|
2000
|
|
|
Eta dardaraldi haiek ez zuten uzterat egin, baina errepikatzerat... bat
|
batean
haur bat bihurtu balitz bezala, alfereziak hartua.
|
|
|
Nire konplimenduei ezaditua egin, gainerakoei bai ezka erantzun eta Unai eskaileretatik igortzen zidan, atea ireki ere gabe. Bertze solasaldi telefoniko
|
batean
haurra bakarrik ez jausteko komenientzia aipatu bainion —bai, badakit, zazpi urte izanik, zozokeria nire aldetik—, hurrengoan Kristina bera agertu zitzaidan, semearekin batean, igogailua erabilita. Ez bide zitzaion horren izugarri gertatu buruz buruko topaldia, hurrengoan igotzeko eskatu baitzidan.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, datuak adin taldeka aztertzen badira, adinekoen taldean izan ezik gainerakoetan goranzko joera nabari da. Alta, inkestaren emaitzak zeharka aztertzen badira, garai
|
batean
haurrak izanda, ondoren gazteen multzora igaro direnen erabilera portzentajean izan den jaitsiera nabarmena da, lurralde batzuetan besteetan baino indartsuagoa, eta horrek eskola eta ikastoletan, zonalde hiritartu eta erdaldunetan, non gazteen euskararen erabilera erabat anekdotikoa den, sumatzen den joera berretsi besterik ez du egiten. Bada, euskararen kinka larria gainditzeko eragotzi egin behar da kosta ahala kosta euskara hizkuntza akademiko soil bihurtzeko arriskua, hau da, eskola barruko esparruetan (eta ez guztietan) bakarrik erabilia izatekoa, ikasleen eskolaz kanpoko bizitzan inolako erabilpenik izan behar ez balu bezala.
|
|
|
Beste argudio baten arabera, gurea bezalako gizarte
|
batean
haurren kirolean ezinbestez sartu behar da lehia, etorkizunerako prestatu eta hezi egingo baitu.
|
|
|
talk showak eta bihotzeko programak. Telenobelek, film luzeek eta albistegiek, hasiera batean helduentzat pentsatutako baina neurri handi
|
batean
haurrek kontsumitutako edukiak osatzen dituzte. Hau ez da berria.
|
|
2003
|
|
|
Ospitaleko gela
|
batean
haur bat ohean. Gaixorik.
|
|
|
Funtzio tradizionala, gaur egun ardura handiagoko lanak gehitu behar zaizkiona. “Aitona gero eta gehiago erabiltzen da, aitona umezaina izatetik (arratsalde
|
batean
haurrekin geratzen dena) haurrak heztera behartzen duena izatera igaro da. Horrek sufrimendu fisiko eta psikiko handia eragiten die, ez baitira ausartzen seme alabei hori egiterik ez dutela esatera”, dio Pedro Nuñezek.
|
|
|
Azken
|
batean
haurrak jartzen ditu gurasoak bere lekuan,
|
|
2004
|
|
|
Horiez gainera, sei zerbitzugunetatik batean balizko arriskuak hauteman ziren, hala nola trafiko kaotiko ugariegia, kamioi eta autobusak maniobrak nonahi egiten ibiltzea, trafikoa eta oinezkoentzako alderdia bereizteko hesiturarik ez izatea, etc.; bostetik
|
batean
haurrentzako jolastokietan hauteman ziren arriskuak: zabuak herdoildurik, hautsita, okertuta edo zaharregi zeuden, alegia.
|
|
|
Jarraibideak Txostenean, gainera, sistema horien jarraibideetan agertzen ez diren bi gai aipatzen dira. Batetik, gehien pisatzen duten haurrentzat bizkarrik gabeko aulkitxoak erabiltzea gomendatzen da, eta, bestetik, beti jarri lirateke burua aurrerantz begira, ibilgailuaren erdian, albo talka
|
batean
haurraren buruan kolpe zuzenik izan ez dadin. Era berean, RACCek fabrikatzaileei gomendatzen die instalazioa eta haurrari eusteko modua sinpleak izan behar dutela, jarraibide argiak eta ulergarriak izan behar dituztela, ohar argiak eta argiak dituztenak, eta etiketa ikusgarriak eta iraunkorrak, aurreko eta alboetako airbagak dituzten ibilgailuetan erabiltzen direnean.
|
|
|
Meningitis birikoaren hiru kasu agertzeak Zaragozako ikastetxe
|
batean
haur eskolak bertan behera uztera behartzen du.
|
|
2006
|
|
|
Gizarteak eraikitako estereotipoei uko egiten diete, halere, alderdi positiboak onartu eta ezkorrak baztertu egiten dituzte. Landak rolei ez die buelta ematen (ez ditu neskatoak maskulinizatzen, garai
|
batean
haur literaturan egiten zen bezala).
|
|
2007
|
|
|
Gizarte erreferentzia, berriz, egoera ezezagun
|
batean
haurrek gurasoeibegiratzeko duten joerari dagokio (Walden eta Ogan, 1988 in Carpendale etaLewis, 2006). Jokabide horren bitartez, haurrek jakin nahi dute zein den egoerahorretan gurasoek duten erantzun emozionala, beren jokabidea horren araberaegokitzeko.
