|
2001
|
|
|
Herrikoaren zuzendaritza 14 lagunek osatua da, akziodunek hautatua. Akziodun gehienak Iparraldekoak dira, badago ere baten
|
bat
Hegoaldekoa. Frantzian barrena ere badira bakar batzuk, baita Londresen edo Suitzan bizi direnak ere.
|
|
2002
|
|
|
aipagarria da, batez ere, lan eskuaren arlokoa.Lan faktorearen gaineko nazioarteko politika oso urrun dago kapital faktoreariatxikitzen zaion politika liberaletik. Izan ere, kualifikazio handiko profesionalak ezezik gainerako langileek muga traba eta orotariko oztopoak jasan behar izaten dituzte herrialdez aldatzeko, batik
|
bat
hegoaldetik mendebalderako ibilbidea egitekotan. Etorkinen gaineko politika murriztaileak oso hedatuta dauden arren, lanarenarloan ere herrialdearteko joan etorrien areagotzea oso nabarmena izan da azkenhamarkadetan.
|
|
2003
|
|
|
Eta ez du zergatik horrela izan behar. Hemengo gizartearen gehiengoak kultura propio bat garatu nahi du, eta neurri eta molde berezi
|
batez
Hegoaldeko gizartearekin garatu ere. Hegoaldean nahiz Iparraldean gehiengoa molde demokratikoan espresatzen ari da, eta horregatik ez Frantziako ez Espainiako gobernuek ez lukete fenomeno terrorista erabili behar beren interes politikoen mesedetan.
|
|
|
Nolanahi ere, batik
|
bat
hegoaldetik iparraldeko bidea eginez, Nafarroan aurki daitezkeen ibarren eta udalerrien euskara maila aztertzen du legazpiarrak Altaffaylla kultur elkartearen bidez plazaratu duen lan honetan, hain zuzen, Irunberri, Urraul Beiti, Erromantzatua, Gazteluberri, Longida Agoitz, Urraul Goiti, Nabaskoze (edo Nabaskozeko Almiradioa), Erronkari, Zaraitzu eta Aezkoakoa.
|
|
|
Mac Arthuren agiriak dionez, komunisten indarrek amerikanuen zerrendak zenbeit tokitan probatu eta zubi buru
|
bat
hegoaldean ezartzea lortu dute.
|
|
|
Gisa horretan, XIX. mende hastean, Euskal Herri osoak 6 bat lagun zeuzkalarik, hots, milioi erdi
|
bat
Hegoaldean eta 180.000 inguru Iparraldean, 3/ 4 euskaldunetarik 1 honaindikoa zela ohartzen gara.
|
|
2004
|
|
|
Hasiera batean proiektu honek RA-k baserritarrei emandako diru laguntzak eta hiringuruko komunitateen eraketak ilustratzen zituen. Bigarren fase
|
batean
Hegoaldean maizterren bizitza eta Mendebaldeko baserritarren migrazio mugimendua aztertzen zituen. Azkenik, proiektua zabalduz joan zen heinean, baserri munduaz gain hirietako kondizioak eta Bigarren Mundu Gerraren ondorioz egon zen mugimendua ere erretratatu zuten2.
|
|
|
Hala ere, gaur egun Ipar Amerikan bizirik dauden milaka ale bakanak populazio txiki batetik jaisten dira. Populazio hori duela 20.000 urte kontinentearen iparraldean eratutako glaziazio hesi
|
batetik
hegoaldera isolatuta geratu zen. Ikerketaren ondorioek frogatzen dute espezie horretan krisi garrantzitsu bat izan zela duela 37.000 urte, tenperatura igotzeak kliman eta habitatean eragindako aldaketekin batera.
|
|
2006
|
|
|
Azkenik, elizaren oinetan kanpandorrea dauka, bere atearekin, bi gorputzetan zatituta (luzeena behekoa eta laburrena kanpaiak dituena, friso edo moldura batez banatua) eta estalkia lau isuritan egina, ezkila eta gurutzeaz burutua. Gorputzaren zati luzeenean dorreak bi leiho ditu,
|
bata
hegoaldera eta bestea elizaren aldera (erlojuaren alboan). Kanpaien gorputzean, erlojuaren gainean dago leiho handiena, kanpaiarekin, hegoaldera leiho txikiago bat dauka (irudia bi dimentsiokoa izaki, ez da ikusten simetriarik dagoen dorrearen beste aldeetan).
