|
2001
|
|
|
Hizkuntza gutxitu
|
baten
gainbehera iraultzen hasteko, edo Joshua A. Fishman-ek Reversing Language Shift bezala izendatu zuen gisako prozesuan abiatzeko, euskalgintzak aditu eta teknikarien premia handia duela esan duguarestian. Baina halako profesionalak non eta nola sortueta trebatu?
|
|
2003
|
|
|
Eta eztabaida bakarra ez da burbuila immobiliariorik ba ote den, alegia, zenbait aktibo beraien funtsezko balioaren gainetik baloratzen ote diren; analista eta aditu askok baieztatzen baitute burbuila immobiliario hori jadanik badagoela. Ikuskizun dago ea burbuila hori lehertuko ote den baldin eta beharrezko neurririk hartzen ez bada prezioen bat
|
bateko
gainbehera saihesteko, horrek ondorio larriak ekarriko bailizkioke ekonomiari berari, enpleguari, inbertitzaileei, hipoteka kredituak ordaintzen ari direnei, etxebizitza erosi nahi dutenei edo etxebizitzarekin inbertsio espekulatiboa egin dutenei. Gauzak horrela, merkatu immobiliarioa erloju bonba bat da, edozein unetan eztanda egin dezakeena.
|
|
|
Etxebizitzen merkatuaren egoera egunetik egunera kezkagarriagoa da, ez bakarrik Euskal Herrian, baita Espainiako Estatu guztian ere, halako punturaino, non Espainiako Bankuak berak eta Nazioarteko Moneta Funtsak, beren banketxeen osasun finantzarioan kontsumitzaileenean baino interesatuagoak, publikoki agertu baitute beren kezka, burbuila immobiliario horrek eztanda egin eta prezioen bat
|
bateko
gainbehera gerta ez dadin, horrek azkenean entitate finantzarioak ere herrestatuko bailituzke. Ez dugu ahaztu behar burbuila immobiliario horiek banku krisi larriak sorrarazi izan dituztela, ez bakarrik Espainiako Estatuan(), non etxebizitzen prezioa %32 jaitsi baitzen, baita munduko gainerako herrialdeetan ere:
|
|
|
Ondorioak arrain handien populazioak berreskuratzeko gaitasunera ere zabaltzen dira. «Populazio baten edo espezie
|
baten
gainbehera handiak ustiapenaren lehen bost urteetan gertatzen dira», diote zientzialariek. Gehiegizko arrantzaz gain, Myersek eta Wormek diote ezinezkoa dela ugalketa tasa handiak lortzea konpentsazio mekanismo gisa.
|
|
|
“Arrain gehiago erruten ari da, eta harrapatutakoen ehuneko handiagoa haztegietan ugaltzeko erabiltzen da, kabiarraren ekoizpen komertzialerako erabili beharrean”, adierazi zuen CITESeko Idazkaritzak. Jim Armstrongek, Konbentzioaren alboko idazkari nagusiak, adierazi zuen hamarkada
|
batean
gainbehera bortitza izan ondoren, itsasertzeko herrialdeek kontrol programa zorrotzak aplikatzeko hartutako konpromisoak fruituak eman dituela. Armstrongek esan zuenez, CITESeko Idazkaritza pozik dago “2003an espezie horri esleitu zitzaizkion kabiarra ateratzeko eta esportatzeko kupo baxuagoekin”.
|
|
2005
|
|
|
Buru hiltze haren kontrako bidean, drogen aurka bildu zuten amorru guztia beste batzuek, nahiz eta amorru haren jatorria ere aldaketa historikoak sortutako itxaropenen porrot mingarrian egon; gazteriaren zati handi
|
baten
gainbeheraren erantzule egin zituzten drogak. Drogak, ordea, ez dira berez gai kimiko bat besterik, nola ere baita titadinea.
