|
2001
|
|
|
Azken eskualduna nonbaitik ere emaztea zen. XX. mende erditsuan sortu zen izenda ez dezakedan barnealdeko herri ahantzi
|
batean
erran zuen apezak erdararik aberats eta ederrenean. Derrigorrezkoa izan arren, gurasoek ez zuten Maddalen eskolara biziki igorri, are gutxiago ikastolara garestiegi zelako artzain familia" pobre" batentzat eta asteburuetan talo saltzen eta kontzertu antolatzen aritzeko astirik ez zutelako.
|
|
2002
|
|
|
Nazionalek Artxandako muinoetara iristea lortzen bazuten, Arenal eta Abando anarkisten esku geratuko ziren. Emakume aberats
|
batek
erran zuen abertzaleak alde egiten ari zirela Hendaiara Bordelera Southamptonera. Frantzia eta Ingalaterra herri traidoreak ziren:
|
|
2005
|
|
|
Beldurrak atxikitzen zituen eta bidean besta sobera eginik goraki kantuz eta eleketa multzoan zetozen ikasleak zirela ohartzean, doi bat jabaldu ziren. Alkohol, pixa eta izerdi urrina zeukan gorputz puloaren aitzinetik pasatzean, baten
|
batek
erran zuen:
|
|
|
Frantxuaren iledia malgutzen eta desegiten zuen euriak. Langile
|
batek
erran zion:
|
|
|
Txapela ikusi zuen leihoaren maldan eta marmarika hasi zen: herioak txikitik troxatu zaituena, zu, neure aita ez zaitezela hil, ez hil bederen eni hitz
|
bat
erran gabe, mintza zakizkit, lehen idien aitzinean hots emaiten nenbilenean mintzo zintzaizkidan bezala, ote eta iratze biltzera auzoen laguntzera gindoazenean bezala, mezatik landa hilerrian otoitz bat murdukatu ondoan, karamelo eta karanbar ezti erosteko libera soila ematen zenigunean bezala, Donapaleuko merkatura joateko bi oihuz iratzarrarazten edo ardiak Lakabirako artadira eskapatzera uztea... Mintza zakizkit.
|
|
2007
|
|
|
– Orduan zer? –berantetsitu nintzen, Iparraldeko adiskide
|
batek
erran lezakeen moduan.
|
|
|
Gaur, Infernukoak deitzen ditugun eskulturak garbitzekoak genituen. Langileak pirta pirtaka zetozen,
|
batek
erran zuelarik urrin berezi bat bazetorrela zementu zakuen metaren atzealdetik. Jonek erantzun zion agian arratoi zendu baten gorpu hirotuak zuela horrelako usain txarra.
|
|
|
Ainhoari telefonoz deitu behar ziola deliberatu zuen erotuko ez bazen. Ainhoak ez zion
|
bat
errateko paradarik eman, eta giltzaurrez betetako gurdia bulkatu zion gainera:
|
|
|
Grabatzen emandako denbora filmaren iraupenarekin bat zetorren doi doi, hau da, ordu eta hogei minutu, edo, bertze modu
|
batean
errateko, abiatu aitzin xehetasun txipienak ere programaturik zeuzkan zuzendariak eta, sosik sobera ez gastatzeagatik, beharbada, ez omen zuen zeluloide metro bakar bat xahutu.
|
|
|
Auskalo zenbat denbora eman ote zuen, baina ordu laurdena baino gutxiago ez, irratia pizturik zegoen eta ¡ Ojalá!, Mamá yo quiero saber, Aprendimos a quererte, Pintor que pintas iglesias eta Yolanda aditu ahal izan zituen zaparradaren azpian. Orraztu eta kanpora irtendakoan, besaulkian jarraitzen zuen Aleidak; kontu berezi
|
bat
erran nahi zion aspaldiko partez, zeren...
|
|
|
Japoniako etxearen tradizioan tartea eta gela sinonimo ziren edo, bertze modu
|
batean
errateko, gelen arteko tarte gisa ulertzen zituzten gelak. Ateak zirrituetan lerraka zebiltzan, eta debaldetan zeuden pasillo guziak; atalez atal tolestu ondoren, bionbo ere bihurtzen zituzten, eta horrek bazuen eraginik teatroaren gainean.
|
|
2009
|
|
|
Herotsak zetozkien borta itsuen bestaldeetarik, musikak, kalapitak, oihuak, senar haserretuen larderiazko predikuak. Baten
|
batek
erran zezakeen emazteen doluzko auhen eta negarrak hautematen zitezkeela, nahiz eta ilunpea etsai, arraposki mandokatuko zen, krisketen haraindiko hotsak zehazteaz baino xendra urratzeaz arranguratuago.
|
|
2011
|
|
|
Oraindik orain, kasu, Mauricio Gondra Ugalde izeneko gizon
|
baten
erranek zurtu naute. Chapmanek erabilitako pistolaren egilea dela dio.
|
|
2012
|
|
|
– Istripu
|
bat
erran nahi duzu?... Ez, ezer ez.
|
|
2013
|
|
|
Arrotz, baina harro. Halako gauza
|
bati
erraten zaio adabaki gaizki ebakia izatea. Haraxe joan ginen aita eta biok eguerdian, goizeko partitze lanak egin ondotik.
