|
2000
|
|
|
Gainera," Pasion por el Cine" k zenbait lehiaketa martxan jarriko ditu, saioan egingo diren galderei erantzunez gurutzegramak osatzea kasu, edota aktore
|
baten
gorputz zatiak erakutsirik nor den asmatzea. Irabazleentzat zine sarrerak eta bideo sortak izango dira.
|
|
|
Eta deiadar hark istantean eragin zidan bozkarioa eta alegrantzia...! Eta haren aurpegia eta betartea, exagerazioaren eta soberaniaren keinu hartarat bildua, eskultore anonimo
|
batek
gorputz hartan izuaren arima zizelkatu balu bezala, supituki eta deblauki...! Eta handik gutira emazteki guztiak hasi ziren oihuka, baita dukesa ere.
|
|
|
"... Badakizue ezen deabruak mila forma har ditzakeela, eta emakume baten iduripean ager daitekeela batean, herensuge batenean bertzean; edo katu beltzaren iduria har dezake gaur, eta bihar, berriz, txakur zuri
|
baten
gorputzean sar daiteke, hemen Urbiainen gertatu den bezala. Zeren Luthero hil zen, Jainkoak infernuratu zuen, eta orain harat eta honat dabilkigu hura, Luziferren legioekin deabru bihurturik eta jendea bereganatu nahirik.
|
|
|
Eta, baldin amorioaren kontra ez banago, zergatik egon nuke komunionearen aurka, jakinik ezen sorburu eta iturburu bera dutela eta infinitutasun egarriak iturri hartarat garamatzala, batean bide batetik: emazteki bihurturikako jainkosa
|
baten
gorputzaren bitartez; bertzean bertzetik: gizon eginikako Jain koa ren gorputz odolen bitartez...?
|
|
|
Izan ere, arestian erran dizut nola piztu zitzaidan hari uzkitik ilentiaz emaiteko gogoa, jakin nuenean ezen ziria sartu zidala; baina joan dira urteak, baretu zait odola, zabaldu zait bihotza, eta, orain ikusiko banu, uste dut ezen eskerrak ere emanen nizkiokeela. Zeren, alde batetik, jainkosa
|
baten
gorputza baitzuen, eta jainkosen lurrak behin ukitzeko egin ziren, ez gehiagotan, eta nik behin ukitu nituen lur haiek; eta zeren, bertzetik, gertaki haiek oroitzen ditudalarik, irri egiteko gogoa baitatorkit... eta irri egiten dut orduan gertatuaz, eta irri egiten diot neure buruari, ez ankerki eta krudelki, baina urrikalki eta amoroski. Eta ez al zaizu iduritzen ezen geure buruari irri egiten ikasiko bagenu eta geure burua maitatzen eta onerizten, bertzeak ere maitekiago maitatuko genituzkeela eta, halatan, gerla gutiago izanen genituzkeela, eta Inkisizionea bera ere soberan legokeela?
|
|
|
Musu eman zidan ezpainetan, eta suge
|
baten
gorputz leunak bezala estutu ninduen.
|
|
2001
|
|
|
Hil eta berehala gorpua kanpoan agerian ipintzen dute, haizeak jo dezan. Hinduen sinesmenaren arabera, arimak ez du bat
|
batean
gorputzetik alde egiten. Gorpua agerian ipiniz gero, arimak gora hegaldatzeko poxelu guttiago izaten du.
|
|
|
Oraingo bizitzan zintzo jokatzen baduzu, hurrengoan zeure arima brahman
|
baten
gorputzean sar liteke. Horixe zorionik handiena!
|
|
|
Horixe zorionik handiena! Gaiztoa izan bazara, ordea, zure arima zakur
|
baten
gorputzera alda liteke edo landare batean txertatu ere bai.
|
|
|
Jauntziak zituenak erauntzi eta eskutrapu
|
batekin
gorputz osoa igurtzi ondotik, maindire latz bat eman zion Milak Sadabari. Arropa bustiak kanpoan hedatu zituen, ilargiaren argitan.
|
|
|
– Arantzako osabak erraten du, bat hiltzen delarikan, ez dela joaten ez zerura ez infernura, bertze
|
baten
gorputzean jaiotzen dela. Akaso zuen amatxi gure anaiaren gorputzean da!
|
|
|
Hasi eta akabatu. Eta berriz bertze
|
baten
gorputzean hasi, igual pertsona baten baitan edo animalia batenean.
|
|
2002
|
|
|
Zenbait adituk organismoarengan izan ditzakeen kalteak aipatu izan ditu, haur
|
baten
gorputza delikatua izanik eta hazkunde prozesu betean aurkitzen denez, entrenamendu gogorregiek eta halabeharrez gertatzen diren kolpe txikiek gorputzarengan eragin negatiboa izan dezaketelakoan.
|
|
|
Abestiaren tituluak. Gogo eta gorputzaren zilbor hesteak? zioen, eta «bi kate; biak ebakibeharrezkoak;
|
bat
gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko» eran hastenzen. Seguruenik, denok izango dugu gogoan abesti hura.
|
|
|
Eraikidezagun euskaraz biziko den unibertsitate eremu berezitua. «Bi kate; biak ebakibeharrezkoak;
|
bat
gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko», zioenabestiak; horixe dio gure leloak ere.
