|
2017
|
|
|
Eta bi belaunaldiren buruan nolako jauzia edo etena gerta daitekeen jabetzeko, aski da aitona amonen eta iloben arteko solas bat entzutea Euskal Herriko edozein bazterretan. Jakina, hiztun berriek eta ofizialtasunak egundoko aldakuntza dakarkiote hizkerari hasieran, baina egonkortasuna ere bai luzera,
|
batez
ere gizarte modernoetan, eskolari eta hedabideei esker. Beraz, esan daiteke bi ahoko ezpata dela ofizialtasunik eta hiztun berririk eza formen iraunkortasunari begira.
|
|
2019
|
|
|
Alabaina, ez da erraza esatea zer eratako ekarpena egin diezaiokeen Marxen komunismoarekiko ikusmoldeak XXI. mendeari. Izan ere, Marxen pentsamoldea oso konplexua da; gainera, bizitzaren azken urteetan, Pariseko komunaren porrotaren ondoren, badirudi Marxek alde batera utzi zituela bere axioma politiko batzuk,
|
batez
ere gizarte komunista baten eraikuntzarako ezinbestekoak ziren aurrebaldintza materialei zegozkienak.3 Horrekin batera, onartua dago desberdintasun handiak daudela bere bi obra nagusien artean —Kapitala eta Grundrisse4— eta Marxen pentsamenduak ezin direla ulertu adierazpen gutxi batzuetatik abiatuz; izan ere," azterketa mailaren sakontasuna etengabe aldatzen zuen, jomuga politikoa...
|
|
|
Eta kontraesan printzipal eta sekundarioenak ere ez. Klase, arraza, sexu, nazio edota naturarekiko arazoak modu asimetrikoetan agertzen zaizkigu denbora eta leku desberdinetan eta marxismoaren lanabesak erabilgarriak dira kasu gehienetan
|
batez
ere gizarte kapitalistetan askatasunaren bideak irekitzeko. Baina ez dugu" katoi" bat, metodo marxista bakar eta unibertsala edozein egoera eta denboran aplika daitekeena.
|
|
|
Feministek bat egin dezakete, baita, Marxek imajinatu zuen munduaren irudiarekin, lan banaketa sozialetik harago doan munduarekin, nahiz eta ziurtatu nahiko duten goizean ehizan, arratsean arrantzan eta afalostean maiseaketan jardun ostean denbora izango dutela guztien artean garbitasuna egiteko eta umeak zaintzeko. Halere, politika feministek erakutsi digute ezin dugula onartu Marxek lanari eta klase borrokari buruz duen ikusmoldea eta, funtsezkoagoa dena, uko egin behar diogula Marxen lan publikatu guztiak zeharkatzen dituen ideia horri, hots, esaten duena kapitalismoa ezinbesteko urrats bat dela edo izan dela giza emantzipazioaren historian, bai eta ezinbesteko aurrebaldintza
|
bat
ere gizarte komunista baten eraikuntzan. Hori argi eduki behar dugu; izan ere, egiaztatuta dago Marxen ideia hau kontu handiz hartzekoa dela, alegia, kapitalismoaren garapenak langilearen autonomia eta gizarte lankidetza areagotzen dituela eta gisa horretan bere buruaren desagerpenerantz lan egiten duela dioen ideia.
|