|
2000
|
|
|
urdailak zuku dena hartzen du eta oso beteta zauden sentsazioarekin batera gosea gutxitzen du. Sagar ale bakoitzaren% 85 jangarria da; 100 gramok 50 kaloria ematen du, arrautza egosi
|
baten
erdiak adinaxe. Eta... gaur egun oso kontuan izateko beste datu bat:
|
|
|
Alabaina, sona handiena duten telebistetan jakin badakite kate baten heldutasuna fikziozko telesailekin ez ezik, erreportaje eta dokumentalen bidez ere lortzen dela. Ikerketa erreportaje batek esaterako, batez beste 15 milioi pezetako (600.000 bat libera) aurrekontua behar du, ikuskizun saio
|
baten
erdia, alegia. Xedea, berezko ekoizpena egitea baldin bada, kanpoko kateei erosi gabe (%80 Britainia Handiko BBC kateari), erreportajea egiteko epea bi hilabete ingurukoa izaten da.
|
|
|
Hemen Pirinioetara joan behar duzu horrelako makrofauna ikusteko. Han dokumental
|
baten
erdian zaude
|
|
|
Beste batzuetan erabat asmatu egiten duzu: Otto Petteren etxe zahar hori hasieran zelai zabal
|
baten
erdian zegoen. Baina istorioan sute bat dago, eta hain zuzen istorio horrek eramaten nau pareta jartzera:
|
|
|
Bitxia da: eztanda arrotz batek ekarri ninduen Eirera, eta orain neu nago eztanda
|
baten
erdian. Gudaren saltsan sentitzen dut neure burua, oraindik Ipar Irlandatik hain urrun nagoen honetan.
|
|
|
Eta orduan bai, orduan ondo itsatsi nituen aurikularrak nire belarrietan. Laino mehe
|
baten
erdian gindoazen, bide estu eta amaigabe baten gainean, zelan azaldu... Zerua inoiz ikusi dudan grisena zen, eta errepidearen albo bietan ehun laku eta beste ehun gehiago etengabean, belar motza eta marroia, lurrari zohikatza ostu dioten seinaleak han eta hemengo zulo beltz sakonetan, ardiak bide erdian asfaltoaren arrakaletatik sortzen diren belartxoak janez, mendixken gailur borobilduak, eta Breschi jaunaren pianoa denaren gainetik, kaio harro baten hegaldi pausatuaren moduan, denaren gainetik eta denarekin bat eginik.
|
|
|
galderak eta galderak ditut buruan, galderak bere batez. Zeren gero eta konbentzituago bainago ezen galderak bertze galdera batzuekin baizik ezin ihardets daitezkeela, eta iragan zitzaidala —neuri bai bederen, eta aspaldi gainerat— ihardespen klar eta garbien aldia eta sasoina... eta zeren neure burua, anitzetan, tenpesta
|
baten
erdian bezala baitakusat, eta galdera batek bere haize kolpea jo orduko bertze bat baitatorkit, bertze haize kolpe batekin...
|
|
|
Eta, ongi endelega diezadazun, behin
|
batean
erdi serio erdi txantxetan erran zidana oroitaraziko dizut:
|
|
|
Baina, nahaste borraste hartan amildu aitzin, kontent nengoen ni osabarekin, kontent jaun Marcelekin.
|
Batek
erdi batean zuen arrazoin, bertzeak bertze erdian, eta ni gogara nengoen bi erdiekin. Gogara eta xuxen, ustez.
|
|
|
hartarik libratzen garenean, uste izaiten dugu ezen ez garela berriro eroriko, zeren, zentzua berreskuraturik, ezinezkoa iduritzen zaigun; baina, noiz eta ustekabean berriro harrapatzen baikaitu, galtzen dugu bertze behin zentzua eta, zuriezina zuritu nahian, asmatzen ditugu zentzurik gabeko zentzugabekeriarik handienak, halako moldez, non bailirudike ezen zentzua galtzeari irizten diogula zentzuzkoen. Eta hala galduko nuen berant baino lehen, tenpesta izugarri
|
baten
erdian, ezker oineko behatza, nola jakinaraziko baitizut xeheroago hemendik orri guti batzuetarat, eta hala eginen nuen aitzina, halarik ere, mutilazionearen ondoko lehen abiaduran eta apoderan itsasoaren aurka senti nezakeen gorrotoari bertze amorio suerte bat zerraiola...
|
|
|
Nire kankarro aldera luzatu nintzen. Labar zorrotzeko kristalezko irla tikiak baizik ez nituen kausitu barra gainean, ginebrazko ozeano
|
baten
erdian. Erdian, txanpon handi bat, krimenean erabilitako arma.
