|
2001
|
|
|
Eta han ere, bezperan, ideiarik ere ez zuten. Izan ere, gehiengo
|
batek
gerra posible denaren kontzientzia bagenu, ez litzateke gerrarik izango, denok esango genuke" et, et, et...!" eta orduan bai negoziatuko genukeela edota gutxieneko adostasun batera iritsiko ginatekeela. Baina ez dugu kontzientzia hori.
|
|
2004
|
|
|
Aldi berean, otsaileko Berria
|
batek
gerra aurreko idazle interesgarri baten albiste ekarri zigun. Gurutz Sarasola zuen izena, «Lotsati» goitizena.
|
|
|
Hura zer izan zen ulertzeko balio zuten anekdota asko zituen gure aitak. Adibidez, kontatu zigun nola epaitu zuten lejionario
|
bat
gerra kontseiluan, putetxe batean marokoar bat hil zuelako. Baina hildako marokoarrak labankada asko zituen soinean; izan ere, putetxean liskarra hasi zenean, saltsan nahastuta zegoen lejionarioak" iA mi la Legion!" egin omen zuen oihu, eta lejionarioaren kodean esaten omen da" Al grito de' A mi la Legion' ayudare a mi compañero, con razon o sin ella".
|
|
|
Literatura klasikoarekiko maitasuna da aitak erakutsi zidan beste gauzetako bat, batik
|
bat
gerra ondoren Busturian elkarrekin egin genuen urte pare hartan. Oroimenean daukat eszena:
|
|
2006
|
|
|
Alderdi humanoari begiratuta, kontatu ezazu soldadu sandinista gazte
|
baten
gerra bizitza, bere gogorrean.
|
|
|
Eta kontatu orain soldadu sandinista gazte
|
baten
gerra bizitza, baina bere ederrean.
|
|
|
Nire anaiak boluntario joan ziren batailoietara. Ez zen asterik pasatzen auzoko mutiko bati hiletarik egin gabe, edo auzoko
|
bat
gerratik anputaturik itzuli gabe. Baina hori guztia onartzen genuen.
|
|
2010
|
|
|
Herriak basamortu aldera alde egin zuen. Urte
|
batera
gerra hasi zen. Mauritaniak atzera egin zuen gerrari ezin eutsiz, herrialde pobrea baitzen".
|
|
2011
|
|
|
Mursien tribua 7.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta adinaren arabera banatutako taldeetan antolatuta daude. Zaharrenek hartzen dituzte erabaki garrantzitsuenak, hala nola herrixka lurraldez aldatzea edo inguruko triburen
|
bati
gerra deklaratzea. Nekazaritzari eta abeltzaintzari esker bizirauten dute, baina azken urteetan ganadu asko hiltzen ari zaie tse tse euliaren ziztadak jota eta horrek egoera are gogorragoa izatea dakar.
|
|
|
Bai, alde
|
batetik
gerragatik, euskal kulturaren katea hor eten egin zelako. Bestetik, gutxi gorabehera 1910etik aurrera historia gero eta profesionalago bihurtu zen.
|
|
2014
|
|
|
Azken mendean 25.000 lanetik gora argitaratu dira gatazkaren inguruan, eta mendeurrenaren tiraldi komertziala aprobetxatuz, interpretazio berriez eta ez hain berriez bete dira. Baina egileak ez datoz
|
bat
gerra zerk eragin zuen azaltzerakoan.
|
|
|
Irakeko gerrak aurrera jarraitu zuen eta hurrengo lehendakari Barak Obama izan zen 2013aren amaieran AEBetako indar militarrak Iraketik erretiratu zituena. Hamarkada
|
bateko
gerraren ondoren, lehen begiradako ondoriorik larrienak honakoak dira: ez dago garbi zenbat hildako eragin dituen gerrak, baina ehunka mila izan daitezke (horietatik ia 5.000 soldadu estatubatuar) eta Irak goitik behera txikitua geratu da.
