|
2000
|
|
|
Lehenengo ilaran jesarri zen, zergatik jakin gabe. Elizara zergatik sartu zen ere jakin gabe, berak bezalako ateo
|
batek
han aurreko gurutziltzatuaren babesa zertarako behar zuen oso ondo ulertu gabe. Baina zer egingo zuen berak?
|
|
|
Haiek eta gu nahasirik gindoazen bi zalgurditan, leizetik hurbil samar iragaiten zen ohiko bidetik. Eta, hala, iritsi ginen puntu hurbil hartarat, lotu genituen zaldiak, utzi genuen morroietarik
|
bat
han zaldien zaintzen eta begiratzen, egin genituen oinez hirurehun bat urrats, eta leizearen ahorat heldu ginen, zeina basoarekin mugatzen zuen zelai batean baitzegoen, gain batean. Leizearen ertzean baziren bizpahiru haritz solte, adarrak harat honat hedaturik zituztenak, haietarik bat edo bertze leizearen alderat.
|
|
|
Bazen mugimendu inguruan: gazte talde bat hemen, plastikozko ontzi handi zenbaiten inguruan; bikote are gazteagoren
|
bat
han, maite lanetan; musika hotsa, ikusgai ez genuen lekutik.
|
|
2002
|
|
|
Baina argazki hori, gero, egunean egunean osatu beharra dago, puzzleak osatzen diren moduan. Eta ipintzen dugu pieza bat hemen, pieza
|
bat
han, batzuetan zuzen, baina baita oker ere beste batzuetan, argazkiari ez dagozkion piezak jartzen ditugulako, edo dagozkionak ere leku desegokietan jartzen ditugulako. Eta ohartzen gara, finean, nola amodioaren puzzlean, onenean ere, beti dauden pieza batzuk faltan eta beste batzuk soberan, eta argazkia osaezina dela, ondorioz.
|
|
2003
|
|
|
Soroetako atarian aurkitu zuten Permin, zarpail eta zikin jantzia, adabaki bat hemen, adabaki
|
bat
han.
|
|
2004
|
|
|
Pixka bat harrituta begiratu nion, harrigarria baitzen niretzat taxilari
|
bat
han ingelesez mintzatzea. Baina geroago konturatu nintzen Jerusalemen taxilaria izateko hizkuntza hori jakin zuela, eta taxilariek ez ezik, beste askok ere ingelesez egiten zutela, esaterako banketxeetan, taberna edo kafetegietan eta beste zenbait lekutan.
|
|
|
Lurraren gainean geratu ziren hiru ume. Euretariko
|
bat
Hani. Gogorra izan zen guztiontzat.
|
|
|
Martini eta Liberi ez zitzaien buruan kabitzen zer egiten zuen beltz
|
batek
han, eta beltzak ezin zuen ulertu zer egiten zuen ostruka batek han, Afrikatik hain urrun, eta belauniko segitu zuen Cariberen kaiolaren aurrean.
|
|
|
Martini eta Liberi ez zitzaien buruan kabitzen zer egiten zuen beltz batek han, eta beltzak ezin zuen ulertu zer egiten zuen ostruka
|
batek
han, Afrikatik hain urrun, eta belauniko segitu zuen Cariberen kaiolaren aurrean.
|
|
|
Signora Mariari, hasieran, kostatu zitzaion ulertzea. Arkatzez egindako zirkuluak ikusten zituen, eta uste zuen Oscarren kapritxo bat zela, polita iruditzen zitzaiola n
|
bat
han eta oa bat hemen, edo berba osoak, esate baterako ikusten edo han. Uste zuen igual Oscarri grazia egiten ziotela.
|
|
2005
|
|
|
–Terrorista zure aita, Pepelu Pepetegi, Errepublikaren gobernu legitimoaren aurka altxatu zelako armak eskuan, eta terrorista zu, zure partiduaren politika neoliberalak inoiz baino jende gehiago hiltzen duelako, gerra bat piztuz hemen eta beste
|
bat
han, zuen dirutxoen eta zuen interesen arabera! Eta zu ere berdin, sor Purísima:
|
|
|
Ez zen guztiz ezjakina sexu kontuetan, baina bai gauza gehienak marrazkietan bakarrik ikusia. Beraz, ate zirrikitu horri itsatsita geratu zen, eremu magnetiko
|
batek
han geratzera behartuko balu bezala, Ametsek, Internetetik nabigatzen zuen bitartean, esku lanetan zelan ziharduen zekusala. Pantailan agertzen ziren irudiei erreparatu nahi izan zien, gordinak eta aldi berean kilikagarriak izango zirelakoan, baina eskuaren jokoari ezin begirik kendu.
|
|
|
Zelan fijatuko nintzen ni? Zuk badakizu zer den errugbi partidu
|
bat
han, ala. Zuk badakizu zer den bost mila lagun guri begira, ala?
|
|
|
Baina sekula ez zuen entzun Sarriko andre horri egin ziona, armairuarena. Gizonak ez zuen kontatu, gainera, Beatriz andre hori konturatu ote zen azkenean sobran zegoela misterio
|
bat
han, arrosarioan, armairuko ate batean. Ez zuen kontatu zer gertatu zen armairuarekin.