|
|
2006
|
|
|
Lanbide
|
baten
gainbehera
|
|
|
Irudietan: Lanbide
|
baten
gainbehera
|
|
|
Hiru belaunaldi frustrazioaren eskolan heziak. Etaparanoia luze
|
baten
gainbeherak, gogoratu, umezurtzak uzten ditu bidean. Horrorvacui.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, gai honetan gauzarik mamitsuena ez da borroka edo greba bati buruz zenbait datu eta detaile gehiago ala gutxiago ematea, baizik eta konturatzea gizarte gatazken baldintzak nola joan ziren aldatuz hamar urte haietan, 1950etik 1960ra, eta, horrekin batera, langile eta oposizio politikoaren aurreko ereduak nola moldatu ziren gizarte baldintza berrietara. 1950eko hamarkada mundu
|
baten
gainbeheraren lekukoa izan zen, oposizio politiko historikoarena, eta denbora berean beste baten sorrerari lekukoa eman zion, langileria eta oposizio politiko berriari hain zuzen.
|
|
2008
|
|
|
Richard Straussek Bigarren Mundu Gerraren hondamendiaren ondorengo urteetan idatzitako liederrak ez dira Artetaren ohiko errepertorioan sartzen. Musika malenkoniatsua da, dramatikoa ere bai, gizarte eta ideia
|
baten
gainbeherari hil kantuak direlako ia, baina euskal hiriburuetan emandako kontzertuetan, arrakasta izan du sopranoak. Madrilgo kontzertuan ere txalo ugari jaso zituen.
|
|
2009
|
|
|
Eskualde
|
bat
gainbehera doala, eta norbaiti bururatzen zaio industria bat eraiki behar dela han, zeren ez badute, adibidez, findegi bat jartzen, jendeak hirira egingo baitu hanka.
|
|
|
1962an kaleratu zuen lehen nobela, The Drowned World. Zientzialari talde
|
baten
gainbehera psikologikoa kontatu zuen lan horretan, eta aldaketa klimatikoari buruzko lehen zertzeladak aurreratu zituen. Hurrengo lanetan indar biziagoz landu zuen ideiaren lerro nagusiak ere ikus daitezke; munduaren hondamendirenak, alegia.
|
|
|
Hana Makhmalbafen Ruzhaye sabz filmak Irango gatazkak ditu abiapuntu, egoerak gaindituta bizi den neska
|
baten
gainbehera psikologikoa kontatzeko. Haren ahizpa Samira Makhmalbafek iazko Zinemaldian parte hartu zuen Two legged Horse filmarekin, intolerantzia erlijiosoaren aurkako kritika latza eta gordina eginez.
|
|
2010
|
|
|
Esate baterako, Espainiako historian ikusten da hori. Espainia zen garai hartako inperioa, baina ordurako pixka
|
bat
gainbehera hasia zegoen. 1598an, Vervinsgo bakea sinatu zuen Frantziarekin; 1604an, Ingalaterrarekin; eta 1609an, Herbeheretako Probintzia Batuekin.
|
|
|
Hantxe geunden Bermejo Landa familia, batik bat aitaren aldeko osaba izebak eta lehengusu ugariak, nire anaiarekin batera, Velázquezen alde espainiarraren pareko: serio, iberiarren suntsipena edo handitasun amets
|
baten
gainbehera irudikatuz; ni, berriz, poztasunean negarrez, Austriako Maria Teresaren antzera pentsatu nahi dut. Velázquezen parean kokatu ziren frantsesak oroituz:
|
|
|
Iaz, sasoi honetan 34 urte betetzear zinela gogorarazi genizun, eta, jokalari
|
baten
gainbehera hor hasten dela esanagatik, 30 partida baino gehiago jokatu zenituen iragan sasoian
|
|
2011
|
|
|
Veneziara joan beharrik ez zeukan, baina, Agirre horrek, Zuberoara etortzearekin aski zuen herri
|
baten
gainbehera zer den dastatzeko, ez zitzaion asko kostako irudikatzea Zuberoa zer izan den. Euskal Herriko baserri, landetxe, jauregi eta gaztelurik dotoreenetakoak bertan dira oraindik, inondik ere?, eta orain zer den egiaztatzea, saiatzea besterik ez zeukan, Atharratzen edo Maulen bertan, afaltzeko toki baten bila, denboraldi turistikotik kanpoko ostegun buruzuri batean, adibidez?.... Ipar Euskal Herrian 35.864 etxebizitza huts, edo bigarren (oporretako) etxe gisa erabiliak?