|
|
|
Artisauek egindako Gabonetako zorion txartelak, bidezko merkataritzako produktuez osatutako Gabonetako saskiak, eskuz egindako artikulu bakarrak edo komunitate batentzako laguntza ematen duten opari txartelak eros daitezke. Prezio guztietako opari solidarioak daude, eta, kasu guztietan, salmentagatiko diru sarreren zati
|
bat
Hegoaldeko herrialde pobreenetara bideratzen dute. Diferentzia hori gainerako xehetasunen gainetik nabarmentzen da eta opari berezi bihurtzen ditu.
|
|
2007
|
|
|
Nik auto istripua daukat Behobian. Mugatik metro
|
bat
hegoaldera gertatzen bada, Irungo erietxera eramango naute, edo Donostiakora. Istripua metro bat iparralderago badaukat, Donibane Lohitzuneko edo Baionako ospitalera eramango naute.
|
|
|
“Bizitza polarra nortasun nazionalean sartu nahi dugu, eta Antartika herritarren kontzientzia izan dadila”, adierazi zuen Juan Carlos Tedesco Hezkuntzako idazkariak, Nazioarteko Urte Polarraren inaugurazio ekitaldian. Hala, bada proposamen
|
bat
Hegoaldeko Merkatu Bateratuan (MERCOSUR), Argentina, Brasil, Uruguai, Paraguai eta Venezuelan, gai antartikoa eskolabarruan sartzeko. Nilda Garré Argentinako defentsa ministroak azaldu zuenez, “Defentsa Ministerioak mila hegaldi ordu baino gehiago ematen ditu Antartikan; guztira, 550 pertsona baino gehiago garraiatzen ditu, 2.400 metro kubiko karga eta 1.900 metro kubiko erregai”.
|
|
|
Autoaren argiak errege bide iluna zilatu nahian zebiltzan, parean, mendiko meategi
|
batetik
hegoaldera zihoakeen kamion luze batenek lanbroan bi biribil zurixka egin zituzten. Burrunba ito batekin pasatu zitzaien ezkerretik. Â Gero, berriz bakartasun hutsa, baina bederen erlainoa hasia zen noizbehinka arintzen.
|
|
2008
|
|
|
Nola egin nobela bat izeneko eleberria ari zen idazten orduan. Liburuko pasarte
|
batean
hegoaldetik datozen bisiten berri ematen du. Kontatzen du lagunak bisitan joaten zaizkionean galdetzen diotela noiz arte iraungo duen diktadurak.
|
|
2009
|
|
|
Hona BBC telebista kateak azaldutako gertaera bat. Biztanle gehienak hungariarrak diren Galanta herrian (milioi erdi hungariar bizi da Eslovakian, batik
|
bat
hegoaldean) ile apaindegiko emakume batek kexa helarazi zuen hungarierari eskainitako webgune batean. Irailaren 1etik aurrera bere nagusi eslovakiarrak debekatu egin zion bezeroei hungarieraz hitz egitea.
|
|
|
hezur eta mami ibili baitziren biak ala biak, halako eran, non Domingok eta Chaplinek ongi baino hobeto baitzekiten hirian gertatua: nola gailendu ziren hasieran errepublikanoak, baita nola, bizpahiru egunen buruan, gauzak aldatu ziren ere, seiehun milizianoz osatutako zutabe
|
batek
hegoalderantz egin behar izan zuelako, ehun bat kilometrora zegoèn beste hiri hartarantz, non matxinatuak gotortu baitziren, eta gobernadore militarra, monarkikoa zena eta zalantza batean egon zena, abagune hartaz baliatu zelako, bere kolpea jotzeko, erregimentuko tropei hiria hartzeko agindua emanez; nola matxinatuak hirian sartu eta hainbat eraikinetan gotortu ziren, kasinoan eta gobernu militarrean, hiriko hotelik luxuzkoenean eta aseguru etxerik garrantzitsuenean?, harik eta errepublikanoek, mendebaldetik etorritako beste miliziano zutabe baten laguntzaz, gauzak beren lekuan jarri zituzten arte, matxinatuak berriro kuarteletako eremurantz atzeraraziz; esan nahi baita, behin egoera hartan sartuta, hantxe zeudela Domingo eta Chaplin, lehen lerroan, ibaiaz haraindian zituztèn kuartelei begira, Domingok, Chaplinengandik bost bat metrora zegoenak, ura eskatu zionean; eta Chaplin Domingoganantz abiatu eta orduantxe hartu zuen tiroa bizkarrean, lurrera bota zuena, Domingoren parean utziz, ahuspez.
