|
2001
|
|
|
Hizkuntza gutxitu
|
baten
gainbehera iraultzen hasteko, edo Joshua A. Fishman-ek Reversing Language Shift bezala izendatu zuen gisako prozesuan abiatzeko, euskalgintzak aditu eta teknikarien premia handia duela esan duguarestian. Baina halako profesionalak non eta nola sortueta trebatu?
|
|
2003
|
|
|
Ondorioak arrain handien populazioak berreskuratzeko gaitasunera ere zabaltzen dira. «Populazio baten edo espezie
|
baten
gainbehera handiak ustiapenaren lehen bost urteetan gertatzen dira», diote zientzialariek. Gehiegizko arrantzaz gain, Myersek eta Wormek diote ezinezkoa dela ugalketa tasa handiak lortzea konpentsazio mekanismo gisa.
|
|
2005
|
|
|
Buru hiltze haren kontrako bidean, drogen aurka bildu zuten amorru guztia beste batzuek, nahiz eta amorru haren jatorria ere aldaketa historikoak sortutako itxaropenen porrot mingarrian egon; gazteriaren zati handi
|
baten
gainbeheraren erantzule egin zituzten drogak. Drogak, ordea, ez dira berez gai kimiko bat besterik, nola ere baita titadinea.
|
|
2006
|
|
|
Lanbide
|
baten
gainbehera
|
|
|
Irudietan: Lanbide
|
baten
gainbehera
|
|
|
Hiru belaunaldi frustrazioaren eskolan heziak. Etaparanoia luze
|
baten
gainbeherak, gogoratu, umezurtzak uzten ditu bidean. Horrorvacui.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, gai honetan gauzarik mamitsuena ez da borroka edo greba bati buruz zenbait datu eta detaile gehiago ala gutxiago ematea, baizik eta konturatzea gizarte gatazken baldintzak nola joan ziren aldatuz hamar urte haietan, 1950etik 1960ra, eta, horrekin batera, langile eta oposizio politikoaren aurreko ereduak nola moldatu ziren gizarte baldintza berrietara. 1950eko hamarkada mundu
|
baten
gainbeheraren lekukoa izan zen, oposizio politiko historikoarena, eta denbora berean beste baten sorrerari lekukoa eman zion, langileria eta oposizio politiko berriari hain zuzen.
|
|
2008
|
|
|
Richard Straussek Bigarren Mundu Gerraren hondamendiaren ondorengo urteetan idatzitako liederrak ez dira Artetaren ohiko errepertorioan sartzen. Musika malenkoniatsua da, dramatikoa ere bai, gizarte eta ideia
|
baten
gainbeherari hil kantuak direlako ia, baina euskal hiriburuetan emandako kontzertuetan, arrakasta izan du sopranoak. Madrilgo kontzertuan ere txalo ugari jaso zituen.
|
|
2009
|
|
|
1962an kaleratu zuen lehen nobela, The Drowned World. Zientzialari talde
|
baten
gainbehera psikologikoa kontatu zuen lan horretan, eta aldaketa klimatikoari buruzko lehen zertzeladak aurreratu zituen. Hurrengo lanetan indar biziagoz landu zuen ideiaren lerro nagusiak ere ikus daitezke; munduaren hondamendirenak, alegia.
|
|
|
Hana Makhmalbafen Ruzhaye sabz filmak Irango gatazkak ditu abiapuntu, egoerak gaindituta bizi den neska
|
baten
gainbehera psikologikoa kontatzeko. Haren ahizpa Samira Makhmalbafek iazko Zinemaldian parte hartu zuen Two legged Horse filmarekin, intolerantzia erlijiosoaren aurkako kritika latza eta gordina eginez.