|
|
|
2003az geroztik baditu zenbait eleberri: Il re del mondo (Munduko erregea), Cronaca di un desamore (Maitasun
|
baten
gainbehera) eta Un bacio (Musu bat). Azken horren bidez ezagutu nuen nik.
|
|
|
Aita bota egin zen, eta semea geroxeago. Hasiera
|
batean
gainbehera zetozen, harik eta besoen mugimenduak bereganatu arte.
|
|
2012
|
|
|
Espioitza generoaren mozorropean, Tinker, Tailor, Soldier, Spy garai baten amaieraren zinemaratze bikaina da. Erritmo ezin egokiagoan, gaur egun gogaikarri bihurtu dituzten akzio, tiroketa eta jazarpenik erabili behar izan gabe, Tomas Alfredsonek ederki girotu du krisialdian dagoen sistema ustel
|
baten
gainbehera. 70eko hamarkadako Gerra Hotza da, baina igual igual izaten ahal dira kapitalismo garaikidearen edo demokrazia deitzen duten kutxa beltz hondoratze estrukturalak.
|
|
|
Dislokazio kulturala. Aurreko lerroetan aipatu dugu, etnokultura oso
|
baten
gainbehera gertatzen ari dela gure arnasguneetan. Mendeetan jaso, birsortu eta emari izan den hizkuntzan eta kultura oso baten transmisioan begi bistakoak dira etenak.
|
|
2013
|
|
|
Familian gertatzen ari den iraultzaz. «Eredu
|
baten
gainbeheraz ari dira, baina, azkenean, sortzen ari diren molde berriak eredu horren garapen edo ondorioak dira». Aldaketak bai, baina iraultzarik ez.
|
|
|
Berezia izan arren, Pazko uhartea erresilientzia galdu duen zibilizazio
|
baten
gainbeheraren adibide paradigmatikoenetakoa da dudarik gabe, deforestazioak eta arazo sozialek inongo etorkizunik gabe utzi zutena.
|
|
2014
|
|
|
Lehenago gorantz etorri ginen, orain pixka
|
bat
gainbehera; hau da bizitzak daukan legea, haren betiko joera; gure ondoan agertzen zara, Jauna, Zu beti onbera, zure laguntzaz ez da izangohain gogorra ibilera, hau amaitzean zure etxeandogu betiko bilera.
|
|
2015
|
|
|
Arazo berdinak, han eta hemen: industria
|
baten
gainbehera da, dirua lortzeko zailtasunak... Hizkuntzak eta historia ezberdinak ditugu, baina ontzian eta ontziaren inguruan berdinak gara.
|
|
|
–Hemen azpimarratzea interesatzen zaiguna, eta estudio honetan zehar baieztatuz joango zaiguna, zera da: elebitasun sozial iraunkor bat, bi hizkuntzetarik
|
baten
gainbeheran interesaturik dauden ideologiek mantentzen duten ideal kimerikoa dela; biztanle guztiek arreta linguistiko bera jasotzen ez duten artean, behintzat, eta denei bi hizkuntzen ezaguera maila berdina ematen ez zaien artean. Bestela, egoera degradatuz joango da, azkenik elebakartasun batetara heldu arte.
|
|
2017
|
|
|
Nik neuk aurten irakurritakoen artean, oihartzun gehien eragin didaten liburuek genero oso desberdinak jorratu dituzte, xede literario arras bestelakoekin. Auto-fikzio oso literario bat, globalizazioaren gaineko saiakera epatante bat eta paisaje post industrial grisean kokatutako gizon arrunt
|
baten gaineko
gainbehera aukeratu ditut, zerrendak batere gustuko izan ez arren.