|
|
|
Etorbide luze
|
baten
erdian ginen, autoko lau keinukariak piztuta. Bapore noragabetua tifoiak hustutako portuan.
|
|
|
Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana. Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts
|
baten
erdian abandonatuta dagoen naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere. Beste zigarro bat piztu nuen, eta une hartantxe itsuak ahots lakarrez errepikatu zuen:
|
|
|
Etxean, eskolan, komunean eta zuhaitz baten gerizpean. Ohean eta arto sail
|
baten
erdian. Hondartzara joaten ginen egun beroetan, Edurne noiz urrutiratuko egoten nintzen, harkaitzetara zerbait irakurtzera joateko.
|
|
|
8 Mary Landford bihotz
|
baten
erdian agurka ari da.
|
|
|
3 Sutan dagoen oihan
|
baten
erdian, Ruben apartsu bati begira dago.
|
|
|
4 Jende pila bat dagoen komun
|
baten
erdian, Mary Landford sagar handi bat besarkatzen ari da.
|
|
|
Venezuelarrak zalantza
|
baten
erdian bizi omen dira, edo huevon bat izan edo coño de madre bat izan. Autoan zoazelarik, aurrekoari bozina jotzen zaio etengabe" Que haces, huevon" oihukatuz.
|
|
|
Euli urdin
|
bat
erdian egan dabil, ala geldi dago?
|
|
|
Oheetariko batean norbait remobitu zen. " Etxean egina", esan zuen Lazarok harroki; norbait hura jaiki, bata
|
bat
erdi jantzita;" gabon, emazte", esan zuen Lazarok, halakoxe umorez; emakumeak zerbait esan zuen; apika hizkuntza atzerriko batean, Xanek ez baitzuen ulertu; eta Lazarok, hain zuzen ere: " zer diñozu, emazte?", jaurtiki zion;" hitz egizu klaro, komeni denez"; ez zion emazteak jaramonik egin; sukaldera joaki, baso bat ur edan, fregaderaren kontra apoiatuta, besoak antxumaturik so gelditu zitzaien;" Xan, Luzi; Luzi, Xan", esan zuen Lazarok; jaiki zen apur bat Xan, Luziri eskua luzatu zion; Luzik laxoki estutu zion; ez zegokeen bestalde emakumea txit umore onean; bistan da, ez ziren orduak; mazelezur handia, ile rubioak nahastuta, begiak ondo ireki ezin zituela zegoen; Lazarok zigarro bat piztu zuen eta:
|
|
|
Bai, orobat isilik, aitatxik. Xanek baso
|
bat
erditik gora bete, eskuratu zion. Aitatxik kulka kulka edan, gero Xani basoa eta botila armarioan jasotzeko adierazi zion.
|
|
|
Ostatuan argi motela, kea eta solas marmarra zegoen. Bi mahai luze alde batean, zutabe
|
bat
erdian, fondoan barra bat: elementu haiek definitzen zuten espazio murritza.
|
|
|
" Honek zer utzi dik...", esan zuen konkorrak; bolumena kendu, pertsiana ondo itxita zegoela konprobatu, argia piztu zuen. Ezkerrean, telebistaren aurrean sofa txiki bat zegoen; eskuinean sukaldea, mahaia, mahaiaren gainean zumogailu bat, ogi erdi bat, ardo botila
|
bat
erdiaz gora beterik, baso zikin bi zeuden. Sabaian tranpilla bat ireki zen, handik buru txiki bat agertu zen, hark konkorrari:
|
|
2001
|
|
|
Nahikoa demokrata ba ote da Ibarretxe? Eta parte hartze izugarri handi
|
baten
erdian," logikak" PP eta PSE EErentzako destinatzen zituen milaka boto bildu ditu. Ibarretxeren ordua dela erabaki dute bozemaileek.
|
|
|
Herriaren behealdeko Zubiaurre zubiaren eskuinaldean (ikus ibilbidea) leku polit
|
batean
Erdi Aroko jauregi jauretxe ederra jasotzen da, izatez bi etxe direlako, bata bestearen kontra, Lili Jauregia eta Lilibea Jauretxea. Gaur egun baserri gisa erabilia, Lili Idiakez familiaren ondarea zen etxe eder honek gotiko Birpizkundeko estiloan harlanduz eginiko monumentu defentsibo oso interesgarria osatzen du.
|
|
|
Askoz errazagoa da emakume
|
bat
erditik zatitzea, denen aurrean karta joko bat egitea baino. Askoz abilezia gehiago behar da kartekin, emakumeak, berak egiten du ikuskizunaren erdia.