|
|
|
Ukitutakoen ikuspegia Mastozitosia diagnostikatu arte, gaixoek eta haurren gurasoek jasaten duten joan etorria da kexa errepikaria. Gerard Pratsek dio zortea izan zuela.' Kataluniako ospitale
|
batean
haurra bisitatu zuen guardiako pediatrak gaixotasuna ezagutzen zuen eta berehala diagnostikatu zuen. Baina azkartasun hori ez da ohikoena.
|
|
2008
|
|
|
Sail honetan hiztegiaren garapena neurtzeko hitz zerrenda zabal
|
batean
haurrek ekoizten dituzten hitz kopuruak jasotzen dira. Hitzen ekoizpenaren garapena etengabea da haurrengan, eta halaxe erakusten du 4.10 irudiak.
|
|
|
Hala bada, birusa berdina dela egiaztatu dute erasandako guztiek. Joan den ostiralean egindako bilera
|
batean
haur eskolako haurren gurasoei jakinarazi zitzaien zein zen arazoa eta zein neurri hartuko ziren, hala nola odol analisia eta proba dermatologikoak. Osasun Publikoak erabaki du haur guztiei, ehun bat ingururi, odol analisia egitea, birusaren presentzia baztertzeko, batzuk eramaileak izan baitaitezke oraindik garatu ez badute ere.
|
|
|
Bi pertsonak gauza bera jaten badute, baliteke horietako bat meheago egotea. Baina ohiturak dira azken
|
batean
haur edo heldu bat gizentzearen errudunak. Nahiz eta loditzeko joera eduki, ondo janez gero, pertsona batek ez du gizen egon behar.
|
|
2009
|
|
|
Telebistan aritzen da lanean Edu Galardi eta Beste Gu Dani Arizagaren programan ikusita jakin zuen Gizakia Lurrean GKEaren berri. Saio
|
batean
haurrak hartzen zituen beste familia bat ezagutu zuen Eduk, polita iruditu zitzaion haurrak sendatzeko ekartzea,... eta etxean kontatu zien emazteari eta bi alabei. Besteei txandak egiten hasi ziren, Donostian, ospitalean zeudenean:
|
|
|
I MAJINA DEZAGUN gizarte primitibo
|
batean
haurrak behin galdetzen duela: –aitona, zeinek egin zuen mundua??
|
|
|
Haurrari bularra bigarren aldiz eman zionean, esate baterako. Regina bere gelan zegoen ordurako, nondik haurrarekin bakarrik utz zezatela agindu baitzuen?, munstro txiki handia eskuetan hartu bezain laster nabaritu zuen Regina Aldasorok sentimendu nahasi hura, beldurrak eragindako nazka izan zitekeena, edo nazkak eragindako beldurra, bat
|
batean
haur desitxuratua komunean behera botatzeko gogoa nagusitu balitzaio bezala, haren aurkako eta bere buruaren aurkako gorrotozko sentimendu zikin garbian; ondoren, berriz, haragi puska itsusi hura titi muturretatik eseki zitzaionean. Reginak ezetz eta ezetz esaten zion buruaz bere buruari, estu eta larri?, haurrak eta haurraren itsustasunak bortxatua sentitu zen; hark, gainera, gaizki egindako hau... hura bere haragian arrotz, eta hain bere lurrean atzerritar.
|
|
|
sena eta borondatea, beti bere lekuan egotera bultzatzen zutenak; bere lekuan egoten jakin zuelako egon zen neskame Madrilen, markesa anderearen jauregian; bere lekuan egoten jakin zuelako ezkondu zen Nazario Orberekin; eta bere lekuan egoten jakin zuelako zen, azken finean, orbetarren jauregiko habe nagusia; eta beti bere lekuaren jabe izan zena, baita bere buruarena, ondorioz? ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere beste seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan,
|
batean
haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: –Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko?.
|
|
|
–Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta: ni Lucienne eta Jeanetterekin joango naiz, eta hi Brigitterekin, batekin aski izango duk-eta, hasteko?, Domingok kolpe bortitz bat nabaritu zuen bihotzean, zer besterik nabari zezakeen, bada!?, hura ahotik ihesi atera balitzaio bezala, bat
|
batean
haur jaioberri babesgabe bat bezala sentitzen zela, biluzik, artean biluzik ez zegoen arren; eta gero ere, Brigittek gelara eraman zuenean, kandela bat eskuan, gela txiki merke bat zen, apaingarririk gabekoa, hormetako karea altxatua eta arropa zintzilikatzeko lau kako zituena, hormetako batean sartuak?, antzeko zerbait gertatu zitzaion, ausaz; izan ere, Briggitek kandela lurrean utzi eta blusa k... Domingoren begiratzeko modua, baina, ez zen begiratzeko modu aktibo bat, ez zituen begiak hara eta hona mugitzen, hona eta hara?, pasiboa baizik, bere begien eta begiek ikusten zutèn, ikusten ez zutèn??
|
|
|
–Ba omen zen hiri
|
batean
haur bat, buruzagi militar ospetsua izatearekin amets egiten zuena; hala, bada, bere ametsa betetzeko, sartu zen akademian, izan zen kadete, izan zen alferez, eta berandu gabe arma bat eman zioten. Zer arma eman zioten??