|
|
|
Beraz, nazioko eta nazioarteko merkataritza sistema bat garatu zelako egin zuten gora prezioek, sistema horrek, izan ere, nekazaritzako produktuen inportazioa eta esportazioa hauspotzen zuen?, eta merkatariek salgaiak biltzen zituztelako, gero garestiago saltzeko. 1565eko irailean, Anberesen,, gordin esanda behartsuak goseak hiltzen ari ziren bitartean?, biltegi
|
bat
gainbehera erori zen, han bildutako aleen pisuarengatik (Hackett Fischer 1996: 88).
|
|
|
Garai batean izan zuen handitasunaren oroitzapenarekin bizi den Mississippiko familia
|
baten
gainbehera kontatzen du nobelak. Aita, Mr Compson, gizon inteligente baina ahula da, bere nihilismoarentzako irteera alkoholean bilatzen duena.
|
|
|
56. Aurreko lerroetan aipatu dugu, etnokultura oso
|
baten
gainbehera gertatzen ari dela gure arnasguneetan. Mendeetan jaso, birsortu eta emari izan den hizkuntzan eta kultura oso baten transmisioan begi bistakoak dira etenak?.
|
|
|
Paisaia gisa aristokrazia
|
baten
gainbehera eta Baztango edertasun bortitza dituen liburu honetan maitasun eta edertasunaren arteko harremanak eta berorien akabera dituzu kontagai eta dastagai.
|
|
|
Horren froga da zer nolako poz handia igartzen zaien iraganean bereganatu ezin izan zituzten edo sufriarazi zieten emakumeak zahartzen ikustean. Zer da ba azkarragoa eta aurreikusten errazagoa ederra izandako emakume
|
baten
gainbehera baino. Ez da pazientzia handirik behar mendekua lortzeko.
|
|
|
" Kultur politika publiko bat ontuz eta hori beharrezkoa da ez zaie kultur elkarteeri kendu behar protagonismoa". Bestenaz," irriskua laiteke hautetsiek egin dezaten kultur politika
|
bat
gainbehera, norberaren beharrak kondutan hartu gabe; iniziatibak jendeak ditu hartzen eta hori ez da hautsi behar". Hau ere dio:
|
|
2019
|
|
|
Eskoziaren ohorea defenditzen duten jaun nobleak haren hondamendi hurbila noiz gertatuko zain daude. Haietako
|
batek
gainbehera horren sintoma dramatikoak deskribatzen ditu...
|
|
2020
|
|
|
Nire asmoa hori da, nik ere badudalako kontzientzia ahal bezain eta zabor gutiena sortzeko, aspalditik heldu zaidana eta ohartzen naiz orain hasi dela jendea horretaz gehiago kontzientziatzen. Denbora batez, filosofia baten arabera kontsumitzen zen eta nik uste dut berriki arte Baztanen iraun duela, baina bat
|
batean
gainbehera egin du. Oraingo gaztetxoek ez dakite zer den kalitatea, ez dute bereizten.
|
|
|
1.800 metro koadroko paradisu
|
bat
gainbehera etorritako hiri industrialean hormigoiz inguratua, fruitu baratze bat obrero xeheek antolatua, lurgintzako aditu gehienen aholkuen kontrara, lurrik oparoena sortzea lortu duen Eden txit emankorra... Pikardiak, Flandriak eta Valoniak topo egiten duten Mouscronen daukagu zain Fraternites Ouvrieres ortu obreroa, nahiz eta azaroaren 13tik falta den Gilbert Cardon lider zaharra, sindikalista permakultorea.
|
|
|
Autonomoek izan ohi dira halako bat
|
bateko
gainbeherari aurre egiteko zailtasun handienak izaten dituzten langileetako batzuk. Askotan, diru sarrerak bai, desagertu zaizkie, baina ez, ordea, lanaren gastuak; hor jarraitzen dute kostu finkoek, lokalen alokairuek, hipotekek, maileguek, gizarte segurantzako kuotek eta bestek, jada erositako eta saldu ezineko generoaz gain.
