2012
|
|
Aurreikusiriko gerla kontseiluen aurkako protestek hartu zuten orduan mobilizazioaren lekukoa. Salbuespen egoera pean ere, Garmendia, Otaegi, Eva Forest eta Carreroren eta Rolando kafetegiaren aurkako atentatuengatik auzipeturik zeuden gainerako lagunak askatzeko eskatzeko eta zapalkuntzaren aurka egiteko mobilizazioak
|
bata
bertzearen gibeletik etorri ziren. Ekainaren 11n, errepresioaren aurkako borroka egunak jarraipen handi xamarra jaso zuen, Gipuzkoan batez ere12 Eta, uztailean, Pilar Careaga Bilboko alkatearen aurka auzokideek eginiko kanpaina luzearen ondoren, horrek dimisioa eman zuen.
|
|
79). 1975etik 1976ra bitarteko lan egin gabeko oren zenbaketa orokorrean,% 700 eta% 1.000 bitarteko gorakada erakutsi zuten OSEk eta Lan Ministerioak eskainiriko datuek, urte
|
batetik
bertzera (Molinero eta Ysàs, 1998: 96).
|
|
Antzeko zerbait gertatu da Javier Tusellek idatziriko testuekin. Lehendabiziko lanetan, dibulgaziozkoak zirenetan (Tusell, 1991), erregimen
|
batetik
bertzera eraman zuen «ingeniaritza politiko» prozesuan aktore zehatzek (hala nola monarkiak edo gobernuak) zer eginkizun garrantzitsu izan zuten nabarmendu zuen Tusellek. Carlos Arias Navarro presidente aritu zen garaiari buruz G. Queipo de Llanorekin batera taxututako ikerketa dokumentatuan (2003), aldiz, erreformismo frankista higatzeko eta erregimenari zilegitasuna kentzeko gizarte mugimendu antifrankistek berebiziko garrantzia izan zutela ohartarazi du.
|
|
Egoera horri erantzuna emate aldera, Carrero hil ostean eraturiko gobernuak, Carlos Arias Navarro presidente zuenak, parte hartze bideak zabaltzea ahalbidetzeko erreforma programa garatzeko borondatea agertu zuen, betiere erakunde frankisten markoaren baitan. Dena den, 1974ko otsailaren 12an zabaltze programa iragartzearekin batera hasi zen aroan mobilizazio soziopolitikoek goiti egin zuten, batik bat Euskal Herrian,
|
bata
bertzearen ondotik etorri ziren gobernuek euren egitasmoak arrakastaz burutzea galaraziz4 Bertze leku batzuetan (hala nola Vallès edota Baix Llobregat Kataluniako eskualdeetan) gertatuko zen antzera, lan gatazkek, protestaren eragile nagusia zirenek, elkartasuna lanpostutik harago hedatzea eta finkatzea izan zuten ezaugarririk behinena. Euskal Herrian, gainera, lan gatazka anitzek zera ekarri zuten:
|
|
Amnistiaren aldeko ekintza kanpaina antolatu zuen orduan Gipuzkoako Amnistiaren aldeko Batzordeak, hilaren 9tik 15era bitarteko asterako, Hegoaldeko lau hiriburuetan elkarretaratzeekin amaitzekoa zena. Tentsioa gero eta handiago bilakatu zen, ekitaldiak geldiarazteko poliziak eginiko bidegabekeriak
|
bata
bertzearen gibeletik etorri arau. Nafarroako Gobernu Zibilaren arabera, «orain arte ezagutu diren, greba orokorrik?
|
2015
|
|
Azterketa honetan lagundu digutenek ez dute ordezkatzen irakasle lanbideko guzien jarduna, oro har, baina bai eskaintzen digute informazioa gaian ikertzen hasteko, orain arte ezagutzen ez dugun alor horretan. Azken batean, ikergai zabal horretan, lan hau hasierako urrats
|
bat
bertzerik ez da, bertze batzuekin osatu eta zehaztu beharra.
