|
2001
|
|
|
Herrikoaren zuzendaritza 14 lagunek osatua da, akziodunek hautatua. Akziodun gehienak Iparraldekoak dira, badago ere baten
|
bat
Hegoaldekoa. Frantzian barrena ere badira bakar batzuk, baita Londresen edo Suitzan bizi direnak ere.
|
|
2002
|
|
|
aipagarria da, batez ere, lan eskuaren arlokoa.Lan faktorearen gaineko nazioarteko politika oso urrun dago kapital faktoreariatxikitzen zaion politika liberaletik. Izan ere, kualifikazio handiko profesionalak ezezik gainerako langileek muga traba eta orotariko oztopoak jasan behar izaten dituzte herrialdez aldatzeko, batik
|
bat
hegoaldetik mendebalderako ibilbidea egitekotan. Etorkinen gaineko politika murriztaileak oso hedatuta dauden arren, lanarenarloan ere herrialdearteko joan etorrien areagotzea oso nabarmena izan da azkenhamarkadetan.
|
|
2003
|
|
|
Nolanahi ere, batik
|
bat
hegoaldetik iparraldeko bidea eginez, Nafarroan aurki daitezkeen ibarren eta udalerrien euskara maila aztertzen du legazpiarrak Altaffaylla kultur elkartearen bidez plazaratu duen lan honetan, hain zuzen, Irunberri, Urraul Beiti, Erromantzatua, Gazteluberri, Longida Agoitz, Urraul Goiti, Nabaskoze (edo Nabaskozeko Almiradioa), Erronkari, Zaraitzu eta Aezkoakoa.
|
|
|
Mac Arthuren agiriak dionez, komunisten indarrek amerikanuen zerrendak zenbeit tokitan probatu eta zubi buru
|
bat
hegoaldean ezartzea lortu dute.
|
|
|
Gisa horretan, XIX. mende hastean, Euskal Herri osoak 6 bat lagun zeuzkalarik, hots, milioi erdi
|
bat
Hegoaldean eta 180.000 inguru Iparraldean, 3/ 4 euskaldunetarik 1 honaindikoa zela ohartzen gara.
|
|
2006
|
|
|
Artisauek egindako Gabonetako zorion txartelak, bidezko merkataritzako produktuez osatutako Gabonetako saskiak, eskuz egindako artikulu bakarrak edo komunitate batentzako laguntza ematen duten opari txartelak eros daitezke. Prezio guztietako opari solidarioak daude, eta, kasu guztietan, salmentagatiko diru sarreren zati
|
bat
Hegoaldeko herrialde pobreenetara bideratzen dute. Diferentzia hori gainerako xehetasunen gainetik nabarmentzen da eta opari berezi bihurtzen ditu.
|
|
2007
|
|
|
Nik auto istripua daukat Behobian. Mugatik metro
|
bat
hegoaldera gertatzen bada, Irungo erietxera eramango naute, edo Donostiakora. Istripua metro bat iparralderago badaukat, Donibane Lohitzuneko edo Baionako ospitalera eramango naute.
|
|
|
“Bizitza polarra nortasun nazionalean sartu nahi dugu, eta Antartika herritarren kontzientzia izan dadila”, adierazi zuen Juan Carlos Tedesco Hezkuntzako idazkariak, Nazioarteko Urte Polarraren inaugurazio ekitaldian. Hala, bada proposamen
|
bat
Hegoaldeko Merkatu Bateratuan (MERCOSUR), Argentina, Brasil, Uruguai, Paraguai eta Venezuelan, gai antartikoa eskolabarruan sartzeko. Nilda Garré Argentinako defentsa ministroak azaldu zuenez, “Defentsa Ministerioak mila hegaldi ordu baino gehiago ematen ditu Antartikan; guztira, 550 pertsona baino gehiago garraiatzen ditu, 2.400 metro kubiko karga eta 1.900 metro kubiko erregai”.
|
|
2009
|
|
|
Hona BBC telebista kateak azaldutako gertaera bat. Biztanle gehienak hungariarrak diren Galanta herrian (milioi erdi hungariar bizi da Eslovakian, batik
|
bat
hegoaldean) ile apaindegiko emakume batek kexa helarazi zuen hungarierari eskainitako webgune batean. Irailaren 1etik aurrera bere nagusi eslovakiarrak debekatu egin zion bezeroei hungarieraz hitz egitea.
|
|
|
Itsaso Horia bi herrialdeen artean banatzen duen mugatik kilometro
|
bat
hegoaldera atzeman zuen Hego Koreak patruilaontzia. Hala dio Seulek, baita bereak ez diren uretan zebilela ohartarazteko hainbat tiro bota zituztela ere.