|
|
|
Sifili epidemia 1500 urtetik aurrera, Kolon Amerikara itzuli berria zenean, Europan sifili epidemia suntsitzailea agertu zen, “gaitz frantsesa” espainiarrentzat eta “gaitz espainiarra” gainerako europarrentzat. “Treponema pallidum” patogenoa karabeletako marinel
|
baten
gorputzean bidaiatu zuen ezkutuan, indigena batekin gozatuta, eta, era berean, ez zituen bere jarduera sexualak erreprimitu etxera iristean. Urteetan zehar, ideia horrek ez zuen erantzunik txikiena ere izan, eta proba arkeologikoek eusten zioten, zalantzarik gabe.
|
|
|
Eta %15 oso maila larrira iristen da. Ez dira hor amaitzen hortzoi
|
batek
gorputzari eragin diezazkiokeen arazoak. “Bada ebidentzia zientifiko bat, tratatu gabeko gaixotasun periodontalak beste konplikazio garrantzitsu batzuekin lotuta daudela adierazten duena, hala nola aspirazio pneumonia, osteoporosia emakumeengan eta, haurdun daudenen kasuan, pisu gutxiko haur heldugabeak sortzea”, azaldu du estomatologoak.
|
|
|
Gainera, gehienetan kare biziz estali gabe lurperatzen dira”, dio María Pucholek. Iritzi berekoa da Cristina Olmeda, OCUkoa, uste baitu “animalia
|
baten
gorputza arriskutsua dela, nahiz eta datuek adierazten duten egoera ez dela kezkagarria”. Babes elkarteetako arduradunak ez daude hain ados, eta harrituta daude; izan ere, maskotan dirua gastatu ondoren, herritar batek ez du azken inbertsiorik egin behar gorputza behar bezala kentzeko.
|
|
|
Noizbehinka, kanpoko ibilgailuen burrunben oihartzunak belarrietara heltzea, logura uxat·zen zion. Batzutan ere, kanpoan hainbat zuhaitzen hostorik gabeko adar ugariak inarrosiz arrabots beldurgarri bat eragiten zuen haize freskoak, sarrerako ateko zirrikitutik lerratzea lortu ondoren Ainhoarengana heltzean halako hotz-ikara izoztu
|
batez
gorputza zeharkatzen zion. Oraindik gaua zen eta leihotik izar ugari ikus zitezkeen beltzez tindatutako zeru amaitezinean.
|
|
|
Gau ilun hartan izar bat zegoen zeru erdian, bihotz
|
bat
gorputz hil batean bezela. Peiok 1O urte zeramatzan zerua osorik ikusi gabe.
|
|
|
Egun zinez zoragarria izan zen. Baina nire oroimenean betiko iltzaturik geratu zitzaidana, beste galaxia batetik ekarritakoa zirudien paisaia hura lehenbiziko aldiz ikusteak eragin zidan zirrara izan zen, oraindik ere, hura gogoratzean, buruko ileak laztu eta hotzikara
|
batez
gorputz osoa dardaraz jartzen didana.
|
|
2003
|
|
|
Liburuaren azalean emakume
|
baten
gorputzaren silueta agertzen da. Gustura geratu al zara berarekin?
|
|
|
Gaixotasunaren sintoma tipiko batekin du zerikusia, hau da, gernu gehiegi egitearekin. Ura diabetesa duen pertsona
|
baten
gorputzean zehar igarotzen da sifoi batetik pasatzen ariko balitz bezala. Mellitus, bestalde, latinezko hitz bat da, «eztia bezain gozoa» esan nahi duena.
|
|
|
Arakatzen ari zirenak isilik irudikatu nituen ukenduz betetako emakumetasunaren aldare horren aurrean, edo banan banan beren esku dorpeekin zetazko arropa ukitzen, emakume ezezagun
|
baten
gorputza laztantzen denean bezala, begiak itxiz, edo ohe deseginaren erliebea errepasatuko zuen norbaitek eskuarekin, maindire nahasietan epeltasun gorderen baten bila. Beharbada armairu barrenean errenkadan jarritako zapatei erreparatuko zien besteren batek, eta horietako bat altxatuz larruaren usaina har zezakeen, berriro begiak itxiz, edo dilindan zeuden jaka elbarriei edo soinekoei begira gera zitekeen, emakume baten gauza gordeak begiratu edo ukitzeak sortzen digun erreparoa gaindituz.
|
|
|
Polita zen, benetako emakume baten antzekoa, liraina. Biluzik zegoen eta lotsa sentitu nuen, ez dakit, inoiz emakume
|
baten
gorputza ikusi gabea nintzen. Orduan amonak, emakumezkoentzat saltzen zituen prakak jarri zizkion manikiari.
|
|
|
Eta oso argala, ez bular ez ipurdirik ez zuen. 14 urteko neskatila nerabe
|
baten
gorputza zeukan Rakelek eta urre koloreko ahotsa, suabea. Hari fina.
|
|
|
Letxua hosto osoak, tomate puskak, dena desagertzen hasi da ahotzar horren barruan, oliba bat eztarrian trabatu zaion arte. Halako
|
batean
gorputz guztia tenk jarri, aurpegia zuritu, eta eskutzarra sorbaldaren gainean jarri dio semeari, dardara batean. Horiek espasmoak, horiek arnasa ikarak!
