihotzeko taupadak barrutik hasi eta kanpora irten nahian.
|
|
|
Horietariko bat hautatu zuen lau langileetan zaharrenak. Gure argazkilari Patxik, panteoi handi
|
batera
igota, frankotiratzaile ero bat ematen zuen, kamerari su atera beharrean. Apezak errespontsuari ekin zion.
|
|
|
eta...?" —, ezta izeba neskazaharraren ateraldi pozoitsuak —" utzan, neska, utzan, birigarro honi ez zaion luze joanen errekanbiorik aurkitu gabe" — Batetik hori, eta bertzetik, aste osoko hutsunea asteburuan ahantzarazi behar Unairi. Ez nuen nahi, aitaren faltaren faltaz, egun batean hamabigarren etxebizitza
|
batera
igotzerik, tiroka ekitearren karrikako oinezko baketsuei. Aterabide bakarra aziendak bezala larreratzea zen —noranahi joanda ere aldapa baizik ez—, herri inguruan goiti eta beheiti.
|
|
2001
|
|
|
Kafetegiak, portugesa eta tranbiak ere bazeuden, baina zerua zegoen Lisboan batez ere. Eta Roma eta Marcos tranbia
|
batera
igo ziren, ezin zirelako zerura igo. Marcosek tranbia gidariari begiratu zion:
|
|
|
laugarren kamera, esate baterako, helikoptero batean. Eta laugarren kamera horrek erakutsi zion, hain zuzen, ziklisten tropela, goi goitik, muino
|
bat
igotzen, eta ezkerrean arbolak, berdeak eta okreak, eta eskuman hilerri bat, berdea eta okrea.
|
|
|
Eta orain hemen gaude Rosa eta biok, tranbian eserita, Shisha Pangmara irteteko zain. Rosa nire aurretik igo da tranbiara eta nik pentsatu dut munduan ez zaidala ezer gehiago gustatu, Rosa tranbia
|
batera
igotzen ikustea baino.
|
|
2002
|
|
|
–Epa –agurtu zuen Julenek Mirari, bekainak pixka
|
bat
igoz. Bere aurpegia ikusi gabe ere, lelo antzean egin zuela jokatuko zukeen mutilak.
|
|
|
Ez ditut ehun metroak hamar segundotan egiten, baina bai ordubetean, nahiago baitut denbora neure menpe izan ni denboraren menpe bizi baino, zuk ez dakizu zer den ona. Ez naiz Superman eta ez naiz sekula abioi
|
batera
igo, baina igandero ateratzen dut osaba Lazaro paseatzera, eta ez dakizu zer den ona. Ez dut hitz handirik, baina mila hitz txiki ditut, eta haiekin eraikitzen ditut neure eguneroko esperantzak, eta zuk ez dakizu zer den ona.
|
|
|
Lehena, mendiak dituen hiru tontorretatik
|
batera
igo ginenean izan zen, Aritxulegitik gorantz abiaturik Sara harkaitz handi batean eseri zenean, amildegiaren ertzean.
|
|
|
–Bai, parapente
|
batean
igo zen.
|
|
|
Joxe Antonio Ormazabalen Kotti irakurri nionean etorri zitzaion hartarako gogoa: pasarte hartan, non, zuhaitz altu
|
batera
igota, xirula jotzen hasi baitzen Kotti, zuhaitza txoriz betetzen zelarik. Autoreak zioenez, bi mila baino gehiago izango ziren azkenerako, denak kontatuz gero, hegoak astindu eta zuhaitza zuztar zuztarretik atera zutenak, zuhaitza bera ere hegan ipiniz... hegan eta hegan, harik eta ibai baten gainean lurreratu eta uretaratu zen arte.
|
|
2003
|
|
|
Pena dakar aurpegian: galdeketa
|
batera
igo behar nau. Komunera joateko baimena eskatu diot.
|
|
|
Ikusleak geroz eta beroago. Gizon lodikote
|
bat
igo zen gora. Eta neskaren besoetatik lapurtu ninduen.
|
|
2004
|
|
|
Hogei kilometro larregi zen. De Groeeningekin elkartu zen berriro, eta biok
|
batera
igo Galibier, jaitsi, igo Lautaret, jaitsi eta Grenoblera heldu, eta Romanek aurrera segitu, etxeraino. Baina tropelarekin ez.
|
|
|
Oscarrek, aldiz, ez ditu desberdintzen Alpeak eta Dolomitak, eta ziklistei begiratzen die batez ere. Oscarri itsasoa gustatzen zaio, eta sekula mendi tontor
|
batera
igoko balitz, horretarako izango litzateke: itsasoa ikusteagatik.
|
|
|
–Baina noiz erabili zuen, e, Signora? Bada, abarka zahar batzuk jantzita mendi altu
|
bat
igo zuenean, kaleko beste bat baino ez zenean, gozamena mendietan topatzen zuen beste edonor zenean, eta ez orain den hori, bizitzatik zeharo desagertuta bere mahastien erdian, dirua ezin kontatuta, hainbeste du eta.