|
|
|
Monolitoetara hurbiltzen ari garela, bidezidorra gero eta estuagoa bihurtuz doala, baso
|
baten
erdian sartzen da, eta leku gehienetan segitzeko erraza bada ere, bakar batzuetan sasiek oztopatu egin dezakete eta nahastu gaitzaketen bidebanatzeak ageri daitezke.
|
|
|
Odolaren ahotsa, Euklidesen paseoa eta Uste gabeko erantzuna. Lehen pinturan zuhaitza ikusten dugu paisaia zoragarri eta menditsu
|
baten
erdian. Zuhaitzaren enborrean hiru ate zabaltzen dira, zuhaitza armairu handia balitz bezala.
|
|
|
LEIRE eta JOXEPA sukaldean daude, lanean, nahaste borraste handi
|
baten
erdian.
|
|
|
(?/?) Tomas naiz, gogoratzen zara? (?/?) Borroka
|
baten
erdian nago, bai. (?/?) (Ingurura begira) Zurekin hitz egin nahi dut.
|
|
|
Bestalde, apokrifoak ez diren epigrafeen kasuan (gure idazlearen alter egotzatjo ohi den Ismael Larrea daukagu apokrifo sinatzaile aipagarriena), egia da halaber, narrazioen hasieran beste idazle batzuen aipuak jartzean, Sarrionandiak bere testuatradizio
|
baten
erdian kokatzen duela, idazketaren izaera soziala iradokiz. Izan ere, horixe da lurretako idazlearengan zein, literatura modernoan?
|
|
|
kokatu ohi direnidazle gehienengan erroturik dagoen literatur kontzepzioa: idazlana aurretik idatzidenetik elikatzen dela ulertzen duen kontzepzioa, testu oro testuinguru kultural etaliterario
|
baten
erdian sortua dela ulertzen duen kontzepzioa. Idazleak bere lehenlanetik bertatik azpimarratzen zuenez (eta, poema?
|
|
|
Ez du sekula egiten. Irribarre xume
|
bat
erdi marraztu du soilik, ez diola axola adierazi nahian edo. Ondo dela horrela.
|
|
|
Hobe sikira horrelako zerbait gertatu izan balitzaio. Kamisoi arin
|
batez
erdi estalitako emakumezko ederren bat pare parean begira suertatu edo horrelakoren bat. Abentura bat.
|
|
|
Kontua da Japoniako espedizio bat zegoela zortzimilako mendi bateko kanpamentu nagusian. Eta igotzen hasi zirela eta nahiko goian beste espedizio bat aurkitu zutela, poloniarra edo suitzarra, eta espedizio horretako kide
|
bat
erdi hilda zegoela eta lagunek ezin zutela jaitsi eta japoniarrei eskatu zietela laguntza eta japoniarrek ezetz, ez zutela jaitsiko, mendia igotzera joan zirela, ez jaistera, eta ez zutela denborarik galduko.
|
|
|
" Jakina" pentsatzen zuen don Rodrigok" Argentinan, Hego Afrikan eta batez ere Australian uda dela gogoratzen duelako egongo da pozik". Imajinatzen duelako tribuko kontalari profesionala ipuin
|
baten
erdian –iluntzean, nola ez– edo Limako Plaza de Armas en eguzkiak kiskalitako peruar bat. Udan beti.
|
|
|
" Hil zenean ikusi nuen zer egin nuen. Egia esan, baina, zer egingo nuke orain beste neska
|
batez
erdi banintz. Lurperatu egin nuke".
|
|
|
Satish Raje, berriz, egun batez bere beribilean zihoan, balaz zulatu ezinezko Ambassador batean. Zubi
|
baten
erdian hamar lagunek geldiarazi zuten. Mailuz leihoak puskatu eta mailu haiexekin burua txiki txiki egin zioten, hilketari itxura ankerragoa emateko.
|
|
|
Badiren istorioa larria da. Neska
|
batez
erdi zen. Bera bizi zen tradizioaren arabera mundura neskatxa ekartzea, zoritxarra ekartzea zen.
|
|
|
aski da! Esku ahur dudakorrez tindatu idazkiak, beltzez jantzi gizon troparen galdeak azaltzen zituen, lau koloretan, nonbait aditz
|
baten
erdian spray delakoa agortu bailitzan. Esnetegiaren ateetako isiltasun determinatuak gintuen urtero harritzen, irratiek zabaltzen zituzten berriek, kazetari berezia Kosovoko mugetarik zuzenean ari izanez ez zitzaigun bitxiago agertuko:
|
|
|
Nire gainera etorri ziren. Konturatu orduko ostikoka, txistuka eta atzamarkaka ari zitzaidan tropel
|
baten
erdian nengoen. Irainak ere –Hiltzaile!