|
|
|
Damvillek ahaleginik ere ez zuen egin estaltzeko elkar hartua zegoela koroaren bertze etsaiarekin. Erlijio desberdinetakoak izan arren, ituna egina zuten,
|
bata
hegoaldetik eta bertzea iparraldetik, Frantzia hertsatzeko asmotan. Damvilleren armadan, besoz beso ibilki ziren erreformazaleak eta papistak.
|
|
|
Vielhako betiko tunela ez daola? Hor jun ginan Eurotunelan antzeko autopista
|
baten
hegoaldeko sarrerara bidian. Kotxetik jaitsi eta zelako paisajiak... Mulleres, Russell, Aneto... elurra non nahi eta gure eskixak kotxeko loturetatik askatzeko zain.
|
|
|
Itsaso Horia bi herrialdeen artean banatzen duen mugatik kilometro
|
bat
hegoaldera atzeman zuen Hego Koreak patruilaontzia. Hala dio Seulek, baita bereak ez diren uretan zebilela ohartarazteko hainbat tiro bota zituztela ere.
|
|
|
Garai
|
bateko
Hegoaldeko Oinarrizko Hezkuntza Orokorrak 14 urte artekoa zen. Ondoren, gazteak lanbide heziketarekin edo batxilergoarekin hasten ziren.
|
|
|
Domingok bazekien, bai, uztailaren 25eko goiz berandu hartan, Chaplin txantxetan ari zitzaiola, bala batek urontzia zulatu eta barruan sartuta gelditzeak patuaren kolpe zorionekoa behar baitzuen; Domingok eta Chaplinek, haatik, zazpi egun zeramatzaten elkarrekin, gerra piztu eta mobilizatu zirenetik –uztailaren 18an– hezur eta mami ibili baitziren biak ala biak, halako eran, non Domingok eta Chaplinek ongi baino hobeto baitzekiten hirian gertatua: nola gailendu ziren hasieran errepublikanoak, baita nola, bizpahiru egunen buruan, gauzak aldatu ziren ere, seiehun milizianoz osatutako zutabe
|
batek
hegoalderantz egin behar izan zuelako, ehun bat kilometrora zegoèn beste hiri hartarantz, non matxinatuak gotortu baitziren... eta gobernadore militarra, monarkikoa zena eta zalantza batean egon zena, abagune hartaz baliatu zelako, bere kolpea jotzeko, erregimentuko tropei hiria hartzeko agindua emanez; nola matxinatuak hirian sartu eta hainbat eraikinetan gotortu ziren –kasinoan eta gobern...
|
|
2010
|
|
|
Horrek, nire irudiko, Iparralderako balio digu funtsean; Hegoaldean, berriz, funtsezko arazoa itzulpen bat izatean datza. Alegia, tamaina horretako liburu
|
bat
Hegoaldean euskaraz argitaratzeko jatorrian euskaraz idatziko duen egilerik aurkitu behar da, bestela oso zaila da11 Baina horretaz uste dut ondoren mintzatuko den Joseba Intxaustik emango digula argitasun gehiago.
|
|
|
Etxebizitzaren elementuak Etxearen orientazioaren arabera, prezioaren ehuneko txiki bat dago, jende guztiak ez baitu alde hori konpontzen. Klima epeleko leku
|
batean
hegoaldera begira badago, prezioa txikiagoa izango da, egun osoan eguzkiak jotzen baitu eta tenperatura nabarmen igotzen baita. Aldiz, orientazio bera toki hotz batean badago, balorazioa handiagoa izango da.