|
|
|
Misterio bat asmatu zion aitite Julianek, apur bat jolastearren. Baina liburutegiko gizonak ez zion kontatu zer egin zuen Sarriko andreak, ez zion kontatu Sarriko andrea konturatu ote zen sobran zegoela misterio
|
bat
han.
|
|
|
Erdi erdian eliz dorrea, ezkerrean Alameda eta atzean Arenala; eskuinean Alameda Txikia, Txorrokopunta tabernako kokagunea. Denek batera kaos zaratatsu eta alai bat osatzen zuten, zementua, galipota eta jendea edonon, arbolatxoren
|
bat
han hemenka. Askok esaten zuten herri itsusia zela; niretzat eta handik ikusita, ostera, munduko ederrena zen.
|
|
2006
|
|
|
hauentzat nazioak (arrazak barik!) eta hizkuntzak bat egiten zuten, bai agertzeko eta bai desagertzeko unean, biak izpiritu bat baizik ez zirelako. Izpiritua, aldiz, ez zen premisa arrazial baten fakultate edo ahalmen aprioriko ezkuturen
|
bat
han urrun, ez dakigu zer misteriotarako kapaz, baizik hortxe begien aurrean errealitate kultural konkretu bat enpirikoa: erakunde sozialak, ohiturak, ipuin eta mitoak, eta hizkuntza bereziki, horiek gizartean ematen diren bezalaxe(" Geist"), hots, herri nortasun edo ahalmen bat historian manifestatua den bezainbatean soil soil.
|
|
|
Eta hor dabil. Marratxo bat egiten du hemen, beste
|
bat
han; hitz bat zirkulu batean sartu eta esaldiaren alde batetik bestera bidaltzen du; zirriborro bat egiten du hemen, gezi bat han. Eta hamaika aldiz irakurria duen testua hamabigarrenez irakurtzen du.
|
|
|
Eta hor dabil. Marratxo bat egiten du hemen, beste bat han; hitz bat zirkulu batean sartu eta esaldiaren alde batetik bestera bidaltzen du; zirriborro bat egiten du hemen, gezi
|
bat
han. Eta hamaika aldiz irakurria duen testua hamabigarrenez irakurtzen du.
|
|
|
Aulkitik altxatu eta itxaroteko esan dio Lewisi. Egoteko une
|
batean
han. Poltsarekin bueltatu da.
|
|
|
Gustura emango nuen beste hilabete
|
bat
han, baina auzolandegia amaitu egin zen, nahiz eta berez lana amaitu ez: teilatua konpondu genuen, hori bai, eta pareta bati eusteko errefortzuak jartzen hasiak ginen, baina abuztua azken ostikoak jotzen ari zen ordurako.
|
|
|
Nire egonaldia luzatzerik ba ote zegoen jakiteko, Albertorengana jo nuen eta esan nion prest nengoela beste pixka
|
batean
han gelditzeko, paretak indartzeko lan horretan.
|
|
|
norbait arduratzea eta gure beharrak bere esku hartzea; hortik aurrera, egin beharrekoak oro aurretik finkatutako protokolo batetik ikasi balitu bezain ziur eta zalu ibili zen Oriol. Kandela piztua argimutil
|
batean
han hurbil utzi eta gero, besoetan hartu ninduen(" Zikindu egingo zaitut". " Ez dio inporta"); sutondoan egoten zen aulki txikian utzi ninduen; bere ohera itzuli, goiko manta hartu, eta niri jarri zidan gainetik; gero, nire ohe zikindu hartara itzuli, eta maindire eta burusi guztiak hartuta, sukaldera eraman zituen; itzuli zen; koltxoia aztertu zuen, ukitu, usain egin; nire isuriak barruraino sartuko ziren:
|
|
2008
|
|
|
Bidali zuen Honorato eskolara aurretik, berari. Beñardori? azken orduan kakagura etorri zitzaiòn aitzakiarekin; hartu zuen baserriaren aterpe
|
batean
han hemenka jarriak zituztèn habia itxurakoetako batetik oilo batek errun berri zuèn arrautza, ehortzi zuen hura eskola inguruan zegoèn artadi baten lurretan, sartu zen eskolan; galdetu zion maisuak berak jada bazekiena Honoratok esan ziolako, ea bere behar fisiologikoak egin ote zituen?. Jakizue, zuek hain era traketsean esaten dituzuen, kaka egitea, edo, pixa egitea?
|
|
|
Baina nik ez diat holako joerarik. Nik gorde egiten diat dena, mordoxka bat hemen, beste mordoxka
|
bat
han eta inon ez gehiegi, susmo txarrik ez sortzeko. Berrogeita hamar urte ditiat, ba al henkien?; eta bidaia honetatik etxeratutakoan, benetako jauntxo baten bizimodua egingo diat.
|
|
|
Hoberenak jo zituen arduran eta gizalegean; irribarre hutsa zen guztientzat. Agindu bat ematen bazen, istant
|
batean
han zen John bere makulu eta guzti, munduko, bai, bai, jauna, alaienarekin; eta beste zereginik ez zenean, abesteari ekiten zion kanta kantaren atzetik, beste gainerakoen haserrea gordetzeko bezala.