|
|
|
Eskolta behingoz gelditu zen zalditeria dibisio
|
baten
erdian; zaurituak eta hildakoak ugari ziren, baina Mariskalak aginduak eman behar zituen. Handik gertu kantiniersa baten gurditxoa ikusten zen, eta harantz hurreratu nintzen.
|
|
|
Beti bezain ederra bazegoen ere, zaharxeago zirudien. Ni ikusi bezain laster artifizialegia zen irribarre
|
batek
erdi zabaldu zizkion ezpainak. Laguntzera joan nintzaion baina ez zidan utzi.
|
|
|
Euri langar setatia etxeen grisari atxiki ostean beheraka irristatzen zen usteldura erauzi ezinik. Kale
|
baten
erdian gelditu eta gorantz begiratu nuen burua bustia sentitu arte. Euria gero eta gehiago ari zuen.
|
|
2002
|
|
|
Pertsonal horretan, ordea, ez da ageri Galindokoa (Trapagaran), ordainketen etenduran dauden enpresen blokean ageri baita. Sindikatuen arteko zatiketa bortitz
|
baten
erdian (ESK eta LAB alde batetik, eta CCOO, ELA eta UGT bestetik), gero eta zurrumurru gehiago dabiltza euskal enpresaren etorkizunari buruz. Zenbaitek diotenez, sozietate aleman berria Trapagarango plantaren kargu egin dadin ari dira saiatzen, baina beldur dira multinazional alemana ez ote dabilen luzamendutan, azkenean Galindoko pertsonalean murrizketa handiagoa lortze aldera.
|
|
|
Modelo guztietako kanpo aldeak kubetatik bereiz dauzkate (airezko tarte
|
bat
erdian dagoela: pareta hotzen sistema deritzo horri) erredurarik gerta ez dadin.
|
|
|
Gure helburua ez da telefonoz ematen diren elkarrizketak garatzea soilik, baizik hizkuntza orokorrean; beraz, gure elkarrizketak ez dira oso arruntak izatentelefonoz ari garenean. Noizbait, hirugarren pertsona
|
bat
erdian sartu bada, harrituta geldituko da: hizkuntza premiei buruzko hamar minutuko bakarrizketak edoetxearen deskripzio zehatz mehatz batek ez daukate inongo harremanik egunerotelefonoz egiten ditugun hitz aspertuekin.
|
|
|
Hemen lanean aritu zirenek, ziur aski, ez zekiten trikuharri bat zenik; bainaaurkitutako hezurrei esker, bazekiten hilobi bat zela. Hala eta guztiz ere, gogoratubehar da badaudela harlauzaz egindako ganberaren ordez zulogunea duten hilerriak.Errioxako Portillo de los Ladrones en (Viguera) 16 bat metroko diametroko tumulu
|
baten
erdian zulogune erdiesferiko bat zegoen, ko diametrokoa eta metro bateko sakonerakoa, eta, katilu, horren barnean hezur errausketaren arrastoakzeuden (Lopez de Calle eta Ilarraza, 1997).
|
|
|
Lurrean egundoko itxaro bidia. Ta ara sagu
|
bat
erdi. Gauz asko agindu ta ezer ez dagizun ori:
|
|
|
– Gorputz masaren indizea handitu ahala, handitu egiten da aurreklanpsiaren maiztasuna. – Hodi neuraleko akats bat duen bularreko haur
|
bat
erditzeko arrisku handiagoa, azido folikoa edozein dela ere. Dirudienez, folato kontsumo egokiak ez die emakume horiei babesik ematen, pisu normaleko emakume haurdunei bezala.
|
|
|
Bo, nirea ez dun ezer. Denboraldi
|
bat
erdi gaixo ibili naun, eta oraindik ondo osatu gabe egongo naun.
|
|
|
Neskak sabairantz begiratu zuen, teoria sakon
|
bat
erditzear balego bezala.
|
|
|
–galdetu zuen Mirarik. Emozioak jota zegoen, abentura erromantiko
|
baten
erdian, eta ez zuen ulertu Amaiaren eta Arantxaren bat bateko zurruntasuna– Hildako bat ikusi duzuela ematen du. Zer gertatzen da?
|
|
|
Gizon batek aurkitu zuen gorpua, odol istil
|
baten
erdian. Ertzaintzari deitu zion.
|
|
|
Hori askotan ikusi dut. Goizuetako Errero baserrian, adibidez, Pittin, saltxitxa horietako eme bat, ardi zakur handi batekin elkartu eta ume
|
batez
erdi zen. Umeak Laino zuen izena.