|
|
|
" Eta Espainiak nahi eta behar badu gotorleku
|
bat
Hegoaldetik babesteko, onura eta duintasuna den arren herrien benetako defentsa bakarra, zergatik ez du leku hori erosi bertako arrazarekiko zerbitzu eta errespetu, irakaskintza eta maitasunaren truke. Badira lau mende Espainia Melillan dagoela, eta bertan ez du gaztelu bat eta eliza zahar bat besterik.". 216
|
|
2011
|
|
|
Mitxoleta gorri ilun pare
|
bat
hegoaldeko argiak blaituriko horma baten aurrean fotografiatzeko, adibidez, egokiago da bete flasha erabiltzea: hormak islatzen duen argi zurizta neurtu eta hari egokitu esposizioa, loreek itzultzen duten argi eskasagoari flashaz lagunduz.
|
|
|
lehena urteen artekoa, non Udako Euskal Unibertsitatea, euskara hutsez antolatutako hitzaldi eta mintegien zikloa baitzen. Urte horietan Manex Goihenetxek antolatzen zituen Udako Ikastaroak, elikatzen zirenak batik
|
bat
Hegoaldean zeuden zenbait elkarte eta proiekturen urte osoko lanetik. Bigarren epea, 1977 urtetik aurrerakoa da, Martin Orbek UEUren zuzendaritza eta Udako Ikastaroen kudeatzailearen ardura hartu zuenean.
|
|
|
Zientzia eledunak esan zuen eszenatokiek bere horretan dirautela:
|
bat
hegoaldean, “erupzio bat martxan duela”, eta, beste bat, itsaspekoa izan daitekeela iparraldean, sakonera handian.
|
|
|
Kontrabandoz egiten zen. Hara nola, Ainhoako baserritar
|
bat
hegoaldetik aziendak pasatzen ari zela harrapatua izan zen. Urte bete espetxean zeramala, bere askatasuna aldarrikatzen du eta baita erantzuna jaso ere:
|
|
|
Arazoak ere izan zituzten. Garai
|
batean
Hegoaldeko arrantzaleak greban zeuden eta arrainik eta angularik Frantzia aldetik ez sartzeko piketeak izaten ziren. Hauek bazekiten kontrabandistek pasatzen zutela eta hau eragotzi nahi zen.
|
|
|
Gero, beste pare bat, bizikletaz helduak. Turismo artistikoa egiten ari ziren pare bat familia dotore ere hurbildu ziren, bai, sasi arkitektu horiek, etxe
|
batek
hegoaldea zabalik behar duela jakin ez, eta halere etxeak egiten segitzen duten horietakoak.
|
|
2012
|
|
|
Allaitzeko gailur koxkorra gainditzea baino ez zaigu geratzen Aratz mendiaren bukaerako maldei aurre ekiteko. Xenda
|
batek
hegoaldetik inguratzen du Allaitz, zuzenean Azkosaroiko soilunera eramango gaituelarik nahi izanez gero margo ikurrez hornitua dago xenda hori, baina guk, Allaitz inguratzen hasi eta erdibidean edo, gorantz joko dugu zuzenean, Allaitz edo Imelekuko gailurreraino (1.319 m). Jaitsiera labur bezain azkarra, eta Aratz igotzea besterik ez zaigu geratzen gorabeherei amaiera emateko.
|
|
|
ZUbi kontzeptuak zentzu bikoitza du proiektu honetan.
|
Batetik
Hegoaldeko eta Iparraldeko eragileen sareak antolatzea eta bermatzea, lanak bultzatu eta ezagutzera emateko orduan. Bestetik, sortzaileen eta programatzaileen arteko harremanak beste modu batean egituratzea, orain arte egon den bloke kontrajarrien dinamika apurtzeko.
|
|
|
Kopuru hori, gutxi gorabehera, Hego Euskal Herriko barne produktu gordinaren parekoa da. Hots, urte
|
batean
Hegoaldean sortzen den aberastasun guztia. Dirutza horretatik, %45 Espainiak Europako Batzordearekin uda aurretik hitzartu zuen finantza erreskatetik atera da.
|
|
2013
|
|
|
Ipar eta Hego Euskal Herriari buruz asko dakien jendearekin elkartuko da Iñ aki Lopez. Garai
|
batean
Hegoaldean debekatuta zeuden liburuak eta bestelako produktuak estraperloan nola ekartzen zituzten galdetuko du. Hegoaldeko debekuekin ezin aurrera eginda, Iparraldera bizitzera joan zirenen esperientzia ezagutuko du.
