|
2000
|
|
|
Hego Euskal Herriari dagokionez, gai honek izugarrizko garrantzia izango zuen (kontuan harturik gainera, orain dela urte gutxi arte ez dela aldaketarik izan), alde
|
batetik
euskal unibertsitate barrutirik ez zegoelako ez baitzegoen euskal unibertsitaterik eta, bestetik, bi unibertsitateekiko menpekotasunak euskal herrialdeen arteko banaketa edota zatiketa indartzen zuelako (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Valladolid-eko barrutian, eta Nafarroa, berriz, Zaragoza-koan). Unibertsitate barruti bakoitzeko zuzendaritza erregeak izendaturiko errektorearen190 esku geratu zen; eta errektorea unibertsitateko buru izateaz gain, barrutian zegoen irakaskuntza publikoko zentro guztien goreneko buru ere izango zen191 Bestalde, barruti bakoitzak gobernuak izendatutako idazkari orokorra zuen.
|
|
2002
|
|
|
Goi hezkuntzaren garrantzia berriroere 1914an jarri zen agerian Universidad Vasca delakoarekin, baina 1918ra arte ezzen proiektu bateratu bat gauzatu; Eusko Ikaskuntzen Oñatiko I. KongresuanAngel Apraizek Euskal Herriko unibertsitatearen beharra azpimarratzen zuen.Kongresu hartatik Eusko Ikaskuntza sortu zen eta hurrengo urtean Euskaltzaindia.Eusko Ikaskuntza Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako Aldundiek sortua, euskal kultura maite zutenen bilgune iraunkorra izateko jaio zen. Sortu eta 1936raarte, euskal kulturaren ekarpena Eusko Ikaskuntzaren inguruan egituratu zela esanliteke, batik
|
bat
Euskal Unibertsitatea sortzeko proiektua lau urtetan zehar berebaitan eztabaidatu baitzen. Bere lehendakariak, Julian Elorzak, erregeari euskarazeskatu zion Unibertsitatea II. Kongresuan (Garzia, 1997:
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen inguruko gaian, 1977tik 1990era bitarteko urteilunetan. Mikel Aizpuruk berak aipatu du?, UEUko udako ikastaroan gorde dabatik
|
bat
euskal unibertsitatearekiko sugarra. Une horretan eta 1995an egin zenkongresuaz geroztik, UEUk berpiztu du eztabaida; izan ere, EIREko antolatzaileenartean asko dira UEUko kideak direnak, eta, batik bat gure ikuspegitik, nik hirualderdi nagusi azpimarratuko ditut bakarrik.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen inguruko gaian, 1977tik 1990era bitarteko urteilunetan. Mikel Aizpuruk berak aipatu du?, UEUko udako ikastaroan gorde dabatik
|
bat
euskal unibertsitatearekiko sugarra. Une horretan eta 1995an egin zenkongresuaz geroztik, UEUk berpiztu du eztabaida; izan ere, EIREko antolatzaileenartean asko dira UEUko kideak direnak, eta, batik bat gure ikuspegitik, nik hirualderdi nagusi azpimarratuko ditut bakarrik.
|
|
|
Hortaz, lan honen beste atal
|
batean
euskal unibertsitate sistema baten beharra aldarrikatu dudanean, asmo bera izan dut buruan, baina beste esparru batean. Besteetan, gizartearen eta nazio talde baten beharrez aritu naiz orokorki.
|
|
|
Gizartean, euskal unibertsitatearen mezua argitu dugu. Alabaina, unibertsitatearen egituretan egin behar dugu bereziki ahalegina, nik uste, gaurtik aurrera horizonte onargarri
|
batean
euskal unibertsitatea izan dezagun.
|
|
|
Herri honek bere hezkuntza eremu guztietara garatzeko eskubidea du (1948ko Giza Eskubideen aldarrikapenaren 26 artikulua). Euskal Herriko Unibertsitate Publikoen artean, gutxienez,
|
batek
Euskal Unibertsitatea behar du izan. Egun, gure historian lehen aldian akaso, behar bezalako baldintza soziologikoak ditugu, baina politikoki ez da aurrerapenik sumatzen.
|
|
2003
|
|
|
Baleren Bakaikoa, Koldo Gorostiaga, Jose Ramon Etxebarria, Joxe Azurmendi eta Antton Azkargortarenak, hain zuzen107 Bostek bat egin zuten EHUren izaera espainola azpimarratzean, baina adostasun gutxiago zegoen UEUren egitekoa finkatzean eta EHUrekin eduki beharreko harremanei zegokienez. Koldo Gorostiagaren ustez, UEU zen Euskal Unibertsitate bakarra, beste unibertsitateen zirikatzaile; Etxebarriaren iritziz, UEU euskaltzale militanteen biltokia zen eta indarrak biltzeko azpiegitura bat «eta Universidad del País Vasco izeneko horretan prozesu bat segitzeko egunen
|
batean
Euskal Unibertsitatea izan dadin». Horrek bi baldintza bete lituzke, Euskal Herri osokoa izatea eta euskara hutsezkoa.
|
|
|
Eusko Ikaskuntza Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako Diputazioek sortua, euskal kultura maite zutenen bilgune iraunkorra izateko jaio zen. Sortu eta 1936.era arte, goi mailako hezkuntza garatzeko ahalegina Eusko Ikaskuntzaren inguruan egituratu zen, batik
|
bat
Euskal Unibertsitatea sortzeko proiektua bere baitan eztabaidatu baitzen lau urtetan zehar. Gernikan bildutako III. Kongresuan, Eusko Ikaskuntzako lehendakariak, Julian Elorzak, erregeari euskaraz eskatu zion Unibertsitatea.
|
|
|
Nire ustez, gauzak gaur diren honetan ekintzabide paraleloak desmontatu nahi izateak suizida da. Alde
|
batetik
euskal unibertsitatea nola geratzen den oso zalantzan dago oraindik (LAUren mehatxua etab.) eta desmontatzea arriskugarria litzateke. Ekintzabide hauek bestalde unibertsitateari begira betetzen duten lanaz aparte jendea biltzen dute, kultur gosea ase nahi duen jendea eta beste inon tokirik ez duen jendea ere bai.
|