|
|
|
Are gehiago, handik aurrera, Huevogallo deitzen hasi baitzitzaion Auxtin, eta haien etxean arrautzak oilarrek erruten zituztela esaten, harik eta Beñardok egun batean pazientzia galdu zuen arte. Bidali zuen Honorato eskolara aurretik, berari –Beñardori– azken orduan kakagura etorri zitzaiòn aitzakiarekin; hartu zuen baserriaren aterpe
|
batean
han hemenka jarriak zituztèn habia itxurakoetako batetik oilo batek errun berri zuèn arrautza, ehortzi zuen hura eskola inguruan zegoèn artadi baten lurretan, sartu zen eskolan; galdetu zion maisuak berak jada bazekiena Honoratok esan ziolako, ea bere behar fisiologikoak egin ote zituen –" Jakizue, zuek hain era traketsean esaten dituzuen ‘kaka egitea’ edo ‘pixa egitea... " Antzarak, antzarak!"; jiratu ziren Auxtin eta bere lagunak Beñardoren hatzak seinalatzen zuèn tokira, Beñardori bizkar emanez; jaurti zion honek orduan arrautza, Auxtinen buruaren atzealdean kalparrean doi asmatuz; hasi zen Beñardo lasterka kontrako norabidean; hasi zen handik bospasei segundora Auxtin lasterka Beñardoren atzetik –akabatuko haut eta akabatuko haut!
|
|
2009
|
|
|
Antzinatea ez da oraindik irabazi. Baina Elorri n jada Arantzazu ez da santutegi bat bakarrik, baizik baserri eta artzain lurralde arrunt bat Euskal Herrian, beste edozein auzotan bezalakoxe bizitza arrunt apal aberatsagaz, eta santutegi
|
bat
han. Eguneroko Arantzazu bat.
|
|
|
Fededun haiek utzita orain: Améryrentzat zentzua da espirituarentzat leku
|
bat
han bizitzeko, esperientziek han toki bat edukitzeko. Aterpe bat, portu bat.
|
|
|
Baina, azken aholku bat nahi baduk, San Telmo museotik ere pasa huke. Hemengo erlikiaren
|
bat
han zeukatek gordeta. Eta gainera, badakik, bide batez Miren ikusteko aukera izango duk.
|
|
|
ikusmolde bat da, guk geuregana dezakeguna, etsaiaren aurka gogor eta sendo ekiteko; polizia militarrik ere ez dugu, baina polizia militarraren egituretatik zerbait ikas dezakegu; eta orduan bai, bi osagai horiekin zerbait egin dezakegu: isilpeko sare bat osatu, adibidez, salatari bat hemen salatari
|
bat
han; langile liskartien artean geure aldeko langileak infiltratu, hitz errazekoak eta langileen hizkera bereganatzen dutenak, ongi ordainduak, grebak lehertzeko, edo grebak areagotzeko ere bai inoiz, langile arriskutsuak kale itsu batean sartzeko eta haiek erretzeko, mementoaren arabera.
|
|
|
–Bai, egun
|
batean
han azaldu zen, eta hantxe jarraitzen du. Osabak esaten du familian pirata bat izan genuela orain dela berrehun bat urte, eta haren arima ote den, itsasoan berrehun urtetan ibili ondoren etxera itzuli dena, atseden hartzera eta etxekoei babes ematera.
|
|
|
berandu gabe irabazi zuen langileen errespetua, haiek adina lan eginez eta umorea behar bezala erabiliz, burua hotz eta mihia zorrotz?, Domingok atsegin baitzuen barre egitea, bere kontura ez ezik, besteen kontura ere; egun batean, marineletako bat hurbildu zitzaion, erretzaile porrokatua bera, hortzeria, zikina baino zikinagoa? sitsak jandako zura bezala zuena, zulo bat hemen eta zulo
|
bat
han:
|
|
|
–Ene iruinseme fierra, egun
|
batez
han ezarriko diagu gure hiriburua, erraten zidan, hatsanka?. Hi izanen haiz hango alkate.
|
|
|
ikusmolde bat da, guk geuregana dezakeguna, etsaiaren aurka gogor eta sendo ekiteko; polizia militarrik ere ez dugu, baina polizia militarraren egituretatik zerbait ikas dezakegu; eta orduan bai, bi osagai horiekin zerbait egin dezakegu: isilpeko sare bat osatu, adibidez, salatari bat hemen salatari
|
bat
han; langile liskartien artean geure aldeko langileak infiltratu, hitz errazekoak eta langileen hizkera bereganatzen dutenak, ongi ordainduak, grebak lehertzeko... edo grebak areagotzeko ere bai inoiz, langile arriskutsuak kale itsu batean sartzeko eta haiek erretzeko, mementoaren arabera. Ez dugu, ez, tankerik, aita, baina burdinazko ukabilak erabili ditugu, halako batean, iraultzaileen ukabilei aurre egiteko.
|
|
|
–Bai, egun
|
batean
han azaldu zen, eta hantxe jarraitzen du. Osabak esaten du familian pirata bat izan genuela orain dela berrehun bat urte, eta haren arima ote den, itsasoan berrehun urtetan ibili ondoren etxera itzuli dena, atseden hartzera eta etxekoei babes ematera.
