|
2003
|
|
|
Euskaldungoa bezain anitza izan nahi zuen ZERUKO ARGIAk, eta ikusmolde ezberdineko idazleak zituen. Baina, jakina, ezberdintasun horiek zekartzaten ondorioak ez ziren beti guztiz gozoak izaten, eta
|
batik
bat euskararen kontuan, zenbait betiko kolaboratzaile haserretu, eta bere lanak besapean zituela beste nonbaitera alde egitera erabakia zuen ordurako. Denean bat ez etorri arren, txintxo txintxo astero bere lanean jarraitzen zutenen artean, berriz, «Basarri» zegoen.
|
|
2004
|
|
|
Nolanahi ere arrazoi bat egon behar du euskal historia irakasteko. Eta justifikazio hori euskal historia gure jendartean presente dagoen identitateetako bat aintzat hartzetik deribatzen da, identitate hori
|
batik
bat euskararekin erlazionatuz, ez ideologiekin. Premisa horien gainean, posible ikusten da euskal historia erriguroso bat lantzea, euskal balioak bultzatuko dituena (euskararen, euskaldunen eta Euskal Herriaren ezagutzan sakonduz eta haiekiko gertutasuna bultzatuz).
|
|
|
Lurrazaleko digitalaren mapa autonomikoa egituratu litzateke, eta Informazioaren Gizartean Euskal Herriarentzako komunikazio egitasmo digital orokorraren baitan eratu nahi den kable eredua definitu. EITB eta Euskaltelek elkar lagundu eta osatzeko logika bat hitzartu lukete telebista lokalekin,
|
batik
bat euskarazko beren fondoei dagokienez lehenek, eta lokalen eskaintza zabalari dagokionez bigarrenek.°
|
|
2008
|
|
|
Hala, une batetik aurrera ikusi genuen ez ginela sartzen Udalak utzitako eraikuntzan. 1989an egin zen lehen Araba Euskaraz Bastidan, baina
|
batik
bat euskara suspertzeko egin zen, ez zegoen halako beharrik. 2004an errepikatu genuenean bai, tokiaren beharrak bultzatuta egin genuen, gela gutxi genituelako eta ikastola berri bat bultzatzeko.
|
|
|
ETB1 eta Euskadi Gaztea kontsumitzen dituztenen artean, berriz, hamarretik sei eta zazpi artean dira. Baldin eta norbanako bat hizkuntza erkidego baten nukleoan edo zenbagarren zirkulu kontzentrikoan dagoen definitzeko lehen hizkuntza zein den kontuan hartzen badugu, esan genezake euskal hedabideak
|
batik
bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Esan genezake euskal hedabideak
|
batik
bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Bi erakunde hauek, hitzarmenaren bitartez, euskararen normalizazioa bideratzeko asmoa adierazi zuten. Helburu hori lortzeko zenbait proiektu praktikan jartzea aurreikusi zuten,
|
batik
bat euskararen kalitatea sustatzeko elkarlanean testuak nahiz ikerketa lanak bulkatzea, batera argitaratu eta kaleratu ahal izateko.
|
|
2009
|
|
|
Ertzaintzari dagokionez, otsailaren 24ko 30/ 1998 Dekretuak arlo horren hizkuntzanormalizaziorako prozesua arautzen du, eta bere helburua da, ertzainak
|
batik
bat euskararen ahozko ulermenean trebatzea. Kontuan izan behar da, ertzainen hautaketan, heziketa ikastaroetarako aukera izateko garaian ez zaiela euskara inolako mailatan jakitea eskatu, nahiz eta azkeneko promozioek aipatu ikastaroetan jaso duten gutxieneko hizkuntza trebakuntza.
|
|
|
Irugarren zatiya: ANTZIÑAKO GAUZAK.?
|
Batik
bat euskerari ta Euzkadiri zerbaitez dagozkienak.
|
|
|
Beti egin dut horrela, dio Ortiz de Zaratek, nire ustez, askotan publikoaren zati garrantzitsu bat galtzen dute euskara hutsezko antzezlanek, arrazoi politiko edo dena delakotzat jo ditzagunengatik. Nahasiz gero, berriz, denak datoz, aurreiritzirik gabe, eta
|
bat
batean euskara agertzen da, naturalki, eta zer esaten den ulertzen ez dutenez, erakarri egin dezake jende hori euskarara.