|
|
2010
|
|
|
Horrek, nire irudiko, Iparralderako balio digu funtsean; Hegoaldean, berriz, funtsezko arazoa itzulpen bat izatean datza. Alegia, tamaina horretako liburu
|
bat
Hegoaldean euskaraz argitaratzeko jatorrian euskaraz idatziko duen egilerik aurkitu behar da, bestela oso zaila da11 Baina horretaz uste dut ondoren mintzatuko den Joseba Intxaustik emango digula argitasun gehiago.
|
|
|
" Eta Espainiak nahi eta behar badu gotorleku
|
bat
Hegoaldetik babesteko, onura eta duintasuna den arren herrien benetako defentsa bakarra, zergatik ez du leku hori erosi bertako arrazarekiko zerbitzu eta errespetu, irakaskintza eta maitasunaren truke. Badira lau mende Espainia Melillan dagoela, eta bertan ez du gaztelu bat eta eliza zahar bat besterik.". 216
|
|
2011
|
|
|
Mitxoleta gorri ilun pare
|
bat
hegoaldeko argiak blaituriko horma baten aurrean fotografiatzeko, adibidez, egokiago da bete flasha erabiltzea: hormak islatzen duen argi zurizta neurtu eta hari egokitu esposizioa, loreek itzultzen duten argi eskasagoari flashaz lagunduz.
|
|
|
lehena urteen artekoa, non Udako Euskal Unibertsitatea, euskara hutsez antolatutako hitzaldi eta mintegien zikloa baitzen. Urte horietan Manex Goihenetxek antolatzen zituen Udako Ikastaroak, elikatzen zirenak batik
|
bat
Hegoaldean zeuden zenbait elkarte eta proiekturen urte osoko lanetik. Bigarren epea, 1977 urtetik aurrerakoa da, Martin Orbek UEUren zuzendaritza eta Udako Ikastaroen kudeatzailearen ardura hartu zuenean.
|
|
|
Zientzia eledunak esan zuen eszenatokiek bere horretan dirautela:
|
bat
hegoaldean, “erupzio bat martxan duela”, eta, beste bat, itsaspekoa izan daitekeela iparraldean, sakonera handian.
|
|
|
Kontrabandoz egiten zen. Hara nola, Ainhoako baserritar
|
bat
hegoaldetik aziendak pasatzen ari zela harrapatua izan zen. Urte bete espetxean zeramala, bere askatasuna aldarrikatzen du eta baita erantzuna jaso ere:
|
|
2014
|
|
|
Gobernu bat osatzeko ahaleginek ez dute fruiturik eman aspaldian, eta ikusgai dago Khaled Bahah lehen ministro izendatu berriak exekutiboa osatzerik baduen. Egitura politiko berri
|
bat
Hegoaldean, halaber, inoiz ez da itzali independentziaren aldeko sua, 1990 urtean probatutako batasunak gerra zibil bat eragin eta geroztik Sanak azpiratuta eduki baitu errepublika sozialista izan zen eremua. Asteazkenean, Hego Yemengo Mugimenduak azaroaren 30a arteko epea eman zion gobernuari, armada nahiz iparraldetik joandako funtzionario zibilak hegoaldetik erretiratzeko.
|
|
2015
|
|
|
–2.500 eta 3.000 bitartekoa dugu eguneko salmenta. Horietarik 200
|
bat
Hegoaldean saltzen dugu.? 155 Edozelan ere, oro har pozik zeuden izan zuten harrerarekin, nahiz eta zenbait oztopo ere bazeuzkatela aitortu:
|
|
|
XIX. mendearen amaieratik XX. mendera bitartean, batik
|
bat
Hegoaldeko herri gehientsuenetan, kasurik gehienetan herriko erdialdean kokaturik zeuden pilotalekuen berrikuntzak garatu ziren, pilota joko berri honetara egokitzeko. Kasu askotan, pilota jokoa ezarrita zegoen plazak galdu zituen pilota jokoaren aztarnak (botarria, errebote pareta, etab.) eta pilotaleku berria eraiki zen, oraingoan joko berrirako egokituta eta neurriz mugatuagoa, luzeko jokoetara moldatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Iheslariak elizkizun baten beharretan gertatzen zirelarik, Zokoako erretorearen ikustera zihoazen. Horrelaxe beraz, hirurogeita lau ezkontza benedikatu zituen, larogeita lau bataio egin, eta onartu zuen ere, ETAko
|
bat
Hegoaldean erortzen zelarik, haren arimaren alde hil mezaren ematea17 Hil meza haietan egin predikuak plazaratu zituen 1978an, Nere mendixkatik ETAko gudariez apez bat mintzo liburuan. Orotara 14 prediku badira, 24 sasi gudariren hil mezetan eginak, baita aitzinsolas gisa, bere gogoetak:
|
|
2018
|
|
|
Habitata eta ekologia: Leku lehorretan bizi da; ondo egurastutako lur hareatsuak ditu gogoko, batik
|
bat
hegoalderantz begira daudenak. Quercus generoko espezieen (batez ere ametzen) edo gaztainondoen azpian sortu ohi da.