|
|
|
Egurrezko arrapala
|
batetik
igotzen zen Habana barkura, banan banan, behartuta barre egiten zuen gizon batek neska mutiko bakoitzaren paperak denboraren muturrera arte aztertu ostean. Gero txokolate zatitxo bat ematen zien, eta ume batzuek pentsatzen zuten barkuan gehiago emango zietela, eta arrapaladan igotzen ziren arrapalan gora.
|
|
|
Bere ekimenak –bere bihozkadak– igande hartan bertan jaso zituen lehenbiziko emaitza pozgarriak: goiz hartan, Gochokitik atera ondoren, gazte luzea Ford kamioi
|
batera
igo zen. Eta, jaun andreok, nor zen traste kirrinkari haren gidaria?
|
|
|
handik gutxira ibilgailu kaskarra ikusi zuten baserriko bidean gora. Oskar jauzi
|
batez
igo zen. Haren aurpegiak ohi baino zurbilago zirudien, lasto koloreko ilearen azpian.
|
|
|
Ubeluneak izan zuen errua, ubeluneari begira nengoela bururatu baitzitzaidan bururatzekoa, handik lauzpabost egunetara, ohetik jaiki bezain laster! Udako oporretan geunden eta, nola aitak armairu bateko goiko apal batean gordetzen baitzuen erreminta kaxa, aulki
|
batera
igota eskuratu nuen.
|
|
2005
|
|
|
Gehienek hanka laburrak dituzte, belaun potolotxoak; kuleroa zentimetro bategatik estaltzen dieten uniformeko minigona horiek, hala ere, irudimena pizteko bidea zabaltzen dutela aitortu behar. Ez dira bat edo bi izan, apur bat makurtzerakoan edo eskaileretan maila pare
|
bat
igota, barruko ehuna –batzuetan zuria, besteetan irudimentsuagoa, kasurik larrienetan ehuna ez baina ipurdi osoa erakusten duen tanga ñimiñoa– agerian jarri dutenak. Haietariko asko ondoko lagunarekin barik norbere sakelakoarekin berba egiten doaz.
|
|
|
Anderrek eta arrebak autobus
|
batera
igotzeko ilaran ezagutu zuten elkar; handik bi urtera ezkonduta zeuden. Anderrek hasieratik esan zion ez zuela hirian bizi nahi, nazkatuta zegoela kale, auto eta ke artean bizitzeaz, eta horrela, eztabaida askorik gabe, gure jaioterri txikian hiru solairu baino garaiagoak izan ziren lehenengo eraikuntzetan etxebizitza erosi zuten.
|
|
|
Mahai luze
|
batera
igo nintzen (oso kostata), eta honetara mintzatu nintzen:
|
|
|
Pel Mazok behin batean tripi bat jan zuen, eta izugarria izan zen: inoiz baino astunago jarri zitzaigun, elizak hiru dorre zituela esanez; ondoren, zomorro erraldoiak ikusten omen zituen arrastaka, eta arbola
|
batera
igo eta han paratu zen goiza heldu arte... Eragin hura ikusita, koadrilako inork ez zuen horrelakorik hartu inoiz, gehiegizkoa zen.
|
|
2006
|
|
|
Libreta kapotaren gainean jarri eta bertan ari da helbidea apuntatzen. Izter
|
bat
igo du, poltsa lurrera ez jausteko, eta ezin du gihar bakarra mugitu telefonoa, libreta, boligrafoa eta guztiak lurrera erortzea nahi ez badu. Maite berari begira dago, pentsatuz lagunak malabarista txinatar bat ematen duela, platerik lurrera ez jausteko sekulakoak egiten.
|
|
|
Gabonetako argitxoak ospitalean. Buzo urdineko gizon bat ari da argitxoak zintzilikatzen eskailera
|
batera
igota. Lurrean dagoen lankideari oihuka ari zaio, instalazioa gaizki jarri duelako edo.
|
|
|
Ondoren, aurrealdean eseri zen, bidaiatzeko prest. Fardela gurdian utzi eta salto
|
batez
igo nintzen. Dinbili danbala ibili nuen bidaia osoan, eta atzealdea ondo itsatsi nion oholtzari.
|
|
|
Zaldi beltza ikusi nuen lotuta, nire zain. Salto
|
batez
igo, hankekin sabel parean sakatu eta bridak laxatuz, abiada bizian galdu nintzen zelai amaigabean. Zazpi zaldiren apatx hotsa entzuten nuen.
|
|
|
Zaldi
|
batera
igo ninduten, oraindik indarge. Gure atzetik bazebiltzan, berehala ezagutuko zituzten lokatzetan zizelkatutako ferrak.
|
|
|
Alferrik: zaldi bakarti
|
batek
igo zian harresietarako bidea, emakumezko baten gorpua zelan zekarrela. Ez zian odolik, ez ubeldurarik bistan, baina, askotan, ikusten ez direnak izaten dituk min gehien ematen duten kolpeak.
|
|
|
Mendixka
|
bat
igotzen ari ginela, itzelezko erauntsiak harrapatu gintuen bidean, eta lizardi arteko harpe bat hautatu genuen erauntsi aldirik bortitzena pasa artean.
|
|
2007
|
|
|
–Zer sentitzen duzu aldapa
|
bat
igotzeari ekiten diozunean?
