|
2010
|
|
|
Orain desbideratuta zaude erabat. Ipuin
|
bat
gerra kontuekin! Nori bururatzen zaio!" Niregana jiratu eta kopetan jo ninduen eskuaren ahurraz.
|
|
2011
|
|
|
Hogeita hamar urte beranduago, zinematik atera nintzen batean, deabruaren eskaintza hartaz oroitu nintzen. San Migel ezpatadunaz ere oroitu nintzen, oinpean bihurritzen zen deabruaz, eta Matilda izebaz ere oroitu nintzen, zeinak, filmearen protagonistak bezala, bazuen senargai
|
bat
gerra denboran. Filmearen protagonista malkotan blai gelditu zen bere ondotik maitalea desagertu zitzaionean.
|
|
2012
|
|
|
Oriaren ile adatsak —behinola dirdaitsu eta zaindua— elorri triskaren itsaso zuri bat zirudien orain. Eta andreak galdetzen zienean ikusia ote zuten mutil eder
|
bat
gerratik etorri berria, beti lelo berarekin erantzutera ohitu ziren: " Gaur, ez.
|
|
2015
|
|
|
Duela hilabete batzuk, Ezkabako ihesaldiari buruz informazioa biltzen hasten ari nintzela, hamasei urteko mutil bat etxera etorri zen, gure alaba helduenak ikasten duen institutuaren aldizkarirako poema baten eske, hain zuzen. Ikasleari eman nion poeman 36ko gerraren gaia jorratzen nuen; hobe esanda, halako gerra
|
batek
gerra bera bizi ez zutenen memorian utz dezakeen zantzuaren gaia. Aldizkariaren irakurleen adina kontuan hartuta, gazte haiek artean memoria egiteko egoeran ez zeudela gogatu nuen; izan bazuten, ordea, memoriaren berriren bat jasotzeko adina; hots, memoriaren ariketa ri buruzkoa zer edo zer jakiten hasteko.
|
|
2017
|
|
|
Hori dela eta, Minaren izenaren ordez Niña, Mi niña edo Herminia agertzen dira gaur eguneko bertsioetan. Horietan gerra eta maitasuna nahasten dira eta gerrillari nafarraren ordez, haur
|
bat
gerrara doa batailoi buru, eta, gainera, ume hori aberatsa da ganadu ugari duelako bazkan zelai batean.
|
|
2018
|
|
|
Ez da ahaztu behar, K. a. I. mendearen hasieran, erromatar gerra zibilak oraindik bertan hasteke zeudenean, Ebro zonaldeko hainbat zaldun eta hauetako batzuk baskoien auzo hurbilenekoerromatar hiritar bihurturik itzuli zirela Italiatik Marsi direlakoen aurka erromatarrei Ponpeio Handiaren aitari, hain zuzen erezaldun unitate batez lagundu ondoren.19 Baskoien artean ere erromatar eragina areagotzen hasia zela adierazten du, halaber, euren eta auzoen artean txanpongintzaren lehen aztarnak dokumentatu izanak. Gertakari hau K. a. II. mendearen bigarren zatiko gerra zeltiberiarren testuinguruan ezar omen daiteke, nahiz eta txanpon emisioak, beti ere botere kolonialak Ebro haranarekiko garatuko zuen inperialismo zorrotzari hertsiki loturik, hurrengo hamarkadetan ugalduz joango ziren.20 Izan ere, ez da ahaztu behar monetaren agerpenak, eremuari dagokionean, gehiago zor diola hasiera
|
batean
gerra ekonomiari (administrazio erromatarrak inposatu gerra zorrak edo tropen soldatak ordaindu beharrari, adibidez), ekoizpen indarren balizko hazkundeak eraginiko merkatu egituren garapenari baino (Ñaco del Hoyo eta Prieto Arciniega, 1999).
|
|
|
Entzute gutxi asko handiko Pompelo izan aurretik, Arga ibaiaren gaineko muino batean ezarririk zegoen hirixka txiki bat zen Iruñea. Erromatar buruzagi
|
baten
gerra gorabeherek jokatu zuten kasu honetan patuaren papera, eta baita, noski, hirixkaren beraren kokaera estrategikoak ere: mendebaldeko Pirinioen magalean, Ebro arroa eta Akitania elkartzen zituen bide ardatz nagusi baten erdian, hain zuzen ere.
|
|
|
Karlos Il.a Gaiztoak() gotzainari itzuli zizkion kendutako ondasunak eta San Pedroko jauregia. Baina mende
|
bat
gerrarik pairatu gabe igaro ondoren, Gaztelaren erasoekin, Ehun Urteko gerraren baitan, beldurra itzuli zen Iruñera. 1378an, hiriak setioa eta suntsiketak jasan zituen gaztelarren eskutik:
|
|
|
Udalari aurkeztutako zerrenda behin betikotzat hartzerik ez badago ere agian ez da berehalakoan osatuko errepresioak hirian izan zituen ezaugarriak kontuan baditugu, biztanleria mugikorraren benetako ehunekoa zehaztu gabe dagoela kontuan badugu eta eraildakoei buruzko izaera polizialeko, judizialeko edo militarreko dokumentaziorik ez dagoela kontuan badugu, urrats handiak egin ditugu doikuntzaren bidean. Izan ere, gero eta gehiago izan dira eta gero eta baliotsuagoak batik
|
bat
gerra zibilean zehar eta frankismoak iraun zuen bitartean Nafarroan aplikatutako errepresioari buruz azken hamarraldietan egindako ikerkuntza lanak. Horixe uzten du agerian lan honetara ekarri dugun bibliografiak.
|
|
|
Esan bezala, langileen aldarrikapenen inguruan eta sindikalismoaren inguruan sortu zen XIX. mendeko ezkerreko giza mugimendua, baina, estatuko beste puntu batzuetan bezala, egon ziren herritarren artean protesta eragin zuten beste afera batzuk. Horietako
|
bat
gerra eta soldaduskarena izan zen. Horren lekuko, 1895ean erreserbisten inguruan egindakoa.
|
|
|
Erregimen politikoan aldaketa sakonak gertatzen direnean, batik
|
bat
gerraren ondorio gisa gure kasuan bezala, arazoetako bat izaten dira erregimen zaharrak utzitako zorrak eta hartzekodunenak. Labriteko errege erreginek zorrak utzi zituzten, logikoa denez, eta hartzekodun asko Iruñeko merkatari, artisau, ekoizle, funtzionario zein lanbide desberdinetako soldatapekoak ziren.
|
|
2019
|
|
|
" Familietan negarra eta" oso kanta gogorra dugu. Gerra garaiari eskainia, gerrako sufrikarioak kontatzen ditu, eta azken
|
batean
gerraren itsumenaren salaketa osatzen du. Bertso moldez emana, hamarreko nagusian, errepikak eman dio kanta itxura.
|
|
2020
|
|
|
Eta tximeletaren hegadei jarraituz, Asiako batenak planetaren beste muturrean ekaitz bortitza ekartzen duen bezala, tximeleta estatubatuar
|
batenak
gerra ekar dezakeela munduko zernahi puntutan. " Horregatik gaude, kir kir, denok adi, Etxe Zurira zein koloretako tximeleta sartuko."
|