|
2003
|
|
|
Gizaki bakoitza, ordea, deus ez baita sorterri
|
batekoa
ez bada eta bere Herri horrek ez baldin badio doi bat ontasun ekonomiko, sozial eta kultural segurtatzen, alde batetik, eta doi bat ahalbide zibil eta politiko bermatzen, bestetik, munduan zehar lo zeuden Koloniak iratzartzearekin, Kolonizatzaile ohiak behartuak izan ziren amore emaitera eta 1948ko Gizaki eskubideen deklarazioari zihoazkion Gizaldeen eskubide batzuen eratxikitzera....
|
|
2004
|
|
|
Kotxeak, oraindik, gutxi. Eta garai eskasetan, jakina, jendeak edozer egiten du diru batzuk aurreztearren, arrazoiz gainera; eta gero eta gehiago dira bizikletak konpontzen ikasi dutenak, eta ez dituzte tailerrera eramaten, gauza larriren
|
bat
ez bada behintzat.
|
|
|
...ik lehen zatiko bukaera aldean edo bigarren zatian ateratzen duela entrenatzaileak, baina aitortzen dut, halaber, Anoetako zelaian sartu ahala, zeharo aldatzen dela ikusleon jarrera, Atotxan garai batean bezala, Eneko eta gure artean zirkuitu magnetiko bat sortuko balitz bezala, nondik, gutxien espero dugun momentuan, mila iratxo eta beste hainbat izaki fantastiko atera daitezkeen dantzan, jokaldi
|
batean
ez bada bestean... Eta Enekok baloia hartu, eta hurrengo segundoan inork ez du jakingo zer egingo duen, ez zer egin duen, guztiok aitortuko baitugu, partida amaituta gero, baloia futbol zelaitik desagertu zela istant hartan... baina ez, hantxe baitzegoen magoa baloiarekin berriro, ez lehengo tokian ordea, bizpahiru metro aurrerago baizik, atzelaria lurrean etzanda utzita..."
|
|
2005
|
|
|
Amets". Horrela hobe, gauza handirik ez dago eta, izoztutako solomo apur
|
bat
ez bada. Pasta, tira, karbohidratoak, azkar erretzen dira apur bat mugituz gero.
|
|
|
SMS formatuan datorren txistea ulertu aurretik, ordea (urtebetean ze atzeratuta geratu den tristuraz egiaztaturik), txirrina jo dute. Hobe auzoko emakume politen
|
bat
ez bada; pijamaz jantzita eta dutxatu gabe, zelako piura duen. Naroa mandatu bat egitera atera da, beraz atea berak ireki behar.
|
|
|
–Bai, hori oso polita da, baina nik zerbait behar dut, egunen batean ohetik jaiki eta dena bukatu ez dela jakiteko... Ume
|
bat
ez bada etxe bat gutxienez, baina gurea den zerbait; hain zaila al da ulertzen?
|
|
2006
|
|
|
Gaztelu hau gotortzen xahutu ditiat nire zaintza sariko sos gehienak. Deus guti uzten ahal diat dirutan, zorren
|
bat
ez bada. Niri makurren bat gertatuz gero, nahi diat Maulera joatea, Enekot Ezpondarenera.
|
|
2007
|
|
|
Hemen ez dut, horrenbestez, maitasuna berreskuratu nahiko nukeen neskarik koplatuko, baina bai hiru mutil haien arteko adiskidetasuna gogoratuko. Adin batetik aurrera, esan liteke sutondoko beroa ematen digula adiskidetasunak, kanpoko hotzaren, erasoen, axolagabeziaren aurrean; niri, dagoeneko, zaila egiten zait sutondo horren beroarekin amets egitea ere, baina hango hauspearen epela lortu nahiko nuke bederen, ilinti bizi
|
bat
ez bada txingar ondo bat, garai bateko su lamen arrasto gisakoa. Metafora errazak dira hauek, ohartzen naiz, baina gizon emakume askoren gogoa zulatu duelako bihurtzen da metafora bat erabilerraza; sentipen sakonek, gehienetan, ez dute hitz zailen eta hitzaldi konplexuen beharrik.