|
|
|
erosotasuna hark, ordea, deseroso sentiarazten zuen batzuetan, lasterketa batean abantailarekin irteten den korrikalaria senti daitekeen bezala, Domingok ikusi egin nahi baitzuen noraino irits zitekeen, bere buruaren ahalegin hutsez, bide hartan barrena; marinel batzuek, hasieran, ederki jotzen zioten adarra, bai jantzien kontura –aski zen txamarraren kalitateari erreparatzea, alkandora, jertse eta galtzei, zapata eta galtzerdiei, mutil hura beste klase batekoa zela ohartzeko–, eta bai eskumotzaren kontura ere –haien artean bazen galiziar bat, ezizenak asmatzen espezialista, behin batean Domingori esan ziona, bere galiziar azentu itxiarekin: ...gabe irabazi zuen langileen errespetua, haiek adina lan eginez eta umorea behar bezala erabiliz –burua hotz eta mihia zorrotz–, Domingok atsegin baitzuen barre egitea, bere kontura ez ezik, besteen kontura ere; egun batean, marineletako bat hurbildu zitzaion, erretzaile porrokatua bera, hortzeria –zikina baino zikinagoa– sitsak jandako zura bezala zuena, zulo bat hemen eta zulo
|
bat
han:
|
|
2010
|
|
|
Nahia, baina, ez da errealitatea, eta errealitatea den bezalakoa da, iruditzen zaiguna baino aberatsagoa beti? kateak egon badauden bezala, katebegi bat besteari lotuta, bakarka ere azal baitaitezke, katebegi bat hemen eta beste
|
bat
han, elkarrekin zerikusirik ez dutenak, balizko katetasun orotatik aske. Esan nahi baita, kausarik ez dagoenean, baita kausen berri ez dakigunean ere, zorira jotzen dugula:
|
|
|
Aitor dut hitz hori —zoria— ez dela termino erosoa, munduari esplikazio bat bilatzeko ahaleginean zientzia eta arrazoia oinarritzat hartzen dituen ni bezalako gizon batentzat, kausa eta efektuen katea zehaztasunak moldatua nahi bainuke, katebegi bat beste katebegi bati lotuta. Nahia, baina, ez da errealitatea, eta errealitatea den bezalakoa da, iruditzen zaiguna baino aberatsagoa beti... kateak egon badauden bezala, katebegi bat besteari lotuta, bakarka ere azal baitaitezke, katebegi bat hemen eta beste
|
bat
han, elkarrekin zerikusirik ez dutenak, balizko katetasun orotatik aske. Esan nahi baita, kausarik ez dagoenean, baita kausen berri ez dakigunean ere, zorira jotzen dugula:
|
|
2011
|
|
|
Gero, baina, ohiko ibilaldiari ekin genionan, tabernarik taberna, zerbezak eta bestelakoak aise husten genituela. Eta pub horietako
|
batean
han hasi zineten dantzan, ni bazterrean geratzen nintzela: hi erdi erdian, ilea artean bustia ere dantzari sorbalda gainetik, besagain leun eta biribil horiek agerian, soineko laburra itsatsi itsatsi eginda, gorputza libre halere haren azpian.
|
|
|
Piano bat dago salan. Zer egiten du piano
|
batek
han. Mikelek ordaindutakoan, andereak gelara daramatza:
|
|
|
Gainerakoa Garbiñek esandakoan oinarritu behar: auzokide
|
batek
han ikusi duela.
|
|
2012
|
|
|
Sakabanatuta zeuden eserlekuak, ordena zehatzik gabe.
|
Bat
han eta beste bat ere han. Lau hemen.
|
|
|
Arkuak, arbotanteak, kupulak, beirak? Matematikari omenaldi
|
bat
han ere.
|
|
|
Sentimendu bat, oraindik bera dela. Oinaze mendien azpian, ni txiki
|
bat
han dago oraindik, ukitu gabe, isilik. Bera da berriro.
|
|
|
Aterpean taberna kafetegi horietako bat zegoen eta, urriko giroa hozkirria bazen ere, mahai gehienak hartuak zeuden, jertsea edo zamarra jantzita zeuden erretzaileen presentziaz, gehienbat: gazte batzuk hemen, bikote
|
bat
han, eta?
|
|
|
Horrenbestez, onartu nuen itsasora abiatu eta haien atzetik joatea; eta kanoetako bateraino lasterka joan eta barrura jauzi egin nuen, eta Ostirali atzetik etortzeko esan nion. Baina kanoan sartu eta harri eta zur gelditu nintzen beste gizajo
|
bat
han etzanda bizirik aurkitu nuenean, eskuak eta oinak lotuta, espainiarra bezala hura ere lepo egiteko prest, ia beldurrak akabatua, zer gertatzen zen ez zekiela, ezin baitzuen txalupako alboetatik kanpora begiratu, oso tinko baitzituen lotuak lepoa eta orkatilak, eta horrela horren denbora luzea zeramanez gero, bizitza izpi bat besterik ez zitzaion geratzen.
|
|
|
Ezin nuen ulertu, eta tarte
|
batean
han geratzea erabaki nuen, itsasoaren joan etorriaz kanpo, hori eragin zuen beste ezer ba ote zen aztertzeko. Berehala ohartu nintzen han gertatu zenaz; hau da, mendebaletik zetorren itsasbeherak itsasbazterretik zetorren ibai handiren baten ur biziekin bat egitean sortzen ziren ur laster horiek, eta, haizeak nondik jotzen zuen mendebaletik edo hegoaldetik, ur lasterra hurbildu edo urrundu egiten zen itsasbazterretik.
