|
2008
|
|
|
–Oso zaila da euskal liburu
|
baten
eskubideak saltzea?. Hain zabala den literatura munduan beste herrialdeetako tituluak bilatzen dira lehendabizi.
|
|
2009
|
|
|
Goirizelaiak ez dauka dudarik Auzitegi Gorenaren erabakiak hainbat eskubide urratu dituela. Prozesua eta epaiaren artean ez dakit zenbat eskubide urratzen dituzten, bidezko epaiketa
|
baten
eskubidetik, politikan parte hartzeko eskubideraino. Uste dut denak ukitzen dituela.
|
|
|
Zerrenda luzea osatu du D3M hauteskunde plataformaren abokatuak: Froga eskubidea, aldeen arteko berdintasunarena, adierazpen askatasunarena, biltzeko eta elkartzeko eskubidea, eta epaimahai independente
|
baten
eskubidea, bertzeak bertze. Lehen helegitea ez onartzeko Auzitegi Konstituzionalak argudiatu du ez dituela ezta laburki aipatzen ustez urratuak diren oinarrizko eskubideak.
|
|
|
Kataluniatik ere ERCk gaitzetsi egin du Estatuaren abokatuaren eta Fiskaltzaren erabakia. Herritarren zati adierazgarri
|
baten
eskubideak urratu dituzte, Joan Tarda alderdiko diputatuaren arabera.
|
|
|
Herri
|
baten
eskubideak defendatzearren nahi eta nahi ez politikaren alorra landu beharra dela ohartuta baitzen, Okzitania autonomo baten aldeko mugimenduaren bidelagun izan zen, azken uneraino. Hala, Partit Occitan alderdi politikoko ohorezko kide izendatu zuten.
|
|
|
Herri
|
baten
eskubideak osotasunean ikusten zituen Lafontek, hots, arlo orotan bideratu beharrekoak. Hala, Decazevilleko meatzarien alde jarri zen 1972an eta Aleskoak sustatu zituen hogei urte geroago.
|
|
|
Europako Giza Eskubideen Auzitegiak elkartzeko eskubidea eta adierazpen askatasunaren balizko urraketak era berean aztertu ditu Herri Batasuna eta Batasunaren auzian. Onartu du alderdi politiko baten legez kanporatze
|
batek
eskubide horietan, ondorioak, izan ditzakeela.
|
|
2010
|
|
|
Gizarte bazterketaren aurka borrokatzeko, ezinbestekoa da ez bakarrik gizarteko baliabideak eta programak gehitzea, baizik eta baita hori sortarazi duten arrazoiak aztertzea eta sakon hausnartzea. Orobat, benetako konpromisoa hartu behar dugu gizarteko dualizazio egoerak ekiditeko, hau da, gizarte berean bi biztanleria ezberdin egon ez daitezen,
|
bata
eskubide zibil, politiko eta sozialak dituena, eta bestea, eskubide horiek ez dituena.
|
|
2011
|
|
|
Artelan preziatu asko eskuz aldatu eta oso merke jarri zituzten enkantean, eta hortik sortutako gatazkek orain arte diraute. Nazismoaren biktimek artelan horiekiko eskubideak aldarrikatzen dituzte, baina oso zaila eta neketsua suertatzen da legearen ikuspuntutik artelan
|
batekiko
eskubide legalak frogatzea.
|
|
|
Indar Armatuen Kontseilu Nagusiak 1971ko Konstituzioa erabiltzen du zuribide moduan: haren arabera, banakako hautagaietarik portzentaje
|
batek
eskubidea du parlamentuan esertzeko.Lehenbiziko parlamentuak izugarrizko garrantzia izango du, hark sortuko baitu batzar konstituziogilea, hamabi hilabete baino lehen konstituzioa prestatu duen erakundea. Konstituzioa idatzi eta erreferendumean bozkatzen ez den bitartean, ez dute presidentetzarako hauteskunderik egingo, eta agintea ez dute utziko gobernu zibil baten esku.
|
|
2012
|
|
|
Bilboko mobilizazioa egoera politikoaren adierazle «argitzat» jo du ezker abertzaleak: «Gehiengo sozial zabal
|
batek
eskubideen eta demokraziaren alde egin zuen».