|
|
2014
|
|
|
Gobernu bat osatzeko ahaleginek ez dute fruiturik eman aspaldian, eta ikusgai dago Khaled Bahah lehen ministro izendatu berriak exekutiboa osatzerik baduen. Egitura politiko berri
|
bat
Hegoaldean, halaber, inoiz ez da itzali independentziaren aldeko sua, 1990 urtean probatutako batasunak gerra zibil bat eragin eta geroztik Sanak azpiratuta eduki baitu errepublika sozialista izan zen eremua. Asteazkenean, Hego Yemengo Mugimenduak azaroaren 30a arteko epea eman zion gobernuari, armada nahiz iparraldetik joandako funtzionario zibilak hegoaldetik erretiratzeko.
|
|
|
Batua egiten ari da. Landarten atsegabe handiena, bakarretan entzun diot, errepikakorra da haren eleetan, antzerki
|
batekin
hegoaldera joatean, problema nagusia zuten ez zutela hangoek ulertzen. Hau min handiarekin entzuten diot eta errespetu handiz hartzen, horren gibelean entzuten baitut utopia bati uko egitea.
|
|
2015
|
|
|
–(...) Hegoaldean ehunka batzuk saltzen ari dira. Horrek nolabait harritu egin gaitu, hasiera
|
batean
Hegoaldean salmentan jartzeko asmorik ez genuelako(...). Helburua hasiera honetan egunean 3.000 ale saltzea genuen eta hori jada lortu dugu.
|
|
|
–2.500 eta 3.000 bitartekoa dugu eguneko salmenta. Horietarik 200
|
bat
Hegoaldean saltzen dugu.? 155 Edozelan ere, oro har pozik zeuden izan zuten harrerarekin, nahiz eta zenbait oztopo ere bazeuzkatela aitortu:
|
|
|
XIX. mendearen amaieratik XX. mendera bitartean, batik
|
bat
Hegoaldeko herri gehientsuenetan, kasurik gehienetan herriko erdialdean kokaturik zeuden pilotalekuen berrikuntzak garatu ziren, pilota joko berri honetara egokitzeko. Kasu askotan, pilota jokoa ezarrita zegoen plazak galdu zituen pilota jokoaren aztarnak (botarria, errebote pareta, etab.) eta pilotaleku berria eraiki zen, oraingoan joko berrirako egokituta eta neurriz mugatuagoa, luzeko jokoetara moldatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Bigarren loraldi
|
batean
hegoaldera eta ekialdera zabaldu zen arren, jentilen kultura, atlantiar itsasertzean sortu zen eta atlantiar itsasertzeko hainbat bazterretan gorde ditu, bera ongi ezagutzera eraman gaituzten aztarnak. Atlantiar itsasertze horretan ageri zaigu bereziki sakon sustraitua.
|
|
|
Iheslariak elizkizun baten beharretan gertatzen zirelarik, Zokoako erretorearen ikustera zihoazen. Horrelaxe beraz, hirurogeita lau ezkontza benedikatu zituen, larogeita lau bataio egin, eta onartu zuen ere, ETAko
|
bat
Hegoaldean erortzen zelarik, haren arimaren alde hil mezaren ematea17 Hil meza haietan egin predikuak plazaratu zituen 1978an, Nere mendixkatik ETAko gudariez apez bat mintzo liburuan. Orotara 14 prediku badira, 24 sasi gudariren hil mezetan eginak, baita aitzinsolas gisa, bere gogoetak:
|
|
2018
|
|
|
Hortarako, behar diren laguntzak ardietsi dituzte.
|
Batetik
Hegoaldeko hazleen ganik, han ardi mota horren hazleak elkartuak dira Sasi Ardi Konfederazioan 2002az geroztik eta nunbaitan 3.200 sasi ardi badituzte. Bestalde Euskal Herriko Laborantza Ganbararen ganik ere laguntza tekniko handia eskuratu dute, egitura hortako langile bat alor berezi hortaz dela arduratzen, Leire Atxoarena arrosatarra.
|
|
|
Alabaina Quebec lurraldeak oinarrizko dikotomia bat bizitzen du. Alde
|
batetik
hegoaldean, Montrealetik hasirik Saint Laurent ibaiaren bi hegietan kokatzen dira hamar biztanletik zortzi. Aldiz iparraldean 45 paraleloaren haraindian aurkitzen da Quebec-eko eremuaren %43 Eremu horretan 45 000 biztanle baizik ez da, gutxiz gehienak Amerindioak, autoktonoak deitzen dituzte soziologoek.*
|
|
|
Habitata eta ekologia: Leku lehorretan bizi da; ondo egurastutako lur hareatsuak ditu gogoko, batik
|
bat
hegoalderantz begira daudenak. Quercus generoko espezieen (batez ere ametzen) edo gaztainondoen azpian sortu ohi da.