|
|
2010
|
|
|
Gogora etortzen zaigu, konparaziora, euskara eskola hizkuntza gisa jaso eta erabiltzen duen gune erdalduneko nerabe gaztearen irudia. Bere lagunekin, guztiak ere gaztelaniaz hobeki moldatzen direnak, erdaraz egiten du normalean;
|
bat
batean euskaraz hasteak, euskara akademiko eta formal samar batean hasteak, irudi jakin bat atxikiko liokeelakoan nago. Ez, preseski, gazte batek lagunen aurrean askotan nahi izaten duen irudi moderno," enrollatu"," guai" edo dena delako hori.
|
|
|
Edukiei dagokienez,
|
batik
bat euskararen garapenari eragin nahi diotela salatu du Jauregik. Hala, gogorarazi du hezkuntza komunitatea beti saiatu dela garapen bide horretan euskarak dituen beharrei erantzuten.
|
|
|
Asier Altunaren Artalde eta Angel Aldarondoren Ondar ahoak. Altunaren Artalde izenburuak egiten du
|
batik
bat euskarazko, hitzik gabeko filma baita, hizkuntza bisual hutsez gure hirietan bizi diren artaldeen, artzainen eta txakurren istorio txikia kontatzen duena. Aldarondoren Ondar ahoak filma itsasoko jendearen itsasoko eta lehorreko aldiez mintzo da, animatutako argazki zaharren bidez. Txintxua Films etxeak ekoitzi du Altunaren lana, eta Kosmikar Studiok Aldarondorena.
|
|
2011
|
|
|
Edanari muga ipintzea ez zutela begi onez ikusiko pentsatzen nuen, baina inork ere ez du ez txintik esan. Gainera, aldarri hauxe egin du
|
baten
batek euskaraz, boz lodiz eta zoliz:
|
|
2012
|
|
|
Eric Carle nahiko egile ezaguna da haurrentzako albumetan honen aurretik ere badu
|
baten
bat euskaraz argitaraturik, nazioartean nahiko izen handiko ilustratzailea dela esan dezakegu, eta oraingo honetan, Franz Marc omendu nahi izan du; eta hain zuzen oso baliagarria da eskaintza hori, baita liburu amaieran bai Eric Carle bai Franz Marc pintoreei buruz ageri den informazioa, liburuko askatasunaren eta berrikuntzen aldeko aldarrikapenak ulertzeko. Franz Marcek kolore bizi eta ezohikoen bidez animaliak margotzen zituen eta nazien jazarpena izan zuen, arte degeneratua egitea leporatuta, bere artea debekaturik egon zen.
|
|
|
EAJk «hizkuntzen bizikidetza» proposatzen du bere hauteskunde programan, Urkulluren arabera. «Daukagun erronka
|
batik
bat euskararen erabilera da. Mundu globalizatu honetan, euskara erakargarri egin behar dugu, batez ere gazteen artean».
|
|
|
denek gaztelaniaz badakite, errazena eta erosoena gaztelaniaz aritzea da. Lagunekin euskaraz aritzea artifiziala da eurentzat; gainera,
|
baten
batek euskaraz egitekotan gaztelaniara pasatzeko esaten diote.
|
|
|
Lagunekin euskaraz aritzea artifiziala da eurentzat; gainera,
|
baten
batek euskaraz egitekotan gaztelaniara pasatzeko esaten diote.
|
|
2014
|
|
|
Darabilbo existitu baino lehenago bazeuden aukerak, eta hortxe jarraituko dute Darabilbo desagertzekotan ere" ez dakigu hau noiz arte egongo den"; ekimenak balio izan die, hori bai, aukera horietako askotaz jabetzeko. " Bilbon gero eta euskara gehiago dago, kontua saiatzea da", dio Argotek," bazoaz ez dakit nora eta dena erdaraz da, baina halako
|
batean
batek euskaraz egin eta hara non euskaldunak agertzen dira han hemenka, hori gertatu izan zaigu".