|
|
|
Kasuak nazioarteko komunitatean izandako oihartzunak bultzatuta, Filipinetako eta Espainiako gobernuek akordio bat lortu zuten, Larrañaga Espainiaratu zezaten. Heriotza zigorra kendu zioten, eta preso arrunt
|
baten
eskubideak ditu egun, baina bizi osorako zigorrarekin jarraitzen du oraindik ere, batzuek ala besteek erabaki bat hartuko zain. «Ez dugu ulertzen zer egiten duen oraindik ere preso, denek baitakite errugabea dela.
|
|
2013
|
|
|
Prozesua sei hilabetez luza daiteke. Errusiak analista ohiaren behin behineko asilo eskaera onartuko balu, urtebetez bertan egoteko eskubidea luke, errusiar
|
baten
eskubide berdinekin, eta lanerako zein libreki zirkulatzeko baimenarekin. Urtebeteko baimena, ordea, nahi beste luza daiteke, «laguntza humanitario» neurri gisa definitzen baitu Errusiako legediak, eta kasu horietan, ez da mugarik ezartzen.
|
|
2016
|
|
|
Arau horiek kendu nahi dituzte espainiar toleranteek. Haien ustez, Aulestin bizi den lagun
|
batek
eskubidea du galizieraz, espainieraz, frantsesez, ingelesez eta italieraz jakiteko, baina lan egiteko ezin zaio eskatu bertako herritar gehienen hizkuntzan moldatzeko. Inposizioa izango litzateke.
|
|
2017
|
|
|
Gobernuko kideek nabarmendu dute ezin direla parekatu bi ekinbideak: eskaera
|
batek
eskubideen murrizketa du jomugan, eta, besteak, eskubideak zabaltzea.Kontzejuak eta bizilagunakZizur zendeako Kontzejuen eta Bizilagunen Batzarra iragan ostiralean bildu zen. «Hizkuntza eskubideen defentsaren alde borrokatzeko» zenbait bide zehaztu zituzten.
|
|
|
Dena den, uste dut katalanek guk baino indar handiagoa dutela defentsarako, bestelako prestigio bat nazioartean... Baina Europan ere gertatzen ari da atzeratze prozesu
|
bat
eskubideen alorrean. Ikusiko dugu.Nola ikusten duzu euskal gatazka konpontzeko prozesua Luhusoko gertakariaz geroztik. Gizarte zibilaren inplikazioa oso garbi ikusten dut.
|
|
2019
|
|
|
Bilboko Oasi emankorraren kontakizun hori basamortuan ezinean dabilen gazteari sortutako ispilatzea besterik ez da. Hiri bizigarri
|
baterako
eskubidea ukatzen ari zaizkigu, bizitzarako eskubidea, eta erantzuten ez badugu beranduegi izango da.
|
|
2020
|
|
|
Euskal gizartearen zati handi
|
batek
eskubideen zapalketatzat jo zuen itxiera, eta babesa eman zien gehiago argitaratuko ez zen egunkariari, hango langileei eta operazio hartan atxilotutakoei. Donostiako manifestazio erraldoia izan zen horren lekuko.
|
|
2021
|
|
|
Ezberdina da Arrasatekoa, ordea, Espainiako eskuinak espetxean 31 urte daramatzan euskal preso
|
baten
eskubideak aldarrikatzeari deitu baitio omenaldia. Sarek errana du ez dela hala:
|
|
|
«Pentsioak ez dira egun erretiroa hartuta daudenen borroka soilik. Langileok erretiroa hartzean bizitza duin
|
baterako
eskubidea bermatua izan dezagun borrokatu behar gara». ELA, LAB, Steilas, ESK, Etxalde, Hiru, CGT eta CNT sindikatuek, premisa horri jarraituz, Euskal Herriko pentsiodunen mugimenduak larunbaterako antolatu dituen manifestazioetan parte hartzera deitu dute.
|
|
|
Horretarako, BPGaren moduko adierazleen protagonismoa murriztu behar da, eta erresilientzia sozioekologikoan inbertsioak lehenetsi. Erresilientzian inbertitzeak esan nahi du krisi globalekin lotutako hainbat shock motatara egokitzeko eta leuntzeko gaitasuna handitzea, ongizatearen funtsezko adierazleei eusteko, hala nola enplegu egonkorrari, ondasun publikoen eskuragarritasunari (hezkuntza, zaintza eta osasuna), ingurumen osasuntsu
|
baten
eskubide eta zaintzari, edo elkarri laguntzeko gizarte sare sendo bati. Pentsamolde aldaketa hori inoiz baino beharrezkoagoa da giza ongizatea, komunitate zaintza eta justizia soziala lortzeko.