|
|
|
Madrilera iritsi ginenean, eta Espainia gure arteko inork ezagutzen ez zuenez gero, pixka
|
batean
han geratzea erabaki genuen, Espainiako gortea eta ikustea merezi zuten beste gauzak ezagutzeko, baina udaren amaiera aldean ginenez gero, presaka ibili ginen, eta Madrildik urriaren erdi aldera irten ginen. Nafarroako mugara iristean, ordea, bidean igaro genituen zenbait herritan izutu egin ginen Frantzia aldeko mendietan elur pila bota zuela esan zigutenean, eta mendien beste aldera igarotzen ahalegindu ondoren, arrisku handian zeudela ikusita, zenbait bidaiarik Iruñera 32 itzuli behar izan zutela.
|
|
|
Dena den, jakin nahi izan zuten zein gidari mota zen hura, urte sasoi gogor horretan jendea handik eramatera ausartzen zena, eta esan ziguten ez zela gauza makala izan denak irentsiak ez amaitzea. Esan genienean otsoen aurrean nola kokatu ginen, zaldiak erdian jarrita, zentzugabekeriaz jokatzea aurpegiratu ziguten, eta esan ziguten berrogeita hamar aukera genituela
|
baten kontra
han denak suntsituak izateko. Izan ere, zaldiak ikusteagatik haserretu baitziren otsoak horrenbeste, harrapakina aurrean zuten eta; eta beste edozein unetan eskopeten aurrean beldurtu egingo zirela, baina goseak amorratzen zeudenez gero, gure zaldiengana iristeko grinak ez ziela arriskuaren kalteak ikusten utzi; eta etengabeko tiroketaren ondorioz eta azkenean sutautsaren jarioaren trikimailuari esker menderatu izan ez bagenitu, zaila izango zela haiek gu ez sarraskitzea.
|
|
|
Bitartean, neurri
|
batean
han kokatu nintzen; izan ere, lehenik eta behin ezkondu egin nintzen, ez nire kalterako eta ez gogoz kontra, eta hiru seme alaba izan nituen, bi seme eta alaba bat. Baina emaztea hil zitzaidanean, eta iloba Espainiara egindako itsasaldi batetik arrakastatsu iritsi zenean, atzerrira bidaldiak egiteko nuen grina eta haren tema nagusitu zitzaizkidan, eta ontzirarazi ninduten, Ekialdeko Indietan merkatari gisa aritzeko.
|
|
|
Animaliatxo gaztearen haragiak oso usain txarra zuela ohartu nintzen, eta hats hura erbinudearen eta azeriarenaren artekoa bezalakoa zen, baina askoz desatseginagoa. Beste xehetasun bat ahaztu zait (eta agian izango nuen irakurlearen barkamena, zeharo kendu banu), alegia, piztiatxo higuingarri hura esku artean nuen bitartean, bere gorotz nazkagarria, substantzia likido horixka bat, egin zidala jantzi gainera; baina zorionez bazen errekasto
|
bat
han inguruan, eta ahal bezain ongi garbitu nuen bertan, nahiz eta ez nintzen ausartu ugazabaren aurrera agertzen behar hainbat aireztatu arte.
|
|
2013
|
|
|
Bi bizitza izan ditut orain artean.
|
Bat
han, bestea hemen. Hangoa, alegiazkoa, hipotesietan oinarritua,, zer gertatuko ote zen Habana itsasontzitik alde egin izan banu??,, zer gertatuko ote zen ama gaixo jarri izan ez balitz??,, zer gertatuko ote zen izebak bere etxean hartu ahal izan banindu??,, zer gertatuko ote zen faxista madarikatu haiek Gernika bonbardatu izan ez balute??.
|
|
|
Zergatik ez zinen zure herrira itzuli, oraindik anaia
|
bat
han baldin bazeneukan?
|
|
|
Kalea, harea eta lurrezko kalea. Kamioneta zahar
|
bat
han. Txorixoak eta enpanadak saltzen zituen etxe bat.
|
|
|
Emoiok barrure barriro!!?, eta barre egiten genuen. Beste behi
|
bat
han, banatzear, eta Kleok. Unaaaai!! Sartu hai behitaldera, redio!?.
|
|
|
Batek daki zenbat jende eta ume eta txakur han. 50 metro koadro ere ez zituen izango etxeak, eta jende aldra oso
|
bat
han, bueltaka, lanean eta jolasean eta dantzan. Gabrielek andre nagusiaren parera eroan zuen Kimu.
|
|
|
Kolpetik isildu ziren eta gazte horietako bi atera ziren bata bestearen atzetik argizulotik eta berehala atzeman ninduten. Bazegoen
|
bat
han bertan txikitu nahi ninduena, eta hari eusten nahikoa lan izan zuten besteek. –Txibato zerri bat duk.
|
|
|
–Joana Donapaleura igorriz gero, zuen amak harendako tokia kausituko luke, Pauen, erregeren arrebaren segizioan. Ezpondaren bertze alabaren
|
bat
han enplegatu du honezkero.
