|
2001
|
|
|
Orokorrean ona da, azken bost urteetan poliki poliki berreskuratzen ari da,
|
batez
ere Araban, baina askoz hobeto egon liteke. Txikiziorik handienak 70 urteetan gertatu ziren eta leku batzuetan kalteak behin betikoak dira.
|
|
2002
|
|
|
|
Batez
ere Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan saltzen dira Tartalo produktuak. Nahiko mugatuak dira nire salmenta puntuak.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, Espainia osoko pentsiodun gehien dituen zazpigarren erkidegoa da EAE, guztizkoaren %5, 7 hartzen du, eta atzetik ditu Andaluzia, Katalunia, Madril, Galizia eta Gaztela eta Leon. Pentsiodunen kopurua %2 hazi da Euskadin aurreko urtearekin alderatuta,
|
batez
ere Araban, %3, 1 hazi baita. Pentsio motak Herrialde osoan, 8.210.445 pentsiora iritsi zen Gizarte Segurantzaren kotizaziopeko pentsioen kopurua, hau da, urte batetik bestera% 1,6 igo zen.
|
|
2007
|
|
|
euskara gero eta gehiago erabiltzearena. Zehatzago, 2006ko haur eta gazteen adin taldeak dira euskara gehien erabiltzen dutenak,
|
batez
ere Araban (%6, 8 eta %6, 6, hurrenez hurren), baina baita Gasteizen ere (%5, 8 eta %6, 3, hurrenez hurren).
|
|
|
euskara gero eta gehiago erabiltzearena. Zehatzago, 2006ko haur eta gazteen adin taldeak dira euskara gehien erabiltzen dutenak,
|
batez
ere Araban (%6, 8 eta %6, 6, hurrenez hurren), baina baita Gasteizen ere (%5, 8 eta %6, 3, hurrenez hurren).
|
|
|
Jakingarri interesgarriak aurki daitezke era berean, Errioxako Donemiliagako Kartularioan ere (1025),
|
batez
ere Arabako toki izenen zerrenda luze bezain aberatsa ematen zaigulako, monasterioari burdina edo abere zergak ordaintzen zizkienena. Aurrerago gehituko dugu informazioa honezaz.
|
|
|
Beronen bidez ezagutzen ditugu ondoen Erdi Aroko Arabako toki izenak, bai euskal jatorrikoak, bai erromantze jatorrikoak. Euskal itxura osoko herri izen mordoa ageri da hor,
|
batez
ere Arabako Lautadakoak. Goizetiko dokumentazioa izanik, toki izenok euren zahar itxura osoa gorde dute; euron euskalduntasuna ageri agerikoa da; are gehiago, sartaldeko hizkeraezaugarriak ezagun dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Iparraldetik zetorren zazpi probintzien lurraldetasun diskurtso bateratuak Larramendi eta Hegoaldeko beste euskal idazle batzuen artean eraginen bat izan bazuen ere, ez dirudi Hego Euskal Herriko elite politikoen artean oihartzun handirik izan zuenik, XIX. mendera arte bederen. Aitzitik euskal herrialde desberdinak biltzen zituen lurraldetasun ideia berri bat azaldu zen,
|
batez
ere Araba, Bizkaia eta Gipuzkoara mugatua. Hola, XVIII. mendean Euskalerriaren Adiskideen Elkarteak Irurac bat formula sortu zuen.
|
|
|
Pixkanaka gora eginez joan da, eta gaur egun guztira 10 kooperatiba dira, 600 bazkiderekin.
|
Batez
ere Arabakoak dira, baita Burgosko iparraldekoak ere. Laboreen merkatuan erdietsi dugun kuota bi herenekoa da, gutxi gorabehera.
|
|
|
Izan ere, iragarpenen arabera, 1.000 metrotik 200 metrotaraino jaits daiteke elurra. Atzo elurra kentzeko makinak erne egon ziren,
|
batez
ere Arabako eta Nafarroako errepideetan. Urkiaga, Artesiaga eta Egozkue mendateetan kateak behar zituzten atzo.