|
|
2008
|
|
|
Beñardoren kontuak oroitu ostean? edo Beñardoren kontuak oroitu baino lehen, era
|
batean
ez bada bestean, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen eskolarako bidean jarri zuèn pasadizoa, noiz eta. Nazariok hamahiru urte zituen eta etxean hil berria zuten aita, orbetarren sukaldean ezusteko bat gertatu baitzen, etxeko txikia ez zela agertzen eta ez zela agertzen:
|
|
|
–Horra hor esplikazioa! Izan ere, hamaika eta hamaika gerra bizi izan ditik Euskal Herriak, bai, eta nola ez da, bada, izango, hain historia luzean, heroi anonimoa izan den aldasorotarrik, balentriaren bat edo beste egin duenik, han ez bada hemen, ekintza
|
batean
ez bada bestean?!?. Halako zerbait behar zuen Rufinok buruan, esan ere, esaten baitzien bere alabei lantzean behin, kontu haiekin kezkatuta egon zèn garaian:
|
|
|
Badakigu, jakin, militante politikoaren zeregina ez dela nazio identitatearen izaera soziolinguistikoa iraultzea. Ez baldin bagenekien, berriz, aurki jakinaraziko zaigu alde
|
batetik
ez bada bestetik. Honatx iritsi zaigun mezuaren mamia:
|
|
|
Beñardoren kontuak oroitu ostean... edo Beñardoren kontuak oroitu baino lehen, era
|
batean
ez bada bestean, Nazariok ezinbestean oroitu behar zuen eskolarako bidean jarri zuèn pasadizoa, noiz eta –Nazariok hamahiru urte zituen eta etxean hil berria zuten aita– orbetarren sukaldean ezusteko bat gertatu baitzen, etxeko txikia ez zela agertzen eta ez zela agertzen: zergatik?, Honorato hain zintzoa izaki...!
|
|
|
" Horra hor esplikazioa! Izan ere, hamaika eta hamaika gerra bizi izan ditik Euskal Herriak, bai, eta nola ez da, bada, izango, hain historia luzean, heroi anonimoa izan den aldasorotarrik, balentriaren bat edo beste egin duenik, han ez bada hemen, ekintza
|
batean
ez bada bestean...!". Halako zerbait behar zuen Rufinok buruan, esan ere, esaten baitzien bere alabei lantzean behin, kontu haiekin kezkatuta egon zèn garaian:
|
|
2009
|
|
|
Idazten zuen eta gero ez zuen jakiten zer egin harekin. Lagunek jakin, bazekiten, poesiak idazten zituela, baina inork ez zituen ikusi, nor edo nortxoren
|
batek
ez bada. Nagusiek bultzatu zuten Elorri ateratzera.
|
|
|
Fisikoki espazio batean bezala, espiritual edo moralki zentzuren batean bizi gara. Baina ezerk ez du agintzen, razionalismo platonikoren
|
batek
ez bada, azken ertz edo muga hori zerbait bakar, beti eta noiznahi solido eta homogeneo, aldaezin bezala pentsatu eta formulatu beharra dagoenik,. Monothéos?.
|
|
|
beste gauzen artean bat gehiago; horiekin alderagarri, horiekiko berdintzen eta bereizten, horiek mugatua, horiek mugatzen, etc., eta mugabakoa ber denboran bere izatean nahiz bere atributu bakoitzean eta guztietan (jakitea, ahala, nahimena, etab.; eta, halaber, infinituki justua eta betan infinituki errukitsua, etc.). Are, bigarren, zeini axola zaio hori ba al dagoen, metafisiko estrainioren batzuei, edo hura objektu, fisiko? gisa egiaztatu nahiko lukeen sasizientifikoren edo astronauta sobietarren
|
bati
ez bada (oraindik deskubritu ez den astroren baten antzera edo). Erlijioek ahotan hartu izan dutena ez da inoiz hori izan.
|
|
|
Nazariok, edo bazekielako Nikolaik nekez egingo ziola tiro, zaintzaileek jasotako aginduak beste batzuk izaki, edo arimaren baitan harriaren harrizkotasuna nagusitu zitzaiolako bat batean, edo auskalo beste zergatik, ez zuen zirkinik egin, irri ironiko sumagaitz
|
bat
ez bada; bazirudien, gainera, irriaren esanahia zehaztu nahi zuela: hitz egin nahi zuela, alegia, ezpainen eta arnasaren mugimendu sinkronizatuak adierazten zuenez:
|
|
|
Nazariok, edo bazekielako Nikolaik nekez egingo ziola tiro, zaintzaileek jasotako aginduak beste batzuk izaki, edo arimaren baitan harriaren harrizkotasuna nagusitu zitzaiolako bat batean, edo auskalo beste zergatik, ez zuen zirkinik egin, irri ironiko sumagaitz
|
bat
ez bada; bazirudien, gainera, irriaren esanahia zehaztu nahi zuela: hitz egin nahi zuela, alegia, ezpainen eta arnasaren mugimendu sinkronizatuak adierazten zuenez:
|
|
2010
|
|
|
Hainbestetan irakurri nuen koadernotxo hura, non, azkenean, buruz ikasi bainuen. Eta burura noiznahi etortzen zait, jakina, pasarte edo paragrafo
|
bat
ez bada bestea?