|
|
|
Kolpez edo behingoz horraino iristea ezinezkoa dela aitortzen dute bai Darwinek bai Dawkinsek; amildegiaren zolatik eta kolpez goraino jauzi bakar
|
batez
igotzea ezinezkoa den bezala (122).
|
|
2008
|
|
|
Eta ezetz da. Ez naiz berriro zuen auto
|
batera
igoko.
|
|
|
Agente berria hurbilduko zaio Parisko konboiak alde egindakoan, eta Tolosarantz joango den tren
|
batera
igotzen lagunduko dio. Estaldura eta geriza emango dizkio horrek, harik eta Tarbes era oso eta sendo heldu artean.
|
|
|
Mutila egun batean, bi egunetan eta hiru egunetan aritu zen esaldia errepikatzen?. Hiru egunez aritu nintzen/ hitz bat esan ezinean;/ hormatzar bat zen erdara, eta/ ezin hormaren gainean(?)? utzi zuen beste bertso batean?, harik eta, hirugarren egunaren ilunabarrean, zuhaitz
|
batera
igo, han besteengandik bakartu, eta negarrez hasi zen arte: tonto tentel ergel bat nauk, bai horixe, tonto tentel ergela?!
|
|
|
Baiespen hori, gainera, Nazariori ez ezik, Ismaeli eta Honoratori ere bazegokien, Ismael eta Honorato Nazarioren moldekoak baitziren, aldeak alde. Izan ere, Beñardok gorputz arina zuen, eta ipurtarina zen oso, orain zuhaitz
|
batera
igotzeari ekiten zion, eta orain aspaldi utzia zegoèn herriko errota zaharreko presara joango zen, non herriko mutilek enbor bat jarria baitzuten, Beñardok ziztuan zeharkatzen zuena, ertz batetik bestera egiteko, putzura erori gabe?, beste hiru anaiak sendo antzekoak eta askoz mugimendu pausatuagokoak ziren bitartean, hauek ere batere motelak ez ziren arren. Lauretan bera. Beñardo?
|
|
|
Esan dut lehen ere kapitaina ahul zegoela, eta, egia esan, indartzen ez baizik eta ahultzen ari zela ematen zuen. Eskailerak lau oinean igo eta jaisten zituen, eta han ibiltzen zen salatik barrara eta atzera salara, eta batzuetan sudurra kanpora ateratzen zuen itsasoa usaintzeko, ibiltzerakoan paretari helduz, eta arnasa nekez eta azkar hartuz mendi malkartsu
|
bat
igotzen ari balitz bezala. Niri neuri ez zidan hitzik zuzentzen, eta nik uste ahaztuak zituela bere kontu isil guztiak; baina bere aldartea aldakorragoa zen, eta, gorputzaren ahuldadea gorabehera, inoiz baino zakarragoa.
|
|
|
Moiletan barrena eman genuen paseotxoan Silver adiskiderik interesgarriena bezala portatu zen nirekin, ikusten genituen itsasontzien horniduraz, edukieraz eta nazionalitateaz hitz eginez, eta azalduz, gainera, zertan ari ziren une hartan: batean zama jaisten; beste
|
batean
igotzen; hirugarren batean, berriz, itsasoratzeko prestatzen. Eta tarteka marteka pasadizoren bat kontatzen zidan itsasontzi edo marinelei buruz, edo itsas giroko esaeraren bat errepikatzen zidan ondo ikasten nuen arte.
|
|
|
Ez naiz inoiz agertoki
|
batera
igo dantza egitera, eta garaiz nagoela iruditzen zait. Betazalak berde ilunez pintatuko ditut.
|
|
|
Kamioien motorrek esnatzen zaituzte hala ere, ni bezala. Ez naiz inoiz kamioi kabina
|
batera
igo.
|
|
|
Korrika
|
batean
igo zen Émilie. Atea zeharkatu bezain pronto, ikarazko oihu lehor bat botattzearekin ba tera, ezinegona sumatu zuen bernahezurretan.
|
|
|
Bidaia ez da hemen amaituko. Abiatu aurretik Salifek apur
|
bat
igo du gure ibilgailuaren prezioa, baina oraingoz autoz jarraitu gura dugu. Mali osoa daukagu aurretik.
|
|
|
Arlote
|
bat
igo zen tranbiara Graça auzora zeraman aldapan, eta Barbosa erdi lokartuaren ondoko jarlekuan egin zioten lekua pasaiariek, kiratsak uxaturik. Haren ile zikinetatik armiarma hankaluze bat jaitsi zen korrika eta Barbosaren eskutik gora igo zen.
|
|
|
Lisboaren erdiguneko behe lautadara iritsi zen azkenean 28a, Baixa auzora, eta kale zabal batetik zeharkatu zuen alderik alde, hiriko zazpi muinoetako beste
|
bat
igotzen hasi aurretik.
|
|
|
Jauregietako harmailetan gora igotzen ari den goroldioa ikus zezaketen. Belaunaldi bakoitzeko harmaila
|
bat
igotzen dela diote. Veneziara joan diren idazle guztiek idatzi dute zerbait hiriaz eta orrialde multzo ikusgarri hori orbela bezala zapalduz paseatzen gara dagoeneko haren kaleetan barrena.