|
|
2009
|
|
|
Hori bai, euri ugari botako du datozen orduetan. Arazoak izan dira goizean zehar euskal errepideetan elurraren ondorioz,
|
batez
ere Araban eta Nafarroan. Bestalde, eta datozen orduetarako prezipitazio handiak espero direnez, Uribarriko urtegiaren uhateak irekitzea erabaki dute, botako duen euri kopuruak arazorik eragin ez dezan.
|
|
|
Joan den igandean, Arabako babarrun pikartaren aldeko festa egin zuten Pobesen. Garlan kooperatibak antolatuta, jende pila etorri zen Pobesera herri kirolaz, eskulangintza azokaz eta bertoko produktuez gozatzera, baina
|
batez
ere Arabako babarrun pikarta dastatzera, â?. Boilurâ. Arabako elkarte gastronomikoen federazioak dasta handia prestatu baitzuen.
|
|
|
Hotza egin zuen
|
batez
ere Araban, eta izotzak eragin zituen eragozpen gehien. Guardia, Eltziego, Lantziego eta Gaubeako ikastetxeetako hainbat ikaslek ezin izan zuten eskolara joan, garraioarekin izandako arazoengatik.
|
|
|
Krisiari buruz hitz egitean, euskal erakundeetako ordezkariek
|
batez
ere Araba, Bizkai eta Gipuzkoakoek esaldi bat behin eta berriro erabili dute: Baina gure egoera besteena baino hobea da etxeko lanak ondo egin ditugulako.
|
|
|
Enpresen etekinak zergapetzeko tasaren jaitsierari eta jardueraren moteltzearen ondorioz. BEZa ere jaitsi da,
|
batez
ere Araban, heren bat murriztu baita. Xabier Agirre ahaldunaren arabera, autogintzaren eta eraikuntzaren pisuaren ondorioz izan da.
|
|
2010
|
|
|
Elur apur bat botako du, 500 metrotik gora, astearteko lehen orduan,
|
batez
ere Araban eta Nafarroan, baina eguerdirako elur maila 1.000 metrotik gora igoko da. Eusko Jaurlaritzaren Herrizaingo Sailak izozteek eta tenperatura hotzek asteartera arte jarraituko dutela ohartarazi du.
|
|
|
Mendebaldeko haizea ibiliko da, eta hodeitza eta prezipitazio gehiena kostaldean geratuko da. Ostarteak zabaldu daitezke,
|
batez
ere Araban eta Nafarroan. Txingorra eta izotza ere ager daitezke.
|
|
|
Mendebaldeko haizea ibiliko da, eta hodeitza eta prezipitazio gehiena kostaldean geratuko da. Ostarteak zabaldu daitezke,
|
batez
ere Araban eta Nafarroan. Txingorra eta izotza ere ager daitezke.
|
|
|
Erakundeak ere irtenbide zientifikoaren bila ari ziren.
|
Batez
ere Arabako Foru Aldundia, baina Eusko Jaurlaritzaren Kultura Saila ere mugitu zen norabide horretan. Isilpean, diskrezio handi samarrez, baina mugitu zen.
|
|
|
1970eko hamarkadan hasi nintzen euskara ikasten, eta harrezkero interes handiz jarraitzen dut berari lotutako guztia. Aurkikuntzen inguruko eztabaida gertutik segitzen hasi nintzen,
|
batez
ere Arabako Foru Aldundiak aztarnategia itxi eta haren zuzendari Eliseo Gilen aurka kereila jartzea erabaki zuenez geroztik. Poliki poliki, gertatutakoak ezagutuz joan nintzen, eta baita, halako batean, zeintzuk ziren Lurmeneko zuzendariaren eta haren taldearen aurkako neurriak abiarazi zituzten balizko frogak ere.
|
|
2012
|
|
|
Ez da erraza izango: Ipar Kutxak
|
batez
ere Araban eta Bizkaian dauzka bulegoak, eta Euskadiko Kutxak ere bulego asko dauzka bi probintzia horietan. Beraz, zenbait bulego itxi eta langileak kaleratu ditu.
|
|
|
Gaur egun, foru aldundiek oso eragin garrantzitsuadaukate gure bizimoduan, finantzaketa ahalmentsu eta oso autonomoa, kontzertueta foru hobekuntzaren bidez? eta botere handi hori sostengatzen duen arkitekturaparlamentarioa?
