|
2005
|
|
|
–Estatuak biolentziaren monopolioa du. Estatu barnean, bihur daiteke nazio
|
bat
estatu bere diferentzia biolento kulturalengatik?
|
|
|
XIX. mendearen lehen erdialdeko gerrak amaituta, liberal moderatuen erregimena finkatu zelarik, Gasteizek egonkortze eta garapen bide lasaia ezagutu zituen. Aduanak kostara aldatzeak hasieran ekonomi desegituraketa larria eragin bazuen, egoera laster hobetu zen, jarduera berriak garatuz, batik
|
bat
estatu liberalak hirian ezarritako erakunde desberdinen inguruan (kapitania nagusia, posta eta telegrafo bulegoa, bigarren hezkuntzako institutua,...). Hiriaren aurrerapena bere aurrezki kutxaren agerpenak (1850), apezpikutza eta seminarioaren ezarrerak (1862), tren geltokiaren eraikuntzak (1864) eta Gasteizko Bankuaren sorrerak (1864) baieztatu zuten. Demografikoki hiria haziz joan zen, hegoalderantz hedatu eta sei milatik hamabi mila biztanletara igaroz.8
|
|
2008
|
|
|
Botere lokalei dagokienez, biderik hoberena beraien kolaborazioa bilatzea dela dirudi, beste eskualde batzuetan egin den bezala. Hala ere, arazo nagusietako
|
bat
Estatuak bildutako dirua burokraziaren poltsikoan amaitzea ekiditea izan daiteke51.
|
|
|
Horrek baditu ondorio negatiboak; izan ere, irabaziak ez dira ekonomia errusiarrean inbertitzen, ezpada kanpora esportatzen dira edota sare mafiosoetan berrinbertitu25 Gainera, dirutzaren parte handi
|
batek
Estatuaren kontrolari ihes egiten dionez, txirotze prozesuan sakontzen du, eskaini ahal dituen zerbitzuen murriztapena ekarriz. Horretaz gain, zenbait ekintza espekulatiboren bitartez, aberastasun kopuru erraldoiak pertsona pribatuen esku pilatzea ahalbidetu du.
|
|
2016
|
|
|
Juduek estatu propio bat eratzeko lehen plana aurkeztu zuen Theodor Herzl ek Basilean 1897ko Lehen Kongresu Sionistan. Hasiera
|
batean
estatu judu bat ezartzea zen helburua. Palestinaz gain ezartzea zen gehienen nahia, baina, proiektu hori aurrera eramateko negoziaketak porrot egin zuen Alemaniako, Frantziako, Otomandar Inperioko eta Erresuma Batuko gobernuen ezetza jaso ostean.
|
|
|
Askorentzat, juduek komunitate itxiak osatzen zituzten heinean, eta horien aginte erlijioso zein judiziala errabinoen esku zegoenez, hauek nolabaiteko gobernu bat osatzen zuten. Estatu
|
bat
estatu baten barruan. Zentzu batean hori egia bazen ere, egoera hori kristauek ezarritako bazterketaren ondorio zen, eta ez beraiek bilatutako independentzia politiko batena.
|
|
|
Baina, XIX. mende amaieran ordu arte bezala, errabinotza zen Europako komunitate juduen aginte nagusia, eta ez zegoen sionisten proiektuaren alde. Errabinoen helburua garai hartan, juduak bizi ziren estatuko herritar bihurtzea zen, judu sinesmeneko frantses, aleman, britainiar, eta ez Europatik kanpoko estatu
|
batean
estatu bat hustetik sortzea. Are gehiago, estatu hori Palestinan egotearen erabat kontra zeuden.
|
|
|
eta, totalitario? horien arteko bereizketa AEBko eztabaidan bolo bolo zebilen, Guda Hotzaren logikari jarraiki. Linzi egin zaizkion beste kritika batzuen artean, frankismoaren, intentzionalitate historikoa?, hau da, erregimen demokratiko
|
baten kontrako
Estatu kolpea eman eta diktadura luze bat ezartzeko zer arrazoi zeuden kontutan hartu ez izana, ezta ere zer klase sozialen sostenguarekin eta zer tentsio baldintzetan eman izan zen Estatu kolpe hori (beste erregimen faxista batzuen analogoa izango zatekeena). Ismael Sazek aipatzen du halako. Paradigma liberalek?
|
|
2022
|
|
|
Ildo horretan ulertu behar dugu adibidez Eygunek azaltzen duen lehen sinesmena (Lorsque les conscrits basques se rendent au tirage au sort...): bertan bi mundu sinboliko uztartzen dira,
|
bata
estatu modernotik sortuta eta bestea tradizioan sustraitzen dena.
|