|
|
|
Ohea da nire gudu zelaia. Emakume batekin oheratzen naizen bakoitzean ring
|
batera
igo eta porrotaren mamuarekin borrokan ari naizen irudipena dut gero eta gehiago?, esan zuen une batean. Esajeratzen ari zela erantzun nion, nik izan dudan maitalerik onena zela eta izango zela luzaroan, suhartasunean galdu zuena iraupenean irabazi zuela, iraupenean bakarrik ez, trebezian, eramanean eta goxotasunean ere bai.
|
|
|
Poza nabari da kaleetan, denak ari dira Franco goratzen. Halako batean, plazako kaleargi
|
batera
igota dagoen gizon baten lehen planoa agertu da. Gizonak esku batekin kaleargiari eusten dio eta bestearekin garaipen keinuak egiten ditu, pozarren.
|
|
|
are gehiago, sinetsi ere, sinetsi baitzuen halako batean Beñardok, ausaz, tontoa zela, batez ere maisuak Di soy un zopenco, o di soy un zoquete, que es lo que serás hasta que aprendas a pronunciar esas dos palabras como es debido esan ziòn egunetik. Mutila egun batean, bi egunetan eta hiru egunetan aritu zen esaldia errepikatzen –" Hiru egunez aritu nintzen/ hitz bat esan ezinean;/ hormatzar bat zen erdara, eta/ ezin hormaren gainean(...)" utzi zuen beste bertso batean–, harik eta, hirugarren egunaren ilunabarrean, zuhaitz
|
batera
igo, han besteengandik bakartu, eta negarrez hasi zen arte: tonto tentel ergel bat nauk, bai horixe, tonto tentel ergela...!
|
|
|
Baiespen hori, gainera, Nazariori ez ezik, Ismaeli eta Honoratori ere bazegokien, Ismael eta Honorato Nazarioren moldekoak baitziren, aldeak alde. Izan ere, Beñardok gorputz arina zuen, eta ipurtarina zen oso –orain zuhaitz
|
batera
igotzeari ekiten zion, eta orain aspaldi utzia zegoèn herriko errota zaharreko presara joango zen, non herriko mutilek enbor bat jarria baitzuten, Beñardok ziztuan zeharkatzen zuena, ertz batetik bestera egiteko, putzura erori gabe–, beste hiru anaiak sendo antzekoak eta askoz mugimendu pausatuagokoak ziren bitartean, hauek ere batere motelak ez ziren arren. Lauretan bera –Beñardo– zen asmotsuena, baita graziosoena ere, mihian ateraldi ezin zorrotzagoak zituena, edonori jaurtitzeko prest:
|
|
2009
|
|
|
Batzuk euren astamakilak hartu eta Hamazazpiren atzetik abiatu ziren. Honek baina, azkar ibili baitzen, pikondo ttiki
|
batera
igotzeko denbora izan zuen, hala astindu bikain bat jasotzetik libratu zelarik.
|
|
|
Ezin zuen eraman ikuskizun hura, hainbesteko atsekabea. Kaxko
|
batera
igo eta esan zuen:
|
|
|
–Tori, te bero beroa, entzun dio Ixabeli, eta irratiaren bolumena koxka
|
bat
igo duela ikusi du, andreak emandako txanponak diru kutxan sartu bitartean. Italiako eskusoinu baten melodia barreiatu da gozotegian.
|
|
|
noski. Saihets haragitsuetan sartzen zitzaion sujetadorea apur
|
bat
igo zuen, keinu automatiko batez. Ez da sinestekoa, ekin zion andreak atzera, izugarria izan da.
|
|
|
Joan berria zen Ugarte. Manta pare
|
bat
igo zizkidan bere etxetik, erdi ezkutuan ia, eta isilean aldegin zuen berriz. Bere amak ni ganbaran nengoela jakitea ez zela komeni adostu genuen biok bertara joan aurretik.
|
|
|
Hain efektu azkarrekoak izan ziren Maria Bibianaren hitzak, non arestian desizoztutako irria berriro izoztu baitzitzaion Txarori; ikusi ere, ikusi behar baitzituen honek, bai Maria Bibianak erabilitako tonuan eta bai haren betartean ere, irri aztarnarik ez?, berearekin zerikusirik ez zuèn beste jarrera baten zantzuak; Adaren ahizpa bost minuturako sartu zela, bai, baina ongi aprobetxatu nahi zituela bost minutu haiek, berak buruan zituenak argi eta garbi azaltzeko: hura ez zela, alegia, konplimenduzko bisita bat!; Maria Bibianak horman zintzilik zegoèn gurutzea ikus zezakeen, Txaroren buruaren gainetik, eta hala, batean begiak apur
|
bat
igotzen zituela eta bestean apur bat jaisten, galdetu zion:
|
|
|
–Izen abizenak, Jainkoarren! , lehengoari berrekin zion amak, ahotsa tonu erdi
|
bat
igoz, jarraian tonu bat?: Izen abizenak!