|
|
|
Bizidunen munduaz gutxi dakigu: katedraletik apur
|
bat
hegoaldera etxebizitzen sektore bat lokalizatu zen. Bai eta harresiaren bi zati ere, bata Katedralaren klaustroan eta bestea Dormitaleria eta Merced kaleen artean.
|
|
|
Anton Agerre auzoari, esaterako, etxeak, paretak eta ondasun anitz suntsitu zizkioten, berrehun dukaten balioa zutenak; berdin Joan Apara, Migel Uharte eta Joan Arano auzoen etxeak, harresietatik hurbil zeudelako eta haien orubeetan artilleria kokatzeko asmoz. Guztira, hiri barnean, 30 etxe suntsiturik aipatzen ditu Pedro Esartek, gehien
|
bat
hegoaldeko eta mendebal hegoaldeko harresien ondokoak San Nikolas hirian, eta San Lorentzo elizaren ondokoak San Zernin Burguan. Domingotarren Donejakue monasterioa (gaur Nafarroako Gobernu jauregia dagoen lekuan gutxi gora behera) eta San Frantzisko komentua (gaurko San Lorentzo elizatik hurbil, Takoneran, garaiko harresietatik kanpo) ere eraitsi zituzten.
|
|
|
Gorago erranik dagoen bezala, harresi horiek, dena dela, ezin zuten defentsa militar sendorik eskaini, batik
|
bat
hegoaldeko eta hego mendebaldeko aldeetatik (garaiko Takonerako lautadaren aldetik). Defentsa naturala Argako ibaiaren gaineko pendiza zen, ipar mendebaldera, iparraldera eta ipar ekialdera halako arkua egiten duena (Santa Engrazia dorretik Descalzos atzealdetik Errege Jauregiraino doana, hemendik Redineraino eta hemendik Kaparrosoren errota gaineko dorreraino), baina Gazteluko plazatik San Lorentzorainokoa defentsa zailagokoa zen.
|
|
2019
|
|
|
Askotan aipatu arren inork gelditu ezin duen mekanika zoro horrek baizik ezin du esplikatu politikariek zein bero bultzatzen dituzten ingurumenetik bezala gizartearentzako etekinetik begiratuta nabarmenki alferrikakoak edo gutxienez eztabaidagarriak diren azpiegitura erraldoiak. Watts ingelesa baita, Joko Olinpiarrak eta Munduko Koparako han eraikitakoak aipatzen ditu; euskalduna balitz, batik
|
bat
Hegoaldean politikariek daukaten hormigoi mendekotasunaren adibideen zerrenda luzea egin luke.
|
|
|
" Euskara batua nola presentatua den da ene ustez arazo nagusia: hau da aurkezten zaigu, gure eguneroko ohitura linguistikoetatik kanpo dagoen hizkuntza bat bezala, gehien
|
bat
Hegoaldetik heldu den zerbait". Ber ildoan horrek:
|
|
2020
|
|
|
Hiriko bizimodua ez zait batere atsegin, beti ez dakit nik zeren errudun edo begiratzen didate nire auzokokoek. Ez litzaidake inporta hiritik alde egitea lurretik bizi izateko esan ohi zien bere adiskide bakanei, dena itxura besterik ez bazen ere Mariari eraikiko diot jauregi ikaragarri eder
|
bat
hegoaldeko hiri batean, baliteke Tabornigan bertan, nire arbasoen sorterrian. Eta hala eta guztiz ere ez baldin bazaio laket eskaintzen diodan bizimodu berria, nahiago baldin badu bere bizi osoko hiri alu horretan geratu bere haurtzaroko auzoko handiustekoekiko harremanetan, hor konpon, ustel dadila bere kastako larru sendoen simaurrean nik behinik behin ospa egingo dut aukera izan orduko.
|
|
|
Kortsario flota
|
bat
hegoaldetik nabigatzen ari da.
|
|
2021
|
|
|
Pedro Mari Otaño: Lore Jokoetako poeta
|
bat
Hegoaldean, in Antoine d’Abbadie: Congrès International:
|
|
|
Hala, egun bakarrean atzemandako positiboei dagokienez, azken hamar hilabeteetako daturik apalena izan da Hegoaldeko osasun agintariek atzo jakinarazitakoa. Zehazki, abuztuaren 4an detektatu zen antzeko datu
|
bat
Hegoaldean, izurriaren bigarren olatua hasi baino lehenago; hain justu, 224 positibo zenbatu zituzten egun horretan.