|
|
|
Sentimendu deuseztatzaile harekin batera, baina, jendeak berarengan gehien preziatzen zuèn dohaina oroitu zuen: ...re lekuan egoten jakin zuelako ezkondu zen Nazario Orberekin; eta bere lekuan egoten jakin zuelako zen, azken finean, orbetarren jauregiko habe nagusia; eta beti bere lekuaren jabe izan zena –baita bere buruarena, ondorioz– ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere beste seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan,
|
batean
haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: " Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko".
|
|
|
" Ba omen zen hiri
|
batean
haur bat, buruzagi militar ospetsua izatearekin amets egiten zuena; hala, bada, bere ametsa betetzeko, sartu zen akademian, izan zen kadete, izan zen alferez, eta berandu gabe arma bat eman zioten. Zer arma eman zioten?"
|
|
|
" Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta: ni Lucienne eta Jeanetterekin joango naiz, eta hi Brigitterekin, batekin aski izango duk-eta, hasteko", Domingok kolpe bortitz bat nabaritu zuen bihotzean –zer besterik nabari zezakeen, bada! –, hura ahotik ihesi atera balitzaio bezala, bat
|
batean
haur jaioberri babesgabe bat bezala sentitzen zela, biluzik, artean biluzik ez zegoen arren; eta gero ere, Brigittek gelara eraman zuenean, kandela bat eskuan –gela txiki merke bat zen, apaingarririk gabekoa, hormetako karea altxatua eta arropa zintzilikatzeko lau kako zituena, hormetako batean sartuak–, antzeko zerbait gertatu zitzaion, ausaz; izan ere, Briggitek kandela lurrean utzi e... Domingoren begiratzeko modua, baina, ez zen begiratzeko modu aktibo bat –ez zituen begiak hara eta hona mugitzen, hona eta hara–, pasiboa baizik, bere begien eta begiek ikusten zutèn –ikusten ez zutèn? – ikuskariaren artean pentsamendu bat tartekatu balitzaio bezala, memento hartan bizitzea zegokiona zinez bizitzea eragozten ziona eta blokeatzen:
|
|
|
Haurrari bularra bigarren aldiz eman zionean, esate baterako –Regina bere gelan zegoen ordurako, nondik haurrarekin bakarrik utz zezatela agindu baitzuen–, munstro txiki handia eskuetan hartu bezain laster nabaritu zuen Regina Aldasorok sentimendu nahasi hura, beldurrak eragindako nazka izan zitekeena, edo nazkak eragindako beldurra, bat
|
batean
haur desitxuratua komunean behera botatzeko gogoa nagusitu balitzaio bezala, haren aurkako eta bere buruaren aurkako gorrotozko sentimendu zikin garbian; ondoren, berriz, haragi puska itsusi hura titi muturretatik eseki zitzaionean –Reginak ezetz eta ezetz esaten zion buruaz bere buruari, estu eta larri–, haurrak eta haurraren itsustasunak bortxatua sentitu zen; hark, gainera –gaiz... Ataka estu hartan, nola gertatu zitzaizkion don Zoiloren hitzak –" antzeko beste kasu bat izan nuen, eta hura ez zen hiru egunetik pasatu" – bere sufrimenduaren eta minezko minaren aringarri!
|
|
2010
|
|
|
Zooko langilea desagertua zen eta ama gazte bat hurbiltzen ari zen zaintzen zuten eremuaren ezkerraldetik. Esku
|
batean
haur gurditxoa zekarren, eta bestearekin neskato koskor bati oratzen zion. Gurditxoari galga ipini eta tximinoen aldera hurbildu zen neskatilarekin.
|
|
|
Asko balio du, konturatzen ez bagara ere. Hein
|
batean
haur euskaldunak alfabetatzeaz eta erdaldunak euskalduntzeaz gainera hona hemen, labur labur eta besteak beste, eskolaren hainbat ekarpen euskara eta euskal kultura indarberritzeko orduan:
|
|
|
Xehetasun gehiagoGaraiko bertze alderdi batzuez ere ari da egindako lana: frankismoaren aurkako gerrilaren ekintzak haranean, bestak, itxaropenik gabeko bizitza
|
batean
haurren ihesbide bezala irakurritako komikiak, Francok mugan eraikitako gotorlekuen ondare arkeologikoa, Gorramendiko base estatubatuarraren eragina, Gerra Zibilak Baztanen izan zituen ondorioak... Euskararen egoeraren ikerketa, eta frankismoan euskararen erresistentzia ere bildu dituzte.Erakusketa argazki, prentsa zati, panel eta audioekin osatu dute eta maiatzaren 4tik aitzinera Arizkunenea Kultur Etxean egonen da ikusgai, maiatzaren 27ra bitarte.
|
|
|
Erabaki inkontzientea izan zen, inguratzen ninduen indarkeriatik ihes egiteko aukera bakarra». Bere nortasuna ezkutuan gorde nahi du Mariak, 12 eta 16 urte zituen artean Kolonbiako gerrilla
|
batean
haur soldadu izan zela kontatzeko. Eragile asko izan nituen gerrillan sartzeko:
|
|
|
Atxagak badu hagitz maite dudan irudia, kontatzen duelarik Pompeian zen behin ikusi zuela hango mosaiko
|
batean
haurren hezurretako josteta. Eta oroitu bera ere eskolako korralean joko horretan jolasten zela, baina orain bakarra ere ez dela gehiago horretan ari.