|
|
|
Hala, 1965eko martxoaren hasieran, batetik, Rolling Thunder bonbardaketa kanpaina abian jarri zen eta, bestetik, Da Nang eko hegazkin basean 3.500 marine lehorreratu ziren (urte amaieran 100.000tik gora izango ziren). Ofizialki AEB ez zen beste herrialde
|
baten kontra
gerran hasi Nazioarteko Zuzenbidearen ikuspegitik; ez zen deklaraziorik izan eta Hego Vietnam ez zuten inbaditu (haien onespenarekin sartu baitziren).
|
|
2016
|
|
|
Bati hanka falta zaio, bestea makilaz lagunduta ibili da oraintsu arte. Batzuk isilik, baten
|
bat
gerrako istorioak kontatzen; honek ez du entzuten, tarteka begirada galtzen du hark. Zuek ere ezagutzen dituzue; beste plaza batean.
|
|
2017
|
|
|
Bai, berak bazekien zer gertatzen zen, baina oskol modukoa asmatu zuen. Anaia zaharragoa bi aldiz zauritu zuten, gurasoek ez zioten ezer kontatzen, baina gudaria zen auzoko
|
batek
gerrako kontuen berri ematen zion. Auzokoa gerran hil zuten, 20 urte zituela, baina handik gutxira haren gutun bat heldu zitzaion nire aitari, hil aurretik bidalia.
|
|
2018
|
|
|
herrialde bat suntsitu du, bere lehengaiak kontrolpean hartu eta gutxienez dozena erdi bat base militar jarri ditu. Hori gutxi balitz, hori guztia egin du garai
|
batean
gerraren aurka agertu ziren askoren konplizitate aktiboarekin edo isiltasunarekin.
|
|
2019
|
|
|
Mende
|
batean
gerraren bilakaerak aldatu ditu gudariak, beren kodeak eta beren arrazoiak. Derrigorrezko soldadutzak aspaldi ekarri bazuen zibilen eta militarren arteko bereizketaren ia desagertzea, biak erabat nahasi ziren boluntario iraultzaile mota berriak azaldu zirenean.
|
|
|
Prentsaren aurrean egindako aurkezpenean aipatu nuen Espainiako idazle bat, Isaac Rosa. Badu liburu bat, Otra maldita novela sobre la Guerra Civil (Beste nobela madarikatu
|
bat
Gerra Zibilari buruz) eta pentsatu nuen nireaz baten batek esango zuela: " Beste nobela madarikatu bat euskal gatazkari buruz".
|
|
2021
|
|
|
Baina, ez zen Assangeren atzetik joango, bideoa interes publikokoa zelako argitaratu baitzuen, ikerketa kazetaritzaren ohiko praktikaren arabera. Hala ere, beste ezerren gainetik, demokrazia konstituzional
|
batek
gerra kriminalak ikertu eta zigortuko lituzke. Soldadu hauek espetxean egon lukete.
|
|
|
Erakusketa Donostiako San Telmo Museoan dago ikusgai eta bi atal oso desberdin ditu:
|
bata
gerrakoa, iluna bezain krudela (irudian), bestea gerraostekoa, Euskal Herri idilikoa adierazten duena, argazkilariak" galdutako paradisu bat berreskuratu" nahi izan balu bezala. (arg.:
|
|
2022
|
|
|
Suntsitutako trenbide lineak berreraikitzea izan zen zeregin nagusietako
|
bat
gerra garaian eta diktaduraren hasierako urteetan: zubiak konpondu edo berregin, tunelak indartu, errailak bere tokian kokatu, ezpondak ziurtatu...
|
|
|
Eta orain, berriro ere, istorioa errepikatzen ari da: bat
|
batean
gerrari buruzko" adituak" agertu dira nonahi. Are gehiago, batzuk rola errepikatzen ari dira, eta pandemiari buruzko desinformazioarekin eta gero orain geopolitikaren alorrean ari dira, lasai asko, lehengo harrokeria eta ausarkeria berarekin.
|