|
|
2010
|
|
|
Hantxe geunden Bermejo Landa familia, batik bat aitaren aldeko osaba izebak eta lehengusu ugariak, nire anaiarekin batera, Velázquezen alde espainiarraren pareko: serio, iberiarren suntsipena edo handitasun amets
|
baten
gainbehera irudikatuz; ni, berriz, poztasunean negarrez, Austriako Maria Teresaren antzera pentsatu nahi dut. Velázquezen parean kokatu ziren frantsesak oroituz:
|
|
|
Iaz, sasoi honetan 34 urte betetzear zinela gogorarazi genizun, eta, jokalari
|
baten
gainbehera hor hasten dela esanagatik, 30 partida baino gehiago jokatu zenituen iragan sasoian
|
|
2011
|
|
|
Veneziara joan beharrik ez zeukan, baina, Agirre horrek, Zuberoara etortzearekin aski zuen herri
|
baten
gainbehera zer den dastatzeko, ez zitzaion asko kostako irudikatzea Zuberoa zer izan den. Euskal Herriko baserri, landetxe, jauregi eta gaztelurik dotoreenetakoak bertan dira oraindik, inondik ere?, eta orain zer den egiaztatzea, saiatzea besterik ez zeukan, Atharratzen edo Maulen bertan, afaltzeko toki baten bila, denboraldi turistikotik kanpoko ostegun buruzuri batean, adibidez?.... Ipar Euskal Herrian 35.864 etxebizitza huts, edo bigarren (oporretako) etxe gisa erabiliak?
|
|
|
2003az geroztik baditu zenbait eleberri: Il re del mondo (Munduko erregea), Cronaca di un desamore (Maitasun
|
baten
gainbehera) eta Un bacio (Musu bat). Azken horren bidez ezagutu nuen nik.
|
|
2012
|
|
|
Espioitza generoaren mozorropean, Tinker, Tailor, Soldier, Spy garai baten amaieraren zinemaratze bikaina da. Erritmo ezin egokiagoan, gaur egun gogaikarri bihurtu dituzten akzio, tiroketa eta jazarpenik erabili behar izan gabe, Tomas Alfredsonek ederki girotu du krisialdian dagoen sistema ustel
|
baten
gainbehera. 70eko hamarkadako Gerra Hotza da, baina igual igual izaten ahal dira kapitalismo garaikidearen edo demokrazia deitzen duten kutxa beltz hondoratze estrukturalak.
|
|
|
Dislokazio kulturala. Aurreko lerroetan aipatu dugu, etnokultura oso
|
baten
gainbehera gertatzen ari dela gure arnasguneetan. Mendeetan jaso, birsortu eta emari izan den hizkuntzan eta kultura oso baten transmisioan begi bistakoak dira etenak.
|
|
2013
|
|
|
Familian gertatzen ari den iraultzaz. «Eredu
|
baten
gainbeheraz ari dira, baina, azkenean, sortzen ari diren molde berriak eredu horren garapen edo ondorioak dira». Aldaketak bai, baina iraultzarik ez.
|
|
|
Berezia izan arren, Pazko uhartea erresilientzia galdu duen zibilizazio
|
baten
gainbeheraren adibide paradigmatikoenetakoa da dudarik gabe, deforestazioak eta arazo sozialek inongo etorkizunik gabe utzi zutena.
|
|
2015
|
|
|
Arazo berdinak, han eta hemen: industria
|
baten
gainbehera da, dirua lortzeko zailtasunak... Hizkuntzak eta historia ezberdinak ditugu, baina ontzian eta ontziaren inguruan berdinak gara.
|
|
|
–Hemen azpimarratzea interesatzen zaiguna, eta estudio honetan zehar baieztatuz joango zaiguna, zera da: elebitasun sozial iraunkor bat, bi hizkuntzetarik
|
baten
gainbeheran interesaturik dauden ideologiek mantentzen duten ideal kimerikoa dela; biztanle guztiek arreta linguistiko bera jasotzen ez duten artean, behintzat, eta denei bi hizkuntzen ezaguera maila berdina ematen ez zaien artean. Bestela, egoera degradatuz joango da, azkenik elebakartasun batetara heldu arte.
|
|
2017
|
|
|
Garai batean izan zuen handitasunaren oroitzapenarekin bizi den Mississippiko familia
|
baten
gainbehera kontatzen du nobelak. Aita, Mr Compson, gizon inteligente baina ahula da, bere nihilismoarentzako irteera alkoholean bilatzen duena.