|
|
|
Bizidunen munduaz gutxi dakigu: katedraletik apur
|
bat
hegoaldera etxebizitzen sektore bat lokalizatu zen. Bai eta harresiaren bi zati ere, bata Katedralaren klaustroan eta bestea Dormitaleria eta Merced kaleen artean.
|
|
|
Anton Agerre auzoari, esaterako, etxeak, paretak eta ondasun anitz suntsitu zizkioten, berrehun dukaten balioa zutenak; berdin Joan Apara, Migel Uharte eta Joan Arano auzoen etxeak, harresietatik hurbil zeudelako eta haien orubeetan artilleria kokatzeko asmoz. Guztira, hiri barnean, 30 etxe suntsiturik aipatzen ditu Pedro Esartek, gehien
|
bat
hegoaldeko eta mendebal hegoaldeko harresien ondokoak San Nikolas hirian, eta San Lorentzo elizaren ondokoak San Zernin Burguan. Domingotarren Donejakue monasterioa (gaur Nafarroako Gobernu jauregia dagoen lekuan gutxi gora behera) eta San Frantzisko komentua (gaurko San Lorentzo elizatik hurbil, Takoneran, garaiko harresietatik kanpo) ere eraitsi zituzten.
|
|
|
Gorago erranik dagoen bezala, harresi horiek, dena dela, ezin zuten defentsa militar sendorik eskaini, batik
|
bat
hegoaldeko eta hego mendebaldeko aldeetatik (garaiko Takonerako lautadaren aldetik). Defentsa naturala Argako ibaiaren gaineko pendiza zen, ipar mendebaldera, iparraldera eta ipar ekialdera halako arkua egiten duena (Santa Engrazia dorretik Descalzos atzealdetik Errege Jauregiraino doana, hemendik Redineraino eta hemendik Kaparrosoren errota gaineko dorreraino), baina Gazteluko plazatik San Lorentzorainokoa defentsa zailagokoa zen.
|
|
2019
|
|
|
Askotan aipatu arren inork gelditu ezin duen mekanika zoro horrek baizik ezin du esplikatu politikariek zein bero bultzatzen dituzten ingurumenetik bezala gizartearentzako etekinetik begiratuta nabarmenki alferrikakoak edo gutxienez eztabaidagarriak diren azpiegitura erraldoiak. Watts ingelesa baita, Joko Olinpiarrak eta Munduko Koparako han eraikitakoak aipatzen ditu; euskalduna balitz, batik
|
bat
Hegoaldean politikariek daukaten hormigoi mendekotasunaren adibideen zerrenda luzea egin luke.
|
|
|
" Euskara batua nola presentatua den da ene ustez arazo nagusia: hau da aurkezten zaigu, gure eguneroko ohitura linguistikoetatik kanpo dagoen hizkuntza bat bezala, gehien
|
bat
Hegoaldetik heldu den zerbait". Ber ildoan horrek:
|
|
|
Hona ondorio zenbait. Erabilera aipatuenak dira, alde
|
batetik
Hegoaldean eta Hegoaldekoekin(% 52,77), eta, bestetik, lanean(% 50). Lehena ez da estonagarria.
|
|
2020
|
|
|
Ebroko Lurraldeak inprobisaziorako egokia den beste musika genero
|
baten
hegoaldeko mugak ere badira. Gaur egun, bere jatorrizko testuinguruan desagertuta dago, orain administrazio frantsesaren pean dauden lurralde katalanetaraino hedatzen zen eta, gizarte tradizionalean, emakumeen adierazpen bide bakarrenetakoa zen.
