|
2007
|
|
|
Ekuatorearen eta poloen
|
batez
besteko tenperaturak desberdinak dira, Lurrak Eguzkiarekiko duen inklinazioaren ondorioz. Hala ere, diferentzia hori batek pentsa lezakeena baino askoz txikiagoa da.
|
|
|
Behe Dryas izan zen aldirik ikaragarriena: Ipar Atlantikoaren eremuko
|
batez
besteko tenperaturak bat batean jaitsi ziren, eta hala jarraitu zuten 1.300 urtean. Ondoren, berehala berotu ziren berriro ere 2.
|
|
|
duela laurogeita bost milioi urte (dinosauroak artean bizi zirela) eta duela berrogeita hamar milioi urte (dinosauroak desagertu eta askora, beraz). Azken hori izan omen zen ugaztunen dibertsifikazio garai oparoena; seguruenik, Lurraren kliman izan zen berotze nabarmenagatik gertatuko zen (leku batzuetan
|
batez
besteko tenperatura 7 ºC igo zen).
|
|
2009
|
|
|
Guztiok gaude Kopenhageko COP 15i begira, klima aldaketaren aurka borrokatzeko asmo handiko konpromiso bat erdietsiko den itxaropenarekin. Asmo handiko helburua da; izan ere,
|
batez
besteko tenperatura igoera 2 °C inguruan (1,5 °C tartean) mantendu nahi bada, isurketen kontzentrazioak 550 ppm inguruan egonkortu dira 2100erako, zientzialariek diotenez. Horrek esan nahi du isurketek 2020an jo behar dutela goia beranduenez.
|
|
2013
|
|
|
XXI. mendearen amaierara bitarte tenperatura globalaren batez besteko igoerari 2 ºC tik behera eusteko helburua ezarri bazen ere, ez da helburua betetzen ari, eta kezkagarria da benetan. Izan ere, argitaratu berri diren zenbait txosten garrantzitsutan aditzera eman denez Nazio Batuek eta Munduko Bankuak egindakoetan, besteak beste, gaur egungo berotegi efektuko gasen isuria murrizten ez bada, munduko
|
batez
besteko tenperatura 6 ºC raino ere igo daiteke. Eta, zientzialariek ohartarazten duten moduan, hondamena izango litzateke hori gizateriarentzat eta ekosistemarentzat.
|
|
2020
|
|
|
Zabalduta dago 37 C-an dagoela muga, baina, askorentzat, zerbait ondo ez dagoen seinale da hori. Hain zuzen, giza gorputzaren tenperatura egokia 37 C-koa dela XIX. mendearen erdialdean ezarri zuen Carl Reinhold August Wunderlich mediku alemaniarrak, 25.000 pazienteri besapeko tenperatura hartu ondoren.Urte hasieran argitaratutako azterketa batek, ordea, erakutsi du AEBetan gizon osasuntsuen
|
batez
besteko tenperatura 0,6 C jaitsi dela azken 160 urteetan; emakumezkoetan, berriz, jaitsiera pixka bat txikiagoa izan da. Ondorio horretara iristeko, 1860 23.000 pazienteren, 1970eko hamarkadako 15.000 pertsonaren eta azken hamarkada honetako beste 150.000 pertsonaren datuak alderatu dituzte, sexua, adina, pisua, garaiera eta jatorri genetikoa aintzat hartuta.
|