|
|
|
Egun
|
batean
haur andana bat airean heldu zaio Nasreddini: euretako baten ganbaran atzeman duten sable herdoildua erakutsi nahi diote.
|
|
2011
|
|
|
Goizero, Bertrand Moranek egingo zukeen bezalaxe, koadernoa aldean hartu eta nagusiki emakumeak ibiltzen ziren hiriko guneetara joaten hasi nintzen, eta ni baino zaharragoren bat aukeratzen nuen beti, nire adineko neskek, hogei urtekoek, kontatzeko ezer gutxi zutela iruditzen zitzaidalako. Norbaiten premian ziren unean hurbiltzen nintzaien, beso
|
batean
haur txikia eta beste eskuan erosketak zintzilik zituztela autoa irekitzen ari zirenean, esate baterako, eta nire laguntza eskaini ondoren haurrari buruzko komentarioren bat egiten nien gehienetan, horrek erraztu egiten baitzuen hizpidea. Baina emakume bat liluratzea ez da hain erraza, gutxiago oraindik hogei urte bakarrik dituzunean.
|
|
|
Ikuskapenetan, hauek ere aztertzen dira: zentroaren bizigarritasuna eta funtzionamendua, esaterako, logela
|
batean
haur gehiegi dauden?, eta altzarien eta azpiegituren egoera; horrek aukera ematen du behar denean berritzeko.
|
|
|
Pertsona horren emozio negatiboak hutsune pertsonal moduan interpreta litezke. Horrelako ingurune baliogabetzaile
|
batean
haurrak ikasten du bere erantzun emozionalez ezin daitekeela fida gertaerei erantzuteko. Ikuspegi honetatik, mugako nortasunaren nahastea dutenek gaitasun gutxiago eduki lukete beren emozioak ulertzeko.
|
|
|
Koinata asko poztu zen gu ikustean, eta esan zigun ez joateko inora, berehala etorriko zela Juan, ardiekin joana zela. Pixka
|
batean
haurrekin egon eta gero behiekin eta lagundu nien ukuiluan. Anaia iritsi zenerako bazkaria egina zegoen eta jaten hasi ginen.
|
|
2012
|
|
|
Karrikan ikusi zuen eskola bat, haurrak bereizteko sare metaliko batzuekin: alde
|
batean
haur beltzak eta bestean xuriak... Nanterren eta 68an.
|
|
|
" Gurasook etengabe jartzen dugu zalantzan nahikoa ote den egiten duguna, lehen lasaiago hartzen zituzten gauzak, baina gaur egun gure buruari asko exijitzen diogu eta horrek batzuetan ez digu uzten ikusten umeari den dena ematea ez dela guraso ona izatea. Une jakin
|
batean
haurra bizikletatik erori eta korrika joaten bagara bila, larrituta, ez da ezer gertatzen, ez du esan nahi gehiegi babesten dugunik, arazoa da jokaera horiek finko bihurtzen direnean, eredu".
|
|
|
Anderrek partida kontatzen zien bitartean, Jon ohartu zen egunen
|
batean
haur hark aita erran ziezaiokeela. Pentsamendu bitxia izan zen.
|
|
|
3?? Ikertu jolasen eta jostailuen inguruan, eta horiek ospitale
|
batean
haurra sendatzen nola lagundu dezaketen. 4??
|
|
|
Guztientzako egokitzapen aldia Psikoterapeutak adierazi du, gehiengoa izan ez arren, bikote askok ez dutela etapa hori gainditzen, eta apurtu egin direla. Etxe aldaketa
|
batean
haur bat jaiotzean bizi den egoera konparatzen du espezialistak. «Lehenengo hiru egunak kaosa dira, dena ordenatu behar duzulako», azaldu du Cazadoreak.
|
|
2013
|
|
|
Inudeak kalejiran doazen bitartean, une
|
batean
haurrak airean botatzen dituzte, eta artzainek jauzi eta oihu berezi bat egiten dute umeak hartzen dituzten bitartean. Jende guztia une horren zain egoten da.
|
|
|
Hizkuntza koofiziala da eremuaren zati batean, eta horrek muga garbiak ezartzen ditu. Orain gutxi Espainiako Auzitegi Gorenak ebatzi zuen ikasgela
|
batean
haur batek eskola gaztelaniaz ematea eskatzen badu gaztelaniaz egingo dela. Nola jaso zenuten berria?
|
|
|
Minezko minetara eta oinaze izugarrietara ez baitago ohitzerik: bonbardaketa
|
batean
haurra galdutako amak ezin berea baino bereagoa duen haragiaren galerara ohitu, torturarik doilorrenak pairatu dituen herritar esetsiak ezin egunero jazartzen zaizkion amesgaiztoetara ohitu?
|
|
|
Egun
|
batean
haurren pasaporteak eskatu zizkidaten eskolan. Txangoa egin behar omen zuten Guadalupe aldera, esan nahi baita honaxe bertara, Jaizkibel mendiaren magalera?, eta ni, harri eta zur, eztabaidan hasi nintzaien irakasleei, batez ere bati, agiria eskuetan ez zekarten umeei autobusera igotzea galaraziko zitzaiela argi utzi nahi izan zigulako, zakar eta agintzaile.