|
|
2022
|
|
|
Esaldi hori euskal presoak artatu ohi dituen sendagile bati egindako elkarrizketa batetik aterata dago, eta haren oihartzuna belarrietan gelditzen da luzaroan Lander Garrok zuzendu duen eta berriki estreinatu den Tipularen sehaska kanta pelikula zoragarria ikusi ondoren. Jurista bat hitzak zorroztera etorri aurretik, komeni da zehaztea gure asmoa ez dela hemen zalantzan jartzea estatu
|
baten
eskubidea ordenamendu juridikoaren kontrako jokabideak zigortzeko. Baina zuzena da azpimarratzea, ordea, legeak eta zuzenbidea biziaren eta jendearen zerbitzuan daudela eta ez alderantziz.
|
|
|
Sorpresa gutxi: azkena helmugaratu zen, beste behin ere agerian utziz, ziklismoan zein bizitzan, gauzak nekez izaten direla justuak, zeren, bestela, 25 urte betetzen ari den txirrindulari
|
batek
eskubidea izan luke besoak altxatzeko, batez ere jakinda (eta tropel osoak zekien, jakingo ez zuen ba) Bjorg Lambrechtek nolako gogoa zuen Nafarroan irabazteko, duela hiru urte bigarren geratu zenetik Euskal Herriko Itzuliko etapa bat Nafarroan amaitu zen azken aldian, Gorraizen. Batez ere jakinda (eta tropel osoak zekien, jakingo ez zuen ba) Bjorg Lambrecht duela hiru urte hil zela, Euskal Herriko Itzuliko etapa bat Nafarroan amaitu eta lau hilabetera, 22 urterekin, sekula 25 betetzeko esperantza galduta.
|
|
|
Bost hilabeteko lan diplomatikoaren emaitza gutun batzuk badira, zer esango dizut… Ez gara ari eskatzen Pabloren aldeko defentsa lana egitea; hori egingo du abokatuak. Eskatzen duguna da eskubideak errespetatzea eta Espainiako Gobernuak Poloniakoari exijitzea han dagoen herritar
|
baten
eskubideak errespetatzeko, besterik ez.
|
|
|
Erabakitzeko eskubidea, aldiz, Lópezen hitzetan, «inongo nazioarteko legedik ez du esplizituki aitortzen»;(...) «baina garaturiko demokrazia liberal
|
batean
eskubide bat bezala hartzen dugu guk»;(...) «Katalunia estatu demokratiko baten parte da, baina kalitate baxuko estatu demokratiko baten parte»;(...) «liburu honetan, erabakitzeko eskubidea autodeterminazio eskubideari kontrajartzen zaion kontzeptu baten moduan aurkeztu dugu». Ridaok ere antzeko argudioak darabiltza; alegia, autodeterminazio eskubidea praktikara eramateko inperialismoa beharrezkoa den bezala, erabakitzeko eskubidearen kasuan estatu demokratiko bat izatea behar omen da, printzipio demokratikoan oinarritzen baita «eskubide berri» hori.
|
|
|
Gizonek ordaintzen zuten kuota bera ordaintzen genuen, baina ez genituen eskubide berak. Miren Salsamendi izeneko emakume
|
batek
eskubideak parekatzeko kanpaina hasi zuen. Ez gara ari antzinako garai bati buruz berbetan.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko biztanleen bizi baldintzei kalte nabarmena dakarkiela iritzi diote. Etxebizitza duin
|
baterako
eskubidea bermatzeko aldaketa sakonak direlakoan EH Baik «iniziatiba politiko instituzionalak» hartu nahi ditu Euskal Elkargoan, lurralde eremuetan eta herrietan.
|
|
|
Horrek ez du kentzen noski bertan bizi diren gutxiengo etnikoen eskubideak behar bezala atxiki behar ez direnik. Baina nazio lurralde batean bizi den komunitate etniko
|
baten
eskubideak ez dira eskubide nazionalen parekoak. Besterik da delako komunitate etnikoa jatorrizko nazioa izatea (Krimea, adibidez?), horrelakoetan bere eskubideak nazio ororen parekoak baitira.