|
|
|
Alderaketak gaitzespena ekarriko du soilik baldin eta erakusten bada zientzia modernoa zientzia aristotelikoa baino hobea dela, hau da, erakusten bada (a) xede hobeak dituela, eta (b) bere xedeak lehiakideak baino eraginkorrago ikertzen dituela. Inon ere ez du Lakatosek frogatu zientzia modernoaren xedeak (aurrerapena, ‘gogamenaren aurre hartzeen’ laguntzaz) zientzia aristotelikoaren xedeak baino hobeak direnik (oinarrizko teoria
|
baten
gorputz egonkor batek gertakariak xurgatzea; fenomenoak ‘gordetzea’) eta eraginkorrago erdiesten dituenik. Beraz, Lakatos gure gidari gisa hartuta, zientzia eta sorgintzaren arteko auzia (adibidez) oraindik erabat irekita dago.
|
|
|
oroimen
|
batek
gorputza
|
|
2004
|
|
|
Hamalau urteko ume
|
batek
gorputza belardi munizipalean utzi duelarik ezin baitugu serioski baieztatu" denok" esatea" inor ez" esatea bezala dela. Denok akusatzen gaitu, alegia," gutariko bakoitza".
|
|
|
Nire aldamenetan bi gazte zeuden:
|
batek
gorputza erdi biluzik zeukan, bularretako alderdia bendaz lotuta; besteak izterra eta berna bat zeuzkan zerrendaturik. Apur bat harantzago zegoen emakume adinduari ez zitzaion zerrendarik ikusten, baina nahiko txarto zegoela ematen zuen.
|
|
2005
|
|
|
Metazoo primitiboek zelulen parakerarekin jokatuz gainditu dute arazoa neurri batean; horretarako, kanpo ingurunerainoko distantzia zaindu beharrean aurkitu dira zelula guztiak. Hori lortzeko metodo
|
bat
gorputz barruan substantzia ez biziak metatzea izan da: bide horretatik garatu da ktenoforo eta marmoken mesoglea gelatinakara lodia.
|
|
|
Ia animalia guztiek daukate nolabaiteko eskeletoa, batik
|
bat
gorputz forma mantentzeko eta euskarria edukitzeko. Halaber, eskeletoek muskuluak txertatzeko balio dute zurrunak direnean.
|
|
|
Horrez gainera, nemertino eta izain batzuek igerian egiteko baliatzen dute zapaldura (B). Muskulatura longitudinal batek igeriketarako uhindura sor dezake, baldin eta gorputzeko alde bietako muskulu azauak txandaka uzkurtzen badira, eta bai baldin eta badago egitura axial gogor
|
bat
gorputzaren laburpena ekidingo duena. Baldintza horietan, uzkurketak muskulu azau dortsal eta bentralen artean txandakatzen badira, orduan uhindura bertikalak sortzen dira (B); txandakaketa azau lateralen artekoa denean, uhindura horizontalak sortzen dira, zefalokordatuetan legez (C).
|
|
|
Animalia horiek amoniotelikoak direla esaten da. Amoniakoa oso disolbagarria denez, animalia amoniotelikoetan amonioa oso erraz barreiatzen da fluido eta ehunetan zehar, eta parte handi
|
bat
gorputzeko horman zehar askatzen da zuzenean. Organo eskretatzaile definituak ez dituzten animaliak (belakiak, knidarioak eta ekinodermatuak) amoniako ekoizpenera mugatuta daude, eta bai uretako habitatetan bizitzera ere.
|
|
|
Sartzen diren neurrien artean, ardi eta ahuntz animaliei probak egin ondoren hartu behar direnak nabarmentzen dira. Ildo horretatik, probak egiten ari zaizkion animalia
|
baten
gorputz atal guztiak, azala barne, kontrol ofizialaren pean atxikitzera behartzen da, diagnostiko azkarreko proban emaitza negatiboa lortu arte. Positiboa bada, animaliaren gorputzeko atal guztiak, azala barne, zuzenean kendu behar dira, erregelamenduzko xedapenen arabera, erregistratzeko gorde behar den materiala izan ezik.
|
|
|
Mittermeier, primatologoa eta Nazioarteko Kontserbazioko lehendakaria. Helduaren goiko lurretako mangabey
|
baten
gorputzak 90 zentimetro neurtzen ditu, eta isatsak, beste horrenbeste. Animaliak ile luze eta marroia du buztanean eta sabelean izan ezik, eta aurpegi beltza eskuen eta oinen kolore berekoa gandor batek koroatzen du.
|
|
|
Rashak amaren esku leunak igarri zituen bere lepoan igurtzika, suabe, emeki. Irribarre txiki
|
batekin
gorputza itzuli eta amaren tripa laztandu zuen, suabe, astiro.
