|
2000
|
|
|
Zerikusi zuzena diogunean hauxe esan nahi dugu, alegia, artikuluak ez duela ezertarako aipatzenEuskal Herria, osorik zein bere zati bat?, eta soilik Espainiaz ari dela. Artikulu
|
batek
Estatu Espainiarosoan eragina duen gertaera bat aipatzen badu (esaterako, Madrilgo Gobernuaren Ministro kontseiluakhartutako erabaki bat) baina Euskal Herria era espezifikoan aipatzen ez badu, orduan. Espainiarekin soilikzerikusia duen artikulutzat, hartu dugu.
|
|
|
Bertanhonako kanal multiple hauek aurreikusi ziren, bakoitza, gutxienez, kalitate estandarrekolauna programaziorentzako kapazitatearekin: lau Estatu mailako hedapenekoak, frekuentzia bakarrekoak eta, hortaz, deskonexiorik egiteko aukerarik gabe;
|
bat
Estatu mailakohedapenekoa eta frekuentzia anitzekoa, deskonexio territorialak egiteko aukerarekin, beraz?, eta hedapen autonomikoko multiple bana Autonomia Erkidego bakoitzeko.Halaber, zehaztu gabeko hainbat frekuentziaren erreserba egin da, aurrerantzean zerbitzuen estaldura zabaldu eta deskonexio territorialak eta hedapen lokala sustatzeko erabiliko direnak.
|
|
|
Irrati hedapenaren esperientziaren hasiera hartan bada ezaugarri nagusi
|
bat
estatu eta nazio guztietan gertatu zena: ez zegoen kontrol ofizialik, gobernuek ipinitakorik.
|
|
|
Horrela, Estatuak (ez dezagun ahaztu nazioan oinarritzen den Estatuaz ari zela) bere gain hartuko luke hezkuntza nazionalaren antolaketaren ardura, horretan kokatzen baitu nazioaren etorkizuna. Ikus daitekeenez, neurri
|
batean
Estatutik naziora doan bide honek bat egiten du tradizio frantsesarekin; edo hobeto esanda, Fichte-k honen eredua bere pentsamoldean integratzen du, zentzu horretan tradizio erromantikoaren eta tradizio frantsesaren antinomia gaindituz. Bi hitzetan, eta ondorio gisa, Fichte-k funtsezkoa den errealitatearen aurrean jartzen gaitu:
|
|
2001
|
|
|
Ezin esan nobela honek barneratzen dituen hari tematikoek ere berritasunikekarri ez zutenik. Besteren artean, Egunero hasten delako eleberrian, arrazakeriaeta matxismoa («Lehendabiziko aldiz, emakume beltz
|
bat
Estatu BatuetakoKongresoan», 1997: 107) eta birjintasunaren inguruko eztabaida aipatzen dira (1997:
|
|
|
Herrialde baten kanpo zor bakoitza bere egoiliarrek sektore publiko edo pribatukoek bereganatu dute. Herrialde
|
baten
Estatua herrialde horren egoiliarra da. Beraz, beti R multzoa da herrialde baten edozein kanpo zor jasaten duena.
|
|
2002
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, berriz, hazteari utzi gabe ere, halako moteltze bat antzeman zen urte horietan; geroago aztertuko duguna (2.4 irudia). Populazioaren hazkunde horrek, neurri handi
|
batean
Estatu Espainiarreko eremu behartsuago batzuetatik (Gaztela Zaharra eta Galizia) etorritako migrazio korrontebatean oinarrituta gertatu zenak. Hego Euskal Herriko hazkunde industrial azkareta orokorrerako behar zen lan eskua ekarri zuen.
|
|
|
Bigarren ikuspegiaren beste aldaera
|
batek
Estatu sozialaren eraikuntza darabil eredu modura, eta horren ondorioz, arriskuei txirotasunari bezala erantzun nahiko zaio, horien ustetan, txirotasunaren arriskua, eta, teknologia arriskua?