|
|
|
Hiriko bizimodua ez zait batere atsegin, beti ez dakit nik zeren errudun edo begiratzen didate nire auzokokoek. Ez litzaidake inporta hiritik alde egitea lurretik bizi izateko esan ohi zien bere adiskide bakanei, dena itxura besterik ez bazen ere Mariari eraikiko diot jauregi ikaragarri eder
|
bat
hegoaldeko hiri batean, baliteke Tabornigan bertan, nire arbasoen sorterrian. Eta hala eta guztiz ere ez baldin bazaio laket eskaintzen diodan bizimodu berria, nahiago baldin badu bere bizi osoko hiri alu horretan geratu bere haurtzaroko auzoko handiustekoekiko harremanetan, hor konpon, ustel dadila bere kastako larru sendoen simaurrean nik behinik behin ospa egingo dut aukera izan orduko.
|
|
|
Kortsario flota
|
bat
hegoaldetik nabigatzen ari da.
|
|
2021
|
|
|
Pedro Mari Otaño: Lore Jokoetako poeta
|
bat
Hegoaldean, in Antoine d’Abbadie: Congrès International:
|
|
|
Berrehun kilometro eta bost egun pasa zirenean Podor hiria ikusi ahal izan zuten. Ibaian ekialdera joz, ibili ziren egunetan, eta bat
|
bateko
hegoalderako errebolta batean, korronte nagusiaren indarretik babestuta mendebaldean, hiri txukuna ikusi zuten kaien ondoan txalupa eta ontzi asko biltzen zituena. Lehorreratu orduko, erregeak espero zituen eta jauregi ederrera eramanarazi zituen.
|
|
|
Hala, egun bakarrean atzemandako positiboei dagokienez, azken hamar hilabeteetako daturik apalena izan da Hegoaldeko osasun agintariek atzo jakinarazitakoa. Zehazki, abuztuaren 4an detektatu zen antzeko datu
|
bat
Hegoaldean, izurriaren bigarren olatua hasi baino lehenago; hain justu, 224 positibo zenbatu zituzten egun horretan.
|
|
|
Iparraldean, dena Paristik dator zuzenean, eta Nafarroan eta EAEn, ehuneko oso handi bat Madrilek ezartzen du. Bada zatitxo
|
bat
Hegoaldean autonomiek erabakitzen dutena, baina hori nolabait subkontratatu egiten dugu, argitaletxeen esku uzten baitugu. BERRIAn oso ondo azaldu duzue testuliburuek zenbateraino ez duten jasotzen gure zazpi lurraldeetako mapa.
|
|
|
–Eta nahiz eta berehala ikusi hegazkin eskuadroi
|
bat
hegoaldeko zeruan, ez genion kasurik egin. Han zegoen –puntu lerro bat zeruan–, eta gero gehiago, hego ekialdeko ostertzean barreiaturik, eta gero are gehiago, zeruaren laurden hura izpi urdinez titakatu zen arte.
|
|
|
Gogora ekartzen nituen nire hiriko kaleak eta muinoak, eta kale eta muino haiek bat egiten zuten bizi ginen herriko kaleekin eta muinoekin eta landekin, eta natura berria ernatzen zen hortik, nik berriz maita nezakeen zerbait. Nostalgia nuen nire hiriaz, eta maite maite nuen akorduan, maite eta ulertu egiten nuen haren zentzua, agian han bizi nintzela sekula suertatu ez zitzaidan gisan; eta orduan bizi ginen herria ere maite nuen, herri hautsez bete zuri
|
bat
hegoaldeko eguzkiaren azpian; belar latz eta kiskaliko belaze zabalak hedatzen ziren nire leihoen azpian, eta kemenez puzten zitzaidan bihotzean nire hiriko etorbideen, platanondoen eta etxe garaien oroitzapena, eta horrek guztiak su hartzen zuen arraiki nigan, eta berealdiko gogoa ematen zidan idazteko. Kontakizun luze bat idatzi nuen, sekula idatzi nuen luzeena.
|
|
|
" Franco assassin, Giscard Ponia complices" eta ere: " Arriba Franco, mas alto que Carrero Blanco!" Ene ondoan bazen emazte
|
bat
hegoaldeko euskalduna eta erran zidan: " Ori, ene laneko lekuan bilatzen dute emazte bat, haur itsu batzuen zaintzeko gau denboran, hiru aldiz astean".
|
|
|
Deal zerbaitez jabetu zen: Sedan beltz
|
bat
hegoalderantz begira zegoen aparkatuta Fairfax en, ezta?