|
|
|
Goitik behera nentorren, airearen xaflek soina marruskatzen zidatela, zurrunbilo baten begi zulora erortzen ariko banintz bezala, inguruko burrunbaren ahotik marmar etengabea en  tzunez âgorputza suntsituko zidala mehatxu egiten zidan behin eta berrizâ, saihestu ezineko talkaren zain, nahiz eta lurrak hain zirudien sakona non amaigabeko amildegian galtzen baitzen zorua. Ez nuen segundo bat baino gehiago igaroko goitik behera erortzen, baina betiko hala jarraituko nuela ematen zuen, eta une
|
batez
gorputza airean geratzen zitzaidala ere iruditu zitzaidan, arintasun ilun batean zintzilik, erortzearen itsumenak eragin ohi duen histasun horretan bilduta; haatik, segituan, hutsak xurgatu ninduen berriro, otso tzar baten ahoak irentsiko banindu bezala, garai batean âtxiki txikia nintzelarikâ irudikatzen nuen antzera, otsoak sei antxumeak jaten zituen hartan, neure burua piztiaren ahut... Eroriko larri hura izan nuen arte, lortua nuen zazpigarren antxume irautea, ordulariaren atzean gordeta, denborak aurrera egin ahala istripu larririk jasan gabe handitzen ari bainintzen, edozein haurrek lasterka edo jauzika edo beste haurrekin harrapaketan dabilelarik gertatu ohi zaizkionak besterik gabe.
|
|
|
Horrela gelditu zen puska batean, zer egin behar zuen jakinen ez balu bezala. Gero, jauzi ordeko
|
batean
gorputz osoaren zama beso luzatuan tanpez eskegita, ezkerreko besoa goratu zuen tolesturik galtzarbean edukia zuen uztai gaineraino, ukondoa bertan tinkatuz. Arnasa hartu zuen sakon.
|
|
2006
|
|
|
haurtxo
|
baten
gorputza gerra izugarriek
|
|
|
bat bateko odoleko azukre maila jaistea ariketa egin eta 60 minutura. Beste alderdi garrantzitsu
|
bat
gorputza ondo hidratatuta edukitzea da. Horretarako, ura edatea gomendatzen da, bai ariketa egin aurretik, bai ariketa egin bitartean eta ondoren.
|
|
|
Kanadar denda hartako arnasestuak gogoratu ditu. Bertan sentitu zuen lehen aldiz gizonezko
|
baten
gorputzaren berotasuna bere sabelaren gainean. Urkiolako basoetatik barrena Beltzarekin egindako ibilaldiak etorri zaizkio gogora, eta goroldioaren usaina.
|
|
|
Ramona. Zirrara anarteraino ezezagun
|
batek
gorputz osoa harrotu zidan, izu laborriarekin nahasirik. Nire nahasmenduari esku batek eman zion akabantza, besaburuan pausatuta.
|
|
2007
|
|
|
Guk, ordea, Azpegiko leporako bidexka jarraituko dugu, hemendik, kilometro gutxiren buruan, Orbaizetako olara eramango gaituen baso pistarekin bat egin arte. Orreagako kolejiata begiz jotzean zirrara
|
batek
gorputza zeharkatu bazigun, Orbaizetako ola zaharraren arrastoekin topo egitean sentituko duguna zaila da, hitz gutxitan deskribatzea. Norberak bizi beharreko sentipenak dira.
|
|
|
Argiorrek erakarri egiten ei eban. Zer zan inoz ez dauela jakin esan deusku, baina gogoratzen jakon bakotxean zirrara
|
batek
gorputza erdibitzen deutsala autortu deusku.
|
|
|
Autore batzuen iritziz, berariazko gosea, nutrizio gabezia jakin
|
baten aurrean
gorputzak emaniko erantzun gisa, halako gai edo zaporeak lehenestea da.
|
|
|
Modu horretan, EKren 82 artikuluaren arabera, Gorte Nagusiek Gobernuari eskuordetu ahal izango diote (zehatzago esanda, Ministroen Kontseiluari, GLren 5.1.c artikuluan ezarritakoaren arabera) lege lerruneko arauak emateko ahala, EKren 85 artikuluan legegintzako dekretu deitzen direnak (izen osoa Legegintzako Errege Dekretu da), Lege Organikoaren erreserbak ukitzen ez dituen gai zehatzen inguruan. Legegintzarako eskuordetzaren oinarri nagusia da legegintza ahalari dagokionez Gobernuaren laguntza izatea erabilgarria dela luzera edo konplexutasun handiko legeen kasuan; oro har, esparru material oso
|
bati buruzko
gorputz legegileak edo konplexutasun tekniko edo juridiko handiko legeak egiteko eta lege testuak bat egiteko erabili da. Hori dela bide, Gobernuak lankidetzan jardun dezake, hain justu ere, legegileari ahalegin edo denbora gehiegi eskatzen dioten zereginetan, eta orobat, zama astunetatik arintzeko aukera ematen diote.
|
|
|
Metastasi hitzak jatorri grekoa du; meta k beste leku bat esan nahi du eta stasis ek gelditu. Azken batean, tumore primario
|
bat
gorputzeko beste atal batzuetan zabaltzea baino ez da metastasia.
|
|
|
Ohera sartu eta emazteari besarkatuta lokartu naiz berehala. Baina amesgaiztoak ditut eta jipoi
|
baten osteko
gorputzarekin esnatu naiz berriro.