|
|
|
Argazki
|
batean
haurrei argazkiak ateratzea eta helduen irudiak ateratzea ez dira gauza bera: etengabe mugitzen dira, muekak egiten dituzte, nekatu egiten dira.
|
|
|
Zentzuzkoa al da haurrak ontzian eramatea? Oporretan, itsasontzi
|
batean
haurrak eramatea aukera aparta da haurrek itsasoan, naturan eta bizitzan hainbat lekutan ikas dezaten. Hala ere, segurtasun arau batzuk ezarri behar dira, bidaia baino lehen adingabekoei azaldu behar zaizkien arauak, eta behin eta berriz azpimarratu behar dira.
|
|
|
Pertsonaiarik txikienak zaharrenari pasatzen uzten zionean, haurrek, batez beste, 12 segundo irauten zuten borrokan. Aldiz, handiena zen alde
|
batean
haurra pasatzeko, batez beste 20 segundo igotzen zen arreta. Hau da, adin txikikoak izan arren, haurrak ustekabeko zerbait bezala ikusten dute, pertsonaiarik txikiena handienari inposatzen zaiola.
|
|
|
Minezko minetara eta oinaze izugarrietara ez baitago ohitzerik: bonbardaketa
|
batean
haurra galdutako amak ezin berea baino bereagoa duen haragiaren galerara ohitu, torturarik doilorrenak pairatu dituen herritar esetsiak ezin egunero jazartzen zaizkion amesgaiztoetara ohitu...
|
|
|
Horren ondoan kokatzekoa da haur eta gazteentzako liburua, ranking horretan bigarrena (%28, 5). Bi alor horien pisua, azken
|
batean
haur eta gazteentzako liburuez hornitua, handia da, oso handia: ekoizpenaren %64, 5 osatzen du.
|
|
2014
|
|
|
Baina, «lagundu ahal izateko funtsezko gakoa da ulertzea zer esan nahi duten lehen hilabete horiek denontzat», dio aditu honek. Aitaren jeloskortasuna haurtxoarekiko eta depresioa Etapa honetako beste elementu bat, aitaren jeloskortasunarekin lotu daitekeena, eta hamar kasutik
|
batean
haurraren bizitzako lehen asteetan agertzen dena, erditze ondorengo depresioa da. Patologia hori, azterlan batzuen arabera, gizakiarengan ere gertatzen diren hormona aldaketen ondorioa da, eta ez da tristura moduan agertzen, ez eta antsietate eta oldarkortasun moduan ere.
|
|
|
Antzeko ekimenak Sile, Nole proiektua Adelita kontsumo hezkuntzaren elkarteak bultzatuta, joera horren adibide garbiak dira. Bere izena, garai
|
batean
haurrek kromoak trukatzen zituztenean erabiltzen zuten adierazpidea, iraganeko garaiak gogorarazten ditu eta gaur egun inoiz baino hobeto egokitzen den alternatiba bat iragartzen du. Asmoa da «ondo pasatzeko eta arrazoizko kontsumoan eta birziklatzean hezteko egun bat pasatzea», adierazi dute jarduera horren arduradunek.
|
|
|
10 eurotik 100era bitarte, gabezia hauek dituztenei laguntzen zaie: 10 euro, Manos Unidasek babestutako barnetegi
|
batean
haur baten hileko mantenua estaltzen du, 20 euro, bi hazi lote erosteko aukera ematen duena. Emaile bakoitzak proiektu bakoitzerako erabiliko duen kopurua aukeratuko du.
|
|
|
Horrelako leku
|
batean
haur bat uztea gupidagabea da.
|
|
2015
|
|
|
–Garai
|
batean
haurrak gosez hiltzen ziren, erran nuen, on Malakiasen eskolak gogoan?. Orain, ordea...
|
|
|
Ikaztegietatik Aralar aldera abiatuta dagoen herrixka da Orendain, aurretik ezagutzen ez nuena eta geroztik berriro zapaldu ez dudana, akorduan herri polit baten irudia geratu bazait ere. Ikastetxe bat zuten han Eskolapioek, garai
|
batean
haurren barnetegi eta gazteen apaizgaitegi izandakoa; kontatzen zutenez, Karlos Garaikoetxea ere bertan ikasia omen zen umetan. Gu hara joan ginenerako hutsik zegoen aspalditik, apur bat utzia, gogo jardunetarako eta horrelako gauzatxoetarako noizbehinka erabilia.
|
|
|
Gure ama eta izebak ere halaxe ibiltzen ziren, umetatik. Haurren hatz txikiak preziatuak ziren antxoa xerrak latetan sartzeko, eta garai
|
batean
haur asko izaten ziren lanean lantegietan, batez ere antxoa sasoian, eskola ihesi eginda.
|
|
|
Miarritze eta Hazparneko ereduko eskolakhautatu dira haurren grabaketak egiteko, lehena ingurune erdaldunekoa eta besteaeuskaldunekoa baita (hau 2011an Euskararen Erakunde Publikoak eta Eusko Jaurlaritzak egininkestetan oinarriturik erabaki da; V. inkesta soziolinguistikoa, Eusko Jaurlaritza eta EEP, 2011). Bigarren debora
|
batean
haur frantses elebakarren grabaketak egin dira, frantsesekogaitasunentzat talde kontrol gisa ibiltzeko hau, Hiriburu eta Ezpeletako eskoletan. Aldi oro 6, 8eta 10 urteetako klaseetako haurrak dira grabatu (frantses sisteman CP, CE2 eta CM2 deituklaseetan), ikerketa transbersala bat egiteko gisan.