|
|
|
Mende zaharreko hirurogeita hamarreko urteetan izan zen; enpresa asko eta asko jardun zuten euren produktuak nola etxe barruan hala munduko lau bazterretan komertzializatzen. Esperientzia ez zen erabat berria izan, baina urte horietan izan zen inoizkorik eta eztandarik haundienetako
|
bat
estatu mugak gainditzeko ahalegin komertzialean nahiz enpresarialean. Denon ezagunak dira Colgate, Ford, Coca Cola?
|
|
|
Arazo nagusia muga arazoa da. Alde
|
batekoek
estatu hizkuntza darabilte, eta beste aldekoek ez. Estatuak, administrazioak?
|
|
|
Gertatzen ari dena ondokoa da, alegia, estatu bateko herritarrak diren arren, beste estatu
|
bateko
estatu hizkuntzaren hiztunak direla. Beste batzuen artean, kasu horretan daude Errumaniako hungariarrak, Danimarkako aleman hiztunak, Moldaviako errusiera hiztunak?
|
|
|
Diogunez, hiru ertz horietako
|
bat
estatuak osatzen du, berori Mendebaldeko erara ulertuta, alegia: erakundetze bat, indar administratiboa eta fisikoa erabiltzeko zilegitasunez hornitua dena, lur espazio baten barruko bizimodu kolektiboa arautzeko, zaintzeko eta fiskalizatzeko; Europako nazio estatua, hain zuzen ere.
|
|
2006
|
|
|
Diktadura
|
baten
estatu aparatua ez da tabuak ezartzen dituen bakarra. Boteregune guztiek, erlijiosoak, ekonomikoak ala militarrak izan, legezkoak ala legezkanpokoak izan, gizarte osoaren nahiz haren zati batzuen gainekoak izan?
|
|
2007
|
|
|
Naziogintzari emandako erantzunetako
|
bat
estatu gabeko kulturen politizazioa izan da: hizkuntza, bizimodua, erakundeak, sinbolo zenbait, eta abar, naziobaten izaeraren ezaugarri eta adierazpidetzat hartu eta nazio berri horri egokitutakoestatua eskatzea.
|
|
|
Kontraesana erabatekoa da:
|
batetik
estatu eredu totalitario bat daukagu, herri hizkuntzen heriotzasinatu zuena, eta sinadura horren arabera jokatzen duena; bestetik, Haritxelhar etabere moduko euskaltzaleak. Bat heriotzaren aldeko, bestea biziaren jagole.
|
|
|
izan ere, horrek bere etniaren mintzaira naziohizkuntza bihurtu eta besteak ezerezera kondenatu zituenetik munduko hizkuntzaguztiak politizatuak daude. Berrehun
|
bat
estaturen monopolioa da hizkuntzapolitikaren ardura, hizkuntzak sei mila inguru izan arren.
|
|
2009
|
|
|
Baina bere inplikazioa betiko mugetan gelditzenda, eta legeak ez du esku hartze zuzenik aurreikusten. Senatuan aurkeztutako legealdaketa proposamen
|
batek
Estatuaren esku hartze zuzena planteatzen zuen arlohonetan, baina kideen gehiengoak 2009ko martxoaren 11n atzera bota du. Esanguratsua da zentzu horretan Kataluniako Generalitatearen aurrekontua ikerketa etaindusketa lanen laguntzarako Espainiako Gobernuak bertara bideratzen duenabaino handiagoa dela konturatzea26.
|
|
2010
|
|
|
Kasu horretan, eta Administrazioa herritar guztiak direla alegatuz, zenbait pribilegio aintzatesten zaizkio, eta garrantzitsuena puntu honetan aztertuko den aurreko erreklamazio administratiboa da. Horrela, langile
|
batek
estatua, autonomia erkidegoak, toki entitateak edo haien menpe dauden erakunde autonomiadunak demandatu ahal izateko, aurretik derrigorrez bide administratiboa agortu behar du. Beste hitz batzuetan, lan prozesuan eskatuko duena aurretiaz bide administratiboan eskatu behar du (LPLren 69.1 art. eta azaroaren 26ko 30/ 1992 Herri Administrazioen Araubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen Legearen 120.1 art.).