|
|
2021
|
|
|
Whakatipu ez da desagertuko, ez, hango arrantza beharrezkoa dugulako, baina berezi bihurtzen zuten ezaugarriak galtzen hasia zen 2208rako. Harrigarria egin zitzaidan, gizakiongan zahartzearen arrastoak ezabatuta dauden munduan, herri
|
baten
gainbehera azkar horren lekuko izatea. Kaleetako berbaroa askoz isilagoa zen, langileek antzezpen hori norentzat egin jakin ez eta gogoa galdu balute bezala.
|
|
|
Baliteke Plutarkok gaizki interpretatu izana liburu biltegi horren erretzea deskribatzen zuten iturriak —grezieraz liburu biltegiari ere bibliotheke deituko zitzaion; baliteke Museoaren sute apokaliptiko bat imajinatu izana. Baliteke, bestalde, Liburutegi Handiaren lehenbiziko suntsialdi hori, azken finean, asmatutako oroitzapen bat izatea, edo amesgaizto premonitorio bat, edo sute mitiko bat, Alexandroren ametsarekin hasi eta Kleopatraren porrotarekin bukatutako hiri baten, inperio baten eta dinastia
|
baten
gainbehera sinbolizatzen zuena.
|
|
2022
|
|
|
" Dena gertatzen zen Kafetegietan, eta Kafetegietan gertatzen ez zena ez zen existitzen. Kafetegiaren gainbeherak berarekin dakar zibilizazio oso
|
baten
gainbehera".
|
|
2023
|
|
|
Sumendiak, lurrikarak, piratak, migrazioak, inbasioak, epidemiak… hipotesi asko bota dira hititen inperioaren bat
|
bateko
gainbehera azaltzeko, baina berriki Nature aldizkarian argitaratutako ikerlan batek argitu du misterioa: hititen inperioak ezin izan zion aurre egin hiru urteko lehorte luze bati (K.a.
|
|
|
Baina gidoigileek, ekoizleek, errealizadoreek ederki dakite gaur egungo munduan bizi garenok zerbait gehiago exijitzen dugula eta beste kontu asko ez genituzkeela onartuko. Beraz, telenobela honetan, kafeaz nahi duzun guztia ikasteaz gain, ikusiko dituzu arraza eta klase desberdineko kideek osaturiko bikoteak, ikusiko dituzu langileen aldeko aldarrikapenak eta Viscontik berak gustu handiz begiratuko lukeen klase usteldu
|
baten
gainbehera antzemango. Dastatuko dituzu sexu jolas bastante libreak.
|
|
|
Théodore Vermandois azken biztanlea izan duen jauregi horren historiak biltzen ditu Nafarroako erresuma ahantzia eta Frantziako Iraultza, II. Mundu Gerra eta Aljeriaren independentziakoa, handikien familia
|
baten
gainbehera eta Lapurdiko euskaldunen ezinbizia.
|
|
|
Kulturak gizartean izan beharreko rolari dagokionez, antzera. Askoz ere lehenago hasi arren, ETAren armagabetzea mugarri izango zuen paradigma
|
baten
gainbeherak, eta prozesu gatazkatsu horrek gizarteko hainbat esparrutan utzitako arrastoak deskodetzeak bilakaera hobeki ulertzen lagun diezaguke. Musika alorrean topatutakoak aletzeaz arduratuko gara gu.
|
|
|
Frantziaren bat
|
bateko
gainbeherak, jende guzia orotan harritu duenak, erakutsi du sinpleki herria noraino deserrotua zen; 42 erroak kasik osoki janak dituen arbola lehen kolpean erortzen da; Frantziak erakutsi baldin badu beste herri guziek baino ikusgarri penagarriago bat, arrazoia da zibilizazio modernoa bere pozoiekin bertan sartu zela beste herrietan baino barnago, Alemanian izan ezik. Baina alemaniarren deserrotzeak forma oldarkorra hartu zuen eta Frantzian letargiarena eta harridurarena hartu zituen; diferentzia kausa guti edo aski ezkutatuetatik dator, baina bilatzen bagenu, dudarik gabe kausa zenbait aurki genitzake.
|