|
|
|
Argiak barruan jartzean, edertasun handia lortzen da. 3 Gabonetako Koroa haurren eskuekin Jarduera
|
batean
haurren heldulekuen forma sar daiteke, batez ere, koroa batean ate edo pareta bat apaintzeko. Hori ere oso sinplea da.
|
|
|
Ikastarora haurrak eramaten ahal dira. Zati
|
batean
haurrak begiraleak zainduta egonen dira, gurasoak ikastaroan diren bitartean, eta bukaeran haur eta gurasoak elkartuko dira, ikasitako jolas eta kantuak praktikatzeko.
|
|
|
Gaia: Maddi lamina da, ileak motz eta beltzak ditu, orduan beti baztertua da; ihes egiten du bere lamin taldea utziz eta gizonen mundura doa; bere antzara hankak kukutzen ditu, galtzerdi batzuk josiz; sartzen da eskola
|
batean
haurrekin jostatzeko, klasean haurrek Itxaro deitzen den neskato baten ondoan jartzen da, bainan Itxaro berezia da, autista da eta baztertua. Horra pixka bat zertaz mintzo den.
|
|
2016
|
|
|
Aise berantago idatziriko bigarren parte horretan, beraz, lehenik, Jesusen aitatasunaren misterioa zagerren, bitxi, ea Jainkoa ala Jose zen haurraren aita. Berehala amaren haurdunaldiarena agertu zen eta berarekin
|
batean
haurraren sortzearena, laster beste hainbeste misterio argira zetozen, hala nola, sortuberria ikusteko erregeek segitu zuten izarrarena eta beranduago Jesusek eginiko mirakulu guziena, bere berpizte ikusgarriarenarekin bukatzeko. Denak, ipuin baten istorioaren kontakizunen antzeko gisara idatziak izan ziren, orduan zegoen erlijioaren gosea asetzeko moduan, denak biziki ulergarriak, nehork besterik ez zezakeen pentsa.
|
|
|
Baina bazuen aurrekoak ez zuen zerbait: bi aldeetako balaustreei hasiera ematen zieten zutabe txikiek harrizko bola handi bana zuten gainean, eta haietako
|
batean
haur baten eskua ageri zen, bolari atzetik heltzen ziola. Zutabe haren atzean zazpi bat urteko haur baten gorputzaren erdia ikusten zen, belaunerainoko galtza motzetan zegoen zango bat, jertse ilun baten erdia, eta harrizko bolaren parean umearen burua, alde batera okertua, une batez bolaren atzetik azaltzen ausartu balitz bezala.
|
|
|
–Haratago begiratzen jakin behar da, erran zuen Jasok, autoa urrutiko kontrolaz itxiz?. Egunen
|
batean
haurrak jolastuko dira lorategi horietan. Zuek gazteak zarete, egungo egoerak eskaintzen dituen abantailez pentsatu zenukete.
|
|
|
2ttor soto aldera doa. Bat
|
batean
haur negar eta katu baten marraka arteko hotsa entzuten hasten da. Izeba Kattaline entzuten jartzen da.
|
|
|
Gau euritsu
|
batean
haur negarrak aditu zituen Antsosolon. Ez ziren, bada, bere biloba txikiak izango?
|
|
2017
|
|
|
Ondoren Edurne eta haurra zeuden gelatik iragan zen adio egitera. Beso
|
batean
haurra zeukan Edurnek, eta beste eskuan Felixek berak ekarritako katu horia.
|
|
|
Ez da erraza kategoria berri horretara egokitzea. Bere gurasoentzako arreta, dedikazio eta maitasun guztia denbora batez gozatu ondoren, bat
|
batean
haur batekin partekatu behar du eta egun bihurtu «haur nagusi» batean. Gurasoek paperari eusten dioten bitartean, lehen semeak rol berri eta esanguratsua hartzen du, anaia zaharrarena Esklusibotasun galera horrek sentimendu berriak sortzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Goiz alban gertatu da; ernalminak jasanezinak egin zaizkit. Momentu
|
batean
haur mina herio bihurtu da. Orduan ez da egon nire buruan Augustorik, ez Edhenik, beldurrik ere ez.
|
|
|
Apezaren ama sorgina istorioan azaldu da(" Emazteak I" kapituluan) herri
|
batean
haur anitz eri zirela apezaren amak begizkoa bota zielako; eta apezak bazuela manera egia zenez igartzeko, meza eman ondoan aldare gainean liburua zabalik utziz geroz, elizan zeuden sorginak ezin mugiturik gelditzen zirelako; hala egin zuenean, haren ama geratu zen paralesiatu bezala: hura zen sorgina; orduan benedikazioen benedikazioaz apezak sorgingabetu zuela dio Azkuek, eta Orozkon, aldiz, errearazi zuela.
|
|
2019
|
|
|
Zortea lagun zutela itxuraz, 1847ko otsailean paperak egin zituzten gazteek nortasun faltsuekin, bai eta pasaportea ere Brasilera joateko asmoz. Baina dirurik gabe gelditu ziren eta, Goya izeneko herri ttiki
|
batean
haur eskolarik ez zegoela ikusirik, eskola bat zuten antolatu aurrezki batzuk bildu nahian. Lau hilabete iraun zuten bertan, uztailean apez bat agertu eta Ladislao ezagutu zuen arte.