|
|
|
–Nahi dutena esango dute Txillardegik eta konpainiak, baina mendebaleko testu batez ari gara eta ekialdeko hiz ekin berdintzea chiquilin gailetekin txorixo panplona eta mayonesa nahastea baino okerragoa da. Anakronismo nabarmena dago, hiz XVI. mendetik aurrera lekukotzen da, baino argi xamar dago haiz batetik datorrela, beraz, Veleian zerbait espero bagenu, haiz edo inguru horretan beranduago lekukotzen den ax esperoko genuke, hauen aitzindaria den beste forma
|
bat
ez bada. (?) Beraz, zer da euskal hau??.
|
|
|
Txanpon pare bat eman diogu, gure ekipo guztia prestatu eta berriz sartu gara oihanean. Hondakinak ez zeuden urrun, baina ezinezkoa da hara ailegatzea matxete eta gidari on
|
batekin
ez bada. Umeak ez du hitzik esan bide osoan, eskuarekin ibilbidea adierazi baino ez du egin.
|
|
|
Hainbestetan irakurri nuen koadernotxo hura, non, azkenean, buruz ikasi bainuen. Eta burura noiznahi etortzen zait, jakina, pasarte edo paragrafo
|
bat
ez bada bestea...
|
|
2011
|
|
|
Hala, hizkuntzaren galerarekin hasitako nazio alienazioaren bilakaerak herri menderatuaren autodefinizioa eta autoestimua jarriko ditu kolokan. Eta naziotasuna galdu duenak, berriz, neurri
|
baten
ez bada bestean, galdua du bere burua definitzeko ahalmena.
|
|
2013
|
|
|
Kontua da bazeudela ehiztari kuadrilla hartan hiru gizon, ez oso urruti zegoèn night club batera joaten zirenak egunen
|
batean
ez bada bestean, beste ehiztariak etxean lagata. Bi mutilzaharrek eta ezkondu batek osatzen zuten hirukotea:
|
|
|
Bada, haiek ere ados zaudek artikuluaren mamiarekin, funtsean? eta haiek aurkituko ditek hiretako aterabidea, toki
|
batetik
ez bada bertzetik. Gehiago erranen diat:
|
|
|
–Eskertzen dinat, Raissa, erakusten didanan estimua. Baina guztiok gaitun pasako usoak, mundu honetarik alde egin beharrekoak, une
|
batean
ez bada bertzean?. –Santoi beltza ere hil zen, baina oraindik bizi da...?.
|
|
|
Gogoratzen al haiz barrutik inarrosi hinduèn Islamaren egoerari buruzko artikulu hartaz? Bada, haiek ere ados zaudek artikuluaren mamiarekin, funtsean... eta haiek aurkituko ditek hiretako aterabidea, toki
|
batetik
ez bada bertzetik. Gehiago erranen diat:
|
|
|
Kontua da bazeudela ehiztari kuadrilla hartan hiru gizon, ez oso urruti zegoèn night club batera joaten zirenak egunen
|
batean
ez bada bestean, beste ehiztariak etxean lagata... Bi mutilzaharrek eta ezkondu batek osatzen zuten hirukotea:
|
|
|
" Eskertzen dinat, Raissa, erakusten didanan estimua. Baina guztiok gaitun pasako usoak, mundu honetarik alde egin beharrekoak, une
|
batean
ez bada bertzean". " Santoi beltza ere hil zen, baina oraindik bizi da...".
|
|
2014
|
|
|
Esan dizut, doktrinamendu honetan, guztia da mundu honetan doktrinamendu, alde
|
batekoa
ez bada bestekoa, argi eta garbi adierazia (normaltasunaren doktrinamendua da askotan txarrena), edo zeharka, disimuluaren teknikak maisuki erabilita??, historia edo ixtorio bat asmatuko dudala.
|
|
2015
|
|
|
Ipuin liburu bat baino, zerbait gehiago? egiten hasita zer egin daiteke, nobela
|
bat
ez bada?
|
|
|
Neri gertatu zaitena zurea baiño okerragoa da. Zuri beintzat ixilean emango zizkizun kalabazak eta ez zen inor enteratuko, bere lagunen
|
bat
ez bada. Neri, berriz, jende guztiaren aurrean, ta gero danak nere lepotik parrezka.
|
|
|
300 edo 400 euroko bidalketekin askoren premiak ase ditu. . Ahal dudana bidaltzen diot eskatzen didanari, botika
|
baterako
ez bada liburuetarako?.
|
|
2016
|
|
|
–Bizitza zer da ba, galdera
|
bat
ez bada erantzunak nahi eta, galdera ikurretan isolatzen gara.