|
|
|
Jada ez zara ume bat. Ez da hori ume
|
baten
gorputza. Besoak altxatu, eta bat bi egin duzu ezkerrera, bat bi eskuinera, musikaren erritmoari jarraituz.
|
|
|
Eta, azkenik, hirugarren estimulazio mota bat kinestesikoa da: ukimena erabiltzea, adibidez, esku
|
batekin
gorputzaren ezkerreko zati bat ukituz eta gero eskuina ukituz. Teknika hori sofistikatuz joan den arren, gaur pazienteari aplikatzen dizkiogun sentsoreak ditugu.
|
|
|
1 Formulako gaur egungo protagonista gehienek palmare ugari dituzte lehiaketako lehen maila honetan. Teknika hobetzeaz gain, pilotu on
|
batek
gorputzez gorputzeko borrokan izan behar duen' pilleria' ere funtsezkoa da. Han hiru urtez egon behar da gutxienez, eta korrika egiteko 200.000 euro ordaindu dira, lehiatzen diren lasterketen arabera.
|
|
|
Hain zuzen, De Felipek dioenez, ez da kasualitatea horrelako esperientziak muturreko egoeretan dauden pertsonek maiz deskribatzea, non, adibidez, oxigeno falta egon baitaiteke burmuinean mendizaleek, baraurik daudenek, edo zentzumen gabezia dutenek, adibidez. Uste da hamar pertsonatik batek bere bizitzako uneren
|
batean
gorputzetik kanpoko esperientzia izan duela.
|
|
|
Ikasketak egiten dituzten erakunde akademikoan, probintzia bakoitzean itundutako ikastetxe pribatuen berri izan dezakete ikasleek. Eskolako istripuak Ikasle
|
batek
gorputz lesioa duenean bere ikasle izaerarekin zerikusia duten jardueretan, eskola istripua izan duela ulertuko da. Kategoria honetan sartzen dira, besteak beste, ikastetxeko kirol praktikek eragindako lesioak, ikasketa bidaia batek edo ikasketa amaierako bidaia batek eragindako lesioak edo ikasketak egiten ari diren esparruaren barruko edozein jardueraren garapenak eragindako lesioak, baldin eta jarduera horiek ikastetxeek antolatu edo baimendu badituzte.
|
|
|
Zerbaitek, ordea, argazkiaren erdiko gaztearengana eraman zizkion begirada eta arreta. Hotzikara
|
batek
gorputza goitik behera astindu zion inpentsan, eta taupadak biziagotu. Izan ere, harrigarria, sinestezina zen argazki zahar hartan ikusten ari zena.
|
|
|
Goizean betiko orduan esnatu da, erloju
|
bat
gorputzari atxikita baleuka bezala. Ez du sekula hainbeste ordu segidan lo egin.
|
|
|
Ez, ez naiz kasta horietako zakur arraza trixte bat, ni. Artzai xakur erne eta alai bat bakarrik, ile kuskulatu labur eta harro batez jauntzirik, begiak xorrotx, beharriak erne, ez deus
|
batentzat
gorputz guzia daldaran. Haatik, aitortu behar dut, ni ere besteak bezala, bi hankadunen zerbitzuko naizela, bainan ez nola nahika, nortasun bitxikoa naizenez, duintasunez beterik, ez baitut beti manatua egiten ostiko zonbaiten hixtuak ez naukalakotz beldurtzen, partikulazki nagusiak adardun edo apodun izakien bila manatzen nauelarik eta nik, horiek ezin soportatuz, uzten baititut nahi dutena egitera.
|
|
2008
|
|
|
Izaki bizidunen eskema oso sinple bat egiten badugu, mintz
|
batez
gorputz azala inguratutako ur disoluzio bat direla esan dezakegu. Eta, bizidun izaten jarraitzeko, ezinbestekoa da disoluzio horren kontzentrazioak tarte estu baten barruan mantentzea (homeostasia).
|
|
|
–Bai, erantzun du Garik, eta erantzuteaz
|
batera
gorputz guztia hozkirri handi batek astindu dio. Bai, Matik, gaztetako lagunak, beti negozio lohietan ibili zenak bidali dion gizona da, zalantzarik gabe.
|
|
|
Hiru minutugarrenean, aintziraren bazterreko baso bakandutik gizonezko sendo
|
baten
gorputza sumatu du. Jantzi oso ilunak eduki behar ditu, ez baita haren silueta besterik ikusten, eta hori ere aldizka baino ez.
|
|
|
Soinu garbia ganduaren lasai ta su naz pausatzen zen goiz hartan, dasta tzeko patxadaz, mahai, aulki, liburu bakoitzaren gainean. Mahai aurreko aul kian erdi etzanda, eta urre ko lo reko bata
|
batek
gorputz borobila ingu ratzen ziola, Marco Fidanza jaunak ko ru ak jarraitzen zituen, barnean zeraman za le tasunak era ginda.
|
|
|
|
Bataz
gorputza inguratu eta ile nahasiak kopetan behera zerizkiola abiatu zen lehengusuaren gelara. Ohean zetzan, Gurutziltzatutako Erremedioen Kristoak baino begi zulo handiagoekin, atzera.