|
|
|
Denbora horretan, sarjentuak gogor hartu zituen bere soldaduak, edo korrika jartzen zituen, edo zuhaitz bati lotutako soka
|
batean gora
igotzen, edo instrukzioa egiten, ahotsa oihu bihurtu gabe baina bere jarreran sendo?, Nikolai bereziki, zeinak eguna leher eginda bukatu eta ez baitzuen ezer esaten, sarjentuak arrastoan sartzeko modua aurkitu balu bezala, nahiz eta aldian aldian Nikolaik beste itxura bat ematen zuen:
|
|
|
Txoriak ez ezik, urtxintxak ere ibiltzen ziren jauregiko zuhaitzetan, eta hara igotzen zen batzuetan Domingo, kakahuete batzuk poltsikoan, haietakoren batekin adiskidetasuna egin nahian edo: Adak esan bezala, hantxe aurkitu zuten anaia, zumar tantai
|
batera
igota.
|
|
|
Eraikinak, izan ere, bi solairu zituen, behekoa eta goikoa? gehi ganbara, goiko solairuaren gainean zegoena, nora eskailera barandadun
|
batetik
igo baitzitekeen; behean, sukaldea eta gela batzuk zeuden, baita letrina itxurako bat ere; goian, egongela zabal bat, jangelatzat ere har zitekeena, baita logela bat ere, pixontzi aulki bat zuena, kaka nahiz pixa eserita egiteko, modu erosoan, beheko letrinan baino modu erosoagoan bai bederen; gela bakoitzak bere bonbilla zuen arren, argitasun eskasekoa, egia esan?, karburo linterna bat zuten bah...
|
|
|
Domingo bi hilabetetan ibili zen errabia hura kanporatu ezinik, hiriko eta inguruko mugimendu anarkistari inoiz baino emanagoa; egun batean, ordea, lanetik itzuli eta, barruak aginduta, inguruko mendixka
|
batera
igo zen, nondik itsaso zabala ikus baitzitekeen; ilunabarra zen eta Domingo bakarrik zegoen, bat batean zerua arrosa kolorez jantzi zenean, gero gorri, gorri min, ubel, eguzki sartu berriak eztanda egin balu bezala; eguzkiarekin, baina, bazirudien Domingori ere bihotzak eztanda egin ziola, zegoèn tokian belauniko jarri, eskuak elkartu eta zeruari begira halaxe mintzatu baitzen:
|
|
|
normalean, aginduak halakoak zituztelako edo?, bahitzaileek apenas hitz egiten zuten bahituekin, hauek behar zutèn guztia, jan edanen hornialdia edo obramenduen garbialdia? betetzera mugatuz; arratsalde hartan, baina, beste kontu
|
bategatik
igo ziren; aurretik Nikolai zihoan, esku batean pistola bat zeramala, bestean egunkaria:
|
|
|
espazioak eta denborak estutzen zuten, beraz, eta espazioak eta denborak ematen zieten arestian gorputzik ez zutèn galderei gorputza, espazioak eta denborak ematen trinkotasuna; horregatik, beharbada, galderen erasoa ahazteko? edo erasoari eusteko, hobeto esanda, galdera haiek ere erantzunen bat baitzuten noizbait?, hizketan hasi zen alboan zituèn ama alabekin, beste geltoki
|
batean
igotakoekin; Adak historia sinesgarri bat asmatu zuen, gurasoek osaba izeben etxera bidali zutela, zeren hauen alaba bakarra bizpahiru hilabete lehenago hil baitzen, eta zeren, nola beraiek sei ahizpa baitziren, hau, hori eta hura??, ama alabek biziki jarraitu zutena.
|
|
|
Beatrizekin dabil une oro. Beatriz aulki
|
baten gainera
igo da trapuarekin leihoaren bazter guztietara heltzeko.
|
|
|
Rampin anaien ikuskizun zentrala jauziena zen. Eskailera
|
batetik gora
igo eta handik saltoka ibiltzen ziren, airean itzulipurdika. Horrekin batera, funanbulismoan ere aritzen ziren.
|
|
|
Nahi izan gabe bilakatu nintzen Henrike Borboikoa. Malkar
|
batean barna
igotzea bezain latza izan zen lehen asteetan. Eroso bilakatu zitzaidan noizbait.
|
|
|
Ohikoa da neska bat pose betean agertzea, hipermakillatua, ezin pinpirinago, txit eder. Bere lagun on
|
batek
igo du Tuentira argazki hori. Hipermakillatu ederrak, orduan, idatziko du:
|
|
|
5 Aralarren edo beste belardi zabal batean pausatu, zaldi zuri
|
baten gainera
igo eta lauhazka zabiltza.
|
|
|
–Izen abizenak, Jainkoarren! –lehengoari berrekin zion amak, ahotsa tonu erdi
|
bat
igoz, jarraian tonu bat–: Izen abizenak!
|
|
|
Txoriak ez ezik, urtxintxak ere ibiltzen ziren jauregiko zuhaitzetan, eta hara igotzen zen batzuetan Domingo, kakahuete batzuk poltsikoan, haietakoren batekin adiskidetasuna egin nahian edo: Adak esan bezala, hantxe aurkitu zuten anaia, zumar tantai
|
batera
igota.