|
|
|
Ziurtasunak itsututa, tximistak irauten duen denbora behar izan genuen maleta bat erdi bete, ibilbidea estudiatu, eta laster
|
batean
han agertuko gintzaizkiela agintzeko. Funtsezkoena bagenekien.
|
|
|
Itsasotik oso gertu zeuden hondakinak, eta lainoen estalkitik ihes egiten zuten eguzki izpiek hondakinen puntu zehatz batzuk markatzen zituzten: zutabe batzuk hemen, zirku antzeko
|
bat
han, harri sakabanatuak oro har. Irudimenarekin hiru mila urte atzera egiten saiatu zen Amaia, amak beti gomendatzen zion moduan, baina ezinezkoa egin zitzaion.
|
|
2014
|
|
|
Bizkarreko minak izaten zituen Kontxik sarri, eta Arnedilloko osteopata, fisioterapeuta edo halako petrikilloren batekin ibiltzen zen, sendatu ez baina arindu behintzat egiten zizkiolakoan. Bada, Kontxiri laguntzen nindoala esan nion senarrari, eta bide
|
batez
han ondoko bainuetxean geratuko ginela gaua pasatzen, egun berean joan etorria egiteko kilometro askotxo zirela eta.
|
|
2015
|
|
|
Neskatoak berriro kantatzeko eskatu zion. Txoriak pozarren kantatu zuen berriz, baina isildu zenean, doinu bera errepikatu zuen baten
|
batek
han inguruan, txistuka. Arraroa.
|
|
|
aparteko entseguak behar zituena. Asier eta biok bakarrik, bera pianoan eserita, ni atrilaren aurrean, ordu erditxo bat hemen, beste
|
bat
han.
|
|
|
Hauek aparkalekura irten zirenean, ETAkoek guardia zibilak mendean hartu eta, kotxean zituzten agirien bidez guardia zibilak zirela egiaztatu ondoren, tirokatu egin zituzten. Buruan jotako tiro
|
batez
han bertan hil zuten Raul Centeno, 24 urtekoa, eta hainbat tiro egin zizkioten Fernando Traperori, 23 urtekoa. Koman eraman zuten ospitalera Trapero, eta lau egunera eman zuen azken arnasa.
|
|
|
Han zegoen hura, iharra eta gorritua eta erlatsa, oholtza batetik maitasuna predikatzen (inurriak zebiltzan berak pintzelarekin lardaskatzen zituen zain belarren artean, inurri gorriak, kementsuak, Charles Tansleyren antzekoak). Ironiaz begiratu zion Lilyk areto erdi hutseko eserlekutik, hark espazio hotz hari maitasuna ponpatzen ziola, eta bat
|
batean
han zen upel zaharra edo dena delako hura olatu artean gora eta behera, eta Ramsay andrea bere betaurrekoen etxearen bila hartxintxarren artean. «Ene!
|
|
|
Oreztaz beteriko azal zuria zuen, ilea sua bezain gorria eta tentea, eta oraindik ere ez zitzaizkion esneko hagin guztiak erori. Nolatan ez zen jendea harritzen adin hartako mutiko
|
bat
han lanean ikustean. Legala al zen?
|
|
|
Bera izango zen seguru asko denon artean ezkertiarrena, geroztiko bizimoduan ere frogatu zuen bezala: Aurizberrikoa zuen ama, eta bazeukaten oraindik ere etxe
|
bat
han, isuri handiekiko teilatuduna, Pirinio aldean ohi denez; ikasketak bukatuta hara joan zen, edo itzuli, eta bertan bizi da gaur egun, liburutegiaren arduradun eta gau eskolako irakasle bihurturik.
|
|
|
Veneziako iparraldean, judutarren ghettotik nahiko hurbil, bada Campo dei mori izeneko txoko bat. Mairuen izen hori nondik datorren jakiten erraza ez bada ere, komertziante arabiarrek garai
|
batean
han beren dendak izan zituztelako izan daitekeela pentsatzen da.
|
|
|
hondoratzen dira lur azpian. Gero, denborarekin, harri horiek azalera igotzen joaten dira eta urte mordo
|
baten ondoren
han eta hemen aurki daitezke: su harriak dira.
|
|
|
Egun berean baina
|
batak
han eta besteak hemen ospatu zuten ezkontza: Piok Venezuelan eta Felixak Arantzazun.
|
|
|
Horrek, de facto, muga bat marrazten ei du hemengoekiko, hemengo lagun kuadrilletan sartzea galarazten duen hesi bat, adibidez. Venezuelarren heziketa guztiz ezberdina da, pertsona
|
bati
han erraza zaio jendea ezagutzea eta lagunak egitea. Hemen, 25 urterekin, zerotik hasi eta kuadrilla berri batean sartzea ezinezkoa da, Zuriñeren arabera.
|
|
|
egongo lirateke, ez daukate herriarekiko inolako atxikimendurik. . Hemen lana egiten dugu, egunen
|
batean
han ondo bizitzeko?, esan du Miryamek. Bizimodua asko garestitu dela hasi dira gero komentatzen, ikaragarri,, baina ikaragarri!?