|
|
|
Arratsaldeko bortzak zintzilik zirela, Bixentek erretratua egin zigun jokalari guzioi, eta pixka bat geroago Joakin larrugorritan sartu zen zelaira bere belozipedoarekin, aitzineko gurpila handi handia eta gibelekoa ttiki ttikia zituen aspaldiko bizikleta harekin. Arbitroak handik alde egiteko agindu zion, txistuka bere indar guziarekin, eta ikusle batzuek ere txistu gehiago egin zioten, bai eta zakarkeriaren
|
bat
erran ere, baina jende gehiena irrika hasi zen, eta hark buelta osoa eman zuen, txakur beltx bat saingaka segika zuela. Gero ikasi genuen noren arteko kontua izan zen:
|
|
|
Zerbaitek inkomodatzen zuela iduri zuen. Ondoko emakume
|
batek
erran zuen pixagaleak egonen zela, eta denak lehertu ginen. Arestiko polizia berak zeharka begiratu zigun eta isildu egin ginen badaezpada ere.
|
|
2014
|
|
|
Goizaldeko lauretan jaso dute telefono dei bat: preso
|
batek
erran du alemanak gibelatzen ari direla. Patruilak igorri dituzte, eta hamargarren konpainia sartu da aleman erreka baten barnerat.
|
|
|
49.eko bigarren konpainiak gainditu du 18 erreximendua baga batean eta, mitrallusen suaren pean, ehun bat metro aitzinatu. Sukarretan heldu baita Luro, bertze soldadu
|
batek
erran dion arte ez da jabetu ezker saihetsetik odol zurrustaka ari dela. Erizain batek lotu dio zauria nolazpait.
|
|
|
Preso atxiki dituzten hiru alemanak ezarriko ote dituzten lan horretan, baina kapitainak manua eman die eurek ditzaten hilak hobiratu, preso alemanak bakean utzirik. Gorpuak hobiratu aitzinetik, Requiem
|
bat
erran dute orok bat, Etxeber erretoreak gidaturik, arrosarioak errunez. Holetan, berria heldu da 249.eko gizonetan ere galera handiak izan direla, berri etsigarria, horretan ere bai baitira euskaldunak anitz, helduenetarik, aita familiakoak anitz.
|
|
|
Gorpu bat guziz xehakatua antzeman zuten, uniformea ere guziz erraustua, andari alemanak eta frantsesak elkarri beha baratu baitziren, gorpua nork behar ote zuen altxatu asmatu ezinik. Nolazpait adostu zuten gorpuak frantsesa behar zuela izan, hazpegiei eta heinari kasu emanik, aski ttipia iritzi baitzuten alemanetarik izateko; eta, orduan, andari aleman
|
batek
erran zion Marianori, nehoiz gerla bururatuko balitz, Alemaniarat behar zitzaiola bisitan joan. Holetan, bertze hitzik trukatu gabe, izena eta adreza izkiriatu zizkion alemanak paper zati batean.
|
|
|
Botiga atarian emazte aldra bat bildua da, saski erdi beteak besoetarik zintzilik dituztela gehienak, guziak arrangura eta pleinu. " Antilletan nahikoa azukre ba omen duzu bada",
|
batek
erran. " Itsasontziak eskas, ordea", bertzeak ihardetsi.
|
|
|
Adiskide apurrak su zelaietan, lanik ez etxean, gutiago karrikan, terraza batean eseri da Etien Bonnat, kafe bat hurrupatzeko asmoz; baina ondoko mahaiko hiru gizon helduen solasak aditzen ditu. Ingelesak arras gizon bitxiak direla, gerlarentzat kaburik ez dutenak, ez zain, ez odol, eta frantsesei laguntza urria eman dietela gerla hastetik; hara zer duen gizon horietarik
|
batek
erran. Bertzeak errusiarrekin du tema:
|
|
|
Erranen dio. Bretoia baita, Manexi bitxi eginen zaion azentu
|
batez
erranen dio andari horrek. Mediku batekin hitz egin duela.
|
|
|
Etxeko sarreran ezarriko dute gorpua kutxan, bi xirio saihetsetan pizturik. Ura benedikatu du erretoreak, erramu adaxkak ber. Bihar, Faustinek ikusiko ez duen zeremonia horretan, Etxeber erretoreak De Profundis
|
bat
erranen du, eta Miserere Mei Deus kantatuz abiatuko dira etxetik, gizonek kutxa sorbaldetan harturik. Gibeletik izanen dute segizioa, lehen auzoekin aitzinean, senideekin eta gainerateko auzoekin ondotik.
|
|
2018
|
|
|
[...] Halaber, lurralde batean leku historikoak eta sinbolikoak ere badaude; edo beste gisa
|
batera
errateko, leku historikoek ere lotzen dute lurralde bat nazio identitatearekin, oroimen leku horiek erabiltzen baitira frogatzat lurralde horiek izaera propioa dutela baieztatzeko, okupatua izan ala ez.
|
|
2023
|
|
|
Bada honi lotuta gogoratu dudan anekdota berezi bat: hogeita lau urtez beste lagun batzuekin batera talde bat sortu genuen, ez nuke konpainia
|
bat
errango zeren eredu ekonomiko sozial eta politiko berezia genuen, “kolektiboa”, eta frantsesez horrek badu izen bat: “troup” erraten da, eta ez “compagnie”.
|