|
|
|
Ez dago inolako interes komunik abokatuaren emaztea eta medikuarena lotzen dituenik, ezta Dupont doktorearena eta Durand doktorearena lotzen dituenik ere. Gaizki ikusia dago solas orokor
|
batean
haurren zozokeriez edo etxeko arazoez mintzatzea. Beraz, eskasak dira hizpideak:
|
|
|
Ez da gauza bera kanoi bazka, esklaboak, biktimak sortzea edo gizaki libreak sortzea. Egokiro antolatutako gizarte batean, neurri handi
|
batean
haurraren kargu egin eta ama zaindu eta lagunduko lukeen kolektibitate batean, ama izatea ez litzateke guztiz ezin uztartuzkoa emakumeek lan egitearekin. Aitzitik:
|
|
|
Kezkagarriena da hiru aulkitatik bi oker erabiltzen direla». Aurrealdeko airbaga aktiboa duen eserleku
|
batean
haurrentzako eserlekua jartzea edo ibilgailuaren eserlekuari aulkitxoa jartzea, gehiegizko lasaierak utziz, akats ohikoenak dira. Nola egin behar da hori?
|
|
|
Ez da zure lan ordua, baina jaiki egiten zara. Edo astebururen
|
batean
haurra gaixotzen bada, nahiz eta jai izan bera zaintzen geratzen zara. Gatazka bat dago, maitasuna diezu zaintzen dituzun pertsonei, xantaia bat bezalakoa da," umeak zutaz galdetu du etorri mesedez"...
|
|
|
orain, beso
|
batean
haur negartia
|
|
|
Paralitiko aulki
|
batean
haur hotz bat bultzatzen ari ziren gurasoak begietsi zituen Mariak. Erraiak tinkatu zi  tzaizkion.
|
|
2020
|
|
|
Europa guztiok gara, eta gure ordezkariek gure baimena dute egiten ari diren hori egiteko, baina ez bagaude konforme, nolabait jakinarazi egin diegu. 2014tik dator afera hau, eta 2016an izan zuen oihartzuna; bat
|
batean
haur bat hondartzan hilda ikusi genuen, eta ikusi genuen Aita Marik, Itsas Salbamendu Humanitarioak nahiz Open Armsek zer lan egiten duten itsasoan errefuxiatuak erreskatatzen. Beste datu bat:
|
|
|
Berrintxe
|
batean
haurraren gorputzean zer gertatzen den jakiteak lasaitasunez eta estrategia egokiagoekin jokatzen laguntzen die gurasoei
|
|
|
Arreba zaharra" oso pozik dago, musu asko ematen dizkio", nahiz eta" ama, ez gaudenez denbora gehiegi berekin, ez dago hain pozik". Egun asko izan dira etxean berarekin, eta bat
|
batean
haur txiki bat iritsi zen etxera. " Beste bat etorri da eta orain ez dut hainbeste denbora berarekin egoteko; baina ondo".
|
|
2021
|
|
|
Bat
|
batean
haur bat sartu zen eta ikusi zituen hiru ezkoargiak itzaliak.
|
|
|
Ez dira kontuan hartu behar hodiaren marrazkitxoak, “haurrentzako pasta” erakargarriak eta adinaren arabera sailkatzen dituztenak, benetan axola duena milioi bat fluorreko zatiak baitira. Egia da pasta horietako
|
batean
haurraren adina fluor kantitatearekin bat etorriko dela, baina ez guztietan. Merkatuan asko daude 500 ppm ko kontzentrazioak dituztenak, are gutxiago edo batere ez.
|
|
|
Egokiro antolatutako gizarte batean, neurri handi
|
batean
haurraren kargu egin eta ama zaindu eta lagunduko lukeen kolektibitate batean, ama izatea ez litzateke guztiz ezin uztartuzkoa emakumeek lan egitearekin. (II:
|
|
|
Istripu bat izan dezakezu. Egun
|
batean
Haurrak izango ditut eta ulertuko dut.
|
|
2022
|
|
|
Harreman sarearen parte da baserri giroko jendearen ezagutza partekatzea. Dena den, Azkoitia bezalako herri
|
batean
haur eta gazteek naturaz zerbait jakin jakingo dutela adierazi du hiritik datorren kazetari honek. Bestelako irudia eman dute hezitzaileek:
|
|
|
Ikasteko eremuak eta logelako gela komunak pertsonentzako dohaintzak gauza gutxi batzuk eramanda ihes egin dutenak. Aretoetako
|
batean
haur karrotxoak, sehaskak eta enborrak daude, seme alaba txikiak dituzten familientzat. NEEKA tokiko GKEak, ACNUReko bazkideak, zentroaren alde egin du arropa beroa, elikagaiak, ura eta sukaldeetarako ekipamendua emanez, hala nola izozkailuak eta mikrouhinak, presaz behar direnak.