|
|
|
–Telefonoz deitu zion lagun batek senarrari, lan eskaintza batekin. Portugalera zihoan, errumaniar
|
batek
han zeukan enpresa batean kontratu bat eskaini baitzioten, eta, nahi izanez gero, bientzako beharra izango zen Lisboan. Lana, eta dirua, beraz.
|
|
2016
|
|
|
Zergatik izan beldurra ispiluaren ondoan beste gau bat igarotzeari? Nolanahi zela ere, beste gau
|
bat
han ematea erabakitzen banuen, azkenekoa izan behar zuen, behin betikoz.
|
|
|
Aurrera jarraitu nuen, artean pixka bat izuturik, baina azken batean gora joan, behera joan, arrisku bera ikusten nuen. Eta hola, Urzurirantz jo nuen, azken
|
batean
han jendea izango zelakoan eta adur txarreko morroiak begi bistatik galduko nituelakoan. Eta, horrela, Urzurirantz egitea erabaki nuen, pentsatuz han bakea emango zidatela.
|
|
|
Haren arrapalada mostradoreraino, andrea irten denean! Erregistro liburua eskuratu eta orri pasa azkar
|
batean
han ikusi du, hiru egun lehenago, bila dabilen sarrera: Igor Etxegoien.
|
|
|
Esker oneko sentitzen naiz, handik ihes egin ahal izan dudalako. Baina giltzurrun
|
bat
han eta bestea hemen, halaxe sentitzen naiz.
|
|
|
Presarik gabe joan ziren hurbiltzen kotxera eta, aparkalekura jaisteko arrapala txikian zeudenean, Helena apur batez isildu zen, bere zorroan giltzak bilatzeko. Une horretan Iratik atzera begiratu zuen, Josebarenganantz, eta irribarre egin zion, bat
|
batean
han zegoela gogoratu balu bezala. Helenak autorantz jarraitu bitartean, Iratik pixka bat mantsotu zuen ibilera, Joseba eta Vanessa bera zegoen tokiraino iritsi arte.
|
|
|
behartsu, kementsu eta herrikoi baten aldeko mugimendu bat ere. 1968an, Derioko Seminarioan, bospasei ehun apaizgai biltzen zituen etxean, 70 bat apaiz sartu ziren, eta hilabete
|
batez
han egon, handik beren eskakizunak hobeki zabaltzeko eta entzunarazteko: bai Euskal Herrian, bai eta Vatikanoko mundu berezian, nahiz bazekiten arras ongi erlijio erreinu hartan ez zutela haien axolarik?
|
|
2017
|
|
|
Alargunaren heriotza mezu basa eta izugarri baten antzera sartu zen nire zerebroan, zeinetan azken urte haietan gauza guztiak ordenatuki pausatu izan baitziren, diziplina hertsi baten arauei men egiteko. Mezu horrek hankaz gora ezarri zidan bihotza; baina berehala gainera jauzi zitzaizkion nire teoria guztiak, bildu zuten irudi eta argudioetan, eta istant
|
baten buruan
han utzi zuten inori kalterik ez egiteko moduan; berorrelaxe dute erleek argizaritan biltzen eztia lapurtzera dihoakien liztor nagia.
|
|
|
Gero kutxa ahoz behera jarri eta hari ere eragin eta paperak astiro atzera lehengo tokian utzi eta hantxe gelditu zen berriro, sarraila hautsiari begira, kutxa eskuan zuela eta burua makurtuta. Leihotik kanpora eskinoso batzuk sentitu zituen jirabiraka eta garrasika pasa, eta aldentzen, beren oihuekin airea zartatzen zutela, eta automobil
|
bat
han nonbaitetik pasa eta itzali egin zen haren hotsa ere. Amak bere izena esan zuen berriro atearen bestaldetik, baina bera ez zen mugitu.
|
|
|
minutu
|
batez
han gelditu zen eta hurrengo minutuan Benjy uhurika ari zen eta soinekotik tiratzen zion sarrerara jo zuten eta handik eskaileretan gora uhurika eta eskaileretan gora bultzaka bainugelako ateraino eta gelditu egin ziren Caddyk bizkarra atearen kontra zuela eta besoa aurpegian eta hark uhurika eta bultzaka bainugelara sarrarazi nahi zuela Caddy afaltzera etorri zenean T.P. janaria ematen ari zitza...
|
|
|
Logelatik salto
|
batean
han sartu nintzen benetako harritu aurpegia jarriz.
|
|
|
Azkenean egin genuen nola halako zoru bat, zoru izena ere merezi ez zuena: bi adarren arteko ohol bat hemen, beste biren arteko
|
bat
han, haiek zeharkatzen zituzten beste bi gero... Okerka jarritako egur puskak ziren beste ezer baino gehiago, ez eserita egoteko ez gainean ezer jartzeko balio ez zutenak; horretarako hobeto egoten zen adar gainean zangalatraba.
|
|
|
Etxea ilunpean neukan beti. Leihoaren parte bihurtu nintzen, kristalean euli zapaldua bezala, mantxa
|
bat
han, kristalaren barrualdean. Lanerako baino ez nintzen irteten, eta lanetik nentorrenean jateko zer edo zer erosten nuen han edo hemen; gauza bat bakarra, gaileta kaxa bat, saltxitxoi oso bat, gazta osoa?, eta egun horretan eramandakoa amaitu arte ez nuen beste ezer erosten.