|
|
|
Aitaren egin du tenpluan sartzean, baina bitxia da otoitza: musulmanen antzera errezatzen du eskuak zabalik begien aurrean, ahurrera begira eta besoak apur
|
bat
gorputzetik urrunduz. Katoliko sutsuak dira Fadiouthen, baina handia da animismoaren indarra, Davidek berak zintzilik daramatzan grigriek erakusten duten legez:
|
|
|
–Ohituta gaude sendagileok kirurgiaren bidez adinaren aztarnak ezabatu, gaitzaren zantzuak estali edo eredu
|
baten araberako
gorputzak modelatzen, baina ez gaztetasuna itzali edo edertasuna apaltzen. Ez dakit zurekin zer egin dezakegun, esan nion, zerbait esate aldera edo begira jarraitzearren bakarrik.
|
|
|
Beste arrisku faktore
|
bat
gorputz jarrera ezegokiak dira. Honako hauek jotzen ditugu gorputz jarrera ezegokitzat:
|
|
|
Imagen: Daniel Lobo Miligramo
|
bat
gorputz masaren kilo bakoitzeko, astean. Kantitate hori ezarri dute EFSAko (European Food Safety Authority) adituek, dietaren bidez aluminioa hartzeko.
|
|
|
Laneko istripu batean eskuineko hanka galdu zuen 20 urteko gazte
|
batek
gorputz adarra berrezartzea lortu du, Pedro Cavadas zirujauaren taldeari esker. Panpina garbi zegoen bitartean, ezkerreko hankan jarri zuen, lehenik izterrondoan eta gero orkatilan.
|
|
|
Sarkopenia: muskuluek indarra galtzen dute Alde nabariak eta nabarmenak daude organismo gazte baten eta zahar
|
baten
gorputzaren formaren eta osaeraren artean. Aldaketak faktore genetikoen eta ingurumen faktoreen eraginpean daude.
|
|
|
Zergatik neska lirain
|
baten
gorputza kolore askotara?
|
|
|
Hiltzea, ongi hiltzea behar nuen; poeta bat legez hiltzea, heroi
|
baten
gorputzarekin?. Yukio Mishimak idatzi zuen, biografia bete ohore, bere burua samuraien gisara hil aurretik.
|
|
|
Sofa gainean biluzik ikustea lehen aldiz neska
|
baten
gorputz biluzia ikustea bezala izan zen, jakin min handi batek barren guztia zeharkatu zidan. Hogeita hamar urtetara iristear egon arren, titiak tente zituen artean.
|
|
|
Amaren dendatik hartu nituen, Egiptoko algodoizkoak dira, Dior. Errazak dirudite, baina, josturei erreparaturik, emakume
|
baten
gorputzari egokitzeko bakoitza bere tokian dago. Zenbat kontsolatzen duen arropak!
|
|
|
Rosa dardaraka dago. Izua arima izoztu
|
batetik
gorputz osora hedatzen ari balitzaio bezala. Ez du, ordea, negarrik egiten.
|
|
2009
|
|
|
Aurten, bertzeak bertze, Itsasoaren museoko aquariumean kontalari bat igerilari dantzari batekin hizketan ikusi ahal izanen dugu. Koreografo
|
batek
gorputz adierazpenen bidez azalduko du bere nortasun bikoitza, frantsesa eta euskalduna. Zinemak ere lekua izanen du Ikuskas euskal laburmetraien proiekzioarekin.
|
|
|
Hiletarik gabeko heriotza baten modukoa izan baitzen bere andrearena. Itsasoak marinel
|
baten
gorputza eramaten duenean bezala, pentsatu zuen Mielek. Gauetik egunera, zuriz jantzitako alarguna bihurtu zen jendearen begietan.
|
|
|
Ebak ez al zuen, bada, Adan bekatuaren bidean jarri? Eta ez al zuen Platonek berak ere esan gizona, gaiztoa denean, animalia
|
baten
gorputzean berraragitzen zela, eta oso gaiztoa zenean, emakume batenean. Eta ez al zion Henri Quessenetek ere inoiz esan, halaber, batere atsegin ez zuèn Schopenhauer filosofoak esan zuela?, pentsalariak betean asmatu zuèn esaldi bakarretakoan?
|
|
|
–Ez dizut maita nazazun eskatzen, nik zu maitatzen uztea baizik??; zer zegoen gaizki, baina, Txaroren jarrera hartan?; berak, baina. Adak?, beti ematen zion ezezko biribila; zergatik?; ez al zion behin gutxienez baietz esan behar?;. Non zaude, Txaro?? esan zuen berriro, bigarren aldi hartan begiak itxi eta ispiluaren gainaldea ferekatzen zuela, eskuaren bizpahiru joan etorri ezin gozoagotan; gero, baina, bat bateko arranpa
|
batek
gorputza hartu balio bezala, begiak zabaldu eta burua eta ilea astindu zituen, bi mugimenduak batera, indartsu eta kementsu; eta, ahotsa zakartzen zuela, esan zuen: –Non zaude, Domingo?
|
|
|
Zer egiten zuen berak han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi
|
batek
gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn lehen gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: –Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez???;. Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez??