|
|
– emaniko item guziak aztertuta, eta
|
batez
bertzekoetan, adituen multzoak atzerakarga handitzeko joera erakutsi zuen% 17an; ikasleek, berriz, atzerakarga handitu nahi zuten% 61ean; aldea nabaria da: adituek aisa errazago onartu zituzten atzerakarga txikiko hurrenkerak(% 40 baino gehiagoko aldea);
|
|
Adinez, 40 urtetik goiti dira denak, eta beraz gaurko unibertsitateko ikasleen aurreko belaunaldikotzat jo daitezke. Zuzenean bizi izan dute euskararen normalizazio prozesua urte aunitzetan (erran liteke,
|
batez
bertze, prozesu hori guzia lehen pertsonan bizi izan dutela «bizi guzian»). Erratekoa da, bertzalde, aditu talde horretako kideak hautatzeko ez dela erabili ezein irizpide estatistikorik, eta beraz ez dugu erranen kolektibo honen edo haren ordezkari zehatzak direnik; baina bai dira talde aski uniformea (adinez, hizkuntza esperientziaz eta prestakuntzaz), gutienean pentsatzeko eta defenditzeko haiengan aurki daitezkeen joerak jendartean existitu bederen existitzen direla hain zuzen ere goi mailako prestakuntzako hizkuntza espezialisten artean:
|
|
Bertze inkestatu taldea 187 ikaslez osatua da eta bertze ezaugarri batzuk ditu. Unibertsitateko ikasleak dira, euskaraz egin dituzte ikasketak, Lehen Hezkuntzako irakasle izateko ikasten ari dira UPV EHUn, EAEko hiru campusetako Irakasle Eskoletan, eta adinez hogei urteren inguruan dira,
|
batez
bertze. Guti goiti beheiti (batez bertze) erran liteke 1990 urtearen inguruan jaioak direla edo hortxe hortxe eskolan hasiak.
|
|
Unibertsitateko ikasleak dira, euskaraz egin dituzte ikasketak, Lehen Hezkuntzako irakasle izateko ikasten ari dira UPV EHUn, EAEko hiru campusetako Irakasle Eskoletan, eta adinez hogei urteren inguruan dira, batez bertze. Guti goiti beheiti(
|
batez
bertze) erran liteke 1990 urtearen inguruan jaioak direla edo hortxe hortxe eskolan hasiak. Beraz, kontuan hartzekoa da zein irizpide izan ote dituzten hitz ordenari buruz beren hezkuntza ibilbidean.
|
|
Adituen taldeko kideen aldean, bertze belaunaldi bat osatzen dute. Hizkuntzaren erabilera formalarekin duten esperientzia ez da adituen taldeko kideek duten adinakoa (laburragoa da eta testu formalekin duten harremana txikiagoa dela erran liteke,
|
batez
bertze, adinarengatik eta orotariko hizkuntza esperientziarengatik), baina aipatzekoa da euren ikasketa guziak euskaraz egin dituztela, eta adituek ez bezala, hezkuntza arautu arruntean jaso dutela euskarari buruzko prestakuntza. Lagineko ikasle horien ordezkaritasunari dagokionez, berriz, hau erranen dugu:
|
|
Honako datu hauek erakutsiko eta aipatuko ditugu hurrengo lerroetan, bertzeak bertze: 1) item bakoitzaren kasuan adituen eta ikasleen taldeek zenbateraino hobesten duten atzerakarga txikieneko antolamendua, edo nahiago duten bertzeren bat, eta horrela informazio zehatza izanen dugu item bakoitzari begira, interesgarria izan daitekeena gogoeta antolatzeko afera honetaz; 2) indize bat aterako dugu, erakusteko zenbateko joera ageri duten
|
batez
bertze adituek eta ikasleek atzerakarga txikieneko antolamenduaren alde, bai item bakoitzean bakarka eta bai denak batera hartuta ere; 3) item bakoitzari dagozkion zertzeladez gainera, datuak bilduko ditugu inkestatuen «profilaz» ere, gai honi dagokionez: ikus dezakegu «muturreko jarrera» erakusten duen balizko inkestatuak zenbateko joera duen atzerakarga txikieneko edo/ eta handienekoak hobesteko; eta abar.
|
|
Koadro horretan biltzen da item bakoitzarentzat zenbat adituk eta zenbat gaztek hautatzen duten atzerakarga txikieneko hurrenkera16 Aipatzekoa da adituen taldeko kideek joera handiagoa erakusten dutela atzerakarga txikiko ordenak hautatzeko, ezen ez ikasleek:
|
batez
bertze, adituek% 71n hartzen dute atzerakarga txikieneko aukera, eta ikasleek, berriz, bakarrik% 23an. Desberdintasuna adierazgarria iduritzen zaigu, eta ematen du koherente datorrela honen aurrekari den bertze ikersaio batekin (lehen aipatua eta iruzkin egina), non adituek erakutsi zuten atzerakarga handitzeko joera bakarrik% 16koa zutela, ikasleek aldi berean% 61ean hautatzen zituztelarik erranaldi atzerakargatuak (xehetasun gehiago jakiteko, ikus Maia eta Larrea, 2013).
|