|
|
|
ongi jokatzen ari zela gaizki jokatzen ari zen arren...?!; baina, guztiaz ere, ez al zen itota sentitzen zenaren lehen betebeharra eta lehen obligazioa arnasa hartzea?; zer besterik egin zuen berak, bada!; eta, halere, arratsaldeak aurrera egin arau, kezkatzen hasi zen, ez galdera berriak etorri zitzaizkiolako, ziurki, baizik eta aurreko eta betiko galderak trinkotuz joan zitzaizkiolako, Adaren inguruabarrak nolako, galderak ere halako; Adari, izan ere, gero eta gutxiago falta zitzaion billeteak markatzen ziòn helmugako hiriburura heltzeko, gero eta gutxiago falta zitzaion arratsaldeari gau bihurtzeko: espazioak eta denborak estutzen zuten, beraz, eta espazioak eta denborak ematen zieten arestian gorputzik ez zutèn galderei gorputza, espazioak eta denborak ematen trinkotasuna; horregatik, beharbada, galderen erasoa ahazteko... edo erasoari eusteko, hobeto esanda –galdera haiek ere erantzunen bat baitzuten noizbait–, hizketan hasi zen alboan zituèn ama alabekin, beste geltoki
|
batean
igotakoekin; Adak historia sinesgarri bat asmatu zuen –gurasoek osaba izeben etxera bidali zutela, zeren hauen alaba bakarra bizpahiru hilabete lehenago hil baitzen, eta zeren, nola beraiek sei ahizpa baitziren, hau, hori eta hura... –, ama alabek biziki jarraitu zutena.
|
|
|
Denbora horretan, sarjentuak gogor hartu zituen bere soldaduak –edo korrika jartzen zituen, edo zuhaitz bati lotutako soka
|
batean gora
igotzen, edo instrukzioa egiten, ahotsa oihu bihurtu gabe baina bere jarreran sendo–, Nikolai bereziki, zeinak eguna leher eginda bukatu eta ez baitzuen ezer esaten, sarjentuak arrastoan sartzeko modua aurkitu balu bezala... nahiz eta aldian aldian Nikolaik beste itxura bat ematen zuen: batzuetan, garajean zegoèn maseratiari begira gelditzen zen, ez objektu preziatu baten jabeak objektuari begiratzen dion bezala, baizik eta amets bat eskuratu ezin duenak ametsari bezala, triste eta malenkoniatsu, bat batean ohartu balitz bezala ez zela inoiz maseratiaren jabe izango –behin batean, halere, hain era neurrigabean erakarri zuen ametsak, agidanez, non maseratian sartu eta hantxe egon baitzen bolanteari atxikita, harik eta sarjentuak bertan harrapatu zuen arte, baita sekulako errieta egin ere:
|
|
|
Hain efektu azkarrekoak izan ziren Maria Bibianaren hitzak, non arestian desizoztutako irria berriro izoztu baitzitzaion Txarori; ikusi ere, ikusi behar baitzituen honek, bai Maria Bibianak erabilitako tonuan eta bai haren betartean ere –irri aztarnarik ez–, berearekin zerikusirik ez zuèn beste jarrera baten zantzuak; Adaren ahizpa bost minuturako sartu zela, bai, baina ongi aprobetxatu nahi zituela bost minutu haiek, berak buruan zituenak argi eta garbi azaltzeko: hura ez zela, alegia, konplimenduzko bisita bat!; Maria Bibianak horman zintzilik zegoèn gurutzea ikus zezakeen, Txaroren buruaren gainetik, eta hala, batean begiak apur
|
bat
igotzen zituela eta bestean apur bat jaisten, galdetu zion:
|
|
|
Eraikinak, izan ere, bi solairu zituen –behekoa eta goikoa– gehi ganbara, goiko solairuaren gainean zegoena, nora eskailera barandadun
|
batetik
igo baitzitekeen; behean, sukaldea eta gela batzuk zeuden, baita letrina itxurako bat ere; goian, egongela zabal bat, jangelatzat ere har zitekeena, baita logela bat ere, pixontzi aulki bat zuena, kaka nahiz pixa eserita egiteko, modu erosoan, beheko letrinan baino modu erosoagoan bai bederen; gela bakoitzak bere bonbilla zuen arren –argitasun eskasekoa, egia esan–, karburo linterna bat...
|
|
|
Domingo bi hilabetetan ibili zen errabia hura kanporatu ezinik, hiriko eta inguruko mugimendu anarkistari inoiz baino emanagoa; egun batean, ordea, lanetik itzuli eta, barruak aginduta, inguruko mendixka
|
batera
igo zen, nondik itsaso zabala ikus baitzitekeen; ilunabarra zen eta Domingo bakarrik zegoen, bat batean zerua arrosa kolorez jantzi zenean, gero gorri... gorri min, ubel, eguzki sartu berriak eztanda egin balu bezala; eguzkiarekin, baina, bazirudien Domingori ere bihotzak eztanda egin ziola, zegoèn tokian belauniko jarri, eskuak elkartu eta zeruari begira halaxe mintzatu baitzen:...