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Sei G eta erditan, hirurogeita hamasei kiloko pilotu
|
batek
gorputza sei eta erdi aldiz astunago sumatzen du. Hau da, laurehun eta laurogeita hamasei kilo.
|
|
|
Desberdindu behar dira pertsona
|
batek
gorputzean izan ditzakeen sentsazioeijartzen dien arreta eta sentsazio horietatik eratortzen dituen esanahiak, inplikazioaketa ondorioak. Proposatu izan da sentsazio somatikoei eratortzen zaizkien kauseketa aurreikusten zaizkien ondorioek eragin handia dutela sintomak berauek hautemateko moduan (Cioffi, 1991).
|
|
|
Duela gutxi, irudiak lortzeko teknika berriei esker (adibidez, positroi emisioa duen tomografia, PET), zeinak gorputzeko ehunetako zelulen jarduera metabolikoa neurtzen baitu eta organo edo ehunaren funtzionamendua (fisiologia) eta egitura (anatomia) ebaluatzeko aukera ematen baitu, eta erresonantzia magnetiko bidezko irudiek egoera horietan zer gertatzen den ulertu ahal izan dute. Gaur egun, paziente
|
batek
gorputz adar anputatu baten panpina mugitzen duenean garun azalean gertatzen den jarduera ikus dezakete adituek, eta garuneko neuronak dinamikoak eta kitzikagarriak dira. Ohiz kanpo, gorputzeko beste atal batzuek estimulatu ditzakete garun zelulak, batez ere, kanpoan den gorputz adarretik gertu daudenek.
|
|
|
Aurreraren bigarren gola ere fantasma deiturikoa izan zen. Baloiak jokalari
|
baten
gorputzean jo zuen; epailearen ustez jokalaria ate barruan zegoen. Etxeko jokalari eta zaleek gogor kritikatu zuten erabakia.
|
|
|
Topatu izan dira Neanderthalgo gizakiaren garaiko tresnak Ipar Itsasoko uretan. Eta, lehen aldiz, Neanderthalgo gizaki
|
baten
gorputz aztarna agertu da. Ur azpian agertu den lehen gizaki fosila da.
|
|
|
Kanarietatik Euskal Herriratu zait laguna eta sanferminak erakutsi behar, telebistaz gutxienez, eta akats horixe egin genuen. Adar bat lepoan barrena, odola, zezenak, hainbeste izateagatik lasterketa ere egin ezin zuen jendetzaren artean, Miura gora, Miura behera, eta, azkenik, postrerako, lurrean adarkada eta kolpeka gizon
|
baten
gorputza nola deskonposatzen zen ikusgai. Barkamena eskatu nion lagunari egun osorako gorputz txartu nuelako; neure buruarentzat ez zait ikusitakoa azalduko didan ipuinik bururatu, kontuan izanik mutil bat hil zela, gainera, aurreko entzierro batean.
|
|
|
Haurrak bost ordu inguru eman zituen kotxearen barruan. Pediatrek diotenez, udan, eguzkipean eta haizebiderik gabe aparkatutako auto baten barruan, 42 graduko tenperatura har dezake ume
|
baten
gorputzak, eta 30 minutuan zendu daiteke. Dena den, heriotzaren zergatiak argitu bitartean, gorpua Auzitegiko Patologia Zerbitzuaren esku geratu da.
|
|
|
Zer egiten zuen berak han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi
|
batek
gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn lehen gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: " Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez...?";" Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait, baina bera bakarrik joango zen, zer demontre!, Domingo etxetik bakarrik joan zen bezala; Adak halako zerbait behar zuen buruan, hain zituen bihotzaren begiak lurrari itsatsita, baita zeruari ere, aldi berean, estasiak hartuak iduri; zirt edo zart egiteko ordua zen, bai, eta zirt eta zart egingo zuen:
|
|
|
" Non zaude, Txaro?"; Ada, beraz, Txarok inoiz irudikatu zuen bezala irudikatzen ari zen bere burua, ile motzagoarekin, apur bat mutilen estiloan, Frantziatik etorritako modan; hala, bada, tarteka izaten zituèn ametsetako Txaro hura oroitzen al zuen une hartan, arrenka esaten ziona: ...uztea baizik"?; zer zegoen gaizki, baina, Txaroren jarrera hartan?; berak, baina –Adak–, beti ematen zion ezezko biribila; zergatik?; ez al zion behin gutxienez baietz esan behar?;" Non zaude, Txaro?" esan zuen berriro, bigarren aldi hartan begiak itxi eta ispiluaren gainaldea ferekatzen zuela, eskuaren bizpahiru joan etorri ezin gozoagotan; gero, baina, bat bateko arranpa
|
batek
gorputza hartu balio bezala, begiak zabaldu eta burua eta ilea astindu zituen, bi mugimenduak batera, indartsu eta kementsu; eta, ahotsa zakartzen zuela, esan zuen: " Non zaude, Domingo?
|
|
|
Ebak ez al zuen, bada, Adan bekatuaren bidean jarri? Eta ez al zuen Platonek berak ere esan gizona, gaiztoa denean, animalia
|
baten
gorputzean berraragitzen zela, eta oso gaiztoa zenean, emakume batenean. Eta ez al zion Henri Quessenetek ere inoiz esan, halaber, batere atsegin ez zuèn Schopenhauer filosofoak esan zuela –" pentsalariak betean asmatu zuèn esaldi bakarretakoan" zioen–, emakumeak ile luzeko bezain ideia laburreko animaliak zirela?