|
|
|
Dena istant batean jazo zen, Toki Onako sarreran. Josu R pankartaren egokitasunaz hitz egiten ari zen Paulorekin multzo ugaritsu
|
baten
erdian, tabernatik irteten ari zirenak atera zain barrura sartzeko. Bat batean, norbaiten hatz puntak sentitu zituen bizkarrean, deika bezala.
|
|
|
Eta une hartan zera etorri zitzaidan gogora: alegia, behargin haiek nire egoeran suertatuz gero ni eskola ume talde handi
|
baten
erdian, eta haiek bakarrik, alegia ea erreparatuko ote zioten gure tropel builosoari. Bestela esanda, bakarrik geratutako behargin bat harritu egingo ote zen eskola umeon joanaldi zalapartaria ikustean.
|
|
|
Egun guztia irratiari erantsita pasatu omen zuten almazenean, kolpe zorrik jo gabe, eta bezeroek ere ez omen zuten beste solas gairik. Manuelen ama ere ikusia omen zuen, andre multzo
|
baten
erdian azalpenak ematen, eta urduri omen zirudien. Orrondo arratsalde erdian fabrika batera bidali omen zuten trokel batekin, eta kanposantuko aldatsean gora zihoala, Manuel auto batetik irteten ikusi omen zuen, beste neska mutil batekin.
|
|
|
Josu R k, lurrera begiratuta, eguzki errai  nu
|
baten
erdian atzeman zituen bere oinak, eta bere baitara bildu zen, mehargune horixka hartan gogoetarako motiboren bat bilatu izan balu bezala. Berak bazekien errainu hark oinetako gainak, praka barrenak eta jakaren beheko aldea nabartzen zizkion errainu hark ez zuela egun osoan bere distira erakutsi ahal izan; eta ezagutzen zuen, halaber, noraino zen urrakaitza, lainoek tartekatutako oztopoaren sendotasuna, distira hura kaleko asfaltoraino irits ez zedin.
|
|
|
Gaizkilearen labana zintzurrean banu baino ezinduago nago, erabat izuturik; oihu edo negar egin nahiko banu ere, nuke. Amesgaizto
|
baten
erdian nago, horixe da gertatzen zaidana. Esnatutakoan hartuko dut atseden, orduan hasiko da, inoiz hastekotan, nire zorion perfektua.
|
|
|
Eszena samur
|
baten
erdian, ni, gala soineko beltz berria jantzita.
|
|
|
Gelako ate hotsak atera ninduen neure baitatik. Burua jasorik, ikasketa burua ikusi nuen ate zabaldu berriko argi inarri hits
|
baten
erdian, nitaz galdezka.
|
|
|
Baso bat esne dakar platertxo batean. Basoaren ondoan, pastilla txiki
|
baten
erdia.
|
|
|
Ni nagoen aldera begiratzen du, begi
|
bat
erdi itxirik, zerbait oldozten bezala. Galdu egiten dut bistatik.
|
|
|
Nik neuk ere holakoak ikusi izan ditut zuzenean: behin istilu
|
baten
erdian harrapaturik gelditu nintzen ikasle batzuen aitzinean haiek euskara ez zela ageri unibertsitatean eta protesta adierazten ariki, eta orduan harriturik ikusi nuen protestanteen multzotxo hartan, hitz edo egiten zutenen artean, pare bat bederen bazela euskaraz mintzatzeko gai ez zena. Kurrinkeka edo arrantzaka, ez nintzen bereizketa egiteko gai izan estualdian, ari ziren erdaraz.
|
|
|
Gajoak! Oraindik ez dute ikasi hiri
|
baten
erdian, eraikin itzelez eta jende ezezagunez inguraturik, oihanik basenean baino bakarrago, isolatuago eta babesgabeago kausi dezakezula zeure burua.
|
|
|
Izerdi patsetan, hautsez beterik eta guztiz birrindurik iritsi ginen Las Vegasera. Arratsaldeko bostak edo izango ziren, eta eguzkiak gogor jotzen zuen, asfaltoak inguratzen bagintuen ere, basamortu
|
baten
erdian jarraitzen genuela gogoraraziz. " Berriro ere hiri handi batean!", pentsatu nuen nik, poza ezin disimulaturik.
|
|
|
Ia kale osoan urrundu zelarik, Joseluk zakutoa bizkarrera jaso eta bestearen urratson hariari jarraitu zion. Lucasek autoa abiarazi eta hauts harroaldi
|
baten
erdian egin zuen azelerazio burrunba. Joseluk bistan zeukan plazako iturria, eta hamar bat metro lehenagoko etxeko sotoan ardandegi itxura zeukan biltegira hurreratu zen.