|
|
|
ohiko bisita zen, jakina, zaintzaile zituztèn bi gizonena, Nikolai eta Grigorirena, zeinak, ganbarara zeramàn eskailera igo ondoren, altxamendurako deia egin zuèn egunkariaren ale batekin iritsi baitzitzaizkien: normalean –aginduak halakoak zituztelako edo–, bahitzaileek apenas hitz egiten zuten bahituekin, hauek behar zutèn guztia –jan edanen hornialdia edo obramenduen garbialdia– betetzera mugatuz; arratsalde hartan, baina, beste kontu
|
bategatik
igo ziren; aurretik Nikolai zihoan, esku batean pistola bat zeramala, bestean egunkaria:
|
|
2010
|
|
|
esan nahi baita, eskaileran gora baino gehiago, behera egin izan dudala? behera jaistea baita, ausaz, behea da goia, esan zuen Lao Zik aspaldi?, gora egiteko modu bakarra. Kristok ere infernuko amildegietara egin behar izan zuen zerura igotzeko?; hala, gerra amaituta gero, beste maila
|
bat
igotzea egokitu zitzaidan: Salbatore Mitxelenari zor diot maila hura?
|
|
|
animali erlojuak, kuku erlojuaren bariaziotzat har zitezkeenak eta kukuaren ordez oilar bat erakusten zutenak, oilar bat kukurrukuka, jakina?, edo katu bat miauka, edo otso bat uluka? ordua jotzeko; trenbideak, beren jostailuzko trenekin eta beren geltokiekin, baita beren geltoki buruekin ere, zeinek, txilibitua jo ez ezik, bandera gorri
|
bat
igotzen edo jaisten baitzuten, tren zirkulazioaren arabera. Baina Meyer jaunak bazuen alor hartan bere ametsa, niri behin baino gehiagotan jakinarazi zidana:
|
|
|
une jakin bateko konkista betiko konkista balitz bezala, eta handik aurrera, zorioneko mundua besterik posible ez balitz bezala! Gailur
|
bat
igo ahala hasten baita jaitsiera, eta nobela bukatuta gero hasten baita beste nobela bat, eta orduan auskalo zer. Edo pelikula horiek, musu ezin sentituago eta ezin engainagarriago batean amaitzen direnak:
|
|
|
Eskailera kiribil
|
bat
igo eta korridore batetik pasa ginen, gero beste batetik, eta gero hirugarren batetik; ondoren ate txiki bat ireki zen. Haize bero bat iritsi zitzaidan aurpegira zaratarekin nahasia:
|
|
|
Hara, nioen, eta sukar hotzikara
|
bat
igotzen zitzaidan gerrian gora, hara zeintzuk izan diren gela honetako bizilagunak nire aurretik. Hementxe, orain nagoen lauza berean, euren azken gogoetak izan dituzte heriotzaren eta odolaren gizonok!
|
|
|
Luiak kamiseta pixka
|
bat
igo eta galtza pixka bat jaitsi zuen eta Omarri irribarrea eten zitzaion.
|
|
|
Jon Somoza: hegazkin
|
batera
igo zen lehena, arropa garestienak ibiltzen zituena, ez zen zatarra, ez zen ergela, baina hala ere, bere ahalegin guztiek ez zioten kaskarkeriatik ateratzeko balio izan. Jon Somoza.
|
|
|
" Zuen esku", esan zien Dimitrik txabusina, aho moxorro eta eskularruak janzten ari ziren lau gizonei, eta barruko ate batetik desagertu zen. Eraikin bereko bulego
|
batera
igo zen eskaileretatik saltoka, ordenagailua piztu eta Interneten sartu zen. Helbide bat irekita, segundorik galdu gabe hasi zen idazten:
|
|
|
Hurrengo
|
batean
igo ginen biok. Ez dakit nola esan une hartan sentitzen nuena.
|
|
|
Horregatik, zeinen sinesgaitzak egiten zaizkidan nobela horiek, amorante zoritxarrekoen harat honatak kontatzen dituztenak eta, mila gorabeheraren ondoren, ezin hobeto bukatzen direnak —" y fueron felices y comieron perdices" bukatzen direnen estilokoak esan nahi dizut—, amoranteek, eskutik helduta, zoriontasunaren gailurra oinkatzen duten bitartean... une jakin bateko konkista betiko konkista balitz bezala, eta handik aurrera, zorioneko mundua besterik posible ez balitz bezala! Gailur
|
bat
igo ahala hasten baita jaitsiera, eta nobela bukatuta gero hasten baita beste nobela bat, eta orduan auskalo zer... Edo pelikula horiek, musu ezin sentituago eta ezin engainagarriago batean amaitzen direnak:
|
|
|
Nire fede bizitza eskailera bat bezala irudikatzen dut, mailaz maila igo behar izan dudana... nahiz eta alderantzizkoa errealagoa izan daitekeen, Pagoagako Ama Birjinarena gertatu zitzaidanetik soiltzera eta kentzera egin baitut bizitza osoan: esan nahi baita, eskaileran gora baino gehiago, behera egin izan dudala... behera jaistea baita, ausaz —behea da goia, esan zuen Lao Zik aspaldi—, gora egiteko modu bakarra —Kristok ere infernuko amildegietara egin behar izan zuen zerura igotzeko—; hala, gerra amaituta gero, beste maila
|
bat
igotzea egokitu zitzaidan: Salbatore Mitxelenari zor diot maila hura...