|
|
|
Anandak ahozabalik entzuten zion, birjaiotzeari buruzko ikuspegi hura oso bestelakoa baitzen Indian eta yoghien artean hedatua zegoenarekin alderatuta. Gizon hark, azken batean, ez zuen beste gorputz bat hartzeaz hitz egiten; ez zuen onartzen espiritu bat (ohiki ego pertsonalarekin nahasten dugun hori) gorputz batetik aldendu eta beste batera igarotzea, agian animalia
|
baten
gorputzera, pertsona horrek aurreko bizitzan izandako portaeraren arabera. Yoghi hura gorputz sotil batez mintzo zen; gorputz sotilak, hil ondoren, iraun egiten zuen denbora batez, eta pixkanaka bilduz bilduz kontzientzia puntu bat bilakatzen zen, abstrakzio bat (puntua abstrakzio geometrikoa den bezala; ez du benetako errealitaterik), hots, ezereza.
|
|
|
Euskal nobela bat irakurtzen hasi bezain agudo, ikusiko bagenu narratzaileak pertsonaien euskalkiei edo ahoskerei edo hautamen lexikoei buruzko apunteak eta digresioak eskaintzen dizkigula (esate baterako," dialektoz eginiko esaldi batez argitzen zion hitz dialektala" bezalako esaldiak), atezuan jarriko ginateke. Irakurketan aurrera egin, eta ikusiko bagenu narratzaileak, pertsonaia baten goitizena aitzakiatzat harturik, goitizenei buruzko digresio luze bat egiten duela(" badira irain batzuk halako
|
baten
gorputzaren itxura edo akatsak adierazten dituztenak, eta, beste batzuk, aldiz, izaera morala adierazten dutenak; beste batzuk halako gertakari edo pasadizo bati dagozkio. Eta badira, gainera, familiatik jasotako irainak...), behazuna irabiatuko litzaiguke ekintzarekin zerikusirik ez duten halako digresioak eroan ezinik.
|
|
|
–Sen sisteman, hain zuzen ere. Indibiduo
|
baten
gorputza berari dagokion sen sistemaren bidez markatuta eta eratuta geratzen da talde baten kidea izateko. Markei esker, taldekideek elkar ezagutzen dute eta grinek eratzen duten indibiduoen gorputzak taldearen egiturara moldatzen dira (taldearen egitura osatzen dute, zehatzago esanda).
|
|
|
Eta zer egin behar da minbizia kentzeko, erauzi. Metafora biologiko hori ez da egokia, giza komunitate
|
baten
gorputza apur bat konplexuagoa baita. Hanna Arenten ildotik jarraituz, galdera hau da:
|
|
|
Sastraka bazterrera hurbildu zen, eta txizaren lurruna hodei usaintsu goratu zitzaion aurpegiraino. Baratzean emakumezko
|
baten
gorputza tentetu zen babarrun zarben artetik Larraburuko Migeli beha. Aurrez aurre zeukan eta ezin zion jarioari eutsi, erreberoak pazian baino zarata handiagoa sortzen zuen.
|
|
|
liburu
|
bat
gorputz atalez erdituko da itsasoan
|
|
|
Haren aitzinean joan nintzen sukalde parterat, beharbada, balantza egiazki beharrezkoa baino gehixiago eskainiz, oinutxik eta nere itxurez espantu. Ez da deus gizon baten begiratzea baino obetorik emazte
|
baten
gorputza zuzendazteko, eta edertasuna atzarrazteko, bizi bizia.
|
|
2010
|
|
|
Aurreko denboraldian asko ikasi nuen; mundu hau zaila dela ikusi nuen. Erorketa
|
baten ondoren
gorputzak bere onera etortzeko urtebete behar duela jabetu nintzen.
|
|
|
Lehenengo esaldia lantzen den abestia, ordea, egungo gizarte" liberal" honetan suertatzen diren eta hain gertu bizi izan dugun banaketa prozesu batean iradokita dago. Seme
|
baten
gorputzean sartzen gara. Nahiago dugu bakoitzak esaldiei bere interpretazioa ematea.
|
|
|
atal honetan, haur parkeei dagozkien zenbait alderdi aztertu ditugu: segurtasuna (elementu ziztatzailerik baden, haur
|
baten
gorputz zati bat harrapatuta geratzeko irekigunerik baden, zirkulaziorik ibili den handik hurbil, jolasgunea hesitua egon den, zer zoru mota eduki duen, eta abar); garbitasuna eta zainketa (jolasgunea, oro har, zer egoeratan egon den, eta, bereziki, jolas tresnak; pintaketarik izan duten; tresnak ongi ibili diren, eta abar); informazioa eta seinaleak (tresna bakoitza zer adinetan erabiltzeko den ...
|
|
|
Ezagutzen diren beste birus patogenoak baino askoz ere aldakorragoa da, eta, horren ondorioz, birusaren aldaera genetiko asko daude barreiatuta mundu osoan. Ikertzaileen esanean, infektatutako pertsona bakar
|
baten
gorputzean GIB mota gehiago daude gripe izurri batean mundu osoan sortzen diren gripe birus motak baino.
|