|
|
|
Iparraldean, dena Paristik dator zuzenean, eta Nafarroan eta EAEn, ehuneko oso handi bat Madrilek ezartzen du. Bada zatitxo
|
bat
Hegoaldean autonomiek erabakitzen dutena, baina hori nolabait subkontratatu egiten dugu, argitaletxeen esku uzten baitugu. BERRIAn oso ondo azaldu duzue testuliburuek zenbateraino ez duten jasotzen gure zazpi lurraldeetako mapa.
|
|
|
–Eta nahiz eta berehala ikusi hegazkin eskuadroi
|
bat
hegoaldeko zeruan, ez genion kasurik egin. Han zegoen –puntu lerro bat zeruan–, eta gero gehiago, hego ekialdeko ostertzean barreiaturik, eta gero are gehiago, zeruaren laurden hura izpi urdinez titakatu zen arte.
|
|
|
Gogora ekartzen nituen nire hiriko kaleak eta muinoak, eta kale eta muino haiek bat egiten zuten bizi ginen herriko kaleekin eta muinoekin eta landekin, eta natura berria ernatzen zen hortik, nik berriz maita nezakeen zerbait. Nostalgia nuen nire hiriaz, eta maite maite nuen akorduan, maite eta ulertu egiten nuen haren zentzua, agian han bizi nintzela sekula suertatu ez zitzaidan gisan; eta orduan bizi ginen herria ere maite nuen, herri hautsez bete zuri
|
bat
hegoaldeko eguzkiaren azpian; belar latz eta kiskaliko belaze zabalak hedatzen ziren nire leihoen azpian, eta kemenez puzten zitzaidan bihotzean nire hiriko etorbideen, platanondoen eta etxe garaien oroitzapena, eta horrek guztiak su hartzen zuen arraiki nigan, eta berealdiko gogoa ematen zidan idazteko. Kontakizun luze bat idatzi nuen, sekula idatzi nuen luzeena.
|
|
|
" Franco assassin, Giscard Ponia complices" eta ere: " Arriba Franco, mas alto que Carrero Blanco!" Ene ondoan bazen emazte
|
bat
hegoaldeko euskalduna eta erran zidan: " Ori, ene laneko lekuan bilatzen dute emazte bat, haur itsu batzuen zaintzeko gau denboran, hiru aldiz astean".
|
|
|
Deal zerbaitez jabetu zen: Sedan beltz
|
bat
hegoalderantz begira zegoen aparkatuta Fairfax en, ezta?
|
|
2022
|
|
|
Uda oroz antolatzen du Euskaltzaleen Biltzarrak ateraldi kultural
|
bat
Hegoaldean barna. Aldi huntan Lekeitioko bidea dugu hartu, 50 lagunek, autobusez.
|
|
|
Enbaxadorea eta emaztea herrialdeko indar eraldatzaileak ezagutzeko irekita daude, eta nahiko nuke entzutea hark kontatu zizkidan gauza batzuk: nola lagun batzuen artean sortu zuten mutualitate
|
bat
hegoaldean, bankuek mailegatzen ez dieten dirua haien artean elkarri mailegatzeko; nola ari diren kooperatiba batzuk bultzatzen; ze irakurketa egiten duen herrialdeaz. Eta bereziki, Jeremiasek gure inguruan kooperatibagintza masterra egin nahi duenez, hartarako bekaren bat lortzeko bidea egiten ea laguntzen dion.
|
|
|
Gure eremuari dagokionez, Luzaiden Salaberrik (2000) hobikaria baino ez zuen atzeman. Hiztunen artean bildu ditugun jarrerei helduz, aldagai hau Garazin salient edo deigarri dela erranen genuke; hots, pertsona
|
bat
Hegoaldekoa edo Iparraldekoa den errateko balio die, nahiz eta mugaren bi aldeetako adinekoek, behinola, apikaria erabiltzen zuten.
|
|
2023
|
|
|
aiduru ditu anaiak lekorean hegoalderantz eramatekotz. Irisarri herrirako asmoa izan dute, baina hazpandarrek erran diete kideko mintzaira daukatela, eta eleak berdintsuak direla; halatan, bada, poxi
|
bat
hegoalderantz joatea deliberatu dira, Garazi aldera, hain justu ere. Donibane Garazin eginen dute bat hango adiskideekin, baina Uharte ondo ondoan dela profitatuz, haiek ere deituko dituzte arotitz bilerara.
|
|
|
Eta beste
|
bat
hegoaldeko eskoletan.
|