|
batez
ere Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Batzar Nagusieidagokienez, oso oso ahula da:
|
|
|
Gaur egun, foru aldundiek oso eragin garrantzitsuadaukate gure bizimoduan, finantzaketa ahalmentsu eta oso autonomoa, kontzertueta foru hobekuntzaren bidez? eta botere handi hori sostengatzen duen arkitekturaparlamentarioa?
|
batez
ere Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Batzar Nagusieidagokienez, oso oso ahula da:
|
|
2013
|
|
|
Araban mutil gazte ezkongabeen zaindaria zen, horregatik halakoak ateratzen ziren errondan. Herriko gazteriarekin lotura handia duen martiria da,
|
batez
ere Araba aldean, eta herri askotan egun horretan beren jaieguna ospatzen zuten.
|
|
|
Gu ere asko mugitzen ginen,
|
batez
ere Araba aldera; Landa, Marieta eta Ozaeta dira gehien joaten ginen herriak. Hori bai, bizikletan eta bidezidor txikietatik; orduan ez ginen autoan edo autobusean parrandara joaten, gaur egun egiten den moduan.
|
|
2014
|
|
|
Espainiako Gobernua aldekoa da. Euskal Herrian,
|
batez
ere Araban eragin du zeresana fracking ak, han egin baitituzte azterketa gehienak. Talde ekologisten arabera, Arabako lurren %88 hartzen dituzte gasa bilatzeko proiektuek.
|
|
|
Gainera, berehala hasi ziren susmoak gasa ateratzeko teknikari buruz, ingurumenarentzat arriskutsua delakoan. Taldeak osatu dituzte batean eta bestean,
|
batez
ere Araban. Sinadura bilketa egin dute, fracking a galarazteko eskaria.
|
|
2016
|
|
|
Desberdintasuna ikusten dut alderdi abertzaleen eta ez direnen artean, baita hizkuntza politika tratatzeko moduan ere». Gogoeta hori
|
batez
ere Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikuspegitik egina dela azaldu du Nogerasek. Aldaketa politikoek bultzada berri bat ekarri liokete euskarari, haren iritziz:
|
|
|
Ezagutzan pauso nabarmenak eman dira azken hamarkadetan,
|
batez
ere Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Hiru herrialde horietako administrazioetako langileen %59k ziurtatua daukate eskatzen zaien euskara gaitasuna, eta %9k, eskatzen zaien maila baino baxuagoko bat; hirutik batek ez du maila egiaztatu.
|
|
2021
|
|
|
Azken lau asteetako daturik makurrena da hori.
|
Batez
ere Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako datuek sortu dute kezka. Hiru lurralde horietan, intzidentzia metatuaren jaitsiera moteldu egin da azken egunotan, eta «joera aldaketa baten hasiera» izan daitekeela ohartarazi zuen atzo Gotzone Sagardui Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak.
|
|
|
Fernando Simon Espainiako Gobernuko Osasun Larrialdien zuzendariak ez zuela uste erantzun zion: bai, positibo berriak ari ziren ugaritzen,
|
batez
ere Araban eta Bizkaian, baina asko asintomatikoak zirela zehaztu zuen. Datuak ez ziren lehen olatukoak bezalakoak, baina abuztu erditik aurrera hasi zen sentitzen heriotzak ugaritzen ari zirela.
|
|
|
Pandemiak atzerapauso handia eragin du hizkuntzaren erabileran; oztopo nabarmena izan da, batez ere, euskara lehen hizkuntza ez den etxeetan. Uste dut,
|
batez
ere Araban, bertsogintza badela gune hori urratzeko bidea ere. Eta zentzu horretan oso baliagarria izan zen gure irakasleek itxialdian egin zuten lana, euskara etxe horietara ere irits zedin.
|
|
2022
|
|
|
Bertan «pintaketak eta gayen aurkako jazarpena» egon dela salatu dute. Hala ere, nabarmendu dute LGTBIfobiaren aurkako borrokan ere pauso garrantzitsuak ematen ari direla,
|
batez
ere Arabako hiriburuan.
|
|
2023
|
|
|
Padurak bete ditugu eta konplexu industrialak egin ditugu. Nekazaritzari dagokionez,
|
batez
ere Araban eta Nafarroan, nekazaritza industrial asko daukagu.
|