|
|
|
Hau da, harreman horizontaletan, haurra haurrarekin, gaztea gaztearekin edo heldua helduarekin ari denean, erabilerak behera egiten du. Eta beste ideia da erabilerak gora egiten duela haurrak elkarrizketan parte hartzen duenean; alegia, elkarrizketa
|
batean
haurrak egoteak eragin positiboa duela. Helduen erabilerak gora egiten du haur bat tartean den elkarrizketetan, eta haurrek ere euskara gehiago erabiltzen dute tartean heldu bat dagoen elkarrizketetan, soilik haurren artean ari direnean baino.
|
|
|
Hau da, harreman horizontaletan, haurra haurrarekin, gaztea gaztearekin edo heldua helduarekin ari denean, erabilerak behera egiten du. Eta beste ideia da erabilerak gora egiten duela haurrak elkarrizketan parte hartzen duenean; alegia, elkarrizketa
|
batean
haurrak egoteak eragin positiboa duela. Helduen erabilerak gora egiten du haur bat tartean den elkarrizketetan, eta haurrek ere euskara gehiago erabiltzen dute tartean heldu bat dagoen elkarrizketetan, soilik haurren artean ari direnean baino.
|
|
|
● Lasa gozotegian: Horretarako, gutun azal
|
batean
haurraren izen abizenak, jaiotze urtea eta dirua jarri dira, behar izatekotan, kamisetaren neurria ere azaldu da. (Alergiarik baldin badu ere bai).
|
|
|
Plan borobila". Eta bai, Gasteizko pisu
|
batean
haurrak bizitzarekin konektatu ninduen, baina bizitzaren krudeltasunarekin, zaurgarritasunarekin.
|
|
|
Pentsatzen jarrita, ez da liburu bat idaztearen oso ezberdina, liburu hau adibidez. Nola ez, hari batzuk airean geratzen dira, beti geratuko dira; Eñauti eskuetatik erori zaion txirrindulariaren txapa; une egokian tabernan agertu den aitona mozkorra; hamarkadetan zehar leku berean gordeta egon den denboraren makina; zelai
|
batean
haur batzuek jokatzen duten aire errugbi partida; edo Erkudenen gaitasun proban identifikatu gabe geratu den ehuneko bata. Hari aske horiek, planetik ihes egin duten kasualitateen moduan ikusten dituzue zuek; zuek ere plan horretatik ihes egiteko aukera duzuela pentsatu ahal izateko.
|
|
|
Ni jaio nintzenean, amak bazekien beste gauza batzuen berri, baina ez oreinkumeak bezain haur erneen berri, zeren amak bizitzaren krudeltasunaren berri ikasi zuen nire ahizparekin, baina Noraren garun lesionatuak ez zion hazten uzten haren alaitasunari. Javier eta Nora urte bereko egun berean jaio ziren eta bizilagunak txandaka joaten ziren
|
batean
haur bat eta gero bestea ikustera. Haurrak eskas diren herri batean, bat batean bi etortzea, ulertuko duzu abuztuko festak baino gertaera handiagoa dela.
|
|
|
Emakumezko bikote gazteak eta senar emaztegai irribarretsuak elkarri begira dantzan. Plazako bazter
|
batean
haur batzuk harrapaketan jolasean; Fernando, botikariaren semea, gozotegiko paretan kontra bermaturik, lagunei begira. Inguruko tabernetan gizonezkoak kartetan.
|
|
|
Emakumezkoek sehaskako haurrak ezkutatu egiten zituztela nonahi. Auzoko batek josteko makinaren azpiko zuloan utzi zuela semea, dar dar batean eta Erkudengo Ama Birjiniari erregutuz, ez zezala negarrik egin, azkeneko arakatze
|
batean
haur gaixo bat sehaskatxo eta guzti leihotik bota zuten-eta.
|
|
|
Hau da, harreman horizontaletan, haurra haurrarekin, gaztea gaztearekin edo heldua helduarekin ari denean, erabilerak behera egiten du. Eta beste ideia da erabilerak gora egiten duela haurrak elkarrizketan parte hartzen duenean; alegia, elkarrizketa
|
batean
haurrak egoteak eragin positiboa duela. Helduen erabilerak gora egiten du haur bat tartean den elkarrizketetan, eta haurrek ere euskara gehiago erabiltzen dute tartean heldu bat dagoen elkarrizketetan, soilik haurren artean ari direnean baino.
|
|
2023
|
|
|
Garesti ordaintzen dute armarik gabe dauden errefuxiatuek. Bederatzi milatik gora baitira, gaur egun, azaroaren 3an, Israelgo armadaren bonbardaketen ondorioz zenbatuak izan diren hilak, gehienak zibilak eta parte handi
|
batean
haurrak.
|
|
|
— Nola egin, familiarena ez den hizkuntza batean eta hegemonikoa ez den hizkuntza
|
batean
haurrak eskolatzeko?
|
|
|
Espero zuela Wilhelminak Holandara eramango zituela Vincenten estudio batzuk gela dekoratzeko. Egun horietako
|
batean
haur bat sehaskan pintatuko zuela; aitak (Roulin postariak) uko egin ziola haurra bataiatzeari eta esan zuela berak bataiatuko zuela; marsellesa abestu zuela eta Marcelle izena jarri ziola haurrari.
|
|
|
Garai
|
batean
haurrek inoiz ez zuten indijestiorik izaten. Kiloka goxoki eta turroi jan, eta mantapean kuzkurtzen ziren, suge bat sator bat jan ondoren lurrean kiribilkatzen den beza la.
|