|
2003
|
|
|
Igo, apunteak atera, eta lastaira gainean egokitu nintzen. Ikasi behar nuen,
|
batez
ere aditzak," lekarzkiguke"," geniezazkiokeen" eta halakoak; seguru nengoen aditzok barra
|
|
2005
|
|
|
zumea bezala bazerabilkan eskuara, gogo bihotzak eta aldarteak gidari (1971: hi tzaur., 38). Aditzaren erabileran oinarritzen da josturaren zalutasun hori;
|
batez
ere aditz elipsi eta inversioetan, hein bat adizki trinkoetan. Aditz laguntzailearen elipsia bereziki kontaeran baliatzen du, aditzoina usu hutsik ezarriz, edo aditz nagusia partizipioan.
|
|
2007
|
|
|
Artikulu honetan erakutsi gura nuke helburu nagusitzat Harpoi baten eran liburuan, J. B. Agirrek idatzia, galdegaiaren legea ustela dela narrazioetako hasiera perpausetan. Helburu sekundariotzat manipulatu nahi nituzke hasiera perpausok, beste hurrenkera batzuk eman osagaiei(
|
batez
ere aditzari eta galdegaiari), eta alderatu jatorrizko perpausa eta aldaerak komunikazioaren aldetik (zein sekuentzia irakurtzen den errazen edo nekezen, eta zergatik).
|
|
2009
|
|
|
Lexikoko puntu askotan batasuna egin gabe zegoen, eta lan horrek bideratzen ditu idazleek zituzten hainbeste kezka eta zalantza. Bestetik, batzuetan informazioa ere ematen da, behar denean,
|
batez
ere aditz erregimenari buruz, erabilerari buruz... eta abar. Hori da hitz zerrenda horren ekarpenik handiena.
|
|
|
azpi marra garri en eta ko-a, zazpi txataltxoz osatu baitugu hitz dontsua. Latin hiztunek ere bazuten arte beretik dezente,
|
batez
ere aditzen aurre atzetan erantsiko zizkioten aurrizki nahiz atzizkiekiko. Eta kontzisio bilduzale eta trinkozaletik ere badugu euskaran ere:
|
|
2010
|
|
|
Bezperan etorri zitzaidan bisitan Alex, ustekabean, bere lehengusu kamioilaria Parisera zetorrela baliatuta. Etorri zenetik, bioi pertsona bakarra bagina bezala hitz egiten zigun, proportzio berean zuzentzen zizkigun begiradak, eta aditza,
|
batez
ere aditza.
|
|
2017
|
|
|
Panpina mainontzi bakoitzari aguardienta koilaretara bina jartzen zizkien ezpain hegian, edan zezaten. Handik gutxira ez zen zinkurina eta ereta bakar
|
bat
ere aditzen.
|
|
2019
|
|
|
Nocedal, Félix Sardá eta M. Menéndez Pelayoren ideiak sutsuki aldeztu zituen, nazionalismo espainola eta ortodoxia katolikoa uztartuz. Euskalaritzan
|
batez
ere aditzaren azterketan nabarmendu zen, baina ez litzateke Telefonoa’ren sortze ta aurrerapena (1929) hitzaldiko saio terminologikoa ahaztu behar.206 Gipuzkoako integristen artean euskarazko eskolak eta teatro lanak antolatzen aritu
|
|
|
Nornahirekin ia. Aitortu behar dut gure euskalkia erabiltzean ere, den mendreneko duda badudalarik
|
batez
ere aditz forma ezohikoetan (ezan+ KE!), batura jotzen dudala. Salbuespen bakarra, toka noka.
|
|
2021
|
|
|
Genitiboa ere sintaxiari dagozkion funtzioak betetzen aurki dezakegu. Batetik, aspektu prospektiboa adierazteko erabiltzen da ekialdeko hizkeretan (esaterako, joanen naiz),
|
batez
ere aditzaren partizipioak n amaiera duenean. Aipatzekoa da, testuinguru horretan, mendebaldeko eta erdialdeko hizkeretan postposizio bat baliatzen dela, alegia, erlaziozko ko atzizkia.
|
|
|
Agian ez da saltzaile izenaren ondoan agertuko, baina orduan testuinguruak argituko digu zer saltzen duen saltzaile horrek; entziklopedia bat erosi dut eta saltzaileak esan dit ez naizela sekula damutuko perpausean, esaterako, argi dago zer saldu didaten.
|
Batez
ere aditz kategoria oinarri duten atzizkiak aztertzean (§ 4.2.4, § 4.4.1, § 4.5.1, § 5.4.6, § 5.5) eta hitz elkartu sintetikoak aztertzean arduratuko gara argumentu egituraz (§ 7.2.7, § 8.2.3).
|
|
|
Ekialdekoa da
|
batez
ere aditz jokatuaren gainean eraikitako egitura (ikus EGLU VI: 244); partizipiodun kasu bakan batzuk badira, hala ere, Duvoisin, Elizanburu, Mattin, Xalbador eta Miranderen lanetan.
|
|
|
|
Batez
ere aditz ezabaketak dira edota juntagailuaren adibideetan atzeman daitezkeenak. Ezabaketok —bai aditz osoarenak bai laguntzailearenak ere— eskuineko osagaian egiteko joera ageri da oro har:
|
|
|
batetik, hi nahiko markatua da —ezin da noiznahi eta nolanahi erabili— eta erabileran alokutiboaren adizkiekin lotzen dugu ezinbestean; bestetik, zu bigarren pertsona singularra bezala erabiltzen dugu, eta zuek, berriz, bigarren pertsona plurala. Baina zuek hori berriagoa da, eta euskal morfologiak,
|
batez
ere aditzak, garbi erakusten du geroago sortu den zerbait dela, nahiz euskaraz argitaratutako lehenbiziko liburuan (Etxepare 1545) ageri den dagoeneko. Beraz, aldaketa hau gertatu da historian zehar euskal izenordainekin:
|
|
|
Hainbatetan,
|
batez
ere aditzen esanguran bertan ikus daiteke osagai jakin bat estuki lotuta dagoela aditzaren esanahi jakin batekin. Horrela, atera aditza ergatibo eta datibo argumentuak dituelakoan baizik ez da agertzen Euskaltzaindiaren Hiztegian, baina, bestalde, denbora izenekin batera (norbaiti segundoak atera) badirudi datibo hori ezinbestekoa dela, esanguran behintzat.
|