|
|
2023
|
|
|
Abortuaren lege erreformari eta prozedurei buruzko azalpenak eman ditu, eta lehenik eta behin hauxe esan du: «Emakume
|
batek
eskubidea du abortatzeko, nahi duen tokian, eta nahi duen moduan; eta ez du ezer ordaindu behar». 2010ean onartu zuen Espainiako Kongresuak Abortuaren Legea.
|
|
|
Andreu Van den Eynde ERCko zenbait buruzagiren abokatuak —besteak beste, Oriol Junqueras eta Marta Rovira defendatu ditu— azaldu du epaiaren puntu hori are esanguratsuagoa dela EBko Justizia Auzitegiko abokatu nagusiak ez zuelako babestu giza talde jakin
|
baten
eskubide urraketak aintzat hartzea. Ezohikoa izaten da Luxenburgoko auzitegiak abokatu nagusiaren argudioen kontra ebaztea.
|
|
|
Begi bistakoa da, egun, erosteko ahalmena berreskuratzen ez duen soldata edo pentsioen igoera izatea hobe dela deus ez izatea baino, edo ez horren txarra, behinik behin. Baina modu honetan, urteak pasa ahala, lortzen dena da bizi maila erdi duinetik estu batera iragatea, hortik eskasiara eta, azkenean, erabateko pobrezian bukatzea, hori bai, historiako aurrekontu sozialenetik eroritako prestazioren
|
baterako
eskubideaz edo izugarri igotako erosketetan BEZaren puntu batzuk beheititurik. Inork ez du, hortaz, zalantzan paratzen 5a 4a baino handiagoa dela, edo 4a 3a baino handiagoa eta hori 2a baino handiagoa...
|
|
|
Garaipentzat jo du ebazpena bikotearen abokatu Ryu Minheek: «Lehen aldia da bikote homosexual
|
baten
eskubideak heterosexualenekin parekatzen dituztela». Aurrez auzitegi txikiago batek aseguru etxeei eman zien arrazoia, baina Seulgo Auzitegi Nagusiaren erabakiak indargabetu egin du ebazpen hura.
|
|
|
Horrekin batera, tory euroeszeptikoek eta DUPek arreta handiz aztertuko dituzten beste bi aldaketa negoziatu dituzte Londresek eta Bruselak. Batetik, Ipar Irlandako Asanbleak eskumena izango du EBko merkatu bakarreko lege berriak eremu horretan aplikatzeari uzteko —gutxienez 30 diputaturen babesa lukete—; hori gertatuko balitz, Erresuma Batuko Gobernuak beto
|
baterako
eskubidea izango du —Europako Batzordeko presidenteak esan du «premiazko mekanismo bat» dela— Bestetik, Von der Leyenek azaldu modura, Europako Justizia Auzitegiak azken hitza izango du merkatu bakarrari buruzko balizko gatazken inguruan.
|
|
|
Gaur egun, Ipar Euskal Herriko biztanleen gehiengo batek bizitegi sozial
|
baterako
eskubidea izan lezake, horiek kudeatzen dituen HSA Habitat Sud Atlantic egituraren arabera. Baina ez dago nahikoa etxebizitza eskaera horri erantzuteko, eta itxarote zerrendak biziki luzeak dira.
|
|
|
EH Bilduren iritziz, diputazioak eta Azpeitiko Epaitegiak ez dute «kasua argitu nahi»: «Kasu hau modu faltsuan ixteak esan nahi du herritarrei egia ezagutzeko eskubidea eta berme guztiak dituen prozesu
|
baterako
eskubidea kentzen zaiela». Horrez gain, datozen egunotan aztertuko dute autoari helegitea jarriko dioten ala ez.
|
|
|
HBOra The Sopranos berriro ikustearen aitzakiaz harpidetzen denak, ondoren beste zerbait gehiago du, ez du plataformarekiko bizi osoko fideltasuna erakutsiko Tony Soprano behin eta berriro ikusteagatik soilik. Badakit mundu mailako telesail mediatiko
|
baten
eskubideak lortu daitezkeela pentsatzea utopikoa dela, horregatik, Filminen eredua aplikagarriagoa eta errealistagoa iruditzen zait.
|