|
|
|
Arte eta Ofizioetako eskolaren atarian zegoen Santos, Joselu noiz aterako zain. Sei laguneko koadrila
|
baten
erdian ikusi zuen, eta semea bere presentziaz konturatu arte itxaron zuen bost bat metroko distantzian. Istant batzuk besterik ez ziren izan baina aitak semea aurkeztegi batean legez ikustearekin disfrutatu zuen tarte labur hartan.
|
|
|
Irudi apokaliptikoak. Edonon agertzen zen haragirik gabeko gizajendea enbata
|
baten
erdian, hamaika fusilatu behin betiko erorikoaren aurretik, piltzarrez jantzitako umeak ogi pusketa bategatik borrokan, gizon emakume lepamoztuak. Usaintzeko modukoa zen.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeak ohikoa denaren kontrako aldera esertzen omen ziren, hirukiaren erpinari bizkarra emanez, hanka bakoitza alde batean jarrita, aulkiaren bizkarraldea osatuko luketen egurrei eutsiz indarra egin ahal izateko. Etxe
|
batean
erditze gehiago egongo ez zela pentsatzen zutenean, eserlekuan taula bat jartzen zuten, altzaria aulki arrunt bezala erabiltzeko.
|
|
|
Etxeko txikienak gogoan plazaratu du Ibaizabal argitaletxeak Merce Aranegak idatzi eta marraztu eta Jose Antonio Sarasolak euskaratu duen «Txit oilo bitxia» bilduma. Oraingo honek «Txit oilo bitxia Txinatik iritsia eta tximinoak» du izenburutzat, eta bertan, oihan
|
baten
erdian aurkituko dugu gure oiloa, bere maleta misteriotsuarekin. Gutxien uste duenean, lurrezko bola bat jaurtikiko dio burura jolasean zarataka dabilen tximino talde batek.
|
|
|
Oraindik atzematen ez dugun aldaketa
|
baten
erdian gaudela uste dut. Independenteek eta uste izan dute arazo honek eragin handiagoa izango lukeela multinazionalentzako, baina orain oso garbi dago ezetz.
|
|
|
Txominek, hodei
|
baten
erdian murgilduta habanoaren keaz, bere lagunen hitzak entzuten ditu:
|
|
|
Fernando ta Gabilondo zortzi ta erdiak arte egon ziran jan ta edan botila hustu ta beste
|
bat
erdiraino edan arte. Gero bakoitza berera joan zan.
|
|
|
Bai etxean eta bai auzoan ez genduan besterik egiten. Hiru bizitzako baserria zan gurea, Ertzilbengoa izenekoa, Bilbotik Donostiarako kamino nausiaren ondoan dagoana, aldatz txiki
|
baten
erdian. Teilatupe berean bizi ginan hiru familiok hirurak ginan euskaldun garbiak.
|
|
|
Ibilera dotore eta ondo ikasia, zangoak gurutzatuz, jantzi muskerra eta zurruma luzedun oinetakoak... ataltzaindegitik sartu zen. Gizon heldu bat atera zitzaion, hanka
|
bat
erdi arrastaka zuela.
|
|
|
Gela
|
baten
erdian, sabaian zintzilik dagoen lanpara bat da argiztapen metodo tradizionalena. Jartzea ez da zaila.
|
|
|
Orain lau hilabete dituen Mallorcako haur bat jaio aurretik operatutako lehen espainiar bihurtu da, Bartzelonako Vall D’Hebrón ospitaleko talde mediko
|
batek
erditzean heriotza eragin zion hernia diafragmatiko baten sei hilabeteko haurdunaldian ebakuntza egitea lortu ondoren. Ebakuntzan parte hartu zuten mediku batzuek atzo azaldu zutenez, hauxe da Espainian fetu bati ebakuntza egiten zaion lehen aldia, orain arte fetuaren kirurgia plazentan edo zilbor hestean bakarrik aplikatzen baitzen.
|
|
|
Gainera, 800ek 11 urte dituzte, eta erdiak baino ez du haurdunaldiarekin jarraitzea erabakitzen. Beraz, Espainian egunero dago haur bat abortatzen eta beste
|
bat
erditzen. Nerabezaroko sexu jardueraren ondoriozko beste arrisku potentziala sexu transmisiozko gaixotasunak dira.