|
|
|
Denbora
|
batez
han eduki gintuen, jo alde batera eta jo bestera, aspertu zen arte. Aspertu zen arte, bai... bera ere ez baitzegoen trote handi eta ekitaldi luzeegietarako...
|
|
|
Baina pareratzean ohartu nintzen gidaria ez zela anaia. Baleki bale begiratzen nien bide bazterreko hesi eta sasiei ere, ea ez nuenetz auto uzkaili
|
bat
han edo hemen ikusiko...
|
|
|
Gutxika gutxika, bolo bat hemen bertze
|
bat
han, Euskal Herriko hamaika gaztetxe, zoko eta garito korrituak zituen mugaren bi aldeetan, egun hartan Sarako gaztetxean egina zuen gisan.
|
|
|
Besoak altxatuta, dagoeneko garaile sentitzen denaren konfiantzarekin. Ring gainera airosa igo zen eta jendea agurtzen hasi zen, irribarre eder
|
batekin
han bilduta zeudenak liluratzen, baita Beire ere. Arerio gogorra izango zen Sonia Puma, zalantzarik gabe.
|
|
|
Gelako horma batean ispilu ikaragarri handi bat, eta haren bi aldamenetan, libre geratutako tarteetan, Punch aldizkariko zenbait grabatu zahar. Arasaren goiko apalean, liburu zahar eta erdi apurtuen ilara bat zegoen, dekorazio ideia ahul
|
batekin
han jarritakoak, jendeak hartu, eraman, irakurri eta buelta zitzan: inork ziurrenik lapurtuko ez zituen eleberri ahaztuak, testuak erakargarriak ez ziren heinean azaleko marrazki eta irudi biziekin erakargarriago egiten saiatzen zirenetakoak.
|
|
2018
|
|
|
Gerrillak ere bere baratzeak ditu; gerrilla taldetxo bat non, baratze
|
bat
han. Prentsa bulegoko baratzea inoiz ezagutu dudan zainduena da.
|
|
|
Inork ez zituela aurkeztu, elkarren berri eman, azalpenik eskatu. Bat
|
batean
han barruan zegoela, denen besoetan, eta lonjari ezizena ipini ziotela goizetik gauera: Hipodromoa.
|
|
|
Batxilergo artistikoa egiten hasi zen adiskidea, orain lizeo desberdinetan zebiltzan. Erdigunean ikusten zuten elkar, erosketak egiten zituzten, lapurreta txikiren
|
bat
han hemenka, orduak eta orduak ematen zituzten ibai ertzean, planak egiten, ginebra edaten. Jade beti mutilez inguratuta zebilen baina pikutara bidaltzen zituen Léarekin egoteko.
|
|
|
Baina beste noonora bizitzen eraman zuten eta harrezkero ez ginen berriz ikusi... Eta bat
|
batean
han zegoen, Bilbon, eta ordu batzuetarako baino ez! Naomirena benetan larria izan balitz, Aiorak esan balit... ez dakit, zaurituta zegoela edo...
|
|
|
3.eko auzokideek ere goitik behera begiratzen zioten; bularrean zeroan 0 madarikatu hura, bere auzoko lagunei esango zienez. Eta lagunek esan zioten seguruenik haietako askok egunen
|
batean
han bizitzen edukitzea esperoko zutela, ez zelako batere zaila 4 auzotik 3.era jaistea. 7.648aren esanetan, beheko auzoetan goikoetan baino adiago begiratzen zieten besteen delituei.
|
|
|
Formalismo hutsa izango da, ez duzu ezer galduko baaaaina, gura izanez gero, eta horregatik eman didate baimena zuri ezohiko bisita egiteko, baimena eska dezakezu zure gelatik unea ikusteko. Lagun bakan batzuk egongo dira, eta Ainara, noski, eta ilusioa egingo lidake zeu ere moduren
|
batean
han egoteak. Badakit askotan ez zaitudala oso aintzat hartzen..., baina esan behar dizut beti daukadala gogoan nire anaia nagusia zarela eta gure alde egin zenuen guztia eskertzen dizudala nire bizitzako egun guztietan.
|
|
|
Egunsentian, jaiki zenean, etxeak hankaz gora jarraitzen zuela ikusi zuen: traste pilo
|
bat
han, beste pilo bat hemen, eta, You Shitouk gaua bere baitan kiribilduta pasatu zuen txokoan, bi malko putzu. You Sipo bi putzuei begira geratu zen, eta pentsatu zuen:
|
|
2019
|
|
|
Konturatu zara idatzi ditudan liburuetan eta kontakizunetan beti azaltzen dela Finlandiako lekuren bati erreferentzia bat? Akaso egunen
|
batean
han pasatuko dut denboraldi bat. Baina mendietan edo natura basatienaz disfrutatu daitekeen leku txundigarri horietan ez; ezta herri txiki batean ere.
|
|
|
Judua, gera hadi auzoan eta ez irten bertatik; bestela ezinegona eta miseria izango genikek, ordenaren eta bake onaren ordez?. Eta saltzailea lasaitzeko, ozen esan zuen bertso zahar bat, bere zerbitzarietako
|
bati
han goian, gazteluan, sarri entzundakoa:
|