|
|
|
Izen hura, Peter Behrens ena, sarri askotan aipatzen zidan, asmatzailetzat eta zientzialari artistatzat baitzuen berak ere —Meyer jaunak— bere burua, halako eran, non bai baitzuen bere Madrilgo etxean, halaber, tailer moduko bat, asmakizun erakusleiho bat ere bazena, trepeta aski originalez hornitua: animali erlojuak, kuku erlojuaren bariaziotzat har zitezkeenak eta kukuaren ordez oilar bat erakusten zutenak —oilar bat kukurrukuka, jakina—, edo katu bat miauka, edo otso bat uluka... ordua jotzeko; trenbideak, beren jostailuzko trenekin eta beren geltokiekin, baita beren geltoki buruekin ere, zeinek, txilibitua jo ez ezik, bandera gorri
|
bat
igotzen edo jaisten baitzuten, tren zirkulazioaren arabera... Baina Meyer jaunak bazuen alor hartan bere ametsa, niri behin baino gehiagotan jakinarazi zidana:
|
|
2011
|
|
|
Txoferrak ez dio begiratu onik egin espaloitik salto
|
batez
igo denean, hala iruditu zaio behintzat Asifi, ez dakit zer daukaten autobus txoferrek hara eta hona gabiltzanon kontra, finean guri esker bizi dira eta. –Maite zaitut, ka eta intzirika nire besoetan joan hintzenean, baina hala izan ote zen, izan ote zen gau hartan Amaia garajean, Asif, seguru al zaude, ez huen hola pentsatuko, bere artean temati Asif, txolin horrek...
|
|
|
Eta, norbait zigortzen zuenean, cara al sol a kopiarazten zion auskalo zenbat aldiz, edo makila astintzen zuen, zigortua negar batean uzteraino, Franco goiti eta Franco beheiti ibiltzen zitzaien bitartean: . Izan ere, jeneralisimoa haur ezin ausartagoa eta adoretsuagoa izan zela jakin zenukete, mutilak; hainbertzeraino, non, behin batean, El Ferrol go portuan zegoela, farol
|
batera
igo nahi izan baitzuen, mastetara igotzen zirèn marinelen antzera, harik eta oreka galdu eta burua hautsi zuen arte:
|
|
|
erran nahi baita guztiak egoten zirela nahastuta, gazteagoak eta zaharragoak, gehiago zekitenak eta gutiago? gela berean, zeinak leiho handi garai batzuk baitzituen, garbitzaileak eskailera
|
batera
igota garbitzen zituenak.
|
|
|
Gogoratzen dut zeruan ilargia lasterka zihoala lainoen artetik, edo gertakarien lekutik ihesi hura ere. Gogoratzen dut autobus hutsak zebiltzala kalean gora eta behera nora ezean, eta horietako
|
batera
igo nintzela. Gogoratzen dut gidariak ernegu aurpegiarekin begiratu zidala.
|
|
|
Mutiko eta andere batzuk belarra haizatzen ari ziren, usteldu orduko, sardetan altxatu eta airean erortzen utziz. Bidean behera gereziondoetan anpolai gorriak ikusten ziren eta, aldizka, haurren bat adaxka goiren
|
batera
igoa.
|
|
|
Noizean behin, ia ustekabean, Adarbakoitza ikustea erdiesten dute. Muinoren
|
batera
igo eta, begiei eskuaz gerizpe eginaz, urrunera so egitean, han, belardiren batean bazkatzen ari da akaso. Baina gezia airetik bezain arin desagertzen da, jolasik nahi ez balu bezala.
|
|
|
Gero ez du amaren laguna, Andres arrantzalea, onartuko; poste
|
batera
igota larrutan ikusiko ditu eta ikaratuta eroriko da. Edozein gisaz, iraganeko zatia Goio Swamseara aitaren bila doala amaituko da.
|
|
|
Horrela aurkituko dute poliziek. Belle eta Greta bertan akabatu ondoren, Carlosi ere tiro egin eta honek bere eldarnioan ihes egingo du korrika, guardiak atzean utziz, malkar
|
batera
igo, suaz oroitu, suari begiratu eta fini eldarnioa: ez dago surik, ura baino ez, ura edonon, eta itotzen ari da.
|
|
|
Izan ere, Yoyes, Extranjeras, Berri ona eta Nagore, lau proiektu luzeek dute errealitatearekin edo/ eta historiarekin zerikusia. Altsasuarraren helburua errealitatea poesiara eramatea da, beste eremu
|
batera
igotzea, hortik aurrera beste gorputz bat hartzen duelako denak.
|
|
|
sukaldariaren mantala, edo agian zerbitzaria. Orain, armiarma beltz ttipi
|
bat
igo zen lasterka eskaileratik zubira.
|
|
|
aberatsegiak. Eta han nonbait, guztiaren atzean, adineko gizon txiki eta zimel bat ikusi zuen, eskailera amaigabe
|
bat
igotzen. Nor ote zen?
|
|
|
–Baina ez pentsa hau txarra denik. Natura otzandua nahi izaten dugu guk, mendira 4x4
|
batean
igo eta han merendero bat aurkitu, mahaiak prestatuta eta zaborrontziak ere bai, geure hondakinak kontzientzia garbiarekin utzi ahal izateko bertan. Baina izadia basatia da berez, horregatik du basoak bere izena, eta gure jarduera suntsitzailea atertzen denean, bere lurrak bereganatzen ditu azkar asko.
|