|
|
|
Kontzertu Ekonomikoaren negoziaketa hurbiltzen eta Gipuzkoan Foru Liga indartzen joan zen heinean, egunkariek ere berriro euskararen erabileran erreparatu zuten, eta, ondorioz, erreferentzia gehiago aurkitu ahal izan dira. Iturrien beste irakurketa bat izan liteke pentsatzea errepublikanoak
|
bat
batean euskara gehiago erabiltzen hasi zirela, baina, gure ustetan, zentzu gehiago luke ondorioztatzeak egunkariek arreta handiagoa eskaini ziotela euskarari gizartea oraindik orobat euskalduna zelako20.
|
|
2015
|
|
|
Eta, bide batez, bakeak egiteko euskalkiarekin (prestigio kontuak). Ez dakizue zenbat aldiz entzun izan dudan aktoreen ahotik «baina hori ez dago gaizki?», proposatu diodanean
|
baten
bati euskara batuan nekez erabiltzen den hitzen bat jartzeko testuan, kokoloesate baterako, adibideren bat aipatzearren.
|
|
|
Etxeko erabileran goraldia ageri da, baina oso baxua da portzentajea: %2, 2k egiten dute
|
batik
bat euskaraz etxean; tarteka, %4, 4k.
|
|
2016
|
|
|
Baldin eta norbanako bat hizkuntza erkidego baten nukleoan edo zenbatgarren zirkulu kontzentrikoan dagoen definitzeko lehen hizkuntza zein den kontuan hartzen badugu, esan genezake euskal hedabideak
|
batik
bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Baina ahozkoa den hitzezko artea ere egon badago. Halere, haien euskaraz eginiko zerbait begiztatzeko aukera izanen bagenu, ezer gutxi konprenituko genuke,
|
batik
bat euskara erremaitzelak, beste rom hizkuntza guziek bezala, romaniaren arrasto nabarmenak baititu. Hiztegi laburrak, dena den, baditugu euskalki berezi horren ulertu ahal izateko, neurri batean soilik izanda ere.
|
|
2017
|
|
|
Han esandakoak hona ekartzera ez nator, tokirik ez nuke, baina baliatuko ditut hari mutur batzuk, nire solasa beste eremu batera eramateko bada ere. Zer on edo hobekuntza ekarriko lukeen euskal estatu independente batek formak, mugak, edukiak zuetako bakoitzak jarri izan zen hizpide,
|
batik
bat euskararen garapen edo sustatzeari buruz. Ez noa horietan sartzera, baina uste dut agerikoa dela abantailak lituzkeela, panazea ez izanagatik.
|
|
|
Pasa dizkidaten orriak irakurri, azkenaldiko artikuluak gerraosteko abertzaletasun berriari independentismo berriago bat kontrajartzen diotenak, eta egia da gure abertzaletasuna batez ere euskaltzaletasuna izan dela, baina hor esaten den moduan izan ote den, ez nago seguru. Batzuetan suposatzen den jarrera euskaltzale eta politikoaren simetria,
|
batik
bat euskara/ abertzaletasun/ hizkuntz erlatibismo berdinketa, inoiz ez da egon gure artean. Ikastolen edo euskararen batasunaren inguruan mugitu den jendeari behatzen badiogu, kointzidentzia hagitzez handiagoa sumatuko dugu euskarari buruzko pentsaeran hizkuntza nazional gisa (horregatik batu eta normalizatu beharrekoa), haien ideia politikoetan baino.
|
|
|
Hizkuntza bat musika bat da. Antzeko esperientziak denok egin ditugu, Londresen edo Berlinen
|
bat
batean euskaraz entzunda parean... Baina behin baino gehiagotan ez al zaigu hori bera Bilbon eta Donostian bertan agitzen?
|
|
2018
|
|
|
Ez zaie burutik pasa euskaraz bizi behar dutenik.
|
Bat
batean euskaraz egiteko eskatzen diegu. Eta orain Euskaraldian sartzen ari dira.