|
|
|
56. Aurreko lerroetan aipatu dugu, etnokultura oso
|
baten
gainbehera gertatzen ari dela gure arnasguneetan. Mendeetan jaso, birsortu eta emari izan den hizkuntzan eta kultura oso baten transmisioan begi bistakoak dira etenak?.
|
|
|
Paisaia gisa aristokrazia
|
baten
gainbehera eta Baztango edertasun bortitza dituen liburu honetan maitasun eta edertasunaren arteko harremanak eta berorien akabera dituzu kontagai eta dastagai.
|
|
|
Horren froga da zer nolako poz handia igartzen zaien iraganean bereganatu ezin izan zituzten edo sufriarazi zieten emakumeak zahartzen ikustean. Zer da ba azkarragoa eta aurreikusten errazagoa ederra izandako emakume
|
baten
gainbehera baino. Ez da pazientzia handirik behar mendekua lortzeko.
|
|
2021
|
|
|
Whakatipu ez da desagertuko, ez, hango arrantza beharrezkoa dugulako, baina berezi bihurtzen zuten ezaugarriak galtzen hasia zen 2208rako. Harrigarria egin zitzaidan, gizakiongan zahartzearen arrastoak ezabatuta dauden munduan, herri
|
baten
gainbehera azkar horren lekuko izatea. Kaleetako berbaroa askoz isilagoa zen, langileek antzezpen hori norentzat egin jakin ez eta gogoa galdu balute bezala.
|
|
|
Baliteke Plutarkok gaizki interpretatu izana liburu biltegi horren erretzea deskribatzen zuten iturriak —grezieraz liburu biltegiari ere bibliotheke deituko zitzaion; baliteke Museoaren sute apokaliptiko bat imajinatu izana. Baliteke, bestalde, Liburutegi Handiaren lehenbiziko suntsialdi hori, azken finean, asmatutako oroitzapen bat izatea, edo amesgaizto premonitorio bat, edo sute mitiko bat, Alexandroren ametsarekin hasi eta Kleopatraren porrotarekin bukatutako hiri baten, inperio baten eta dinastia
|
baten
gainbehera sinbolizatzen zuena.
|
|
2022
|
|
|
" Dena gertatzen zen Kafetegietan, eta Kafetegietan gertatzen ez zena ez zen existitzen. Kafetegiaren gainbeherak berarekin dakar zibilizazio oso
|
baten
gainbehera".
|
|
2023
|
|
|
Baina gidoigileek, ekoizleek, errealizadoreek ederki dakite gaur egungo munduan bizi garenok zerbait gehiago exijitzen dugula eta beste kontu asko ez genituzkeela onartuko. Beraz, telenobela honetan, kafeaz nahi duzun guztia ikasteaz gain, ikusiko dituzu arraza eta klase desberdineko kideek osaturiko bikoteak, ikusiko dituzu langileen aldeko aldarrikapenak eta Viscontik berak gustu handiz begiratuko lukeen klase usteldu
|
baten
gainbehera antzemango. Dastatuko dituzu sexu jolas bastante libreak.
|
|
|
Théodore Vermandois azken biztanlea izan duen jauregi horren historiak biltzen ditu Nafarroako erresuma ahantzia eta Frantziako Iraultza, II. Mundu Gerra eta Aljeriaren independentziakoa, handikien familia
|
baten
gainbehera eta Lapurdiko euskaldunen ezinbizia.
|
|
|
Kulturak gizartean izan beharreko rolari dagokionez, antzera. Askoz ere lehenago hasi arren, ETAren armagabetzea mugarri izango zuen paradigma
|
baten
gainbeherak, eta prozesu gatazkatsu horrek gizarteko hainbat esparrutan utzitako arrastoak deskodetzeak bilakaera hobeki ulertzen lagun diezaguke. Musika alorrean topatutakoak aletzeaz arduratuko gara gu.
|