|
2008
|
|
|
Egile beraren beste artikulu
|
bat
ere agertu zen 1897ko erdialde hartan Euskal Akademiaren alde58 Eta testuinguru horretan Azkue, lehendik ere Euskal Akademiaren zale zena, proposamen artikulatu bat idaztera animatu zen, Donibane Lohizuneko Abadiaren lore jokoetan aurkeztu zuena 1897ko abuztuan59 Testua Euskalduna aldizkarian agertu zen osorik zenbait hilabete geroago, sinadura gabe, baina Donibane Lohizunen aurkeztu zela zehaztu... Beraz ez da dudarik Azkuerena dela60 Bases, para, la, creación, de, una. Academia, de, la, lengua?
|
|
|
–TxadonZaya?, Zinkunegi, Zuza eta. Larreko? kenduta, ez zen 1919an beste iritzi bakar
|
bat
ere agertu Euzkadi egunkarian euskaraz Akademia nolabait kritikatuz. Eta hor ezin aipa daiteke zentsura arazorik, euskal atala, hara heltzen ziren gutunak barne,. Kirikiñok?
|
|
2013
|
|
|
Horren gibelean herrimina nabari zen, eta horregatik diogu kantuaren bidez Euskal Herria ekartzen zutela gogora, Euskal Herriak presentzia hartzen zuela. Beste
|
batean
ere agertu zuen kantuaren bidez Euskal Herriaren presentzia:
|
|
|
Gerlan egoteak eragiten zuen nekea beste gisa
|
batez
ere agertu izan zuen. Behin, Argonetik joan zirela kontatu zuen, lehen lerroetatik 80 kilometro urrunago.
|
|
|
Hala ere, ez zen hainbeste mintzo horrelako ariketa fisikoez, eta mintzo zenean ere, azaletik. Baina beste artikulu
|
batean
ere agertu zuen ariketa fisikoen beharra, pausan geldirik egonez gizentzen zirelako. Soldaduak indartsu atxikitzeko eta ez alfertzeko behar hori aipatu zuen Jean Etxeparek ere.
|
|
|
Prentsaren askatasuna bermatzen zuen legearekin batean, prentsaren arrakasta segurtatzeko beste elementu ezinbesteko
|
bat
ere agertu zen: gero eta herritar gehiago alfabetatua zen, eta beraz, gero eta gehiago ziren irakurtzen zekitenak.
|
|
2021
|
|
|
Izen sintagman perpaus erlatibo
|
bat
ere agertzen bada, orduan izen bereziak, zerbait hartzekotan, erakuslea hartzen du, baina ez mugatzailea: Hau ez da nik ezagutu nuen Joxe (edo Joxe hura/* Joxea).
|
|
|
Aditzekin ez ezik beste zenbait postposizio edo adberbiorekin (aurrera, aitzina, behera, gora...)
|
batera
ere agertzen ahal zaigu ablatiboa osagarri gisa: Eskaileretatik behera erori nintzen; Estratatik gora joango gara; Marra horretatik aurrera ez zaitez pasa; Bihartik aitzina isilik egongo naiz.
|
|
|
Alegiazko forma
|
baten aurrean
ere ager daiteke omen: Zientzilari adituek diotenez edozein arbolatan sor omen liteke mihura, baina batez ere (Perurena); Ireki ondoren berriz ere lehen bezalaxe utziko omen lukete, moztu dutela ez nabaritzeko moduan, baina ez diet utzi nahi izan (Saizarbitoria); Medikuek diotenez, golpean zendu omen ditaike Mayi (Herria); Gaineratekoek ez dute oraino aterabiderik kausitu, ezi bertzean lantegia hetsiko omen lukete (Herria); Irakurketa rantxoan bertan egingo omen genuke, eta jende gutxirekin (Atxaga).
|
|
|
Prozesu hori, bestalde, izan daiteke berezkoa nahiz egileduna. Berezko prozesuan, prozesu horren eragile
|
bat
ere ager daiteke perpaus nagusian. Egiledun prozesua, jarduera edo dirauen ekintza da (psikikoak barne); egilea, perpaus nagusiko subjektua da.
|
|
|
Altubek (1929: § 125) seinalatu zuen bezala, euskaraz beste modu
|
batean
ere ager daiteke korrelaziozko egitura hau, ondoko adibideetan ikus daitekeen bezala: Berak zer esaten eban?
|
|
|
Eta horretan bereizten dira Bihar lan egingo dut, etzi jai izateko bezalako helburuzkoetatik: azken honetan, mendeko perpausean aipatzen den xedea lortzeko burutzen da perpaus nagusian esaten dena, eta askotan nolabaiteko borondate
|
bat
ere agertzen da, baina t (z) ekotan/ t (z) ekotz daramaten baldintzazkoekin, adierazten da xede hori lortzeko nahitaezkoa dela perpaus nagusian aipatzen dena egitea; helburuzkoan, ordea, erlazioa askeagoa da eta ez da horrelakorik iradokitzen (ikus 37 kapitulua).
|
|
|
16.2.2o Bat zenbatzailea beste kuantifikatzaile konplexuago
|
baten barnean
ere agertzen ahal da: Baso bat ur eskatu zuen.
|
|
|
Partizipioa erlatibo libro laburtu
|
batean
ere ager daiteke egin aditzarekin, norbaiten alegiazko jarrera adierazteko: Ez ikusiarena egin zuen.
|
|
|
Pozten naiz zu hemen ikusteaz; Biltzarraren antolatzeaz arduratu da; Ahalegin berezi bat egiteaz mintzatu ziren; Haurrei tratu desonestak egiteaz akusatua izan da (Herria); Ohartu da bere huts egiteaz; Ez naiz fio harekin joateaz. Aditz izena instrumental mugatuan postposizio
|
batekin
ere ager daiteke (gero, gain (era), bestalde): Etxera itzultzeaz geroz zoriontsu da; Etxea garbitzeaz gain, afaria prestatu zuen; Han eskola egiteaz bertzalde doktoragoa apailatu zuen (Lafitte).
|
|
|
2.9c Postposizio sintagmen burua ere maiz adberbio bat izan ohi da, eta buru horrekin batera osagarri
|
bat
ere agertuko da. Adibidez:
|
|
|
Perpausaren zati handiago
|
baten ondoren
ere ager daiteke aldiz eta are perpaus baten ondoren ere, aditzaren ondo ondoan maiz: Usatu zara anitz minzatzen, hitz guztiaz juramentu egiten, usat zaitez bada orain, aldiz, iuramentuen uzten (Axular); Mintzo zara, zu, zure pentsuen arabera; ni mintzo naiz, aldiz, dudan ezin emanezko lekukotasunez seguratuak diren gauzen gainean finkatzen naizelarik (Lapeire); Jainko Aitari ematen zaion adin handiak aldiz gogoratzen digu haren probidentzia eta larderia handia (Xarriton); Handik alde egin genuelarik, aldiz, uste nuen ezinen nuela sekula idatzi, luma eskuan atxikitzerik ez nuela sekula izanen (Montoia).
|