|
|
2011
|
|
|
XIX. mendearen bukaera aldera bereziki hedatu ziren azpiratze ereduak, industrializazioak ekarritako hezkuntza formalaren beharrak eraginda gero eta haur gehiago eskolaratu baitzen. Garai bertsukoa da, halaber, nazio
|
bat
estatu bat hizkuntza bat ideia, eta hau ere erabakigarria izan zen han eta hemen azpiratze ereduen hedapenean (Skutnabb Kangas, 2008b). Uste zen, eta oraindik ere uste da, azpiratze programek haur guztiek nazio menderatzailearen hizkuntza nagusia ikastea bermatzen dutela, eta horrek, aldi berean, estatuaren homogeneotasuna eta batasuna bermatzen dituela.
|
|
2012
|
|
|
To be or not to be: globalizazioaren zein batez ere Europako testuinguru zehatzeanEuskal Herriaren moduko nazio txiki
|
batean
estatua bai ala ez. That is the question! Eta galdera horri erantzunak emateko artikulu honen ibaia hiruzpalau azpikorrontenagusiz osatuko da.
|
|
|
Nafarroa Garaia konkistatu, okupatu eta Gaztelan sartu ondoren, Pirinioetatikiparraldeko erresumaren alde independenteak (Nafarroa Beherea) Biarnolurraldearekin
|
batera
estatu txiki bat egituratu zuen, kultura arloan distira handikoa.Bertatik igaro ziren edo eragina izan zuten, adibidez, Leonardo da Vincik (Capra, 2008) edota Europako erlijio arloko erreformistek eta intelektualek. MargaritaNafarroakoaren, Joana Albretekoaren eta haren seme Enrike lll.a Nafarroakoaeta lV.a Frantziakoaren garaia izan zen, kultura mailan distira handikoa (Fevre, 1955).
|
|
|
Mainstreaming ak hasiera
|
batean
estatuak aukera berdintasunaren politiken esku hartze eremua zabaltzea eskatzen zuen, alegia, estatuak bere osotasunean sustatzea politika horiek: diskriminazioaren aurkako konpromiso politikohandiagoarekin eta jardun horretan baliabide eta instituzio gehiagoren inplikazioarekin.
|
|
|
Berrikiagotan, Slavoj Zizek filosofo ezaguna ildo beretikmintzatu da, estatua eskala handiko mekanismo koordinatzailea dela esanaz, etaestatuaren beharra eta eginkizuna berretsiz (Zizek, 2011). Beharbada heldu zaigugaraia euskaldunoi nazio eraikuntzaz
|
batera
estatu eraikuntzaz ere hitz egiteko, etaobjektu bikoitza duen eraikitze lanari ekiteko.
|
|
|
Edonola ere, herri bat, nazio bat edo lurralde
|
bat
estatua ez izateko arrazoinagusia, ia kasu guztietan, beste estatu baten inposizioa izan ohi da. Hori da, adibidez, Euskal Herriari gertatzen zaiona:
|
|
|
Halaber, II. Mundu Gerraren nazioarteko gizartearen muinean aurkituko dugu. Gerra osteko deskolonizazioak mugarri historiko bat ezarri zuen, neurri
|
batean
estatuen nazioarteko gizartearen humanizazioa eta unibertsalizazioa gertatuko da.
|
|
|
Era batean zein bestean, definizioa eta herri ala populazio deitura erabiltzeko ika mika ikuspegien arteko talka sakon baten erakuslea da:
|
batetik
estatuak eta haien aldekoak, bestetik erakundeak indigena eta haien aliatuen aurka.
|