|
|
2022
|
|
|
Uda oroz antolatzen du Euskaltzaleen Biltzarrak ateraldi kultural
|
bat
Hegoaldean barna. Aldi huntan Lekeitioko bidea dugu hartu, 50 lagunek, autobusez.
|
|
|
Zuriñek eta Izotzek ihesean despistatzeko hegoaldera mugituko zirela zabaldu zuten ingurukoen artean. Gau argi
|
batean
hegoaldera abiatu ziren, baina basapiper beltza bota zuten aztarnetan zakurrak jokoz kanpo uzteko eta goizaldean Arratia errekatik iparraldera desbideratu ziren, Ibaizabal ibaia pasa eta Oka ibarretik Busturialdeara joateko. Espero zuten arrastoarekin hegoaldera joan zirela pentsaraztea.
|
|
|
Hegoaldean, berriz, eskualde musulmanetako artzainak ibiltzen ziren. Meharrak arratsalde
|
batean
hegoaldeko artzain batekin topatu zen. Jusuf ben Martin Balterrakoa zen eta bertze artzain musulmanek edo musulmanen menpekoek bidali zuten mendialdekoekin solasteko.
|
|
|
Xenda amaitu eta pista zabal batera aterako gara, Egiluze baserritik gertu. Pista honen hasieran, erdi ezkutuan, putzu txiki bat ikusiko dugu, garai
|
batean
Hegoaldeko zuhaitz igelaren bizileku izandakoa. Igel hau, izenak dion bezala, Europa hegoaldean zehar banatzen da.
|
|
|
Enbaxadorea eta emaztea herrialdeko indar eraldatzaileak ezagutzeko irekita daude, eta nahiko nuke entzutea hark kontatu zizkidan gauza batzuk: nola lagun batzuen artean sortu zuten mutualitate
|
bat
hegoaldean, bankuek mailegatzen ez dieten dirua haien artean elkarri mailegatzeko; nola ari diren kooperatiba batzuk bultzatzen; ze irakurketa egiten duen herrialdeaz. Eta bereziki, Jeremiasek gure inguruan kooperatibagintza masterra egin nahi duenez, hartarako bekaren bat lortzeko bidea egiten ea laguntzen dion.
|
|
|
hain zuzen Euskal Herrian eta Katalunian, mendiak apalenik eta karlistak gorenik dauden bi muturretan. Hor gizakiak mugaren gaindi dabiltza maiz,
|
batean
hegoaldetik iparraldera, bestean alderantziz. Halaber fusilak, kanoi batzuk ere, baita gudaloste batek behar dituen gisa guzietako hatuak.
|
|
|
Gure eremuari dagokionez, Luzaiden Salaberrik (2000) hobikaria baino ez zuen atzeman. Hiztunen artean bildu ditugun jarrerei helduz, aldagai hau Garazin salient edo deigarri dela erranen genuke; hots, pertsona
|
bat
Hegoaldekoa edo Iparraldekoa den errateko balio die, nahiz eta mugaren bi aldeetako adinekoek, behinola, apikaria erabiltzen zuten.
|
|
2023
|
|
|
Bestalde, Oiartzungo auzapeza, senpertarra den Joana Mendiboure izanen da, lehen aldikoz Ipar Euskal Herriko
|
batek
Hegoaldean kargu hori hartzen duela.
|
|
|
Estatua (prefeta eta DRAC), Departamendua, Akitania Berria eta Euskal Elkargoa. Hauekin
|
batean
Hegoaldeko egitura publikoak: Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua.
|
|
|
aiduru ditu anaiak lekorean hegoalderantz eramatekotz. Irisarri herrirako asmoa izan dute, baina hazpandarrek erran diete kideko mintzaira daukatela, eta eleak berdintsuak direla; halatan, bada, poxi
|
bat
hegoalderantz joatea deliberatu dira, Garazi aldera, hain justu ere. Donibane Garazin eginen dute bat hango adiskideekin, baina Uharte ondo ondoan dela profitatuz, haiek ere deituko dituzte arotitz bilerara.
|
|
|
Taldean aspaldiko ezagun nuen Kattin Mendiburu ere bazegoen. Garai
|
batean
Hegoaldetik Donibane Lohizunera dentistarenera joateko ohitura zegoen. Askok egiten genuen bidaia hura, dirudienez merkeagoak eta hobeagoak ziren.
|
|
|
Eta beste
|
bat
hegoaldeko eskoletan.
|