|
|
|
Eta atea zabaldu zuenean konturatu zen pentsio guztia egurrezkoa bazen ere, sukaldea zuria zela, eta neurrigabea. Eta sukaldea baino gehiago egongela zela, egoteko leku bat zeukalako ezkerraldean eta jatekoak egiteko beste bat albo batean eta jateko mahai
|
bat
erdian, marmolezkoa, 8 pertsonakoa. Une batez pentsatu zuen zergatik ez diren mahaiak zenbaki bakoitietan neurtzen; hau da, zergatik ez den esaten 9 pertsonako mahaia, edo 5 pertsonako mahaia.
|
|
|
Noizbehinka aldagelatik emakume bat atera eta bere bikoteari dei egiten zion onespen keinu baten bila eta honek buruari eragiten zion. Niri, ilea urdintzen hasia nuelako edo, aulki bat eskaini zidaten aldagelak zeuden pasilloan eta plastikozko jesarleku horretan eserita egon nintzen, haren
|
baten
erdian errege. Aldalekuetako gortina gaizki itxietatik besapeak, izterrak eta besoak ikusten nituen mugimenduan eta, konparazioak egiten jarrita, Monikak irabazten zuela erabaki nuen.
|
|
|
Horrelakoetan ohi denez, obraren ederra bezainbat miresten zuten artistaren adurra. Kolpetik eta gutxien espero zuenean, egitekoren
|
baten
erdian edo okupatuenik zegoenean etortzen omen zitzaizkion haurtzaroko irudiok, eta esku artean zuena utzi eta alde egiten omen zuen pintatzera edo zegoen lekuan geratzen omen zen, begirada urrunean galdurik, xehetasun ikaragarriz ikusten zituen irudiei begira. Nolanahi ere, haurtzaroko memoriaren jabe baino gehiago memoria horren morroi eta mirabe bizi zela esan daiteke.
|
|
|
Hauek guztiak ere izen politak izan zitezkeen. Eta Araya igaro eta handik gutxira, komentu itxurako baten atarian oraingoan, hainbat bonbillek osatzen  zuten izar
|
baten
erdian, PAZ izena irakurri dut. M Â ª Paz.
|
|
|
Ni, Ataungoa gogotik kendu ezinik, berari begira geratu nintzen. Nori bururatzen zaio barrikada bat, barrikada bat, non eta bihurgune
|
baten
erdian jartzea! Tximista gorria!
|
|
|
Marka da, gero. Eta iturginak hasi zaizkio berogailua jartzen, eta iluntzean badatoz haren etxetik eta, errebuelta
|
baten
erdi erdian, ez dute ba pinu baten enborrarekin talka egin! Pinua lekurik txarrenean jarri, sobra ere.
|
|
|
Bitartean Eusko Armadako soldaduek, salbu aspaldian sasiratu Bozek, ahalik bizitza normalena eramaten zuten. Alabaina, urte bi zuela nonbait han, Larraburuko hotel
|
batetik
erdi mozkorrak jalgitzen ziren lau CRS tirokatu zituen Nagusiak. Hotela inguratzen zuen besuinaren gibelean gorderik egon zen eta aukera edukitzean sua piztu zuen.
|
|
|
Pedro Salinas han ibili izan balitz, seguru bere poema eder horietako bat idazten zigula itzalez eta musuz eta ezpainez eta ispiluz eta gorputzez eta maitaleez eta pozkidaz eta itsasoz beterikoa. ...ez zen azaldu, aspaldixko hil baitzen, poetak osoro inoiz hiltzen ez diren arren, beren bertsoak betiko gelditzen baitira, ezabaezin, jaso, lehen jaunartzeko oroigarri xahar baten gisa, denborak eta ahanzturak eta hautsak beilegitu duen ezkonargazki baten gisa; eta ez zen azaldu, ez Pedro Salinas, ez hari zor genion ahotsik; eta bai azaldu zen, aldiz, eta gure aurre aurretik pasatu, dantzaleku bat
|
batekoaren
erdi erditik, gizonkote txiki potolo bat, alkandora urdin ilunez jantzia, zeinaren bizkarrean ipintzen  zuen Irristagailu alokairua edo halako zerbait, akaso belomare jarriko zuen, ez dut dagoeneko ongi gogoratzen; eta gizonkotea lasai ederrean pasatu zen gure albotik (nonbait agure soinketari eta atso bular belaunetarainokoen dantzekin eta kantuekin eta txiste lehiaketekin sobera ere ohituta z... B. da Alaitasunaren Hiria), ez kaixo, ez adio, ez barkatu, ez egun on, ez gabon, ezertxo ere esan gabe, zerbait, keinuren bat, irribarre adeitasunezkoren bat.