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako laugarren gune soziolinguistikoa aintzat hartuta —euskaldunak %80 baino gehiago diren udalerriak—, hara: 1991ko inkestan, %88k adierazi zuten
|
batik
bat euskaraz aritzen zirela; 2016an, %79k. Kaleko erabileraren neurketari begiratuta, hona:
|
|
|
• Bilerak euskaraz edo gaztelaniaz egiteko gakoei buruz galdetuta, hauek adierazi dituzte: bilerako guztiek ulertzea (gehienetan izaten da
|
baten
bat euskaraz ondo ez dakiena); nork egiten duen zer hizkuntzatan (lidergoa); bileraren ardura daukanaren jarrera euskararekiko; euskaldunon jarrera (zenbateraino eusten diogun euskarari); adina (jende heldua gaztelaniaz egitera ohituago); erosoagoa da gaztelaniaz egitea (gatazka saihesteko); euskaraz ulertzen eta egiten ez dutenen borondatea edo malgutasuna; garrantzitsua da gaztelaniara lerratuz...
|
|
2020
|
|
|
|
Batik
bat euskarazko literatura, Euskal Herriaren historia eta gure aldian aldiko egoera politikoari buruzko iritziak eta gogoetak plazaratu dizkigulako da ezaguna gurean Joxe Azurmendi, bere iritziak Europako idazle eta intelektual handien aipuez zirtaturik —bereziki alemanak— aditzera emateagatik.
|
|
2021
|
|
|
Artze, Alberdi eta Sarriren letrak bai, baina osaba Joxe Marirena ere ez da atzean geratu. Abisatu du momentu batean, zetorren kanta erdi euskaraz erdi gaztelaniaz zela eta ez zezatela pentsa zerbait ulertzen ari baziren
|
bat
batean euskara ulertzen ari zirenik. Barreak publikoan.
|
|
|
Aukera hori ez da hola edo hola baztertzekoa,
|
batik
bat euskararen gaiarekin. Izan ere, Estatuak jadanik erakutsi du lurralde berezi batzuetan dispositibo legal bereziak onartzeko prest dela hizkuntzaren gaian, baina dispositibo horiek lurralde osora zabaltzeko borondaterik ez duela.
|
|
|
Mutur batean eta bestean jarri izan dituzte zenbaitek hizkuntza eta osasun arta,
|
batik
bat euskarazko arretari lotuta, baina hastapenetan diren ikerketa horiek askoren aldarria berretsi dute: ez ote diren balantzaren oreka mantentzeko ezinbesteko bi pisuak.
|
|
|
Azkenekoa 2016an izan zen, Argizaiola saria eskuratu genuen Durangoko azokan. Horiek guztiak
|
batik
bat euskaraz egindako lanari esker eman zizkiguten.
|
|
|
H: Gainera, ni batez ere erdaraz lan egitetik nentorren, eta
|
bat
batean euskara hutsez lan egitera igaro nintzen. Asko eskertu dut hori, oso aberasgarria izan zen.
|
|
2022
|
|
|
Handia. Euskal Herrian, eta
|
batik
bat euskarazko musikari lotzen naiz, hain txikia izanagatik ere, aniztasun handia dugu, baina badaude zirkuitu batzuk beharrezkoak direnak oraindik ere gure kultura sostengatzeko, proiektu berriak azaleratzeko eta elkar ezagutzeko: aretoetako kontzertuak, Durangoko Azoka, udaberrian diskoak argitaratzea...
|
|
|
Egun halakorik ez dagoela gogorarazi zuten, eta salatu zuten bereizkeria
|
batik
bat Euskararen Legeak eremu ez euskaldun izendatutako tokietan nabaritzen dela. «Leku horietan guztietan nafar euskaldunak daude, edo euskaldun izan nahi dutenak, edo beren seme alabak euskaldun izatea nahi dutenak, baina zonifikazioak nahiko traba jartzen die eragozteko.
|
|
2023
|
|
|
Erantzunetan ikus daiteke euskara eta gaztelania direla Orioko gazteen komunitatean presente dauden hizkuntza nagusiak. Datuen arabera ere, badirudi bi hizkuntzetan komunikatzeko beharra dutela gazteek,
|
batik
bat euskaraz ikastetxeetan eta euskaraz eta gaztelaniaz ikastetxeetatik kanpo, eta jatorriak ere ez duela (hasiera batean) eragin handirik hizkuntzen gaitasun eta erabileran. Galdetegia bete zuten gazteen %86 Orion edo eskualdeko beste herri batean jaioa da.
|