|
|
|
Denbora gugan bizi da hiltzen garen arte, guk diogu ematen soka eta hatsa, eta hil egiten gaitu gero, egunez egun apur bat baina segadarik gabe, den guztia ematen digula, inon ikusi ez den eskuzabaltasunez. Denborak min ematen digu, izurik ez, larridura sortzen digu eskuen dardarizoan eta begi ninietan, ezin dugulako atzeman, ezin diogulako errezatu, poema
|
baten bitartez
ez bada behintzat. Denbora huts mina da badoalako, argiz egindako txori bat delako, alderrai dabilena eta ihesi, baina inoiz ez atzeraka, inoiz ez hil zizkigunen altzora.
|
|
|
Erditu banu baino hobeto ezagutzen dut polizia hori.
|
Batera
ez bada bestera, olioaren antzera ibili beharra dauka: besteen gainetik.
|
|
2017
|
|
|
Ez dinat horrelako asmorik. Ez, ez dinat ikusiko, Amy, nahitaezko kasuren
|
batean
ez bada.
|
|
|
Ez daki errukarriak, pozoia eman didala sendagai. Geroztik hemen nago, emakume
|
bat
ez bada bestea, batzuetan biak, etengabe nire gainean, zer nahi duzu, zer behar duzu, ama maitakor batek haur txikia nola, hala erabiltzen naute egun osoan, eta ez naute bakarrik uzten ia une batez ere, honako hau adibidez, tarteka tarteka ari naiz idazten, bata erosketetan bestea sukaldean zeuden lipar batez zati bat, hurrena berriz siesta garaian eta horrela. Lanik ez dudala egin behar eta nire paperok uzteko eskatzen didate; oraindik ez dira agintzera iritsi, baina beldur naiz ahulago geratuz gero horixe egingo dutela, edo, nire esanei entzungor, besterik gabe eskuetatik kenduko ote dizkidaten.
|
|
|
–Bai, Abel baino hiru hilabete gaztexeagoa dun baina laborari seme
|
bat
ez bada hogeita hamar urte baino lehenago ezkontzen, harenak egina din! Hamar etsenplu ematen ahal dizkinat herrian berean.
|
|
2018
|
|
|
Jakina, Hobbesek deskribatu zuen gerra hori gabe (denek denen kontra egiten duten gerra hori gabe), oztopoa txikiagoa litzateke, umea ez bailegoke arriskuan. Nolanahi ere, ikuspegi kontraktualetik, zer da umea, zama
|
bat
ez bada. Galdera hori egitea are premiazkoagoa da kontratuan zera eskatzen bada:
|
|
|
Grotiusek, beraz, esklabotza babestu zuen, baina Pufendorfek idatzi zuen istorio kontraktualik erabilgarriena. Hain zuzen, Seabury erreberendoak Pufendorfen aipu batzuk hartu zituen esklabotzaren jatorriaren inguruko aieruzko historia batetik, kontatzen zutenak esklabotza bateragarria dela natur egoerarekin baldin eta bertan gizonek, ez badute ugazaba bakar bat, eta
|
bata
ez bada bestearen mendeko?.
|
|
|
Erabaki arazotsua, baina ez bakarrik hatxearen kontra edo euskalkien alde zeudenengatik. Nola antolatu behar duzu nazio bat, hezkuntza sistema, hedabideak eta abar, hizkuntza kultu komun
|
batekin
ez bada. Zer egin behar genuen, euskalki bat erabili Leioako Unibertsitatean, eta beste bat Donostiako campusean?
|
|
2019
|
|
|
jakintzat ematen da, eta haren gainean abiatzen dira harreman asko. . Gizonen gehiengo zabalarentzat, oso zaila da onartzea emakume
|
bat
ez bada izutzen, ez badu erreakzionatzen eta ez badu oihukatzen, emakume horrek egiaz ez duela nahi?, azaldu du Asuak: –Izan ere, ohituta daude sexu harremanak emakumearen borondate espliziturik gabe edukitzera, bai euren eguneroko esperientzian, eta baita euren bikotekideekin ere?.
|
|
2020
|
|
|
Baina bera, hain sweet as tupelo honey, she´s an angel of the first degree1, hain urrutiko hasieratik bertatik, nire galderei erantzunik eman gabe: nola dantzatzen da dolua, mugimendu elbarri
|
bati esker
ez bada. Nola kantatzen da mina, ahots korda denak herdoiltzen dituen zigor hots horrekin ez bada?
|
|
2021
|
|
|
Kalitatearen aldetik duten aldea neurtzeko ez da eskalarik asmatu, ezta asmatuko ere, inposiblea delako. Baina zer izango da Maite eta txoria ariketa literario
|
bat
ez bada. Geologia?
|
|
2022
|
|
|
Pijama erantzita, lanak eman dizkio atorra garbi bat aurkitzeak. Hortzak garbitzera doanean ohartu da orea ahitzen ari dela eta etzi arte ez duela berria erosten, txinatarren
|
batean
ez bada.
|