|
|
|
bekatuan bizi direnei, oraindik gehiago lohitu eta infernuratu daitezen. Era batera edo bestera, guztiok tentazioz egindako armiarma sare
|
baten
erdian bizi gara. Hortxe dabiltza gu zirikatzen eta limurtzen, atsedenik gabe, hiru tentatzaile handiak:
|
|
|
Izozturik. Torizue maiteok, esan eta mahai
|
baten
erdian jarri du barrukietako bat. Ez dut izan astirik desizozteko.
|
|
2004
|
|
|
Bata Bordele ondoan eta bestea Agenetik oso urruti ez, antzina Waskonia izandako eta gaur Gaskoinia diren lurretan daude. Historiari begiratuta hurbileko lehengusuen eremuetan daude kokatuta, eta gaur egunera etorrita, horietako istripu
|
batek
erdiz erdi joko gintuzke euskaldunok.
|
|
|
Kaleko joko horretan sartzen da probokazioa eta erronka. Borobilean bilduta,
|
bat
erdira ateratzen da, eta beste norbaiti erronka botatzen dio, begiradarekin. Pauso bat egiten du, eta besteak pikea hartzen badu, erdira atera eta pausoa hobetzen saiatuko da.
|
|
|
Herri txikitxo bat izan arren, bihotz haundia du Ekidazuk: Aiuntamentu berria (herriko etxe zaharra bonba batek desegin zuen); aiuntamentuaren aurreko plaza ederra, zuhaitz asko inguruan ta iturri eder
|
bat
erdian duelarik; pilota-leku zahar bat, eskola berriak, hiru lau tailer, Santi indianoaren txaleta, trenaren gelditokia, hamar taberna (hori bai!), bat eta hogeiren bat etxe haundi ta txiki, zahar ta berri, kale batzuen barruan.
|
|
|
Hori da ta! Oraintxe bai ikusten da ondo Ibargureneko Serafinek, butaka zabal ta apatz
|
batean
erdi etzanda dagoelarik.
|
|
|
Hura zen etxean geratzen zen gizonezko bakarra, besteak atzerriratuta baitzeuden, eta, beraz, berak zeukan hartuta familia-buruaren ardura. Sala
|
baten
erdian mahai handi bat zegoen. Bertan, mailuki handiak, ilar gordinak, hauek ohikoak dira etxe guztietan?
|
|
|
Eta, pentsatu ere egin barik, korrika eta hari deika hasi nintzen. Berak, orduan, nire aldarrietara burua jiratu eta ikusi ninduenean, momentu batez geldi geratu zen eta, eskua altxatuta, ezetz esan zidan, gero buruaz berdin, baina ez zen izan lipar bat baino, berriro abiadurari emanda autobusean sartuz batera, hau gora goraka joan baitzen eztanda izugarri
|
baten
erdian. Hortik aurrera, ilunean sartuta geratu nintzen.
|
|
|
Izaki hori babesteko, antibiotikoak saihestu eta azukreak mugatu ziren. Medikuek uste zuten 32 astera iritsiko zirela, baina koman zegoen gaixoaren anemia handi
|
batek
erditzea aurreratzera behartu zuen. Txikilla “2, 2 kilorekin jaio zen, eta arnasgailu batekin konektatu behar izan genuen, baina orain bere kabuz arnasten du eta ondo hazten da.
|
|
|
Haitzuloaren muinoetan sorpresa handiagoa zegoen: “Jogurta, esne lodia ematen zuen likido zuri
|
batek
erdi urpean zeukan galeria batera iritsi ginen. Hasieran ez genekien zer egin.
|
|
|
Iberiak, 11 Mko atentatuen ondoren bere ekintzak indarrez erortzen zirela ikusi zuen konpainietako batek, orain gauzak bere bidera itzultzen direla ikusi du. Aire konpainiako bozeramaileak dioenez, oraingoz ez da ondorio onik izan ez erreserbetan ez ezeztapenetan, “eta dena erritmo arruntean gertatzen da data horietarako, zubi
|
baten
erdian eta ia Aste Santuaren bezperetan”. Normaltasun mezua Burtsako analistak bat datoz honetan:
|
|
|
Haragien artean, arkumeena da grekoek gehien estimatzen dutena, eta, oro har, hainbat barazkirekin prestatzen eta zerbitzatzen da. Gainera, sukaldaritza grekoaren plater ezagunenetako baten oinarria da, besteak beste," pilaffak", arkume gisatuaren haragia, arrozarekin egindako zirkulu
|
baten
erdian jartzen dena. Badira, halaber, hainbat haragi mota nahasten dituzten platerak ere, hala nola “souvlákia”, arkume eta txerri haragia erabiltzen duen brotxeta.
|